Giáo án Địa lý 8 tiết 39: Đặc điểm sông ngòi Việt Nam

Tiết 39 Ngày 06 tháng 04 năm 2008 && Bài : 33 Đặc điểm sông ngòi việt nam I . Mục tiêu bài học : Qua bài học học sinh cần nắm vững được : Bốn đặc điểm cơ bản của sông ngòi nước ta. Mối quan hệ của sông ngòi nước ta với các nhân tố tự nhiên và xã hội (địa chất, địa hình, khí hậu và con người) Giá trị tổng hợp và to lớn của nguồn lợi do sông ngòi mang lại Rèn luyện kỹ năng đọc, tìm mối liên hệ giữa các yếu tố địa hình với mạng lưới sông, khjí hậu với thuỷ chế của sông ngòi. Có trách nhiệm bảo vệ môi trường nước và các dòng sông để phát triển kinh tế bền vững. II . Phương tiện : Bản đồ mạng lưới sông ngòi Việt Nam Bản đồ địa lí tự nhiên Việt Nam Bảng 31.1 Tranh ảnh minh hoạ về thuỷ lợi, thuỷ điện, du lịch sông nước ở Việt Nam III . Hoạt động trên lớp : Bài cũ : Nước ta có mấy mùa khí hậu ? Nêu đặc trưng của từng mùa khí hậu ở nước ta ? Bài mới : Hoạt động của Gv và hs Nội dung chính Gv chia lớp thành 4 nhóm, mỗi nhóm tìm hiểu một trong bốn nội dung sau : 1. Đặc điểm mạng lưới sông ngòi nước ta ? Tại sao nước ta rất nhiều sông suối nhưng chủ yếu là sông nhỏ, ngắn ? - 3/4 nước ta có diện tích là đồi núi , chiều ngang lãnh thổ hẹp 2. Đặc điểm hướng chảy của sông ngòi Việt Nam ? ? Vì sao đại bộ phận sông ngòi nước ta lại chảy theo hướng TBĐN và tâtá cả các dòng sông đều đổ ra biển Đông ? - Hướng cấu trúc của địa hình và địa thế thấp dần từ Tây Bắc xuống Đông Nam. 3 . Đặc điểm mùa nước sông ngòi nước ta ? ? Vì sao sông ngòi nước ta lại có hai mùa nước khác nhau rõ rệt ? - Mùa nước lũ trùng vơqí mùa gió Tây Nam – mùa hạ có lượng mưa lớn chiếm 80% lượng mưa cả năm. 4. Đặc điểm phù sa sông ngòi Việt Nam ? Lượng phù sa lớn có tác động như thế nào tới thiên nhiên và đời sống dân cư đồng bằng châu thổ sông Hồng và sông Cửu Long. - Thiên nhiên : Bồi đắp phù sa mầu mỡ - Đời sống dân cư : Phong tục tập quán , hoạt động sản xuất nông nghiệp. Cuối cùng giáo viên căn cứ vào SGK và kiến thức bản thân các nhóm học sinh làm việc: - Các nhóm cử đại diện trả lời câu hỏi, ghi kết quả lên bảng, cả lớp nhận xét - GV theo dõi đánh giá và kết luận. 1. Đặc điểm chung Mạng lưới Hướng chảy Mùa nước Lượng phù sa 1. Số lượng sông - 2360 dòng sông - 93% là sông nhỏ và ngắn 1. Hướng chảy chính - Tây Bắc Đông Nam - Vòng cung 1. Các mùa nước - Mùa lũ - Mùa cạn 1. Hàm lượng phù sa - Lớn, trung bình 232g/m3 2. Đặc điểm mạng lưới sông - Dày đặc - Phân bố rộng 3. Các sông lớn : Sông Hồng, Mê Kông (Cửu Long) 2. Các song điển hình cho hướng : - TBĐN : Sông Hồng, sông Đà, sông Mã. - Vòng cung : Sông Lô, sông Gâm, sông Cầu, sông Thương 2. Sự chênh lệch lượng nước giữa các mùa : - Mùa lũ lượng nước tới 70% tới 80% lượng nước cả năm 2. Tổng lượng phù sa - 200 triệu tấn/ năm Sông Hồng : 120 triệu tấn/năm (chiếm 60%) - Sông Cửu Long : 70 triệu tấn/năm.(chiếm 35%) Dựa vào bảng 33.1 cho biết : ? Mùa lũ trên các lưu vực sông có trùng nhau hay không ? Tại sao lại có sự khác biệt ấy ? - Mùa mưa từ bắc vào nam không trùng nhau vì thế chế độ mưa trên mỗi lưu vực khác nhau, mùa lũ có xu hướng chậm dần từ Bắc vào Nam. ? Bằng thực tế cho biết sông ngòi nước ta có giá trị như thế nào ? ? Nguyên nhân nào dẫn tới tình trạng ô nhiễm nước sông ? Phá rừng đầu nguồn Rác thải sinh hoạt, nước thải của các nhà máy, xí nghiệp. Khai thác bất hợp lý nguồn lợi thuỷ sản ? Biện pháp cơ bản chống ô nhiễm nguồn nước sông ? 2.Khai thác kinh tế và bảo vệ sự trong sạch của các dòng sông. a. Giá trị của sông ngòi : sông ngòi nước ta có giá trị về nhiều mặt : - Thuỷ điện - Thuỷ lợi - Thuỷ sản - Giao thông - du lịch b. Sông ngòi nước ta đang bị ô nhiễm : - Biện pháp : + Trồng và bảo vệ rừng đầu nguồn + Xử lý tốt các nguồn rác, chất thải sinh hoạt và công nghiệp + bảo vệ và khai thác hợp lý các nguồn lợi từ sông ngòi. IV . Củng cố : 1. Vì sao các sông nước ta chủ yếu đều ngắn, nhỏvà dốc? 2. Cho biết hướng chảy chính của sông ngòi Việt Nam ? Xác định trên bản đồ sông ngòi Việt Nam ? 3. Hai mùa nước của sông ngòi nước ta chịu sự chi phối chính của yếu tố tự nhiên nào ? Cho biết sự khác biệt giữa hai mùa nước ? 4. Điền vào sơ đồ sau các nội dung phù hợp : Giá trị kinh tế của sông ngòi Việt Nam 5. Khoanh tròn trước câu trả lời đúng : a. Mọi con sông đều có giá trị thuỷ điện, cung cấp nước ngọt và phù sa b. Các con sông có lưu lượng lớn, độ dốc cao thì khả năng thuỷ điện lớn. c. Bất kỳ sông nào cũng đều thuận lợi cho giao thông đường thuỷ d. Về mùa lũ sông hoàn toàn gây hại