Giáo án Địa lý 11 tiết 4 đến 7

Soạn ngày ... tháng ... năm 20... Chơng trình cơ bản 11 Tiết 4 Bài 4: Thực hành Tìm hiểu những cơ hội và thách thức của toàn cầu hoá đối với các nước đang phát triển I. Mục tiêu bài học: Sau bài học, HS cần: 1. Về kiến thức: Hiểu được những cơ hội và thách thức của toàn cầu hoá đối với các nước đang phát triển. 2. Về kĩ năng: Thu thập và sử lí thông tin, thảo luận nhóm và viết báo cáo về một số vấn đề mang tính toàn cầu. II. Thiết bị dạy học - Một số ảnh về việc áp dụng những thành tựu khoa học và công nghệ hiện đại vào sản xuất, quản lí, kinh doanh. - Đề cương báo cáo (phóng to). - HS chuẩn bị các tư liệu sưu tầm theo chủ đề GV đưa ra từ trước cho HS. III. hoạt động dạy học Kiểm tra bài cũ: 1. Chứng minh rằng trên thế giới, sự bùng nỗ dân số diển ra chủ yếu ở nhóm nước đang phát triển, sự già hoá dân số diễn ra chủ yếu diễn ra ở nhóm nước phát triển. 2. Giải thích câu nói: Trong bảo vệ mội trường, cần phải "tư duy toàn cầu, hành động địa phương". 3. Nguyên nhân của sự biến đổi khí hậu trên thế giới là gì? Tình trạng đó có thể gây ra hậu quả tiêu cực thế nào? Trình bày một số giải pháp giải quyết tình trạng đó. Mở bài: Toàn cầu hoá diền ra nhiều cơ hội nhưng cũng đặt ra các nước đang phát triển có nhiều thách thức. Bài học hôm nay sẽ giúp chúng ta hiểu rõ hơn về các cơ hội và các thách thức đó. Hoạt động 1: Tìm hiểu những cơ hội và thách thức của toàn cầu hoấ đối với các nước đang phát triển Phương án 1: HS đọc các ô thông tin trong SGK, sắp xếp thành hai mảng "cơ hội và thách thức" của toàn cầu hoá đối với các nước đang phát triển, tìm hiểu các ví dụ minh hoạ. Phương án 2: chia nhóm HS. Nhóm 1: HS đọc các ô kiến thức trong SGK và thảo luận về những cơ hội của toàn cầu hoá đối với các nước đang phát triển, nêu các ví dụ minh hoạ. Nhóm 2: HS đọc các ô kiến thức trong SGK và thảo luận về những thách thức của toàn cầu hoá đối với các nước đang phát triển, nêu các ví dụ minh hoạ. Hoạt động 2: Trình bày báo cáo Trên cơ sở thảo luận nhóm và tìm hiểu của các cá nhân, HS lên bảng trình bày báo cáo về chủ đề "Những cơ hội và thách thức của toàn cầu hoá đối với các nước đang phát triển" Các HS khác góp ý bổ sung, GV tổng kết nội dung thảo luận. I. Cơ hội: 1. Khi thực hiện toàn cầu hoá hàng rào thuế quan giữa các nước bị bãi bỏ hoặc giảm tạo điều kiện mở rộng thương mại, hàng hoá có điều kiện lưu thông 2. Trong bối cảnh toàn cầu hoá, các quốc gia trên thế giới có thể nhanh chóng đón đầu được công nghệ hiện đại, áp dụng ngay vào quá trình KT - XH. 3. Toàn cầu hoá tạo điều kiện chuyển giao những thành tựu về khoa học và công nghệ, về tổ chức quản lí, chủ động khai thác các thành tựu khoa học và công nghệ tiên tiến của các nước khác. II. Thách thức 1. Khoa học và công nghệ đã có tác động sâu sắc đến mọi mặt của đời sống kinh tế thế giới. Muốn có sức cạnh tranhkinh tế mạnh phải làm chủ được các ngành kinh tế mũi nhọn như điện tử, năng lượng nguyên tử, công nghệ hoá dầu, công nghệ hàng không vũ trụ, công nghệ sinh học, công nghệ thông tin... 2. Các siêu cường tư bản chủ nghĩa tìm cáh áp đặt lối sống và nền văn hoá của mình vào các nước khác. Các giá trị đạo đức của nhân loại được xây dựng hàng chục thế kỉ nay đang có nguy cơ bị xói mòn. 3. Toàn cầu hoá ngày càng gây áp lực nặng nề đối với tự nhiên, làm cho môi trường suy thoái trên phạm vi toàn cầu và trong mỗi quốc gia. Trong quá trình đổi mới công nghệ, các nước phát triển đã chuyển công nghệ lỗi thời, gây ô nhiễm sang các nước đang phát triển. IV . Đánh giá 1. Quá trình toàn cầu hoá nền kinh tế thế giới tạo ra những cơ hội thuận lợi gì cho các nước đang pgat striển? 2. Các nước đang phát triển đứng các thách thức to lớn như thế nào trong quá trình toàn cầu hoá nền kinh tế thế giới? V. Hoạt động nối tiếp - HS về hoàn chỉnh bản báo cáo trên giấy (viết khoảng 1 trang) hôm sau nộp chấm điểm. - Sưu tầm tài liệu về châu Phi. Soạn ngày ... tháng ... năm 20... Chương trình cơ bản 11 Tiết 5 Bài 5: Một số vấn đề của khu vực và châu lục Một số vấn đề của châu Phi I. Mục tiêu bài học: Sau bài học, HS cần: 1. Về kiến thức: - Biết được châu Phi khá giàu khoáng sản, xong có nhiều khó khăn do khí hậu khô, nóng... - Dân số tăng nhanh, nguồn lao động khá lớn song chất lượng của cuộc sống thấp, bệnh tật chiến tranh đe doạ. - Kinh tế có khởi sắc song cơ bản phát triển chậm. 2. Về kĩ năng: Phân tích lược đồ, bảng số liệu và thông tin đề nhận biết các vấn đề của châu Phi. 3. Thái độ Chia sẻ khó khăn mà người dân châu Phi phải trải qua. II. Thiết bị dạy học - Bản đồ địa lí tự nhiên châu Phi, bản đồ kinh tế chung châu Phi. - Tranh ảnh về quan cảnh và con người, một số hoạt động kinh tế tiêu biểu của người dân châu Phi (nếu có). - Các bảng số liệu phóng to từ SGK. III. hoạt động dạy học Kiểm tra bài cũ: GV thu bài thực hành của một số HS. Kiểm tra trên lớp: Quá trình toàn cầu hoá nền kinh tế thế giới tạo ra các cơ hội thuận lợi gì cho các nước đang phát triển? Hoạt động của thầy và trò Nội dung chính HĐ1: Nhóm - GV khái quát về vị trí tiếp giáp và cung cấp cho HS toạ độ địa lí của châu Phi. 38oB 18oT 510Đ 35oN ........................................................................................................................... Bước 1: Dựa vào hình 5.1 SGK, hệ toạ độ, tranh ảnh GV cung cấp và vốn hiểu biết trả lời câu hỏi sau: - Đặc điểm khí hậu và cảnh quan châu Phi Gợi ý: - Kể tên các hoang mạc ở châu Phi. - Nguyên nhân hình thành các hoang mạc. Dựa vào kênh hình SGK và hình 5.1 hãy: - Nhận xét sự phân bố và hiện trạng khai thác khoáng sản ở châu Phi? - Hậu quả việc khai thác tài nghuyên rừng ở châu Phi? - Biện pháp khắc phục tình trạng khai thác quá mức các nguồn tài nguyên trên? Bước 2: - Đại diện nhóm trình bày, GV chuẩn kiến thức. - GV liên hệ cảnh quan bán hoang mạc ở Bình Thuận của Việt Nam. - Khoáng sản vàng nhiều nhất thế giới. ........................................................................................................................................... HĐ2: Cặp đôi Bước 1: HS dựa hình 5.1, kênh chữ và thông tin bổ sung sau bài học trong SGK. - So sánh và nhận xét tình hình sinh tử, gia tăng dân số của châu lục với thế giới và các châu lục khác? - Dựa vào hình ảnh về cuộc sống của người dân châu Phi, kênh chữ và bảng thông tin trong SGK hãy: - Nhận xét chung về tình hình xã hội châu Phi. Bước 2: HS trình bày, GV chuẩn kiến thức ........................................................................................................................... HĐ3: Cả lớp Dựa vào 5.2 và kênh chữ SGK hãy: - Nhận xét về tình hình phát triển kinh tế? - Nêu nguyên nhân làm cho nền kinh tế kém phát triển? Bước 2: HS trình bày, GV chuẩn kiến thức. Liên hệ Việt Nam thời Pháp thuộc: Bắt người dân đi xây dựng các công trình giao thông, đồn điền... "Cao su đi dễ khó về Khi đi trai tráng khi về bủng beo" I. Một số vấn đề về tự nhiên .............................................................................................. - Khí hậu đặc trưng: khô, nóng - Cảnh quan chính: hoang mạc, xa van - Tài nguyên: Bị khai thác mạnh + Khoáng sản: cạn kiệt + Rừng ven hoang mạc bị kkhai thác mạnh xa mạc hoá * Biện pháp khắc phục: - Khai thác hợp lí tài nguyên thiên nhiên - Tăng cường thuỷ lợi hoá. ......................................................................................... II. Một số vấn đề về dân cư - xã hội. 1. Dân cư - Dân số tăng nhanh - Tỷ lệ sinh cao - Tuổi thọ trung bình thấp - Trình độ dân trí thấp 2. Xã hội - Xung đột sắc tộc - Tình trạng đói nghèo nặng nề - Bệnh tật hoành hoành: HIV, sốt rét... - Chỉ số HDI thấp * Nhiều tổ chức quốc tế giúp đỡ * Việt Nam: hỗ trợ giảng dạy, tư vấn kĩ thuật ......................................................................................... III. Một số vấn dề về kinh tế - Kinh tế kém phát triển + Tỉ lệ tăng trưởng GDP + Tỉ lệ đóng góp về GDP toàn cầu thấp + GDP/người thấp + Cơ sở hạ tầng kém - Nguyên nhân: + Từng bị thực dân thống trị tàn bạo + Xung đột sắc tộc + Khả năng quản lí kém + Dân số tăng nhanh IV . Đánh giá Người dân châu Phi có giải pháp gì để khắc phục khó khăn trong quá trình khai thác, bảo vệ tự nhiên? V. Hoạt động nối tiếp HS trả lời câu hỏi SGK. Soạn ngày ... tháng ... năm 20... Chương trình cơ bản 11 Tiết 6 Một số vấn đề của châu Mĩ La tinh I. Mục tiêu bài học: Sau bài học, HS cần: 1. Về kiến thức: - Biết Mĩ La tinh có điều kiện tự nhiên thuận lợi cho phát triển kinh tế song nguồn tài nguên thiên nhiên được khai thác lại chỉ phục vụ cho thiểu số dân chúng, gây tình trạng không cần bằng, mức sống chênh lệch lớn với một bộ phận dân cư sống dưới mức ngèo khổ. - Phân tích được tình trạng kinh tế phát triển thiếu ổn định, khó khăn do nợ, phụ thuộc nước ngoài và những cố gắng để vượt qua khó khăn của các nước này. 2. Về kĩ năng: - Phân tích lược đồ (bản đồ), bảng số liệu và thông tin để nhận biết các vấn đề. 3. Thái độ Tán thành, đồng tình với những biện pháp màm các quốc gia đang cố gắng thực hiện để vượt qua khó khăn trong giải quyết các vấn đề KT - XH. II. Thiết bị dạy học - Bản đồ tự nhiên châu Mĩ, bản đồ kinh tế chung - Phóng to hình 6.1 trong SGK III. hoạt động dạy học - ổn định lớp, kiểm tra bài cũ - GV mở bài: Giới thiệu về khu rừng nhiệt đới lớn nhất trên thế giới: Rừng Amazon - lá phổi xanh của thế giới để dẫn nhập vào bài. Hoạt động của thầy và trò Nội dung chính HĐ1: Cả lớp - GV khái quát về vị trí tiếp giáp và cung cấp cho HS toạ độ địa lí của Mĩ La tinh. 28oB 108oT 350T 49oN ..................................................................................................................................... Bước 1: Dựa vào hình 5.3 SGK, hệ toạ độ, tranh ảnh GV cung cấp và vốn hiểu biết trả lời câu hỏi sau: - Đặc điểm khí hậu và cảnh quan Mĩ La tinh? Gợi ý: + Kể tên các đới khí hậu của Mĩ La tinh. + Kể tên các đới cảnh quan của Mĩ La tinh. - Nhận xét sự phân bố khoáng sản của Mĩ La tinh? Dựa vào kênh hình SGK và hình 5.1 hãy: - Nhận xét sự phân bố khoáng sản? Bước 2: HS trình bày, GV chuẩn kiến thức ..................................................................................................................................... HĐ2: Cặp đôi Bước 1: HS dựa hình 5.3, phân tích và nhận xét tỉ trọng thu nhập của các nhóm dân cư trong GDP 4 nước? - Dựa vào kênh chữ và vốn hiểu biết giải thích vì sao có sự chênh lệch lớn giứa hai nhóm nước? Bước 2: HS trình bày, GV chuẩn kiến thức ........................................................................................................................ HĐ3: Nhóm Dựa vào 5.4 trong SGK, giải thích ý nghĩa của biểu đồ và rút ra kết luận cần thiết? Bước 2: HS trình bày, GV chuẩn kiến thức. HĐ4: Cặp đôi Bước 1: HS dựa hình 5.4 nhận xét về tình trạng nợ nước ngoài? Bước 2: HS trình bày, GV chuẩn kiến thức HĐ5: Cả lớp Bước 1: Dựa vào kênh chữ SGK và hiểu biết của bản thân tìm hiểu nguuyên nhân và các giải pháp của Mĩ La tinh? Bước 2: HS trình bày, GV chuẩn kiến thức. I. Một số vấn đề về tự nhiên dân cư và xã hội 1. Tự nhiên .................................................................................................... - Giàu tài nguyên khoáng sản: kim loại màu, kim loại quí, nhiên liệu - Đất đai, khí hậu thuận lợi chăn nuôi gia súc lớn, tròng cây nhiệt đới .................................................................................................. 2. Dân cư - xã hội - Cải cách ruộng đất chưa triệt để - Mức sống chênh lệch quá lớn - Đô thị hoá tự phát ................................................................................................... II. Một số vấn đề kinh tế - Tăng trưởng không đều - Tình hình chính trị thiếu ổn định - Đầu tư nước ngoài giảm mạnh - Nợ nước ngoài cao - Phụ thuộc vào tư bản nước ngoài * Nguyên nhân: - Duy trì chế độ phong kiến lâu dài. - Các thế lực Thiên chúa giáo cản trở - Đường lối phát triển kinh tế chưa đúng đắn. * Giải pháp: - Củng cố bộ máy nhà nước - Phát triển giáo dục - Quốc hữu hoá 1 số ngành kinh tế - Tiến hành công nghiệp hoá - Tăng cường và mở rộng buôn bán với nước ngoài IV . Đánh giá A. Trắc nghiệm 1. Số dân sống dưới mức nghèo khổ của châu Mĩ la tinh còn khá đông chủ yếu do: A. Cuộc cải cách ruộng đất không triệt để. B. Người dân không cần cù C. Điều kiện tự nhiên khó khăn D. Hiện tượng đô thị hoá tự phát B. Tự luận Vì sao các nước Mĩ La tinh có điều kiện tự nhiên thuận lợi để phát triển kinh tế nhưng tỉ lệ người nghèo khổ ở khhu vực này lại cao? V. Hoạt động nối tiếp HS trả lời câu hỏi SGK. Soạn ngày ... tháng ... năm 20... Chương trình cơ bản 11 Tiết 7 Một số vấn đề của khu vực Tây Nam á và khu vực Trung á I. Mục tiêu bài học: Sau bài học, HS cần: 1. Về kiến thức: - Biết được tiềm năng phát triển kinh tế của khu vực Tây Nam á và Trung á. - Hiểu được các vấn đề chính của khu vực đều liên quan đến vai trò của việc cung cấp dầu mỏ, xung đột sắc tộc, tôn giáo, nạn khủng bố. 2. Về kĩ năng: - Sử dụng bản đồ các nước trên thế giới để phân tích ý nghĩa VTĐL của khu vực. - Đọc lược đồ Tây Nam á. Trung á để thấy vị trí các nước trong khu vực. - Phân tích bảng số liệu thống kê để rút ra nhận định II. Thiết bị dạy học - Bản đồ các nước trên thế giới. - Bản đồ địa lí tự nhiên châu á III. hoạt động dạy học - ổn định lớp, kiểm tra bài cũ - GV mở bài: Treo bản đồ tự nhiên châu á và giới thiệu: Trong loạt bài về vấn đề của châu lục, chúng ta đã biết đến các vấn đề của châu Phi, châu Mĩ La tinh, hôm nay chúng ta sẽ cùng xem xét các vấn đề của một khu vực trong nhiều năm nay thường xuyên xuất hiện trên các bảng tin thời sự quốc tế, đó là các khu vực Tây Nam á và Trung á. Hoạt động của thầy và trò Nội dung chính HĐ1: Nhóm Bước 1: Chia lớp thành 2 nhóm và giao nhiệm vụ: - Nhóm 1: Quan sát hình 5.5 và bản đồ tự nhiên châu á treo tường, hãy điền các thông tin vào phiếu học tập số 1. - Nhóm 2: Quan sát hình 5.7 và bản đồ tự nhiên châu á treo tường, hãy điền các thông tin vào phiếu học tập số 1. Bước 2: HS trình bày, GV kẻ bảng, chuẩn kiến thức Chuyển ý: Chúng ta đã tìm được điểm chung của cả hai khu vực và sẽ nghiên cứu tiếp để xem những điểm chung này có mối liên hệ gì với các sự kiện diễn ra tiếp theo hay không? ..................................................................................................................................... HĐ2: Cá nhân/cặp đôi Bước 1: HS nghiên cứu bảng 5.8 trao đổi với bạn cùng cặp để trả lời các câu hỏi sau: - Khu nào khai thác được lượng dầu thô nhiều nhất, ít nhât? - Khu vực nào vừa thảo mãn được nhu cầu dầu thô của mình, vừa cung cấp dầu thô cho thế giới, vì sao? Bước 2: HS trình bày, GV giúp HS chuẩn kiến thức HĐ3: Cá nhân Dựa vào thông tin trong bài học và hiểu biết của bản thân, em hãy cho biết: - Cả hai khu vực vừa qua đang nổi lên những sự kiện chính trị gì chú ý? - Những sự kiện diễn ra một cách dai dẳng nhất, cho đến nay vẫn chưa chấm dứt? - Giải thcíh nguyên nhân của các sự kiện đã diễn ra của hai khu vực? - Các sự kiện đó ảnh hưởng như thế nào tới đời sống người dân, sự phát triển KT - XH của mỗi quốc gia và khu vực. - Đề xuất gì trong việc xây dựng các giải pháp nhằm chấm dứt việc xung đột các sắc tộc, xung đột tôn giáo và chấm dứt nạn khủng bố? Bước 2: HS trả lời, GV chuẩn kiến thức. I. Đặc điểm khu vực Tây Nam á và khu vực Trung á. 1. Khu vực Tây Nam á 2. Khu vực Trung á 3. Đặc điểm chung: - Vị trí địa lí - chính trị rất chiến lược. - Cùng có nhiều dầu mỏ và các tài nguyên khác. - Tỉ lệ dân cư theo đạo Hồi cao. ................................................................................................... II. Một số vấn đề của hai khu vực. 1. Vai trò cung cấp dầu mỏ: Quan trọng cho thế giới. 2. Xung đột sắc tộc, tôn giáo và nạn khủng bố: a. Hiện tượng - Luôn xảy ra các cuộc chiến tranh, xung đột giữa các quốc gia, dân tộc, tôn giáo, các giáo phái trong Hồi giáo, nạn khủng bố. - Hình thành các phong trào li khai, tệ nạn khủng bố ở nhiều quốc gia. b. Nguyên nhân - Do tranh chấp quyền lợi - Do khác biệt về tư tưởng định kiến tôn giáo, dân tộc. - Thế lực bên ngoài can thiệp. c. Hậu quả: - Gây mất ổn định trong nước, khu vực và trên thế giới. - Đời sống nhân dân bị đe doạ và không cải thiện, kinh tế bị huỷ hoại và chậm phát triển. - ảnh hưởng tới giá dầu và phát triển kinh tế của thế giới. IV . Đánh giá 1. Đánh mũi tên nối các ô sao cho hợp lí: Khu vực tây nam á và khu vực trung á Mâu thuẫn về quyền lợi: Đất đai nguồn nước, dầu mỏ, tài nguyên, môi trường sống Sự can thiệp vụ lợi của các thế lực bên ngoài Định kiến về dân tộc, tôn giáo, văn hoá và các vấn đề thuộc lịch sử Xung đột tôn giáo Tệ nạn khủng bố Xung đột quốc gia, sắc tộc Môi trường bị ảnh hưởng, suy thoái ảnh hưởng tới hoà bình, ổn định của khu vực, biến động của giá dầu, làm ảnh hưởng tới kinh tế của thế giới Đời sống nhân dân bị đe doạ Kinh tế quốc gia bị giảmm sút, làm chậm tốc độ tăng trưởng kinh tế 2. Nếu đề xuất giải pháp cho các vấn đề của hai khuh vực thì giải pháp của em vào tầng nào trong sơ đồ, vì sao? V. Hoạt động nối tiếp HS trả lời câu hỏi SGK. Chương trình cơ bản Tiết 8 Kiểm tra 1 tiết (trong bộ đề)