Giáo án Hóa học Lớp 11 - Tiết 9: Bài thực hành 1 "Tính axit-bazơ. Phản ứng trao đổi ion trong dung dịch chất điện li" - Nguyễn Hải Long

Tiết 9 - BÀI THỰC HÀNH 1: TÍNH AXIT-BAZƠ. P/Ư TRAO ĐỔI ION TRONG DD CHẤT ĐIỆN LI I. Mục tiêu 1. Kiến thức Biết được : Mục đích, cách tiến hành và kĩ thuật thực hiện các thí nghiệm : - Tác dụng của các dung dịch HCl, CH3COOH, NaOH, NH3 với chất chỉ thị màu. - Phản ứng trao đổi ion trong dung dịch các chất điện li : AgNO3 với NaCl, HCl với NaHCO3, CH3COOH với NaOH. 2. Kĩ năng - Sử dụng dụng cụ, hoá chất để tiến hành được thành công, an toàn các thí nghiệm trên. - Quan sát hiện tượng thí nghiệm, giải thích và rút ra nhận xét. - Viết tường trình thí nghiệm. 3. Trọng tâm - Tính axit – bazơ ; - Phản ứng trao đổi ion trong dung dịch các chất điện li. II. Chuẩn bị: 1. Dụng cụ thí nghiệm: - Ống nghiệm; mặt kính đồng hồ; ống nhỏ giọt; đũa thủy tinh; bộ giá thí nghiệm; thìa xúc hóa chất . 2. Hóa chất : Các dd : NH3, HCl, CH3COOH, NaOH, CaCl2đặc, Na2CO3đặc , phenolphtalein, giấy chỉ thị pH (vạn năng) 3. Yêu cầu học sinh ôn tập các kiến thức đã học để làm thí nghiệm. III. Tiến hành thí nghiệm: HOẠT ĐỘNG GV HOẠT ĐỘNG HS NỘI DUNG Hướng dẫn học sinh làm thí nghiệm: I. Thí nghiệm 1: Tính axit - bazơ: II. Thí nghiệm 2: Phản ứng trao đổi ion trong dung dịch chất điện li. 1. Tạo kết tủa. 2. Tạo chất khí. 3. Tạo chất điện li yếu. III. Viết tường trình thí nghiệm: Tiến hành thí nghiệm, quan sát hiện tượng , giải thích và viết tường trình. I. Thí nghiệm 1: Tính axit - bazơ: II. Thí nghiệm 2: Phản ứng trao đổi ion trong dung dịch chất điện li. 1. Tạo kết tủa. 2. Tạo chất khí. 3. Tạo chất điện li yếu. III. Viết tường trình thí nghiệm: BẢNG TƯỜNG TRÌNH THÍ NGHIỆM Tên thí nghiệm Dụng cụ và hóa chất Nội dung tiến hành Hiện tượng Giải thích , phương trình phản ứng Tính axit-bazơ Mặt kính 2 mẫu pH ddHCl 0,10M - Đặt 1 mẫu pH lên mặt kính. - Nhỏ 1 giọt ddHCl 0,10M lên Mẫu pH có dd HCl đổi màu so với mẫu kia. - Dung dịch HCl 0,10M có [H+] = 1,0.10-1M. - pH của dd HCl này là 1, dd có môi trường axit nên làm giấy pH đổi màu so với mẫu ban đầu. Phản ứng trao đổi ion Ống nghiệm. dd CaCl2 , Na2CO3 đặc. - Ống nghiệm 1 chứa 2ml dd Na2CO3 đặc. - Thêm 2 ml dd CaCl2 vào ống nghiệm 1. Có kết tủa trắng xuất hiện và không tan. - Có sự kết hợp giữa CO32- và Ca2+ trong dd các chất điện li và tạo kết tủa tách ra khỏi dd. - P/ư : CO32- + Ca2+ = CaCO3↓. Ống nghiệm. dd HCl, CaCO3 ở thí nghiệm trên. - Lọc kết tủa CaCO3 ở thí nghiệm trên. - Thêm từ từ dd HCl vào kết tủa đó. Kết tủa tan ra và có khí bay ra. - Axit HCl là axit mạnh hòa tan được CaCO3 , giải phóng CO2. - P/ư: CaCO3 + 2H+ = Ca2+ + CO2↑+ H2O. Ống nghiệm. dd NaOH, chất chỉ thị phenolphtalein - Cho 2ml dd NaOH vào ống nghiệm 2, thêm tiếp vào 1 giọt chất chỉ thị phenolphtalein. - Thêm từ từ dd HCl vào dd ở ống nghiệm 2. - Lúc đầu khi chưa thêm HCl thấy ống nghiệm 2 có màu hồng . - Thêm HCl vào thấy màu hồng nhạt dần và sau đó mất màu, được dd trong suốt. - dd NaOH có môi trường kiềm nên làm phenolphtalein từ không màu hóa hồng, ta thấy dd có màu hồng . - Khi thêm HCl, NaOH phản ứng làn giảm nồng độ OH- , màu hồng nhạt dần . - Khi NaOH đã được trung hòa , dd thu được có môi trường trung tính, dd trở nên không màu trong suốt. - P/ư : H+ + OH- = H2O. Hoạt động : Tích hợp giáo dục môi trường Xử lí chất thải sau thí nghiệm IV .Củng cố và dặn dò: Đọc bài mới để chuẩn bị cho tiết học sau.