Giáo án giảng dạy môn Vật lý 10 (nâng cao) - Hoàng Văn Tuấn - Bài 3 – Khảo sát thực nghiệm chuyển động thẳng

BÀI 3 – KHẢO SÁT THỰC NGHIỆM CHUYỂN ĐỘNG THẲNG Ngày soạn: 8/9 I – MỤC TIÊU 1. Kiến thức Nắm vững mục đích của việc khảo sát một chuyển động thẳng là tìm hiểu đặc tính nhanh , chậm của chuyển động thể hiện ở biểu thức vận tốc theo thời gian. Hiểu rằng, muốn đo vận tốc thì phải xác định toạ độ của chất điểm ở các thời điểm khác nhau và biết cách sử dụng dụng cụ đo thời gian để xác định thời điểm vật đi qua một toạ độ đã biết. 2. Kỹ năng Biết vận dụng các kiến thức trong bài, kết hợp với những kiến thức đã học để giải thích một số hiện tượng và giải một số bài tập Biết xử lí các kết quả bằng cách lập bảng và sử dụng các công thức thích hợp để tìm các đại lượng mong muốn như tính vận tốc tức thời tại một thời điểm. Biết cách vẽ đồ thị vận tốc theo thời gian. Biết khai thác đồ thị. II – CHUẨN BỊ 1. Giáo viên Giáo án, giải trước các bài tập trong sgk, chuẩn bị thêm một số câu hỏi và bài tập khác, tìm một số hiện tượng trong đời sống liên quan đến bài học Chuẩn bị bộ thí nghiệm cần rung: kiểm tra bút, mực, làm trước một số lần. Chuẩn bị một số băng giấy trắng, thước vẽ đồ thị. 2. Học sinh Học kĩ bài trước. Chuẩn bị giấy kẻ ô li, thước kẻ. Tham khảo trước bài học mới III – TIẾN TRÌNH LÊN LỚP Hoạt động 1: Ổn định lớp, kiểm tra sĩ số & kiểm tra bài cũ Hoạt động của hs Trợ giúp của gv Giữ trật tự, chuẩn bị tài liệu để học bài Trả lời câu hỏi của giáo viên Nhận xét câu trả lời của bạn Nhắc học sinh ổn định lớp, chuẩn bị tài liệu để học bài Nêu câu hỏi: Nhắc lại các yếu tố của véctơ độ dời Nêu phương chiều của véctơ vận tốc trong chuyển động thẳng Gọi học sinh trả lời Nhận xét, cho điểm Hoạt động 2 ( phút):Lắp .đặt, bố trí thí nghiệm Hoạt động của Học sinh Sự trợ giúp của Giáo viên Kiểm tra các dụng cụ thí nghiệm.(Xe lăn, máng nghiêng, băng giấy, cần rung) Tìm hiểu dụng cụ đo: tính năng, cơ chế, độ chính xác. Lắp đặt, bố trí thí nghiệm. Tìm hiểu nguyên tắc đo thời gian bằng cần rung. Giới thiệu cho HS dụng cụ thí nghiệm. Hướng dẫn cách lắp đặt, bố trí thí nghiệm. Hướng dẫn thao tác mẫu: sử dụng băng giấy. Giải thích nguyên tắc đo thời gian bằng cần rung. Hoạt động 3 ( phút):Tiến hành thí nghiệm. Hoạt động của Học sinh Sự trợ giúp của Giáo viên Cho cần rung hoạt động đồng thời cho xe chạy kéo theo băng giấy. Lặp lại thí nghiệm vài lần. Quan sát, thu thập kết quả trên băng giấy. Lập bảng số liệu: bảng 1 (SGK) Chú ý: cân chỉnh máng nghiêng, kiểm tra chất lượng băng giấy, bút chấm điểm. Làm mẫu. Quan sát HS làm thí nghiệm. Điều chỉnh những sai lệch của thí nghiệm. Thu thập kết quả đo bảng 1: toạ độ theo thời gian. Hoạt động 4 ( phút):Xử lí kết quả đo Hoạt động của Học sinh Sự trợ giúp của Giáo viên Vẽ đồ thị toạ độ theo thời gian H3.2 Tính vận tốc trung bình trong các khoảng 0,1s (5 khoảng liên tiếp) => lập bảng 2. Tính vận tốc tức thời => lập bảng 3. Vẽ đồ thị vận tốc theo thời gian H3.3 Nhận xét kết quả: biết được toạ độ tại mọi thời điểm thì biết được các đặc trưng khác của chuyển động. Hướng dẫn cách vẽ đồ thị: biểu diễn mẫu 1,2 vị trí. Quan sát học sinh tính toán, vẽ đồ thị. Căn cứ vào kết quả gọi ý HS rút ra kết luận. Hoạt động 5 ( phút): Vận dụng, củng cố. Hoạt động của Học sinh Sự trợ giúp của Giáo viên Trình bày kết quả của nhóm. Đánh giá kết quả, cách trình bày của nhóm khác. Trả lời câu hỏi SGK;H3.4 Ghi nhận kiến thức: Đặc điểm của chuyển động thẳng. Cách viết báo cáo. Cách trình bày báo cáo thí nghiệm. Hướng dẫn viết báo cáo, trình bày kết quả Yêu cầu: các nhóm trình bày kết quả, trả lời câu hỏi SGK. Đánh gia,ù nhận xét kết quả các nhóm. Hướng dẫn HS giải thích các sai số của phép đo, kết quả đo. Hoạt động 6 ( phút):Hướng dẫn về nhà. Hoạt động của Học sinh Sự trợ giúp của Giáo viên Ghi câu hỏi và bài tập về nhà. Những chuẩn bị cho bài sau. Yêu cầu:Làm bài tập 1;2 SGK Xem lại các đặc điểm của chuyển động thẳng đều, cách vẽ đồ thị.