Giáo án Hình học khối 11 - Tiết 1 đến tiết 37

Tuần : 01, 02 Tiết PP: 01, 02 CHƯƠNG I – PHÉP DỜI HÌNH & PHÉP ĐỒNG DẠNG TRONG MẶT PHẲNG BÀI 1. MỞ ĐẦU VỀ PHÉP BIẾN HÌNH I. Mục tiêu: - Biết định nghĩa phép biến hình - Dựng được ảnh của một điểm qua phép biến hình đã cho - có tinh thần hợp tác, tích cực tham gia bài học, rèn luyện tư duy logic II.Chuẩn bị: + Giáo viên : soạn giáo án , chuẩn bị giáo án và các hoạt động cho học sinh thực hiện. + Học sinh: chuẩn bị trước lý thuyết trong sách giáo khoa.. III.Nội dung và tiến trình lên lớp: TG Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Nội dung ghi bảng 05’ + Ổn định lớp + Giới thiệu nội dung mới + Ồn định trật tự + Chú ý theo dõi: CHƯƠNG I – PHÉP DỜI HÌNH & PHÉP ĐỒNG DẠNG TRONG MẶT PHẲNG BÀI 1 – MỞ ĐẦU VỀ PHÉP BIẾN HÌNH 40’ + Nhắc lại kiến thức cũ: Cho biết khái niệm hàm số Nhận xét & chính xác hoá lại câu trả lời của học sinh + Từ đó đưa ra định nghĩa về phép dời hình + Chú ý theo dõi: Nhớ lại kiến thức về ham số và trả lời câu hỏi của giáo viên. Nhận xét câu trả lời của bạn + Theo dõi và ghi nhớ định nghĩa về phép biến hình. Phép biến hình: Định nghĩa: SGK trang 4 30’ Ví dụ: Trong mặt phẳng, xét phép chiếu vuông góc lên đường thẳng d - Dựng ảnh của điểm M qua phép chiếu đó. - Phép chiếu đó có là phép biến hình không? - Yêu cầu học sinh chia làm 4 nhóm để thảo luận lấy ý kiến trả lời chung cho từng nhóm - Gọi đại diện nhóm trình bày - Cho học sinh nhó khác nhận xét - Nhận xét các câu trả lời của học sinh chính xác hoá nội dung Nghe & hiểu nhiệm vụ Chia nhóm thảo luận, trả lời câu hỏi Học SGK NC trang 4&5 Trả lời HĐ 1 & 2 trang 5 SGK Thảo luận nhóm để trả lời HĐ 1, 2 2. Các ví dụ Ví dụ 1 (SGK NC trang 4&5) Ví dụ 2 (SGK NC trang 4&5) Ví dụ 3 (SGK NC trang 4&5) 15’ - GV giới thiệu các kí hiệu & các thuật ngữ, đọc các kí hiệu đó + Theo dõi và ghi nhớ 3. Kí hiệu & thuật ngữ: SGK/5 IV. Củng cố, dặn dò: - Em hãy cho biết bài học vừa rồi có những nội dung chính là gì? - Theo em qua baì học này ta cần đạt được điều gì? - Học bài & xem trước bài: "Phép tịnh tiến & phép dời hình". Tuần : 03, 04 Tiết PP: 03, 04 BAØI 2: PHEÙP TÒNH TIEÁN VAØ PHEÙP DÔØI HÌNH I. Mục tiêu: - Giuùp hs naém ñöôïc ñònh nghóa vaø caùc tính chaát, bieåu thöùc toïa ñoä cuûa pheùp tònh tieán.Bieát caùch xaùc ñònh vaø döïng ñöôïc aûnh cuûa moät hình ñôn giaûn qua pheùp tònh tieán. - Hoïc sinh naém ñöôïc ñònh nghóa toång quaùt cuûa pheùp dôøi hình vaø caùc tính chaát cô baûn cuûa pheùp dôøi hình - Döïng ñöôïc aûnh cuûa moät ñieåm,moät ñoaïn thaúng,moät tam giaùc,moät ñöôøng troøn qua moät pheùp tònh tieán. - Xaùc ñònh ñöôïc veùc tô tònh tieán khi cho tröôùc taïo aûnh vaø aûnh qua pheùp tònh tieán ñoù. - Xaùc ñinh ñöôïc toïa ñoä cuûa yeáu toá coøn laïi khi cho tröôùc 2 trong 3 yeáu toá:Veùc tô,toïa ñoä ñieåm,vaø aûnh cuûa toïa ñoä ñieåm qua pheùp tònh tieán veùc tô treân. - Bieát vaän duïng pheùp tònh tieán ñeå tìm lôøi giaûi cho moät soá baøi toaùn. - Coù yù thöùc hoïc taäp,tích cöïc khaùm phaù,tìm toøi vaø coù ví duï öùng duïng trong thöïc teá. II.Chuẩn bị: + Giáo viên : soạn giáo án , chuẩn bị giáo án và các hoạt động cho học sinh thực hiện. + Học sinh: chuẩn bị trước lý thuyết trong sách giáo khoa.. III.Nội dung và tiến trình lên lớp: TG Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Nội dung ghi bảng 10’ + Ổn định lớp + OÂn laïi kieán thöùc cuõ Em haõy cho bieát ñònh nghóa pheáp bieán hình.Cho moät ví duï veà pheùp bieán hình? Pheùp bieán hình bieán ñieåm M thaønh chính noù coøn ñöôïc goïi laø pheùp gì? + Giới thiệu nội dung mới + Ồn định trật tự + Chú ý theo dõi: Nghe caâu hoûi vaø suy nghó ,chuaån bò traû lôøi. Nhaän xeùt caâu traû lôøi cuûa baïn vaø cho bieát yù cuûa em. BAØI 2: PHEÙP TÒNH TIEÁN VAØ PHEÙP DÔØI HÌNH 15’ - Neâu ñònh nghóa vaø nhaán maïnh kyù hieäu cho hoïc sinh. - pheùp ñoàng nhaát coù phaûi laø pheùp tònh tieán ?Vì sao? -Yeâu caàu hs choïn tröôùc một veùc-tô vaø laáy 3 ñieåm A,B,C baát kyø.Döïng aûnh cuûa moãi ñieåm ñoù qua pheùp tònh tieán theo veùc tô ñaõ choïn -Yeâu caàu hoïc sinh phaùt bieåu caùch döïng aûnh cuûa moät ñieåm qua moät pheùp tònh tieán theo veùc tô cho tröôùc. -minh hoïa baèng hình veõ(Trình chieáu qua computer vaø Projector). Cuõng coá laïi pheùp tònh tieán cho HS. HS nghe vaø traû lôøi caâu hoûi Döïng aûnh 3 ñieåm A,B,C baát kyø qua pheùp tònh tieán - Hs ñöùng leân phaùt bieåu Ñònh nghóa: + Pheùp tònh tieán theo vec tô laø moät pheùp bieán hình bieán ñieåm M thaønh M sao cho = Kyù hieäu T hoaëc T -Döïng aûnh cuûa 3 ñieåm A,B,C baát kyø qua pheùp tònh tieán veùc tô cho tröôùc. A’ B’ A B C’ C 15’ - Daãn daét giuùp hoïc sinh chieám lónh tri thöùc veà tính chaát pheùp tònh tieán Giuùp hoïc sinh naém ñònh lyù 1. - Döïa vaøo vieäc döïng aûnh cuûa moät ñieåm qua moät pheùp tòhh tieán theo veùc tô cho tröôùc.Em coù nhaän xeùt gì veà veùc tô ,,. - Yeâu caàu hoïc sinh ñoïc tính chaát 1( SGK trang 6). - Cho hoïc sinh döïng aûnh cuûa ñoaïn thaúng .AB,tam giaùc ABC qua pheùp tònh tieán. Phaùt hieän vaø chieám lónh ñònh lyù 2. -Cho 3 ñieåm A,B,C thaúng haøng qua pheùp tònh tieán veùc tô ta ñöôïc aûnh 3 ñieåm A,B.C nhö theá naøo? -Yeâu caàu hoïc sinh ñoïc ñònh lyù2( SGK trang 6) vaø phaùt bieåu tröôùc lôùp nhöõng ñieàu nhaän bieát ñöôïc töø ñònh lyù 2. - Giaùo vieân nhaän xeùt daãn daét khaùi quaùt heä quaû 3. Hoïc sinh quan saùt suy nghó vaø traû lôøi. -Döïng aûnh cuûa ñoaïn thaúng AB,tam giaùc ABC qua pheùp tònh tieán. -Quan saùt vaø nhaän bieát caùch döïng aûnh cuûa ñoaïn thaúng,tam giaùc qua pheùp tònh tieán. -Quan saùt vaø phaùt bieåu nhaän xeùt. Ñoïc ñònh lyù 2 SGK trang 6. Trình baøy veà ñieàu nhaän bieát ñuôïc trong ñònh lyù 2. Caùc tính chaát: a.Ñònh lyù 1: Neáu pheùp tònh tieán bieán hai ñieåm M vaø N laàn löôït thaønh hai ñieåm M vaø N thì MN =MN. Ghi nhôù:Pheùp tònh tieán baûo toaøn khoaûng caùch giöõa hai ñieåm baát kyø. A’ A B’ B C’ C b. Ñònh lyù 2:Pheùp tònh tieán bieán 3 ñieåm thaúng haøng thaønh 3 ñieåm thaúng haøng vaø khoâng laøm thay ñoåi thöù töï 3 ñieåm ñoù. C. Heä quaû 3 (SGK trang 6) 20’ Giuùp hoïc sinh hieåu ñöôïc bieåu thöùc toïa ñoä cuûa pheùp tònh tieán. HÑTP 1:Nhaéc laïi bieåu thöùc toïa ñoä cuûa caùc pheùp toaùn veùc tô trong maët phaúng. - Cho M(x,y,); M’(x’,y’) thì veùc tô coù toïa ñoä nhö theá naøo? -Cho veùc tô = (x’- x:y’- y);= (a,b) khi naøo thì = - Chieám lónh tri thöùc môùi veà bieåu thöùc toïa ñoä cuûa pheùp tònh tieán. - Cho hoïc sinh laøm ví duï sau: VD : Trong maët phaúng oxy cho veùc tô (1;2).Tìm toïa ñoä ñieåm M laø aûnh cuûa ñieåm M(3;-1) qua pheùp tònh tieán T. Quan saùt,suy nghó traû lôøi caâu hoûi - Ñoïc SGK trang 6(Bieåu thöùc toïa ñoä cuaû pheùp tònh tieán). - Giaûi thích vì sao coù coâng thöùc toïa ñoä treân. Suy nghó ñeà baøi vaø tính xem toïa ñoä M laø bao nhieâu. Hoïc sinh ñöùng leân traû trình baøy. 3 . Bieåu thöùc toïa ñoä cuaû pheùp tònh tieán: M(x,y); M’ (x’,y’) = (x’-x;y’- y) . = (x’- x;y’- y); = (a,b) = khi vaø chæ khi Cho u(a,b) ; M(x,y) vaø M’(x’,y’)laø aûnh cuûa M(x,y) qua veùc tô .Khi ñoù -1 y 3 0 2 1 4 Goïi M(x,y) khi ñoù 25’ ÖÙng duïng cuûa pheùp tònh tieán . -Giaùo vieân trình baøy baøi toaùn 1,baøi toaùn 2 SGK trang 7 -Giaûi thích roõ HÑ 3,HÑ 4(SGK trang 8) cho hoïc sinh + Theo dõi và suy nghĩ ứng dụng của phép tịnh tuyến vào các bài toán thực tế và tìm quỹ tích 4. ÖÙng duïng cuûa pheùp tònh tieán Bài toán 1: (sgk) Bài toán 2: (sgk) 10’ Töø ñònh nghóa vaø tính chaát cuûa pheùp tònh tieán .Giaùo vieân khaùi quaùt leân pheùp dôøi hình. -Ñònh nghóa pheùp dôøi hình cho hoïc sinh. Giuùp hoïc sinh hieåu ñöôïc caùc tính chaát cuûa pheùp dôøi hình. + Nhấn mạnh tính chất đặc trưng của phép dời hình là không làm thay đổi khoảng cách giữa hai điểm bất kì Hoïc sinh ñoïc ñònh nghóa pheùp dôøi hình SGK Trang 6. Hoïc sinh ñoïc ñònh lyù SGK trang 8. + Theo dõi và ghi nhớ tính chất đặc trưng của phép dời hình 5. Pheùp dôøi hình Ñònh nghóa (SGK trang 8) Ñònh lyù(SGK trang 8) IV. Củng cố, dặn dò: - Em haõy neâu caùch döïng aûnh cuûa moät ñieåm,ñoaïn thaúêng,tam giaùc qua moät pheùp tònh tieán. - Nhaéc laïi noäi dung caàn naém trong baøi hoïc naøy. - Naém vöõng lyù thuyeát. - Vaän duïng caùc kieán thöùc veà pheùp tònh tieán laøm baøi taäp 1,2,3,4,5,6.SGK trang 9. Tuần : 05 Tiết PP: 05 BAØI 3: PHÉP ĐỐI XỨNG TRỤC I. Mục tiêu: Học sinh nắm được: - Định nghĩa phép đối xứng trục và biết phép đối xứng trục là phép dời hình, do đó nó có các tính chất của phép dời hình - Nhận biết những hình đơn giản có trục đối xứng và xác định được trục đối xứng của hình đó. - Biết cách dựng ảnh của hình đơn giản qua phép đối xứng trục. - Biết áp dụng phép đối xứng để tìm lời giải của một số bài toán. - Có tinh thần hợp tác , tích cực tham gia bài học, rèn luyện tư duy logic. II.Chuẩn bị: + Giáo viên : soạn giáo án , chuẩn bị giáo án và các hoạt động cho học sinh thực hiện. + Học sinh: chuẩn bị trước lý thuyết trong sách giáo khoa.. III.Nội dung và tiến trình lên lớp: TG Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Nội dung ghi bảng 05’ + Ổn định lớp + OÂn laïi kieán thöùc cu Õ. Cho biết đn của phép tịnh tiến, phép dời hình. . Phát biểu định lý về phép đời hình + Giới thiệu nội dung mới + Ồn định trật tự + Chú ý theo dõi: Nghe caâu hoûi vaø suy nghó ,chuaån bò traû lôøi. Nhaän xeùt caâu traû lôøi cuûa baïn vaø cho bieát yù cuûa em. BAØI 3: PHÉP ĐỐI XỨNG TRỤC 05’ Giảng định nghĩa - Đường thẳng a là gì của đọan thẳng MM/ ? - Nhận xét câu trả lời của HS - Cho học sinh trả lời câu hỏi thứ nhất trong sách giáo khoa - Cho học sinh thảo luận câu hỏi số 2 trong sách giáo khoa - Nhận xét và củng cố kết quả của quá trình thảo luận. + Theo dõi và ghi nhớ định nghĩa phép đối xứng trục Nghe và hiểu - Trả lời câu hỏi - Phát biểu điều vừa nhận xét được - Đọc suy nghĩ và trả lời. - Thảo luận và trình bày kết quả thảo luận. - Theo dõi suy nghĩ và ghi nhớ 1. Định nghĩa phép đối xứng trục: Cho đường thẳng a , phép biến hình biến điểm M thành điểm M’ đối xứng với điểm M qua đường thẳng a gọi là phép đối xứng trục. Vẽ hình 6 SGK Ký hiệu thuật ngữ: - Phép đối xứng trục qua đường thẳng a được ký hiệu là Đa. - Đường thẳng a gọi là trục đối xứng. 10’ - Trình bày định lý về phép đối xứng trục - Nhận xét gì về tọa độ của điểm qua phép đối xứng trục Ox,Oy - Cho học sinh đọc và trả lời câu hỏi số 3 trong sách giáo khoa - Từ đó suy ra chú ý về biểu thức tọa độ của phép đối xứng qua trục ox và oy Theo dõi và ghi nhớ định lý - Theo dõi suy nghĩ và trả lời câu hỏi của giáo viên. - Theo dõi, suy nghĩ và trả lời câu hỏi sách giáo khoa - Ghi nhớ các biểu thức tọa độ. 2 Định lý : (SGK trang 10) - Chú ý : SGK trang 11 Biểu thức tọa độ của phép đối xứng qua trục Ox 10’ - Ba điểm M, N, P Có thể cho 3 nằm về 2 bờ của đường thẳng d -Nhận xét gì về: - Độ dài đoạn MN và độ dài đọan M/N/ - Tam giác MNP và tam giác M/N/P/ - Sự bằng nhau của góc MNP và góc M/N/P/ - Hình tròn. - Theo dõi và suy nghĩ M’ M N’ d N P 05’ - Đưa các chữ cái A, T - Tìm ra tính chất chung - Nhận xét câu trả lời của HS - Nhận xét câu trả lời của HS - Làm thử trên giấy trắng để được các hình có trục đối xứng - Suy nghĩ độc lập - Trả lời - Đọc ?4 SGK - Suy nghĩ độc lập - Trả lời - Nhận xét câu trả lời của bạn. 3. Trục đối xứng của hình Định nghĩa: Đường thẳng d được gọi là trục đối xứng của hình H nếu phép đối xứng trục Đd biến H thành chính nó, tức là Đd(H)=H 10’ - Giáo viên hướng dẫn học sinh dựa vào hướng dẫn sách giáo khoa để giải bài toán. Trục đối xứng là đường nào? - Theo dõi và tìm ra hướng giải bài toán. Áp dụng: Bài toán áp dụng: sách giáo khoa trang 12 A’ B A M d IV. Củng cố, dặn dò: -Bài học này cung cấp cho ta các kiến thức gì? - Theo em bài này cần đạt được kỹ năng vẽ hình như thế nào là đúng? - Phát phiếu trắt nghiệm - BTVN : Làm bài 7 -> 11 SGK trang 13, 14 - Hướng dẩn bài tập 8: Ảnh của điểm M (x; y) qua phép đối xứng có trục Oy là điểm M/( -x; y) ta có Nghĩa là điểm M/( -x; y) thuộc đường tròn (C/1) : x2 + y2 + 4x + 5y +1 = 0 Vậy ảnh của (C1) qua phép đối xứng trục Oy là (C/1). Chú ý Có thể viết phương trình ảnh (C/1) của (C1) bằng cách tìm tâm và bán kính. Tuần : 06, 07 Tiết PP: 06, 07 Baøi 4 : PHEÙP QUAY VAØ PHEÙP ÑOÁI XÖÙNG TAÂM I. Mục tiêu: - Hieåu ñöôïc ñònh nghóa vaø tính chaát cuûa pheùp quay . - Hieåu ñöôïc pheùp ñoái xöùng taâm laø tröôøng hôïp ñaëc bieät cuûa pheùp quay vaønhaän bieát ñöôïc nhöõng hình coù taâm ñoái xöùng, bieàu thöùc toaï ñoä . Döïng ñöôïc aûnh cuûa moät ñieåm , moät ñöôøng thaúng, moät tam giaùc, moät ñöôøng troøn Bieát vaän duïng kieán thöùc veà pheùp quay vaø pheùp ñoái xöùng taâm vaøo giaûi caùc baøi toaùn ñôn giaûn . - Tích cöïc tham gia vaøo baøi hoïc , coù tinh thaàn hôïp taùc . - Tích cöïc phaùt hieän vaø chieám lónh tri thöùc . - Bieát ñöôïc toaùn hoïc coù öùng duïng trong thöïc tieãn . II.Chuẩn bị: + Giáo viên : soạn giáo án , chuẩn bị giáo án và các hoạt động cho học sinh thực hiện. + Học sinh: chuẩn bị trước lý thuyết trong sách giáo khoa.. III.Nội dung và tiến trình lên lớp: TG Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Nội dung ghi bảng 10’ + Ổn định lớp + OÂn laïi kieán thöùc cu Õ. Phát biểu định nghĩa phép đối xứng trục. + Giới thiệu nội dung mới + Ồn định trật tự + Chú ý theo dõi: Nghe caâu hoûi vaø suy nghó ,chuaån bò traû lôøi. Nhaän xeùt caâu traû lôøi cuûa baïn vaø cho bieát yù cuûa em. Baøi 4 : PHEÙP QUAY VAØ PHEÙP ÑOÁI XÖÙNG TAÂM 20’ - Cho hoïc sinh ñoïc SGK trang14, phaàn I Ñònh nghóa - Ghi kyù hieäu -Gôïi yù cho hoïc sinh neâu ñöôïc quy taéc töông öùng vaø caùch xaùc ñònh aûnh cuûa moät ñieåm qua pheùp quay - Ñöa ra ví duï. Yeâu caàu hoïc sinh döïng aûnh cuûa ñieåm A qua caùc pheùp quay - Theo doõi vaø höôùng daãn hoïc sinh caùch döïng aûnh - Cho hoïc sinh laøm ?1 trong SGK/14 - Hình 10 cho ta thaáy pheùp quay taâm O goùc quay p/2 bieán M thaønh M’ vaø laù côø x thaønh laù cô x/ - Ñoïc SGK, trang 14, phaàn I Ñònh nghóa - Ghi kyù hieäu - Neâu ñöôïc qui taéc töông öùng vaø caùch xaùc ñònh aûnh cuûa moät ñieåm qua pheùp quay - Döïng aûnh cuûa ñieåm A qua pheùp quay töông öùng cho tröôùc - Phaùt bieåu caùch döïng aûnh qua caùc pheùp quay ñaõ cho - Vaän duïng ñinh nghóa ñeå laøm ?1 trong SGK/14 - Quan saùt hình 10 SGK/14 Ñònh nghóa pheùp quay: a) Ñònh nghóa: (SGK trang14) - Pheùp quay taâm O, goùc quay j ñöôïc kyù hieäu laø Q(O, j ) b) Ví duï: Cho hình vuoâng ABCD. Goïi O laø giao ñieåm cuûa 2 ñöôøng cheùo. Tìm aûnh cuûa ñieåm A qua pheùp quay taâm O, goùc quay p/2 ; - p/2 , p ; -2p ?1: (SGK trang 14) 15’ Hình thaønh ñònh lí - Cho hoïc sinh ñoïc SGK trang15, phaàn II . Ñònh lyù - Goïi HS phaùt bieåu ñònh nghóa pheùp dôøi hình ? - Höôùng daãn HS chöùng minh trong SGK trang 15 . Kó naêng döïng aûnh cuûa moät ñöôøng thaúng, moät tam giaùc qua pheùp quay - Töø ví duï treân . Yeâu caàu hoïc sinh döïng aûnh cuûa caïnh BC vaø D ABC qua caùc pheùp quay taâm O goùc quay p/2 - Theo doõi vaø höôùng daãn hoïc sinh caùch döïng aûnh - Cho HS laøm hoaït ñoäng 1 trong SGK trang 15 - GV nhaän xeùt vaø ñöa ra keát quaû - Ñoïc SGK trang15, phaàn 2 .Ñònh lyù - Phaùt bieåu ñònh nghóa pheùp dôøi hình . - Xem chöùng minh trong SKG trang 15. - Döïng aûnh cuûa caïnh BC vaø D ABC qua pheùp quay taâm O vaø goùc quay p/2. - Xin hoã trôï cuûa baïn hoaëc GV neáu caàn - Thöïc hieän hoaït ñoäng 1 theo hoã trôï cuûa baïn hoaëc cuûa thaày neáu caàn . 2.Ñònh lí : Phép quay là một phép dời hình Hoaït ñoäng 1 : ( SGK trang 15) - keát quaû : 0 ; 2p/5 ; 4p/5 ; 6p/5 ; 8p/5 (sai khaùc nhau laø k2p vôùi k Î Z) 25’ - Töø ví duï treân cho bieát aûnh cuûa ñieåm A qua pheùp quay taâm O vaø goùc quay p . - GV nhaän xeùt ñieåm O laø trung ñieåm cuûa ñoaïn thaúng AC - Y/c HS ñoïc ñònh nghóa trong SGK trang 15 - Neâu kí hieäu vaø thuaät ngöõ trong SGK trang 16 - Neâu bieåu thöùc toaï ñoä trong SGK trang 16 - Y/c hoïc sinh thöïc hieän hoaït ñoäng 2 trong SGK trang 16 - Hình thaønh taâm ñoái xöùng cuûa moät hình . GV nhaän xeùt caùc hình ñoù . - Caùc hình ñoù chuùng coù moät tính “caân xöùng” . - Ta coù theå tìm thaáy moät ñieåm sao cho pheùp ñoái xöùng taâm qua ñieåm ñoù bieán thaønh chính noù . - Y/c hoïc sinh thöïc hieän ?2 trong SGK trang 16 . - Daãn ñeán ñònh nghóa taâm ñoái xöùng cuûa moät hình . - Cuûng coá pheùp ñoái xöùng taâm cuûa moät hình . - Y/c hoïc sinh ñoïc vaø thöïc hieän ?3 , ?4 trong SGK trang 16 . - Theo doõi vaø höôùng daãn hoïc sinh thöïc hieän - Thöïc hieän yeâu caàu vaø traû lôøi - Quan saùt vaø nghe GV nhaän xeùt - Ñoïc SGK trang 15 phaàn ñònh nghóa. - Xem trong SGK trang 16 - Thöïc hieän Y/c hoaït ñoäng 2 theo hoã trôï cuûa baïn hoaëc cuûa thaày neáu caàn - Quan sát caùc hình ñoù vaø laéng nghe nhaän xeùt cuûa GV - Thöïc hieän Y/c ?2 trong SGK trang 16. - Ñoïc ñònh nghóa trong SGK trang 16 - Ñoïc yeâu caàu caùc ?3 ; ?4 trong SGK trang 16 vaø thöïc hieän theo hoã trôï cuûa baïn hoaëc cuûa thaày neáu caàn 3.Pheùp ñoái xöùng taâm : - Ñònh nghóa : ( SGK trang 15) - Kyù hieäu vaø thuaät ngöõ ( trong SGK trang 16) - Bieåu thöùc toaï ñoä : ( trong SGK trang 16) - Hoaït ñoäng 2 : ( trong SGK trang 16) - ?2 : ( trong SGK trang 16) - Ñònh nghóa : ( trong SGK trang 16) ?3 ; ?4 : Trong SGK trang 16 20’ - Hướng dẫn học sinh thực hiện bài toán 1 và 2 trong sách giáo khoa trang 17. - HS quan saùt vaø laéng nghe GV trình baøy caùc baøi toaùn trong SGK trang 17 . 4.Ứùng duïng cuûa pheùp quay: Bài toán 1: sách giáo khoa trang 17 Bài toán 2: Sách giáo khoa trang 17 IV. Củng cố, dặn dò: Caâu hoûi 1 : Em haõy cho bieát noäi dung chính ñaõ hoïc trong baøi naøy . Caâu hoûi 2 : Neâu caùch döïng aûnh cuûa moät ñieåm , moät ñöôøng thaúng , moät tam giaùc , moät ñöôøng troøn . Baøi taäp veà nhaø : Laøm caùc baøi taäp 12,13, 17 ,18 Tuần : 08 Tiết PP: 08 Bài 5. HAI HÌNH BẰNG NHAU I. Mục tiêu: - Hiểu được ý nghĩa của định lí: Nếu hai tam giác bằng nhau thì có phép dời hình biến tam giác này thành tam giác kia.Từ đó hiểu được một cách định nghĩa khác về hai tam giác bằng nhau.Nắm được định nghĩa hai hình bằng nhau trong trường hợp tổng quát và thấy được sự hợp lí của định nghĩa đó. - Biết cách xác định phép dời hình trong trường hợp hai hình bằng nhau đơn giản. - Có tinh thần hợp tác, tích cực tham gia bài học, rèn luyện tư duy logic. II.Chuẩn bị: + Giáo viên : soạn giáo án , chuẩn bị giáo án và các hoạt động cho học sinh thực hiện. + Học sinh: chuẩn bị trước lý thuyết trong sách giáo khoa.. III.Nội dung và tiến trình lên lớp: TG Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Nội dung ghi bảng 05’ + Ổn định lớp + OÂn laïi kieán thöùc cu Õ. Phát biểu định nghĩa phép đối xứng tâm và phép quay. + Giới thiệu nội dung mới + Ồn định trật tự + Chú ý theo dõi: Nghe caâu hoûi vaø suy nghó ,chuaån bò traû lôøi. Nhaän xeùt caâu traû lôøi cuûa baïn vaø cho bieát yù cuûa em. Bài 5. HAI HÌNH BẰNG NHAU 15’ - Cho biết các phép biến hình là phép dời hình đã học? - Cho biết tính chất chung(cụ thể)của các phép biến hình đó ? - Quan sát các hình tam giác được đính trên bảng,các hình này có bằng nhau không? Nếu bằng nhau thì tại sao? - Hãy thực hiện một hoặc một số phép dời hình để kiểm tra các hình bằng nhau đó? - Nhận xét và chính xác hóa lại các câu trả lời của hs Vận dụng vào bài tập: - Nghe và hiểu nhiệm vụ. - Nhớ lại kiến thức cũ,quan sát hình và trả lời câu hỏi - Nhận xét câu trả lời,của bạn.. - Thực hiện dời hình(lên bảng). - Nhận xét kết quả. - Làm bt và lên bảng trả lời Ôn tập lại kiến thức cũ Hình: Các hình bằng nhau đã được cắt và dính tại các vị trí trên bảng sao cho:học sinh có thể nhận ra được cách hình qua một hay nhiều phép dơi hình,mức độ từ dễ đến khó. Một hình chữ nhật được chia thành 8 hình tam giác như hình vẽ.Hãy tìm phép dời hình biến hình 1 thành các hình còn lại. 8 1 2 3 4 5 6 7 15’ - Dựa vào việc quan sát và dời hình ở trên,có nhận xét gì về mối liên hệ giữa các hình tam giác bằng nhau và phép dời hình. - Nhận xét câu trả lời của hs - Yêu cầu hs đọc sgk trang 19, phần đl. - Nghe và hiểu nhiệm vụ. - Trả lời câu hỏi . - Phát biểu điều nhận xét được. - Đọc sách gk trang 19, đl 1.Định lý: :(SGK nâng cao,trang 19) 10’ - Từ định nghĩa phép dời hình và định lí trên, có thể định nghĩa hai tam giác bằng nhau bằng những cách nào? - Tổng quát định nghĩa trên để được định nghĩa hai hình bằng nhau? - Nhận xét câu trả lời của hs Yêu cầu hs đọc sgk trang 20, phần đn. - Nghe và hiểu nhiệm vụ. - Trả lời câu hỏi. - Phát biểu định nghĩa hai tam giác bằng nhau.. - Nghe và hiểu nhiệm vụ. - Trả lời câu hỏi. - Phát biểu định nghĩa hai hình bằng nhau.. - Đọc sách gk trang 20, đn 2.Thế nào là hai hình bằng nhau? Hai hình gọi là bằng nhau nếu có phép dời hình biến hình này thành hình kia. IV. Củng cố, dặn dò: - Câu hỏi 1 : Em hãy cho biết bài học vừa rồi có những nội dung chính là gì ? - Theo em qua bài học này ta cần đạt được điều gì ? -BTVN:Làm bài 20-24trang 23. Tuần : 09, 10 Tiết PP: 09, 10 Bài 6 : PHÉP VỊ TỰ I. Mục tiêu: + Về kiến thức : Biết được : Định nghĩa phép vị tự và tính chất Ảnh của một đường tròn qua một phép vị tự + Về kĩ năng : Dựng được ảnh của một điểm , một đoạn thẳng , một đường tròn, qua một phép vị tự Bước đầu vận dụng được tính chất của phép vị tự để giải bài tập + Về tư duy và thái độ : Biết quy lạ về quen Biết được toán học có ứng dụng trong thực tiễn II.Chuẩn bị: + Giáo viên : soạn giáo án , chuẩn bị giáo án và các hoạt động cho học sinh thực hiện. + Học sinh: chuẩn bị trước lý thuyết trong sách giáo khoa.. III.Nội dung và tiến trình lên lớp: TG Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Nội dung ghi bảng 05’ + Ổn định lớp + OÂn laïi kieán thöùc cũ Õ + Giới thiệu nội dung mới + Ồn định trật tự + Chú ý theo dõi: Nghe caâu hoûi vaø suy nghó ,chuaån bò traû lôøi. Nhaän xeùt caâu traû lôøi cuûa baïn vaø cho bieát yù cuûa em. Bài 6 : PHÉP VỊ TỰ 20’ Phát vấn kiểm tra sự đọc hiểu của học sinh: - Định nghĩa, tâm vị tự, tỉ số vị tự, sự xác định phép vị tự. Các trường hợp k = 1, - 1 - Đọc, nghiên cứu phần định nghĩa của SGK, các ví dụ minh hoạ cho định nghĩa. - Trả lời câu hỏi của giáo viên. - Trả lời được: Ta có ( đpcm ) 1. Định nghĩa: Cho điểm O cố định và số k 0 không đổi. Phép biến hình biến mỗi điểm M thành điểm M’ sao cho: được gọi là phép vị tự tâm O tỉ số k. Kí hiệu: V 20’ - Hướng dẫn học sinh chứng minh hẹ thức véctơ. - Hợp thức hoá định lí. - Yêu cầu HS áp dụng định lí để chứng minh. - Hãy chứng minh hệ quả trên. - Hướng dẫn học sinh trả lời và kết luận câu hỏi 1: - Đọc, nghiên cứu phần chứng minh của SGK, Trả lời được: +) Đường thẳng đi qua tâm vị tự. +) Nếu k = -1 thì mọi đường tròn có tâm trùng với tâm vị tự đều biến thành chính nó. Trong trường hợp k khác 1 và-1 thì không có đường tròn nào biến thành chính nó 2. Các tính chất của phép vị tự: * Định lí 1: Nếu phép vị tự tâm I tỉ số k biến điểm MM’ và NN’ thì và * Định lí 2: Phép vị tự V: A A’, B B’, C C’ và 3 điểm A, B, C thẳng hàng ( B nằm giữa A, C ) thì A’, B’, C’ cũng thẳng hàng ( B’ nằm giữa A’, C’) * Hệ quả: Phép vị tự tâm I, tỉ số k: - Biến đường thẳng thành đường thẳng song song ( hoặc trùng) với nó, biến đoạn thẳng thành đoạn thẳng mà độ dài được nhân lên với |k| - Biến tam giác thành tam giác đồng dạng với tam giác đã cho với tỉ số đồng dạng bằng |k|, biến góc thành góc bằng nó. 10’ - Chứng minh: I’M’=|k|.IM - Hãy chứng minh định lí? - Thực hiện hoạt động 1? V: A A’, B B’. Hãy so sánh: và ? Hãy chỉ ra A’, B’? Nếu đt d tiếp xúc với (I) thì d có tiếp xúc với (I’) không? Nhận xét gì về các tiếp điểm? Hướng học sinh nghiên cứu SGK để dựng được tâm vị tự của hai đường tròn. - Trả lời được câu hỏi của giáo viên. Chứng minh được định lí. +) = +) A’ C, B’ D +) Nếu đt d tiếp xúc với (I) tại M thì d cũng tiếp xúc với (I’) tại M’ là ảnh của M qua phép V. - Đọc sách GK để hiểu và tìm được tâm vị tự của hai đường tròn không đồng tâm. - Thực hành dựng. 3. ảnh của đường tròn qua phép vị tự: * Định lí 3: Phép vị tự tâm tỉ số k biến đường tròn bán kính R thành đường tròn bán kính R’ = |k|.R 4. Tâm vị tự của hai đường tròn: Bài toán: Cho hai đường tròn ( O; R) và (O’;R’) phân biệt. Hãy tìm các phép vị tự biến đường tròn (O;R) thành đường tròn (O’;R’) ? HD: - Xét trường hợp O ¹ O’ và R R’ - Xét trường hợp O º O’ và R R’ - Xét trường hợp O ¹ O’ và R = R’ 30’ - HD học sinh giải bài toán thông qua các câu hỏi sau: - So sánh và ? - Tìm quỹ tích trọng tâm G của tam giác ABC? - Hãy thực hiện H2 và câu hỏi 2 SGK – T29? - HD học sinh giải bài toán thông qua các câu hỏi sau: - Chứng minh: OA’ C’B’, OB’ A’C’ - Tìm ảnh của tam giác A’B’C’ qua phép vị tự V - Qua phép vị tự V: Điểm O biến thành điểm nào? Vì sao? Từ đó suy ra kết luận? Gv nêu bài toán 18 ( sgk) Cho (O) Ç (O’) = {A; B}. Dựng qua A một đường thẳng D cắt (O) tại M, cắt (O’) tại N sao cho M là trung điểm của AN? H? Hãy phân tích bài toán? Giao điểm N phải thoả mãn điều kiện gì? H? Từ đó nêu cách dựng? Gv kết luận Cách dựng: