Giáo án Hình học 8 từ tiết 33 đến tiết 49

TuÇn 19 TiÕt 33 Ngµy so¹n: 12/ 01/ 2010 Ngµy d¹y: DIỆN TÍCH HÌNH THANG A. MỤC TIÊU: - Kiến thức: HS nắm được công thức tính diện tích hình thang, hình bình hành. HS được làm quen với phương pháp đặc biệt hoá qua việc chứng minh công thức tính diện tích hình bình hành. - Kĩ năng : HS tính được diện tích hình thang, hình bình hành theo công thức đã học. HS vẽ được một tam giác, một hình bình hành hay một hình chữ nhật bằng diện tích của một hình chữ nhật hay hình bình hành cho trước. HS chứng minh được công thức tính diện tích hình thang, hình bình hành theo diện tích các hình đã biết trước. - Thái độ : Rèn tính cẩn thận chính xác. B. CHUẨN BỊ CỦA GV VÀ HS: - GV: Thước thẳng, com pa, êke, bảng phụ . - HS : Thước thẳng, com pa ê ke. Ôn tập công thức tính diện tích hình chữ nhật, tam giác, diện tích hình thang. C. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC: - Ổn định tổ chức lớp, kiểm tra sĩ số HS. - Kiểm tra việc làm bài tập ở nhà và việc chuẩn bị bài mới của HS. Hoạt động 1 1. CÔNG THỨC TÍNH DIỆN TÍCH HÌNH THANG - Định nghĩa hình thang. - GV vẽ hình thang ABCD (AB // CD) rồi yêu cầu HS nêu công thức tính diện tích hình thang đã biết. A B D H C - Yêu cầu HS hoạt động theo nhóm dựa vào công thức tính diện tích tam giác, hoặc diện tích hình chữ nhật để chứng minh công thức tính diện tích hình thang. - Cơ sở của việc chứng minh này là gì? - Hình thang là một tứ giác có hai cạnh đối song song. - HS vẽ hình vào vở. - Công thức S ABCD = Chứng minh: A B K D C H S ABCD = S ADC + S ABC (tính chất hai diện tích đa giác) S ACD = S ABC = (vì CK = AH) Þ S ABCD = = - Cơ sở của việc chứng minh là vận dụng tính chất 1; 2 diện tích đa giác và công thức tính diện tích tam giác. Hoạt động 2 2. CÔNG THỨC TÍNH DIỆN TÍCH HÌNH BÌNH HÀNH - Hình bình hành là một dạng đặc biệt của hình thang, đúng không? Giải thích. - Dựa vào công thức tính diện tích hình thang để tính diện tích hình bình hành. - GV đưa định lí và công thức tính diện tích hình bình hành lên bảng phụ. - áp dụng: Tính diện tích một hình bình hành biết độ dài một cạnh là 3,6 cm, độ dài cạnh kề với nó là 4 cm và tạo với đáy một góc có số đo 300. - Yêu cầu HS vẽ hình và tính diện tích. a S hình bình hành = Þ S hình bình hành = a.h A 4cm B 3.6cm D H C D ADH có H = 900 ; D = 300 ; AD = 4 cm. Þ AH = = 2 cm S ABCD = AB. AH = 3,6. 2 = 7,2 (cm2) Hoạt động3 3. VÍ DỤ - GV đưa VD a lên bảng phụ và vẽ hình chữ nhật với hai kích thước a, b lên bảng. - Nếu tam giác có cạnh bằng a muốn có diện tích bằng a.b phải có chiều cao tương ứng là bao nhiêu? - Nếu tam giác có cạnh bằng b thì chiều cao tương ứng là bao nhiêu? Hãy vẽ một tam giác như vậy. - GV đưa VD phần b) lên bảng phụ. - Có hình chữ nhật kích thước là a, b. Làm thế nào để vẽ một hình bình hành có một cạnh bằng một cạnh của một hình chữ nhật và có diện tích bằng nửa diện tích của hình chữ nhật đó? - GV yêu cầu 2 HS lên bảng vẽ 2 trường hợp. - HS đọc VD a, vẽ hình chữ nhật đã cho vào vở. - Để diện tích tam giác là a.b thì chiều cao ứng với cạnh a phải là 2b - Nếu tam giác có cạnh bằng b thì chiều cao tương ứng phải là 2a. - Nếu hình bình hành có cạnh là a thì chiều cao tương ứng phải là b. Nếu hình bình hành có cạnh là b thì chiều cao tương ứng phải là a. Hoạt động 4 LUYỆN TẬP CỦNG CỐ - Bài 26 SGK. GV đưa đầu bài và hình vẽ lên bảng phụ. A 23 m B D C E - Để tính được diện tích hình thang ABDE ta cần biết thêm cạnh nào? Nêu cách tính. - Tính diện tích ABDE? Bài 26 - Để tính được diện tích hình thang ABED ta cần biết cạnh AD AD = S ABCD = (m2) HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ (2 ph) - Nêu quan hệ giữa hình thang, hình bình hành và hình chữ nhật rồi nhận xét về công thức tính diện tích các hình đó. - Làm bài tập 27, 28, 29, 31 SGK. Rót kinh nghiÖm: TuÇn 19 TiÕt 34 Ngµy so¹n: 12/ 01/ 2010 Ngµy d¹y: DIỆN TÍCH HÌNH THOI A. MỤC TIÊU: - Kiến thức: HS nắm được công thức tính diện tích hình thoi. HS biết được hai cách tính diện tích hình thoi, biết cách tính diện tích của một tứ giác có hai đường chéo vuông góc. - Kĩ năng : HS vẽ được hình thoi một cách chính xác. HS phát hiện và chứng minh được định lí về diện tích hình thoi. - Thái độ : Rèn tính cẩn thận chính xác. B. CHUẨN BỊ CỦA GV VÀ HS: - GV: Thước thẳng, com pa, êke, bảng phụ . - HS : Thước thẳng, com pa ê ke. Ôn tập công thức tính diện tích hình thang, hình bình hành, hình chữ nhật, tam giác và nhận xét được mối liên hệ giữa các công thức đó. C. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC: - Ổn định tổ chức lớp, kiểm tra sĩ số HS. - Kiểm tra việc làm bài tập ở nhà và việc chuẩn bị bài mới của HS. Hoạt động của GV và HS Nội dung Hoạt động 1 KIỂM TRA VÀ ĐẶT VẤN ĐỀ (7 ph) - Viết công thức tính diện tích hình thang, hình bình hành, hình chữ nhật. Giải thích công thức. - Chữa bài 28 SGK. I G F E R U - Hãy đọc tên một số hình có cùng diện tích với hình bình hành FIGE. - Nếu có FI = IG thì hình bình hành FIGE là hình gì? - Vậy để tính diện tích hình thoi ta có thể dùng công thức nào? - GV đặt vấn để vào bài. Bài 28 SGK. S FIGE = S IGRE = S IGUR = S IFR = S GEU Hoạt động 2 1. CÁCH TÍNH DIỆN TÍCH CỦA MỘT TỨ GIÁC CÓ HAI ĐƯỜNG CHÉO VUÔNG GÓC (12 ph) - Cho tứ giác ABCD có AC ^ BD tại H. Hãy tính diện tích tứ giác ABCD theo hai đường chéo AC và BD. B A H C D - Yêu cầu HS phát biểu định lí. - Yêu cầu HS làm bài 32 a SGK. - Có thể vẽ được bao nhiêu tứ giác như vậy? - Hãy tính diện tích tứ giác vừa vẽ. - HS hoạt động theo nhóm. S ABC = S ADC = S ABCD = S ABCD = - Đại diện một nhóm trình bày bài giải. - Định lí: SGK. B 6 cm A H C 3,6 cm D - Có thể vẽ được vô số tứ giác như vậy. S ABCD = = (cm2) Hoạt động 3 CÔNG THỨC TÍNH DIỆN TÍCH HÌNH THOI (8 ph) - Yêu cầu HS làm ?2. S hình thoi = d1 . d2 Với d1; d2 là hai đường chéo. Vậy ta có mấy cách tính diện tích hình thoi? - Yêu cầu HS làm bài 32 b SGK. ?2. Vì hình thoi là tứ giác có hai đường chéo vuông góc nên diện tích hình thoi cũng bằng nửa tích hai đường chéo. - Có hai cách tính diện tích hình thoi là: S = a . h S = d1 . d2 Bài 32 Hình vuông là một hình thoi có một góc vuông. Þ S hình vuông = d2 Hoạt động 4 3. VÍ DỤ (10 ph) - GV đưa đầu bài lên bảng phụ và vẽ hình lên bảng. A E B M N D G C AB = 30 m; CD = 50 m S ABCD = 800 m2 Tứ giác MENG là hình gì? Chứng minh. b) Tính diện tích của bồn hoa MENG. Ví dụ: a) Tứ giác MENG là hình thoi Chứng minh: D ADB có AM = MD (gt) AE = EB (gt) Þ ME là đường trung bình của D. Þ ME // DB và ME = (1) chứng minh tương tự Þ GN // DB, GN = (2) Từ (1), (2) Þ ME // GN (// DB) ME = GN ( = ) Þ Tứ giác MENG là hình bình hành (theo dấu hiệu nhận biết) chứng minh tương tự Þ EN = mà DB = AC Þ ME = EN. Vậy MENG là hình thoi theo dấu hiệu nhận biết. b) MN = EG = Þ S MENG = Hoạt động 5 LUYỆN TẬP (6 ph) Bài 33 SGK. Bài 33 HS vẽ hình vào vở, một HS lên bảng vẽ hình thoi ABCD. E B F A C D Q Ta có: D OAB = D OCB = D OCD = D OAD = D EBA = D FBC (cgc) Þ S ABCD = S AEFC = 4S OAB S ABCD = SAEFC = AC. BO = AC.BD HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ (2 ph) - Ôn tập công thức tính diện tích các hình. - Làm bài tập 34, 35, 36 SGK; 158, 160 tr 76 SBT. Rót kinh nghiÖm: TuÇn 20 TiÕt 35 Ngµy so¹n: 12/ 01/ 2010 Ngµy d¹y: DIỆN TÍCH ĐA GIÁC A. MỤC TIÊU: - Kiến thức: Nắm vững công thức tính diện tích các đa giác đơn giản, đặc biệt là cách tính diện tích tam giác và hình thang. - Kĩ năng : Biết chia một cách hợp lí đa giác cần tìm diện tích thành nhiều đa giác đơn giản. Biết thực hiện các phép vẽ và đo cần thiết. - Thái độ : Rèn tính cẩn thận chính xác khi vẽ, đo, tính. B. CHUẨN BỊ CỦA GV VÀ HS: - GV: Thước thẳng, com pa, êke, bảng phụ vẽ hình148, 149 SGK, hình 40 SGK trên bảng phụ có kẻ ô vuông. Máy tính bỏ túi. - HS : Thước thẳng, com pa ê ke. Máy tính bỏ túi. Ôn tập công thức tính diện tích hình chữ nhật, tam giác, diện tích hình thang. C. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC: - Ổn định tổ chức lớp, kiểm tra sĩ số HS. - Kiểm tra việc làm bài tập ở nhà và việc chuẩn bị bài mới của HS. Hoạt động của GV và HS Nội dung Hoạt động 1 CÁCH TÍNH DIỆN TÍCH CỦA MỘT ĐA GIÁC BẤT KÌ (10 ph) - GV đưa hình 148 SGK lên bảng phụ, yêu cầu HS quan sát và trả lời câu hỏi: E A B C D + Để tính được diện tích của một đa giác bất kì, ta có thể làm như thế nào? - Để tính S ABCDE ta có thể làm thế nào? - Cách làm đó dựa trên cơ sở nào? - GV đưa hình 149 SGK lên bảng phụ và nói: Trong một số trường hợp, để việc tính toán thuận lợi ta có thể chia đa giác thành nhiều tam giác vuông và hình thang vuông. - Để tính được diện tích của một đa giác bất kì, ta có thể chia đa giác thành các tam giác hoặc các tứ giác mà đã có công thức tính. Do đó việc tính diện tích của một đa giác bất kì thường được quy về việc tính diện tích các tam giác, hình thang, hình chữ nhật... S ABCDE = S ABC + S ACD + S ADE Dựa trên tính chất diện tích đa giác. Hoạt động 2 VÍ DỤ (15 ph) - GV đưa hình 150 SGK lên bảng phụ. A B H G - Yêu cầu HS đọc Ví dụ tr 129 SGK. - Nên chia đa giác đã cho thành những hình nào? - Để tính diện tích của các hình này, cần biết độ dài của những đoạn thẳng nào? - Hãy dùng thước đo độ dài các đoạn thẳng đó. - Yêu cầu HS tính diện tích các hình. - HS đọc VD . - Vẽ thêm các đoạn thẳng CG, AH. Vậy đa giác được chia thành ba hình: + Hình thang vuông CDEG. + Hình chữ nhật ABGH. + Tam giác AIH. - Để tính diện tích hình thang vuông ta cần biết độ dài của CD, DE, CG. - Để tính diện tích tam giác ta cần biết thêm độ dài đường cao IK. - HS thực hiện đo và thông báo kết quả. Hoạt động 3 LUYỆN TẬP (18 ph) - Bài 38 SGK. Yêu cầu HS hoạt động nhóm. Yêu cầu đại diện nhóm lên bảng trình bày. - Bài 40 SGK. GV đưa đầu bài và hình vẽ lên bảng phụ. - Nêu cách tính phần gạch sọc trên hình. - GV hướng dẫn HS tính diện tích thực tế dựa vào diện tích trên bản vẽ. - Lưu ý: Bài 38 Diện tích con đường hình bình hành là: S EBGF = FG. BC = 50. 120 = 6000 m2 Diện tích đám đất hình chữ nhật ABCD là: S ABCD = AB . BC = 150 . 120 = 18 000 m2 Diện tích phần còn lại của đám đất là: 18 000 - 6 000 = 12 000 m2 - Đại diện nhóm lên trình bày lời giải. - HS lớp nhận xét. Bài 40 S gạch sọc = S1 + S2 + S3 + S4 + S5 S1 = (cm2) S2 = 3 . 5= 15 (cm2) S3 = (cm2) S4 = = 3,5 (cm2) Þ S gạch sọc = S1 + S2 + S3 + S4 + S5 = 33,5 (cm2) Diện tích thực tế là: 33,5 . 10 0002 = 3 350 000 000 (cm2 = 335 000 (m2) Hoạt động 4 HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ (2 ph) - Làm các câu hỏi ôn tập lí thuyết chương II. - Làm bài tập 37, 39 SGK; 42, 43, 44, 45 tr 132 SGK. Rót kinh nghiÖm: TuÇn 20 TiÕt 36 Ngµy so¹n: 12/ 01/ 2010 Ngµy d¹y: Luyện tập A. MỤC TIÊU: - Kiến thức: HS hiểu và vận dụng được: định nghĩa đa giác lồi, đa giác đều. - Kĩ năng : HS hiểu và biết cách tính diện tích hình chữ nhật, hình vuông, hình bình hành, tam giác, hình thang, hình thoi. - Thái độ : Rèn tính cẩn thận chính xác. B. CHUẨN BỊ CỦA GV VÀ HS: - GV: Thước thẳng, com pa, êke, bảng phụ . - HS : Thước thẳng, com pa ê ke. Ôn tập công thức tính diện tích hình chữ nhật, tam giác, diện tích hình thang. C. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC: - Ổn định tổ chức lớp, kiểm tra sĩ số HS. - Kiểm tra việc làm bài tập ở nhà và việc chuẩn bị bài mới của HS. Hoạt động của GV và HS Nội dung Hoạt động 1 KIỂM TRA LÍ THUYẾT (15 ph) - GV đưa câu hỏi 1 tr 131 SGK lên bảng phụ yêu cầu HS trả lời. - Vậy thế nào là đa giác lồi? - GV đưa câu hỏi 2 lên bảng phụ yêu cầu HS lên bảng điền vào chỗ trống. a) Biết rằng tổng số đo các góc của một đa giác n cạnh là (n - 2) . 1800. Vậy tổng số đo các góc của một đa giác 7 cạnh là ... b) Đa giác đều là đa giác có ... c) Biết rằng số đo mỗi góc của một đa giác đều n cạnh là , vậy số đo mỗi góc của ngũ giác đều là ... Số đo mỗi góc của lục giác đều là ... - GV yêu cầu HS viết công thức tính diện tích các hình. 1) Hình 5 cạnh GHIKL không phải là đa giác lồi vì đa giác đó không cùng nằm trong một nửa mặt phẳng có bờ là đường thẳng chứa cạnh LK hoặc cạnh HI. Hình 5 cạnh MNOPQ không phải là đa giác lồi vì đa giác đó không cùng nằm trên một nửa mặt phẳng có bờ là đường thẳng chứa cạnh OP (hoặc cạnh ON) Hình 6 cạnh RSTVXY là một đa giác lồi vì đa giác luôn cùng nằm trong một nửa mặt phẳng có bờ là đường thẳng chứa bất kì cạnh nào của đa giác. Đa giác lồi là đa giác luôn nằm trong một nửa mặt phẳng có bờ là đường thảng chứa bất kì cạnh nào của đa giác đó. a) (7 - 2) . 1800 = 9000 b)Tất cả các cạnh bằng nhau và tất cả các góc bằng nhau. c) Hoạt động 2 LUYỆN TẬP (25 ph) - Bài 42 SGK tr 132. GV đưa đầu bài và hình vẽ lên bảng phụ. - GV nêu cách xác định điểm F: Nối AC, từ B vẽ BF // AC (F nằm trên đường thẳng DC). Nối AF. - GV đưa hai bài tập sau lên bảng phụ, yêu cầu HS hoạt động theo nhóm. Nửa lớp làm bài 1, nửa lớp làm bài 2. Bài 1: Tính diện tích của một hình thang vuông biết hai đáy có độ dài 3 cm, góc tạo bởi một cạnh bên với đáy lớn bằng 450. Bài 2: Tính diện tích của một hình thoi biết cạnh của nó dài 4 cm và một trong các góc của hình thoi bằng 300 D - Yêu cầu đại diện hai nhóm lên trình bày. - GV nhận xét bổ sung. Bài 42 S ABCD = S ADC + S AFC Mà S ABC = S AFC (vì có đáy AC chung, đường cao BH = FK) Þ S ABCD = S ADF HS hoạt động theo nhóm. Bài 1: A 3 cm B D 5 cm H C Vẽ BH ^ DC. Xét D BHC có H = 900 (cách vẽ) C = 450 (gt) Þ B1 = 450 Þ D BCH vuông cân. Þ BH = HC = DC - DH = 5 - 3 = 2 (cm) (DH = AB = 3cm: cạnh đối hình chữ nhật ABHD). S ABCD = = = 8 cm2 A Bài 2: B C H Vẽ AH ^ DC. Xét D ADH có H = 900 (cách vẽ) D = 300 Þ AH = (ĐL: Trong tam giác vuông có một góc 300, cạnh đối diện với góc 300 bằng nửa cạnh huyền) S ABCD = DC. AH = 4. 2 = 8 (cm2) - Đại diện hai nhóm lên trình bày - HS nhận xét, góp ý. Hoạt động 3 HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ (5 ph) - GV hướng dẫn HS làm bài 46 SGK, về nhà làm bài 46, 47 SGK. - Ôn định nghĩa đa giác lồi, đa giác đều, công thức tính số đo mỗi góc của đa giác đều n cạnh, công thức tính diện tích các hình. Rót kinh nghiÖm: TuÇn 21 TiÕt 37 Ngµy so¹n: 17/ 01/ 2010 Ngµy d¹y: Ch­¬ng III : Tam gi¸c ®ång d¹ng Bµi1. §Þnh lÝ TalÐt trong tam gi¸c A – Môc tiªu : – Häc sinh n¾m v÷ng ®Þnh nghÜa vÒ tØ sè cña hai ®o¹n th¼ng : + TØ sè cña hai ®o¹n th¼ng lµ tØ sè ®o ®é dµi cña chóng theo cïng mét ®¬n vÞ ®o. + TØ sè cña hai ®o¹n th¼ng kh«ng phô thuéc vµo c¸ch chän ®¬n vÞ ®o (miÔn lµ khi ®ã chØ cÇn chän cïng mét ®¬n vÞ ®o). – Häc sinh cÇn n¾m v÷ng néi dung cña ®Þnh lÝ TalÐt (thuËn), vËn dông ®Þnh lÝ vµo viÖc t×m ra c¸c tØ sè b»ng nhau trªn h×nh vÏ trong SGK. B – ChuÈn bÞ cña GV vµ HS. GV : ChuÈn bÞ b¶ng phô (giÊy khæ to, b¶ng con). VÏ chÝnh x¸c h×nh 3 SGK. HS : ChuÈn bÞ ®Çy ®ñ th­íc kÎ vµ ª ke. C – TiÕn tr×nh D¹y – Häc. I. Tæ chøc: II. KiÓm tra: Ho¹t ®éng cña GV Ho¹t ®éng cña HS Ho¹t ®éng 1. §Æt vÊn ®Ò (2 phót) GV: TiÕp theo chuyªn ®Ò vÒ Tam gi¸c, ch­¬ng nµy chóng ta sÏ häc vÒ tam gi¸c ®ång d¹ng mµ c¬ së cña nã lµ ®Þnh lÝ TalÐt. HS nghe GV tr×nh bµy vµ xem Môc lôc trang 134 SGK. Néi dung cña ch­¬ng gåm - §Þnh lÝ TalÐt (thuËn, ®¶o, hÖ qu¶). - TÝnh chÊt ®­êng ph©n gi¸c cña tam gi¸c. - Tam gi¸c ®ång d¹ng vµ c¸c øng dông cña nã. Bµi ®Çu tiªn cña ch­¬ng lµ §Þnh lÝ TalÐt trong tam gi¸c. III. Bµi míi: Ho¹t ®éng 2 1 – TØ sè cña hai ®o¹n th¼ng (8 phót) GV: ë líp 6 ta ®· nãi ®Õn tØ sè cña 2 sè. §èi víi hai ®o¹n th¼ng, ta còng cã kh¸i niÖm vÒ tØ sè. TØ sè cña 2 ®o¹n th¼ng lµ g× ? GV cho HS lµm « hái 1 trang 56 SGK. Cho AB = 3cm ; CD = 5cm ; = ? Cho EF = 4dm ; MN = 7dm ; = ? * lµ tØ sè cña hai ®o¹n th¼ng AB vµ CD. GV : TØ sè cña 2 ®o¹n th¼ng kh«ng phô thuéc vµo c¸ch chän ®¬n vÞ ®o (miÔn lµ hai ®o¹n th¼ng ph¶i cïng mét ®¬n vÞ ®o). HS líp lµm vµo vë. Mét HS lªn b¶ng lµm : = = . = = . GV : VËy tØ sè cña hai ®o¹n th¼ng lµ g× ? HS : TØ sè cña hai ®o¹n th¼ng lµ tØ sè ®é dµi cña chóng theo cïng mét ®¬n vÞ ®o. GV giíi thiÖu kÝ hiÖu tØ sè hai ®o¹n th¼ng. * TØ sè cña hai ®o¹n th¼ng AB vµ CD ®­îc kÝ hiÖu lµ : . GV cho HS ®äc vÝ dô trang 56 SGK. Bæ sung : AB = 60cm ; CD = 1,5dm. VD : · . · . · Ho¹t ®éng 3 2 – §o¹n th¼ng tØ lÖ (7 phót) GV ®­a « hái 2 lªn m¸y chiÕu. Cho bèn ®o¹n th¼ng AB, CD, A¢B¢, C¢D¢ so s¸nh c¸c tØ sè vµ HS lµm bµi vµo vë. Mét HS lªn b¶ng lµm. GV : Tõ tØ lÖ thøc = ho¸n vÞ trÝ hai trung tØ ®­îc tØ lÖ thøc nµo ? HS tr¶ lêi miÖng : = Þ GV : Ta cã ®Þnh nghÜa : Hai ®o¹n th¼ng AB vµ CD tØ lÖ víi hai ®o¹n th¼ng A¢B¢ vµ C¢D¢ nÕu cã tØ lÖ thøc = hay GV yªu cÇu HS ®äc l¹i ®Þnh nghÜa trang 57 SGK. HS ®äc ®Þnh nghÜa SGK. Ho¹t ®éng 4 3 – §Þnh lÝ TalÐt trong tam gi¸c (20 phót) GV yªu cÇu HS lµm « hái 3 trang 57 SGK GV ®­a h×nh vÏ 3 trang 57 SGK lªn b¶ng phô. HS ®äc « hái vµ phÇn h­íng dÉn trang 57 SGK. GV gîi ý : gäi mçi ®o¹n ch¾n trªn c¹nh AB lµ m, mçi ®o¹n ch¾n trªn c¹nh AC lµ n. HS ®äc to phÇn h­íng dÉn SGK. HS ®iÒn vµo b¶ng phô : . . GV : mét c¸ch tæng qu¸t, ta nhËn thÊy nÕu mét ®­êng th¼ng c¾t hai c¹nh cña moät tam gi¸c vµ song song víi c¹nh cßn l¹i th× nã ®Þnh ra trªn hai c¹nh ®ã nh÷ng ®o¹n th¼ng t­¬ng øng tØ lÖ. §ã chÝnh lµ néi dung ®Þnh lÝ TalÐt. GV : Ta thõa nhËn ®Þnh lÝ. * Em h·y nh¾c l¹i néi dung ®Þnh lÝ TalÐt. ViÕt GT vµ KL cña ®Þnh lÝ. HS : Nªu ®Þnh lÝ SGK trang 58 vµ lªn b¶ng viÕt GT vµ KL cña ®Þnh lÝ. GT DABC ; B¢C¢ // BC (B¢ Î AB, C¢ Î AC) KL GV : Dùa vµo ®Þnh lÝ TalÐt ta cã thÓ tÝnh ®­îc ®é dµi c¸c c¹nh cña tam gi¸c. GV cho HS ®äc vÝ dô SGK trang 58. GV cho HS ho¹t ®éng nhãm lµm « hái 4 trang 58 SGK. Nöa líp lµm c©u a. Nöa líp lµm c©u b. Cã DE // BC Þ (®Þnh lÝ TalÐt) Þ GV quan s¸t c¸c nhãm ho¹t ®éng. cã DE // BA (cïng ^ AC) Þ (®Þnh lÝ TalÐt) Þ Þ y = = 6,8. GV nhËn xÐt bµi lµm cña c¸c nhãm vµ nhÊn m¹nh tÝnh t­¬ng øng cña c¸c ®o¹n th¼ng khi lËp tØ lÖ thøc. Sau kho¶ng 3 phót, ®¹i diÖn hai nhãm lªn tr×nh bµy bµi HS líp gãp ý. IV. Cñng cè (5 phót) GV nªu c©u hái : 1) Nªu ®Þnh nghÜa tØ sè hai ®o¹n th¼ng vµ ®Þnh nghÜa hai ®o¹n th¼ng tØ lÖ. 2) Ph¸t biÓu ®Þnh lÝ TalÐt trong tam gi¸c. HS tr¶ lêi c©u hái. 3) Cho DMNP, ®­êng th¼ng d // MP c¾t MN t¹i H vµ NP t¹i I. Theo ®Þnh lÝ TalÐt ta cã nh÷ng tØ lÖ thøc nµo ? HS lªn b¶ng vÏ h×nh vµ nªu c¸c tØ lÖ thøc. ; V. H­íng dÉn vÒ nhµ. (3 phót) * Häc thuéc ®Þnh lÝ TalÐt. GV h­íng dÉn bµi 4 SGK. Cho . Chøng minh r»ng : a) . b) . Theo gi¶ thiÕt : . ¸p dông tÝnh chÊt ta cã : a) Þ . b) Þ * §äc tr­íc bµi ®Þnh lÝ ®¶o vµ hÖ qu¶ cña ®Þnh lÝ TalÐt trang 59 SGK. Rót kinh nghiÖm: TuÇn 21 TiÕt 38 Ngµy so¹n: 17/ 01/ 2010 Ngµy d¹y: Bµi 2. §Þnh lÝ ®¶o vµ hÖ qu¶ cña ®Þnh lÝ TalÐt A – Môc tiªu : – HS n¾m v÷ng néi dung ®Þnh lÝ ®¶o cña ®Þnh lÝ TalÐt. – VËn dông ®Þnh lÝ ®Ó x¸c ®Þnh ®­îc c¸c cÆp ®­êng th¼ng song song trong h×nh vÏ víi sè liÖu ®· cho. – HIÓu ®­îc c¸ch chøng minh hÖ qu¶ cña ®Þnh lÝ TalÐt ®Æc biÖt lµ ph¶i n¾m ®­îc c¸c tr­êng hîp cã thÓ x¶y ra khi vÏ ®­êng th¼ng B¢C¢ song song víi c¹nh BC. Qua mçi h×nh vÏ, HS viÕt ®­îc tØ lÖ thøc hoÆc d·y c¸c tØ sè b»ng nhau. B – ChuÈn bÞ cña GV vµ HS. GV : ChuÈn bÞ b¶ng phô (hoÆc giÊy khæ to, hoÆc b¶ng con). VÏ s½n chÝnh x¸c vµ ®Ñp h×nh vÏ c¸c tr­êng hîp ®Æc biÖt cña hÖ qu¶, vÏ s½n h×nh 12. SGK. HS : ChuÈn bÞ compa, th­íc kÎ. C – TiÕn tr×nh D¹y – Häc. I. Tæ chøc: II. KiÓm tra: Ho¹t ®éng cña GV Ho¹t ®éng cña HS Ho¹t ®éng 1: KiÓm tra (7 phót) HS 1 : a) Ph¸t biÓu ®Þnh nghÜa tØ sè cña hai ®o¹n th¼ng. b) Ch÷a bµi sè 1 (trang 58). HS 1 : a) Ph¸t biÓu ®Þnh nghÜa tØ sè cña hai ®o¹n th¼ng. b) Ch÷a bµi 1 (trang 58). a) . b) EF = 48cm ; GH = 16dm = 160cm. Þ . c) PQ = 1,2m = 120cm ; MN = 24cm. . HS 2 : a) Ph¸t biÓu ®Þnh lÝ TalÐt. b) Ch÷a bµi tËp 5(a) trang 59 SGK. (h×nh vÏ s½n trªn b¶ng phô). HS 2 : a) Ph¸t biÓu ®Þnh lÝ TalÐt. T×m x b) Cã NC = AC – AN = 8,5 – 5 = 3,5. DABC cã MN // BC. Þ hay Þ x== 2,8. III. Bµi míi: Ho¹t ®éng 2 1 – §Þnh lÝ ®¶o. (15 phót) GV cho HS lµm « hái 1 trang 59. GV gäi 1 HS lªn b¶ng vÏ h×nh vµ ghi GT vµ KL. GT DABC ; AB = 6cm ; AC = 9cm. B¢ Î AB ; C¢ Î AC ; AB¢ = 2cm, AC¢ = 3cm. KL a) So s¸nh vµ . b) a // BC qua B¢ c¾t AC t¹i C¢¢. * TÝnh AC¢¢. * NhËn xÐt vÞ trÝ C¢ vµ C¢¢ vµ BC víi B¢C¢. GV : H·y so s¸nh vµ . HS : Ta cã GV : Cã B¢C¢¢ // BC, nªu c¸ch tÝnh AC¢¢. b) cã B¢C¢¢ // BC Þ (®Þnh lÝ TalÐt) Þ Þ AC² = = 3 (cm). – Nªu nhËn xÐt vÒ vÞ trÝ cña C¢ vµ C², vÒ hai ®­êng th¼ng BC vµ B¢C¢. Trªn tia AC cã AC¢ = 3cm; AC² = 3cm Þ C¢ º C² Þ B¢C¢ º B¢C². cã B¢C² // BC Þ B¢C¢ // BC. GV : Qua kÕt qu¶ võa chøng minh em h·y nªu nhËn xÐt. HS : §­êng th¼ng c¾t hai c¹nh cña tam gi¸c vµ ®Þnh ra trªn hai c¹nh ®ã nh÷ng ®o¹n th¼ng t­¬ng øng tØ lÖ th× song song víi c¹nh cßn l¹i cña tam gi¸c. GV : §ã chÝnh lµ néi dung ®Þnh lÝ ®¶o cña ®Þnh lÝ TalÐt. GV : Yªu cÇu HS ph¸t biÓu néi dung ®Þnh lÝ ®¶o vµ vÏ h×nh ghi GT vµ KL cña ®Þnh lÝ. 1 HS ®øng t¹i chç ph¸t biÓu ®Þnh lÝ. HS 2 lªn b¶ng vÏ h×nh vµ ghi GT vµ KL. GV : Ta thõa nhËn ®Þnh lÝ mµ kh«ng chøng minh. §Þnh lÝ : GV l­u ý : HS cã thÓ viÕt mét trong 3 tØ lÖ thøc sau : hoÆc hoÆc . GT DABC ; B¢ Î AB ; C¢ Î AC. KL B¢C¢ GV cho HS ho¹t ®éng nhãm lµm « hái 2 HS ho¹t ®éng theo nhãm. B¶ng nhãm : a) V× Þ DE // BC (®Þnh lÝ ®¶o cña ®Þnh lÝ TalÐt) cã . Þ EF // AB (®Þnh lÝ ®¶o cña ®Þnh lÝ TalÐt). b) TgBDEF lµ h×nh b×nh hµnh (hai cÆp c¹nh ®èi song song). c) V× BDEF lµ h×nh b×nh hµnh Þ DE = BF = 7. VËy c¸c cÆp t­¬ng øng cña DADE vµ DABC tØ lÖ víi nhau. GV : Cho HS nhËn xÐt vµ ®¸nh gi¸ bµi c¸c nhãm. GV : Trong « hái 2 tõ GT ta cã DE // BC vµ suy ra DADE cã ba c¹nh tØ lÖ víi ba c¹nh cña DABC ®ã chÝnh lµ néi dung hÖ qu¶ cña ®Þnh lÝ TalÐt. §¹i diÖn mét nhãm tr×nh bµy lêi gi¶i. Ho¹t ®éng 3 2 – HÖ qu¶ cña ®Þnh lÝ TalÐt (16 phót). GV yªu cÇu HS ®äc hÖ qu¶ cña ®Þnh lÝ TalÐt trang 60 SGK. Sau ®ã GV vÏ h×nh : Mét HS ®äc to hÖ qu¶ ®Þnh lÝ TalÐt (SGK). Mét HS nªu GT, KL cña hÖ qu¶. DABC. B¢C¢ // BC (B¢ Î AB¢ ; C¢ Î AC). . GV gîi ý : Tõ B¢C¢ // BC ta suy ra ®­îc ®iÒu g× ? HS : Tõ B¢C¢ // BC Þ (theo ®Þnh lÝ TalÐt) §Ó cã , t­¬ng tù nh­ ë « hái 2 ta cÇn vÏ thªm ®­êng phô nµo ? Nªu c¸ch chøng minh. HS : §Ó cã ta cÇn kÎ tõ C¢ mét ®­êng th¼ng song song víi AB c¾t BC t¹i D, ta sÏ cã B¢C¢ = BD. V× TgBB¢C¢D lµ h×nh b×nh hµnh. Cã C¢D // AB Þ . Sau ®ã GV yªu cÇu HS ®äc phÇn Chøng minh trang 61 SGK. HS ®äc Chøng minh SGK. GV ®­a lªn m¸y chiÕu h×nh vÏ 11 vµ nªu “chó ý” SGK. HÖ qu¶ vÉn ®óng cho tr­êng hîp ®­êng th¼ng a song song víi 1 c¹nh cña tam gi¸c vµ c¾t phÇn kÐo dµi cña hai c¹nh cßn l¹i. . GV : §­a b¶ng phô ghi bµi a) GV h­íng dÉn HS lµm chung t¹i líp. a) DE // BC cã DE // BC. Þ (hÖ qu¶ ®Þnh lÝ TalÐt) Þ Þ x = x = 2,6. C©u b vµ c, GV yªu cÇu HS ho¹t ®éng theo nhãm. Nöa líp lµm c©u b. Nöa líp lµm c©u c. HS ho¹t ®éng theo nhãm. b) MN//PQ cã MN // PQ. Þ (HÖ qu¶ ®Þnh lÝ TalÐt) c) cã : Þ hay Þ x = = 5,25 GV nhËn xÐt vµ chèt l¹i bµi gi¶ng. §¹i diÖn hai nhãm tr×nh bµy bµi. IV. Cñng cè. (5 phót) GV nªu c©u hái : – Ph¸t biÓu ®Þnh lÝ ®¶o cña ®Þnh lÝ TalÐt. GV l­u ý HS ®©y lµ mét dÊu hiÖu nhËn biÕt hai ®­êng th¼ng song song. – HS ph¸t biÓu ®Þnh lÝ ®¶o TalÐt. – Ph¸t biÓu hÖ qu¶ cña ®Þnh lÝ TalÐt vµ phÇn më réng cña hÖ qu¶ ®ã. – HS tr¶ lêi c©u hái. Bµi tËp 6 trang 62 SGK. (§Ò bµi vµ h×nh vÏ ®­a lªn mµn h×nh). HS ®øng t¹i chç tr¶ lêi : a) · Cã = . Þ MN // AB (theo ®Þnh lÝ ®¶o TalÐt). · . Þ PM kh«ng song song víi BC. b) Cã = .Þ A¢B¢ // AB. Cã Þ A²B² // A¢B¢. V× cã hai gãc so le trong b»ng nhau. Þ AB // A¢B¢ // A²B². V. H­íng dÉn vÒ nhµ (2 phót) – ¤n l¹i ®Þnh lÝ TalÐt (thuËn ®¶o, hÖ qu¶). – Bµi tËp sè 7, 8, 9, 10 trang 63 SGK. Sè 6, 7 trang 66, 67 SBT. * Rót kinh nghiÖm: TuÇn 22 TiÕt 39 Ngµy so¹n: 24/ 01/ 2010 Ngµy d¹y: LuyÖn tËp A – Môc tiªu – Cñng cè, kh¾c s©u ®Þnh lÝ TalÐt (ThuËn – §¶o – HÖ qu¶) – RÌn kÜ n¨ng gi¶i bµi tËp tÝnh ®é dµi ®o¹n th¼ng, t×m c¸c cÆp ®­êng th¼ng song song, bµi to¸n chøng minh. – HS biÕt c¸ch tr×nh bµy bµi to¸n. B – ChuÈn bÞ cña GV vµ HS. GV : B¶ng phô vÏ c¸c h×nh 15, 16, 17, 18 trang 63. (hoÆc giÊy khæ to, hoÆc b¶ng nhá). HS : Th­íc kÎ, ª ke, compa, bót viÕt b¶ng. C – TiÕn hµnh D¹y – Häc I. Tæ chøc: II. KiÓm tra: Ho¹t ®éng cña GV Ho¹t ®éng cña HS Ho¹t ®éng 1. KiÓm tra – Ch÷a bµi tËp. (10 phót) GV gäi HS 1 lªn b¶ng. HS 1 : Ph¸t biÓu ®Þnh lÝ TalÐt ®¶o. VÏ h×nh ghi GT vµ KL. HS 1 lªn b¶ng ph¸t biÓu ®Þnh lÝ TalÐt ®¶o, vÏ h×nh ghi GT vµ KL. b) Ch÷a bµi tËp 7(b) (§Ò bµi vµ h×nh vÏ ®­a lªn b¶ng phô). b) Ch÷a bµi 7(b) trang 62 SGK. Cã Þ (HÖ qu¶ ®Þnh lÝ TalÐt). Þ Þ x = . XÐt tam gi¸c vu«ng OAB cã : OB2 = OA2 + AB2 (®Þnh lÝ Pytago). OB2 = 62 + 8,42. Suy ra: OB » 10,32. Khi HS 1 chuyÓn sang ch÷a bµi th× GV gäi tiÕp HS 2 lªn kiÓm tra. HS 2 : a) Ph¸t biÓu hÖ qu¶ ®Þnh lÝ TalÐt. HS 2 lªn b¶ng : a) Ph¸t biÓu hÖ qu¶ ®Þnh lÝ TalÐt. b) Ch÷a bµi 8(a) trang 63. (§Ò bµi vµ h×nh vÏ ®­a lªn b¶ng phô) b) Ch÷a bµi 8(a) trang 63. C¸ch vÏ : * KÎ ®­êng th¼ng a // AB. * Tõ ®iÓm P bÊt k× trªn a ta ®Æt liªn tiÕp c¸c ®o¹n th¼ng b»ng nhau. PE = EF = FQ. * VÏ PB, QA, PB QA = {O} * VÏ EO, OF. . Gi¶i thÝch. V× a // AB, theo hÖ qu¶ ®Þnh lÝ TalÐt ta cã : Cã PE = EF = FQ (c¸ch dùng) Þ BD = DC = CA. GV nhÊn m¹nh l¹i c¸ch lµm, nhËn xÐt, cho ®iÓm HS. HS líp nhËn xÐt bµi lµm cña b¹n. III. LuyÖn tËp: Ho¹t ®éng 2- LuyÖn tËp. (30 phót) GV cho HS lµm tiÕp bµi 8(b) trang 63 SGK. – T­¬ng tù ta chia ®o¹n th¼ng AB cho t