Giáo án Hóa học Lớp 11 - Chương 1: Sự điện li - Tiết 6: Phản ứng trao đổi ion trong dung dịch các chất điện li

Ngày soạn Ngày dạy Lớp Sĩ số 2/9/2010 11A 11B 11D Tiết 6 : PHẢN ỨNG TRAO ĐỔI ION TRONG DUNG DỊCH CÁC CHẤT ĐIỆN LI I. Mục tiêu bài học: 1. Về kiến thức : HS biết: - Bản chất của phản ứng xảy ra trong dd các chất điện li là phản ứng giữa các ion. - Để xảy ra phản ứng trao đổi ion trong dd các chất điện li phải có ít nhất một trong các điều kiện: tạo thành chất kết tủa, chất điện li yếu, chất khí. 2. Về kĩ năng: - Quan sát thí nghiệm để biết có phản ứng hóa học xảy ra - Dự đoán kết quả phản ứng trao đổi ion trong dd các chất điện li - Viết phương trình ion đầy đủ và rút gọn - Tính khối lượng chất kết tủa hoặc thể tích khí sau phản ứng, tính % khối lượng các chất trong hỗn hợp, tính nồng độ mol ion thu được sau phản ứng. 3. Về thái độ : - tin tưởng vào khoa học . - Rèn đức tính cẩn thận tỉ mỉ. II. Chuẩn bị: GV: * Dụng cụ: ống nghiệm, ống hút, kẹp gỗ, cốc thủy tinh, đũa thủy tinh. * Hóa chất: Các dd: Na2SO4 , BaCL2 , NaOH, HCl , CH3COONa , Na2CO3 , AgNO3 , NaCl. HS: ôn lại tính chất hóa học của muối III. Tiến trình bài dạy : 1. Kiểm tra bài cũ: 1. Có 250 ml dd H2SO4 0, 4M . Hỏi phải thêm bao nhiêu nước vào dd này để được dd có pH = 1 ? Biết rằng sự biến đổi thể tích khi pha trộn là không đáng kể . 2. Cần bao nhiêu gam NaOH để pha chế 300, 0 ml dung dịch có pH = 10,0? 2. Nội dung bài dạy: Hoạt động của thầy và trò Nội dung Hoạt động 1:Phản ứng tạo thành chất kết tủa HS: làm thí nghiệm: nhỏ dd Na2SO4 vào cốc đựng dd BaCl2 quan sát ghi nhận hiện tượng. GV: yêu cầu hs viết pthh dưới dạng phân tử. HS: viết pt điện li của các chất tan trong phản ứng rồi từ đó viết phương trình ion rút gọn. Trong số 4 ion vừa được phân li ra chỉ có các ion Ba2+ và SO42- kết hợp được với nhau tạo thành chất kết tủa. GV: giúp hs suy luận: Muốn có kết tủa BaSO4 cần trộn 2 dd, một dd có Ba2+ , còn dd kia chứa SO42- . I. Điều kiện xảy ra phản ứng trao đổi ion trong dung dịch chất điện li: 1. Phản ứng tạo thành chất kết tủa: Thí nghiệm: Na2SO4 + BaCl2 BaSO4 + 2NaCl phương trình ion đầy đủ: 2Na++SO42-+Ba2++2Cl-2Na++2Cl- +BaSO4 Phương trình ion rút gọn: Ba2+ + SO42- BaSO4 Phương trình ion rút gọn cho biết bản chất của phản ứng trong dd các chất điện li. * Nếu trộn 2dd chứa chất tan Pb(NO3)2 và KI, tỉ lệ số mol Pb (NO3)2 : KI = 1 : 2 .Trong dd mới có chứa các ion nào? Hoạt động 2:Phản ứng tạo thành chất điện li yếu HS: Làm thí nghiệm quan sát ghi nhận hiện tượng, viết ptpt, ption đầy đủ và rút gọn của pư GV: Cho hs dự đoán nếu Cho Fe(OH)3 vào dd HCl thì có những ion nào tồn tại trong dd? HS: làm thí nghiệm; SGK quan sát hiện tượng viết phương trình giải thích. GV: yêu cầu hs dự đoán hiện tượng và viết pt của thí nghiệm: Cu(OH)2 + NH3 2. Phản ứng tạo thành chất điện li yếu: a) phản ứng tạo thành nước: Thí nghiệm: NaOH + HCl NaCl + H2O Na+ + OH- + H+ +Cl- Na+ + Cl- + H2O H+ + OH- H2O b) Phản ứng tạo thành axit yếu: Thí nghiệm: HCl + CH3COONa CH3COOH + NaCl H++ Cl- + CH3COO- + Na+ CH3COOH +Na++Cl- H+ + CH3COO- CH3COOH Hoạt động 5: 3. Củng cố- luyện tập: 1.Hoàn thành các phản ứng hóa học sau(nếu có) ,viết phương trình phân tử, phương trình ion đầy đủ và rút gọn: Na2CO3 + CaCl2 Na2SO4 + CuCl2 NaCH3COO + HCl NaCl + HNO3 CaCO3 + HCl CuS + H2SO4(loãng) 2: Những ion nào sau đây cùng thuộc một dd: A. Mg2+, SO42-, Cl- , Ba2+. B. Fe2+, SO42-, Ba2+, Al3+. C. Ba2+, OH-, NO3-, Fe3+. D. Ba2+, NO3-, Fe3+, Cl- . 3 : Khi trộn lẫn các chất sau đây trường hợp nào phản ứng không xảy ra: 1. KCl và AgNO3 2. Na2S và HCl 3. K2CO3 và H2SO4 loãng 4. Ca(OH)2 và HCl 5. BaCl2 và KOH 6. Al2(SO4)3 và MgCl2 A. 2,3 B. 4,5 C. 2,5 D. 5, 6 E. Tất cả đều xảy ra 4.Hướng dẫn HS tự học ở nhà : Bài tập  : 2,3,5 SGK Chuẩn bị phần tiếp theo của bài. Kiểm tra của tổ CM(BGH) ........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... Tổ trưởng