Giáo án giảng dạy môn Vật lý 10 (cơ bản) - Hoàng Văn Tuấn - Bài 21 – Chuyển động tịnh tiến của vật rắn chuyển động quay của vật rắn quanh trục cố định (2 tiết)

BÀI 21 – CHUYỂN ĐỘNG TỊNH TIẾN CỦA VẬT RẮN CHUYỂN ĐỘNG QUAY CỦA VẬT RẮN QUANH TRỤC CỐ ĐỊNH (2 tiết) Ngày soạn: 22/12 I – MỤC TIÊU 1. Kiến thức Phát biểu được định nghĩa chuyển động tịnh tiến và nêu được ví dụ minh hoạ Viết được công thức định luật 2 Newton cho chuyển động tịnh tiến Nêu được tác dụng của momen lực đối với một vật rắn quay quanh một trục Nêu được những yếu tố ảnh hưởng đến momen quán tính của vật 2. Kỹ năng Biết vận dụng các kiến thức trong bài, kết hợp với những kiến thức đã học để giải thích một số hiện tượng và giải một số bài tập Áp dụng được định luật 2 Newton cho chuyển động tịnh tiến thẳng Áp dụng được khái niệm momen quán tính để giải thích sự thay đổi chuyển động quay của các vật Biết cách đo thời gian chuyển động và trình bày kết luận II – CHUẨN BỊ 1. Giáo viên Giáo án, giải trước các bài tập trong sgk, chuẩn bị thêm một số câu hỏi và bài tập khác, tìm một số hiện tượng trong đời sống liên quan đến bài học Thí nghiệm như trong bài 2. Học sinh Ôn tập định luật 2 Newton, vận tốc góc và momen lực Tham khảo trước bài học mới III – TIẾN TRÌNH LÊN LỚP Tiết 1 Hoạt động 1: Ổn định lớp, kiểm tra sĩ số & kiểm tra bài cũ Hoạt động của hs Trợ giúp của gv Giữ trật tự, chuẩn bị tài liệu để học bài Trả lời câu hỏi của giáo viên Nhận xét câu trả lời của bạn Nhắc học sinh ổn định lớp, chuẩn bị tài liệu để học bài Nêu câu hỏi: Thế nào là cân bằng bền, không bền, phiếm định? Vị trí trọng tâm của mỗi vật có vai trò gì đối với mỗi dạng cân bằng Gọi học sinh trả lời Nhận xét, cho điểm Hoạt động 2: Tìm hiểu chuyển động tinh tiến Hoạt động của hs Trợ giúp của gv Nhận xét chuyển động của các điểm trên một vật rắn chuyển động tịnh tiến Trả lời C1 Viết phương trình định luật 2 Newton cho vật rắn chuyển động tính tiến Giới thiệu về chuyển động tịnh tiến của vật rắn Hướng dẫn: xét chuyển động của hai điểm trên vật Hướng dẫn: các điểm của vật đều có cùng gia tốc Hoạt động 3: Tìm hiểu về chuyển động quay của vật rắn quanh trục cố định Hoạt động của hs Trợ giúp của gv Nhận xét về tốc độ góc của các điểm trên vật Giới thiệu về chuyển động quay của một vật rắn quanh một trục cố định Hoạt động 4: tìm hiểu về tác dụng của momen lực đối với chuyển động quay của vật rắn Hoạt động của hs Trợ giúp của gv Quan sát thí nghiệm Trả lời C2 Quan sát và giải thích chuyển động của các vật và ròng rọc trong thí nghiệm Kết luận về tác dụng của momen lực đối với một vật quay quanh một trục Bố trí thí nghiệm hình 21.4 Gợi ý: xét tác dụng làm quay của các lực tác dụng lên ròng rọc Hướng dẫn:so sánh momen của hai lực căng dây tác dụng lên ròng rọc Nhận xét các câu trả lời Hoạt động 5: Giao nhiệm vụ về nhà Hoạt động của hs Trợ giúp của gv Ghi câu hỏi và bài tập về nhà Ghi những chuẩn bị cho bài sau Nêu câu hỏi và bài tập Yêu câu hs chuẩn bị bài học tiếp theo Tiết 2 Hoạt động 1: Ổn định lớp, kiểm tra sĩ số & kiểm tra bài cũ Hoạt động của hs Trợ giúp của gv Giữ trật tự, chuẩn bị tài liệu để học bài Trả lời câu hỏi của giáo viên Nhận xét câu trả lời của bạn Nhắc học sinh ổn định lớp, chuẩn bị tài liệu để học bài Nêu câu hỏi: Thế nào là chuyển động tịnh tiến Cho một vị dụ về chuyển động tịnh tiến thảng và tịnh tiến cong Gọi học sinh trả lời Nhận xét, cho điểm Hoạt động 2: Tìm hiểu vè momen quán tính Hoạt động của hs Trợ giúp của gv Ghi nhận momen quán tính Dự đoán các yếu tố ảnh hưởng đến momen quán tính của một vật. Thảo luận phương án thí nghiệm kiểm tra Kết luận về các yếu tố ảnh hưởng đến momen quán tính của một vật Trả lời C6 Giới thiệu về momen quán tính Hướng dẫn: so sánh thời gian chuyển động của cùng một vật trong thí nghiệm 21.4 khi thay đổi các yếu tố khảo sát Bố trí thí nghiệm kiểm tra Giới thiệu trường hợp vật chịu momen cản Hoạt động 3: Vận dụng & củng cố bài học Hoạt động của hs Trợ giúp của gv Trả lời các câu hỏi 1, 2 sgk Giải bài tập 1, 2 sgk Ghi nhận kiến thức về sự nở vì nhiệt và các ứng dụng của nó Nhận xét câu trả lời của học sinh Nhận xét, đánh giá kết quả giờ học Hoạt động : Giao nhiệm vụ về nhà Hoạt động của hs Trợ giúp của gv Ghi câu hỏi và bài tập về nhà Ghi những chuẩn bị cho bài sau Nêu câu hỏi và bài tập Yêu câu hs chuẩn bị bài học tiếp theo IV. Nộidung chính Chuyển động tịnh tiến của một vật rắn là chuyển động trong đó đường nối hai điểm bất kì của vật luôn song song với chính nó. Gia tốc của chuyển động tịnh tiến được xác định theo định luật 2 Newton Momen lực tác dụng vào một vật có trục quay cố định làm thay đổi tốc độ góc của nó Mọi vật quay quanh trục cố định đều có mức quán tính, mức quán tính phụ thuộc vào khối lượng và sự phân bố khối lượng đối với trục quay.