Giáo án Địa lý 12 Chuẩn Tiết 33 - Bài 30: Vấn đề phát triển ngành giao thông vận tải và thông tin liên lạc

Ngµy so¹n 03/03/ 2009 Mét sè vÊn ®Ò ph¸t triÓn vµ ph©n bè c¸c ngµnh dÞch vô TiÕt 33 - Bµi 30 VÊn ®Ò ph¸t triÓn ngµnh giao th«ng vËn t¶i vµ th«ng tin liªn l¹c I. Môc tiªu cña bµi häc Sau bài học, HS cần: 1. Về kiến thức - Nắm được sự phát triển và phân bố các loại hình vận tải ở nước ta. - Thấy được sự đa dạng của mạng lưới thông tin liên lạc ở nước ta. 2. Về kĩ năng - Đọc bản đồ giao thông vận tải Việt nam. - Phân tích bảng số liệu về phân bố mãy điện thoại theo các vùng. II. ph­¬ng tiÖn d¹y häc - Bản đồ giao thông vận tải Việt nam. - Atlát Địa lí Việt nam. III. ho¹t ®éng d¹y, häc 1. Hỏi bài củ - Không hỏi vì mới học bải thực hành. 2. Định hướng bài học. GV: Yêu cầu HS nhắc lại kiến thức đã học ở lớp 10 về vai trò của ngành giao thông vận tải đối với sự phát triển kinh tế - xã hội nói chung? HS: Nhắc lại kiến thức đã học. GV: Bổ sung. - Giúp quá trình sản xuất và đi lại của nhân dân được diễn ra liên tục, thuận tiện. - Các mỗi liên hệ kinh tế - xã hội giữa các địa phương được thực hiện nhờ giao thông vận tải, do đó tính thống nhất của nền kinh tế - xã hội được củng cố. - tăng cường sức mạnh quốc phòng của đất nước và tạo nên mối giao lưu kinh tế - xã hội với các nước trên thế giới. Từ đó gv rút ra kết luận: Việc phát triển giao thông vận tải là một nhu cầu cấp thiết trong thời kì Đổi mới ở nước ta. 3. Bài mới Hoạt động của GV và HS Nội dung chính Hoaït ñoäng 2: Tìm hieåu veà ngaønh giao thoâng vaän taûi Hình thöùc: Nhoùm Böôùc 1 : Giaùo vieân ñaët caâu hoûi : Nöôùc ta coù nhöõng loaïi hình giao thoâng vaän taûi naøo, sau khi hoïc sinh traû lôøi , giaùo vieân chia lôùp thaønh 6 nhoùm vaø giao vieäc : Döïa vaøo Sgk, baûn ñoà giao thoâng vaän taûi Vieät Nam, Atlat ñòa lyù Vieât Nam vaø söï hieåu bieátmoãi nhoùm tìm hieåu 1 loaïi hình giao thoâng vaän taûi. - Nhoùm 1 : Tìm hieåu veà ngaønh giao thoâng vaän taûi ñöôøng boä. - Nhoùm 2 : Tìm hieåu veà ngaønh giao thoâng vaän taûi ñöôøng saét. - Nhoùm 3 : Tìm hieåu veà ngaønh giao thoâng vaän taûi ñöôøng soâng. - Nhoùm 4 : Tìm hieåu veà ngaønh giao thoâng vaän taûi ñöôøng bieån. - Nhoùm 5 : Tìm hieåu veà ngaønh giao thoâng vaän taûi ñöôøng haøng khoâng. - Nhoùm 6 : Tìm hieåu veà ngaønh giao thoâng vaän taûi ñöôøng oáng. Böôùc 2 : Ñaïi dieän caùc nhoùm trình baøy (Khi trình baøy caùc tuyeán ñöôøng chính, hoïc sinh phaûi chæ ñöôïc caùc tuyeán ñöôøng ñoù treân baûn ñoà), caùc nhoùm khaùc boå sung, giaùo vieân chuaån kieán thöùc. Giaùo vieân coù theå ñaët theâm 1 soá caâu hoûi : * Döïa vaøo hình 30 ( hoaëc Atlat ñòa lí Vieät nam) haõy: + Keå teân moät soá tuyeán ñöôøng quan troïng theo höôùng Ñoâng – Taây ? + YÙ nghóa cuûa quoác loä 1 vaø ñöôøng Hoà Chí Minh ? - Nhöõng tuyeán ñöôøng quan troïng theo höôùng Ñoâng – Taây : 9, 14, 19 Hoïc sinh leân baûn chæ baûn ñoà. - YÙ nghóa cuûa quoác loä 1 vaø ñöôøng Hoà Chí Minh : + Noái lieàn caùc vuøng kinh teá. + Phaùt trieån kinh teá xaõ hoäi cuûa daûi phía taây ñaát nöôùc. GV: Hoûi + Haõy keå teân caùc tuyeán ñöôøng xuyeân AÙ treân laõnh thoå Vieät nam maø em bieát ? (Tuyeán A17, A15, ) + Döïa vaøo hình 30 (SGK) haõy keå moät vaøi saân bay trong nöôùc vaø quoác teá ? - Noäi baøi - Taân sôn nhaát. - Ñaø Naüng. - Phuù Baøi - Vinh. Hoaït ñoäng 2: Tìm hieåu veà ngaønh böu chính Hình thöùc: Caû lôùp. Böôùc 1 : Hoïc sinh ñoïc Sgk vaø traû lôøi caùc caâu hoûi sau : + Neâu ñaëc ñieåm cuûa ngaønh böu chính? + Haõy keå teân moät soá loaïi hình dòch vuï cuûa ngaønh böu chính nöôùc ta? + Nhöõng giaûi phaùp trong giai ñoaïn tôùi? Böôùc 2 : Hoïc sinh traû lôøi, giaùo vieân chuaån kieán thöùc. + Thö, böu phaåm (treân 300 böu cuïc, khoaûng 18.000 ñieåm phuïc vuï vaø hôn 8.000 ñieåm böu ñieän vaên hoùa xaõ) Hoaït ñoäng 3: Tìm hieåu veà ngaønh vieãn thoâng Hình thöùc: Caû lôùp. Böôùc 1: Hoïc sinh ñoïc sgk vaø cho bieát: + Quaù trình phaùt trieån cuûa ngaønh vieãn thoâng? + Keå teân moät soá maïng löôùi vieãn thoâng ôû nöôùc ta? Böôùc 2: Hoïc sinh traû lôøi, giaùo vieân chuaån kieán thöùc. 1. Giao thoâng vaän taûi : Phaùt trieån khaù toaøn dieän, goàm nhieàu loaïi hình vaän taûi khaùc nhau. a. Ñöôøng boä: (ñöôøng oâ toâ) * Thaønh töïu: - Nhôø huy ñoäng caùc nguoàn voán vaø taäp trung ñaàu tö neân maïng löôùi ñöôøng boä ñaõ ñöôïc môû roäng vaø hieän ñaïi hoùa. - Maïng löôùi ñöôøng oâ toâ ñaõ phuû kín caùc vuøng. - Phöông tieän naâng cao veà soá löôïng vaø chaát löôïng. - Khoái löôïng vaän chuyeån vaø luaân chuyeån taêng nhanh. * Haïn cheá: So với nhiều nước trong khu vực mật độ và chất lượng đường cũng còn thua kém nhiều (tỉ lệ rãi nhựa thấp, khổ đường hẹp, nhiều cầu có trọng tải còn nhỏ...) * Caùc tuyeán ñöôøng chính : - Các quốc lộ chạy dọc đất nước là: 1A, 14, đường Hồ Chí Minh. - Ở TDMNPB vơi quốc lộ 6, 2, 4, 279. - Ở ĐBSH với quốc lộ 5, 18, 10. - Ở BTB vơi quốc lộ 7, 8, 9. - DHNTB và Tây Nguyên với các quốc lộ 19, 26, 26. - Ở ĐNB với quốc lộ 51, 22. - Ở ĐBSCL với quốc lộ 80. b. Ñöôøng saét : * Thaønh töïu: - Toång chieàu daøi ñöôøng saét nöôùc 3143 km. - Tröôùc 1991, phaùt trieån chaäm, chaát löôïng phuïc vuï coøn haïn cheá, hieän nay ñaõ ñöôïc naâng cao. - Khoái löôïng vaän chuyeån vaø luaân chuyeån taêng nhanh. * Hạn chế: Do ảnh hưởng của đktn, địa hình, nên các tuyến đường sắt vẫn còn nhiều khúc cong; trong tổng số 1777 cây cầu thì có 1201 cây cầu có trạng thái kĩ thuật xấu; các hầm đường sắt phần lớn xây dựng trong giai đoạn 1906 1933, nên đã bị xuống cấp nghiêm trọng và nhiều hầm phải hạn chế tốc độ... Đó là những nguyên nhân chính làm hạn chế tốc độ chạy tàu * Caùc tuyeán ñöôøng: + Đường sắt thống nhất Hà Nội - Tp Hồ Chí Minh dài 1726 km. + Tuyến Hà Nội - Hải Phòng, dài 102 km. + Tuyến Hà Nội - Lào Cai, dài 293 km. + Tuyến Hà Nội - Thái Nguyên, dài 75 km. + Tuyến Hà Nội - Đồng Đăng, dài 162,5 km. + Tuyến Lưu Xá - Kép - Uông Bí - Bãi Cháy, dài 175 km. c. Ñöôøng soâng : - Soâng ngoøi nhieàu nhöng môùi chæ söû duïng cho giao thoâng khoaûng 11.000 km. Phöông tieän vaän taûi khaù ña daïng nhöng ít ñöôïc caûi tieán vaø hieän ñaïi hoùa. - Coù nhieàu caûng soâng, vôùi 30 caûng chính. - Khoái löôïng vaän chuyeån vaø luaân chuyeån taêng. - Moät soá heä thoáng soâng chính : + Heä thoáng soâng Hoàng -Thaùi Bình. + Heä thoáng soâng Meâ koâng - Ñoàng Nai. + Moät soá soâng lôùn ôû mieàn Trung. d. Ngaønh vaän taûi ñöôøng bieån : - Ñieàu kieän phaùt trieån: Coù ñöôøng bôø bieån daøi, nhieàu vuõng vònh kín gioù, nhieàu ñaûo, quaàn ñaûo ven bôø, thuaän lôïi cho vaän taûi ñöôøng bieån. - Caû nöôùc coù 73 caûng bieån. Caùc caûng lieân tuïc ñöôïc caûi taïo ñeå naâng cao coâng suaát. - Tuyeán quan troïng: Haûi Phoøng - Thaønh Phoá Hoà Chí Minh. - Caûng bieån vaø cuïm caûng quan troïng : Haûi Phoøng, Caùi Laân, Ñaø Naüng - Lieân Chieåu - Chaân Maây, e. Ñöôøng haøng khoâng : - Laø ngaønh treû nhöng phaùt trieån nhanh vaø nhanh choùng hieän ñaïi hoùa cô sôû vaät chaát. - Khoái löôïng vaän chuyeån vaø luaân chuyeån taêng nhanh. - Ñeán naêm 2007 caû nöôùc coù 19 saân bay, trong ñoù coù 5 saân bay quoác teá. - Caùc tuyeán ñöôøng chính : + Ñöôøng bay trong nöôùc, chuû yeáu khai thaùc 3 ñaàu moái : Haø Noäi, TP Hoà Chí Minh vaø Ñaø Naüng. + Môû 1 soá tuyeán ñöôøng bay ñeán caùc nöôùc trong khu vöïc vaø treân theá giôùi. g. Ñöôøng oáng : - Ngaøy caøng phaùt trieån gaén vôùi söï phaùt trieån cuûa ngaønh daàu khí. 2. Thoâng tin lieân laïc : a. Böu chính : * Ñaëc ñieåm: Coù tính phuïc vuï cao, maïng löôùi roäng khaép. * Haïn cheá : - Maïng löôùi phaân boá chöa hôïp lí. - Coâng ngheä laïc haäu. - Quy trình nghieäp vuï mang tính thuû coâng. - Thieáu lao ñoäng coù trình ñoä cao. * Giai ñoaïn tôùi : - Trieån khai theâm caùc hoaït ñoäng mang tính kinh doanh ñeå phuø hôïp vôùi kinh teá thò tröôøng. - AÙp duïng tieán boä veà khoa hoïc kó thuaät ñeå ñaåy nhanh toác ñoä phaùt trieån. b. Vieãn thoâng : * Ñaëc ñieåm : - Toác ñoä phaùt trieån nhanh. - Ñoùn ñaàu ñöôïc caùc thaønh töïu kó thuaät hieän ñaïi. * Quaù trình phaùt trieån : - Tröôùc thôøi kì Ñoåi môùi : Maïng löôùi, thieát bò vieãn thoâng cuõ kó, laïc haäu, dòch vuï vieãn thoâng ngheøo naøn - Nhöõng naêm gaàn ñaây taêng tröôûng vôùi toác ñoä cao. * Maïng löôùi vieãn thoâng nöôùc ta töông ñoái ña daïng vaø khoâng ngöøng phaùt trieån. - Maïng ñieän thoaïi. - Maïng phi thoaïi. - Maïng truyeàn daãn. iv. ®¸nh gi¸. - Hãy nêu vai trò của giao thông vận tải và TTLL trong sự phát triển kinh tế - xã hội. - Dựa vào kiến thức đã học, hãy vẽ sơ đồ thể hiện mạng lưới thông tin liên lạc nước ta v. ho¹t ®éng nèi tiÕp Hướng dẫn HS về nhà làm bài tập 2 trong sgk.