Giáo án Hóa học Lớp 11 - Tuần 17 - Lê Hồng Phước

Tuần : 17 Ngày soạn: 05/12/2012 Tiết : 33 Ngày dạy: 10/12/2012 LUYỆN TẬP: LẬP CÔNG THỨC PHÂN TỬ HỢP CHẤT HỮU CƠ I. MỤC TIÊU 1. Kiến thức: Ôn lại kiến thức về lập công thức phân tử hợp chất hữu cơ. Kĩ năng: Rèn luyện kĩ năng tính toán và kĩ năng lập công thức phân tử hợp chất hữu cơ. 3. Thái độ: - Rèn luyện thái độ làm việc khoa học, nghiêm túc. - Xây dựng tính tích cực, chủ động, hợp tác, có kế hoạch và tạo cơ sở cho các em yêu thích môn hóa học. 4. Phương pháp: Thuyết trình, vấn đáp, chứng minh và diễn giải, giải bài tập theo nhóm, II. CHUẨN BỊ 1. Chuẩn bị của giáo viên: Các phiếu bài tập có liên quan. 2. Chuẩn bị của học sinh: Xem lại bài cũ và giải các bài tập sgk.. III. TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG DẠY 1. Ổn định tình hình lớp, kiểm tra sĩ số: 2. Kiểm tra bài cũ: Câu hỏi: Cách lập công thức đơn giản và công thức phân tử hợp chất hữu cơ? Tiến trình dạy học: HOẠT ĐỘNG GV HOẠT ĐỘNG HS NỘI DUNG Hoạt động 1: Lí thuyết. - GV: Cho hs nhắc lại kiến thức lập CTĐG, CTPT của hợp chất hữu cơ. Hoạt động 2: Bài tập - GV: Phát phiếu học tập cho học sinh và giải quyết các câu hỏi. - GV: Chia 4 nhóm giải và sau đó trình bày, gv nhận xét, bổ sung. - GV: Yêu cầu nhóm 1 lên trình bày, nhóm khác nhận xét, bổ sung. - GV: Cho 2 nhóm giải và sau đó trình bày, nhóm khác nhận xét, bổ sung. - GV: Cho 3 nhóm giải và sau đó trình bày, nhóm khác nhận xét, bổ sung. - GV: Cho 4 nhóm giải và sau đó trình bày, nhóm khác nhận xét, bổ sung. - GV: Nhận xét tổng quát, bổ sung và kết luận. - HS: Nhắc lại kiến thức cũ. - HS: Giải theo nhóm và nhóm 1 trình bày, nhóm khác nhận xét, bổ sung. - HS: Nhóm 2 cử đại diện lên trình bày, nhóm khác nhận xét, bổ sung. - HS: Nhóm 3 cử đại diện lên trình bày, nhóm khác nhận xét, bổ sung. - HS: Nhóm 4 cử đại diện lên trình bày, nhóm khác nhận xét, bổ sung. - HS: Lắng nghe nhận xét của gv và ghi chép. I. Các kiến thức cần nắm vững: *Để lập CTĐGN ta lập tỉ lệ như sau: Hay *Cách thiết lập công thức phân tử hợp chất hữu cơ: a. Dựa vào % khối lượng các nguyên tố: b. Thông qua công thức đơn giản nhất : c. Tính trực tiếp theo khối lượng sản phẩm đốt cháy: II. Bài tập: Bài 1: Oxi hoá hoàn toàn 0,46 g HCHC A, dẫn sản phẩm lần lượt qua bình 1 chứa H2SO4 đặc và bình 2 chứa KOH dư thấy khối lượng bình 1 tăng 0,54g bình 2 tăng 0,88g. Lập công thức đơn giản của A. Giải: * Bình 1 tăng lên là khối lượng H2O, bình 2 tăng lên là khối lượng của CO2. + mC = 0,24g + mH = 0,06g + mO = 0,16g * Đặt công thức đơn giản của A: CxHyOz (x, y, z, là số nguyên dương). Ta có tỉ lệ: = 0,02 : 0,06 : 0,01 = 2 : 6 : 1 Công thức nguyên là: C2H6O Bài 2: Hợp chất Y có phần trăm khối lượng C, H, O lần lượt bằng 54,54%; 9,10% và 36,36%. Khối lượng mol phân tử của Y bằng 88 g/mol. Xác định CTPT của Y. Giải: Đặt công thức phân tử của Y là: CxHyOz (x, y , z là số nguyên dương) Ta có công thức: => x = 4, y = 8, z = 2. CTPT: C4H8O2 Bài 3: Để đốt cháy hoàn toàn 2,85 g chất hữu cơ X phải dùng hết 4,20 lít khí oxi (đktc). Sản phẩm cháy chỉ có CO2 và H2O theo tỉ lệ khối lượng 44: 15. 1. Xác định CTĐGN của X. 2. Xác định CTPT của X biết rằng tỉ khối hơi của X đối với C2H6 là 3,80. Giải: Áp dụng định luật bảo toàn khối lượng ta có: => Mà: => + mC = 1,8g + mH = 0,25g + mO = 0,8g * Đặt công thức đơn giản của X: CxHyOz (x, y, z, là số nguyên dương). Ta có tỉ lệ: = 0,15 : 0,25 : 0,05 = 3: 5 : 1 Công thức đơ giản: C3H5O Công thức nguyên là: (C3H5O)n MX = 114 => n = 2 => CTPT: C6H10O2 Bài 4: Đốt cháy hoàn toàn 0,30 g chất X (chứa C, H, O) thu được 0,44 g CO2 và 0,18 g H2O. Thể tích hơi của của 0,30 g chất A bằng thể tích của 0,16g khí oxi (ở cùng đk về nhiệt độ và áp suất). Xác định CTPT của chất X. Giải: + mC = 0,12g + mH = 0,02g + mO = 0,16g * Đặt công thức đơn giản của X: CxHyOz (x, y, z, là số nguyên dương). Ta có tỉ lệ: = 0,01 : 0,02 : 0,01 = 1 : 2 : 1 Công thức đơn giản là: CH2O Công thức nguyên là: (CH2O)n (n là số nguyên dương) nX= n= 0,005 mol. MX = 60 => n =2 => CTPT: C2H4O2 IV. CỦNG CỐ HƯỚNG DẪN TỰ HỌC Ở NHÀ - GV chốt lại kiến thức về lập CTPT hợp chất hữu cơ? - Về nhà làm các bài tập SGK, SBT còn lại, xem và chuẩn bị nội dung phần luyện tập tiếp theo. * RÚT KINH NGHIỆM Tuần : 17 Ngày soạn: 05/12/2012 Tiết : 34 Ngày dạy: 11/12/2012 LUYỆN TẬP: CHẤT HỮU CƠ, CÔNG THỨC PHÂN TỬ VÀ CÔNG THỨC CẤU TẠO. I. MỤC TIÊU 1. Kiến thức: Ôn lại kiến thức về đại cương hữu cơ. Kĩ năng: Rèn luyện kĩ năng giải bài tập lập công thức phân tử và viết công thức cấu tạo của một số hợp chất đơn giản. 3. Thái độ: - Rèn luyện thái độ làm việc khoa học, nghiêm túc. - Xây dựng tính tích cực, chủ động, hợp tác, có kế hoạch và tạo cơ sở cho các em yêu thích môn hóa học. 4. Phương pháp: Thuyết trình, vấn đáp, chứng minh và diễn giải, giải bài tập theo nhóm, II. CHUẨN BỊ 1. Chuẩn bị của giáo viên: Các bài tập có liên quan. 2. Chuẩn bị của học sinh: Xem lại bài cũ và giải các bài tập sgk.. III. TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG DẠY 1. Ổn định tình hình lớp, kiểm tra sĩ số: 2. Kiểm tra bài cũ: Phát đề kiểm tra 15 phút Tiến trình dạy học: HOẠT ĐỘNG GV HOẠT ĐỘNG HS NỘI DUNG Hoạt động 1: Lí thuyết. - GV: Cho hs nhắc lại kiến thức chất hữu cơ, phân loại chất hữu cơ, lập CTĐG, CTPT của hợp chất hữu cơ. Hoạt động 2: Bài tập - GV: Phát phiếu học tập cho học sinh và giải quyết các câu hỏi. - GV: Chia 4 nhóm và phân công giải và sau đó trình bày, gv nhận xét, bổ sung. - GV: Yêu cầu nhóm 1 lên trình bày bài 1, nhóm khác nhận xét, bổ sung. - GV: Cho nhóm 2 giải bài 2 và sau đó trình bày, nhóm khác nhận xét, bổ sung. - GV: Cho 3 nhóm giải bài 3,4 và sau đó trình bày, nhóm khác nhận xét - GV: Cho 4 nhóm giải và sau đó trình bày, nhóm khác nhận xét, bổ sung. - GV: Nhận xét tổng quát, bổ sung và kết luận. - HS: Nhắc lại kiến thức cũ. - HS: Giải theo nhóm và nhóm 1 trình bày, nhóm khác nhận xét, bổ sung. - HS: Nhóm 2 cử đại diện lên trình bày, nhóm khác nhận xét, bổ sung. - HS: Nhóm 3 cử đại diện lên trình bày, nhóm khác nhận xét, bổ sung. - HS: Nhóm 4 cử đại diện lên trình bày, nhóm khác nhận xét, bổ sung. - HS: Lắng nghe nhận xét của gv và ghi chép. I. Các kiến thức cần nắm vững: I. Các kiến thức cần nắm vững: 1. Khái niệm về hợp chất hữu cơ, thành phần các nguyên tố trong phân tử hợp chất hữu cơ. 2. Phân loại hợp chất hữu cơ theo thành phần nguyên tố: Hiđrocacbon và dẫn xuất. 3. Liên kết trong phân tử hợp chất hữu cơ. 4. Các loại công thức biểu diễn phân tử hợp chất hữu cơ. Công thức đơn giản nhất Phân tích nguyên tố Công thức phân tử Công thức cấu tạo Khối lượng mol phân tử Thuyết cấu tạo hóa học 5. Đồng đẳng, đồng phân. II. Bài tập: Bài tập 1: (Bài 2 sgk trang 107.) a. * %O = 17,98% * nC : nH : nO = 6,18 : 7,86 : 1,12 = 11 : 14 : 1 → CTĐGN : C11H14O b. CTPT : (C11H14O)n có M = 178đvC nên n = 1 CTPT A là C11H14O Bài tập2: (Bài 3 sgk trang 107.) * CH2Cl2 : có 1 CTCT. * C2H4O2 : có 3 CTCT. * C2H4Cl2 : có 2 CTCT. Bài tập 3: (Bài 4 sgk trang 107.) Đáp án : A. Bài tập 4: (Bài 6 sgk trang 107.) (1) và (2) ; (3) và (4) là đồng đẳng. (1) và (3) ; (2) và (4) là đồng phân. Bài tập 5: (Bài 4 sgk trang 95.) Giải: Đặt công thức tổng quát của là: CxHyOz (x, y , z là số nguyên dương) Ta có công thức: => => x = 10, y = 12, z = 1. CT đơn giản: C10H12O CTPT (C10H12O1)n n nuyên dương. 148n = 148 => n = 1 CTPT C10H12O IV. CỦNG CỐ HƯỚNG DẪN TỰ HỌC Ở NHÀ - GV chốt lại kiến thức? - Về nhà làm các bài tập SGK, SBT còn lại, xem và chuẩn bị nội dung phần luyện tập tiếp theo. * RÚT KINH NGHIỆM Tuần : 17 Ngày soạn: 07/12/2012 Tiết : 17 (TC) Ngày dạy: 13/12/2012 LUYỆN TẬP :LẬP COÂNG THÖÙC PHAÂN TỬ, CÔNG THỨC CẤU TẠO HỢP CHẤT HỮU CƠ I. MỤC TIÊU 1. Kiến thức: - Ôn lại kiến thức về lập công thức phân tử hợp chất hữu cơ. - Caùch thieát laäp coâng thöùc ñôn giaûn nhaát töø keát quaû phaân tích nguyeân toá - Caùch tính phaân töû khoái vaø caùch thieát laäp coâng thöùc phaân töû Kĩ năng: Rèn luyện kĩ năng tính toán và kĩ năng lập công thức phân tử hợp chất hữu cơ. 3. Thái độ: - Rèn luyện thái độ làm việc khoa học, nghiêm túc. - Xây dựng tính tích cực, chủ động, hợp tác, có kế hoạch và tạo cơ sở cho các em yêu thích môn hóa học. 4. Phương pháp: Thuyết trình, vấn đáp, chứng minh và diễn giải, giải bài tập theo nhóm, II. CHUẨN BỊ 1. Chuẩn bị của giáo viên: Các phiếu bài tập có liên quan. 2. Chuẩn bị của học sinh: Xem lại bài cũ và giải các bài tập sgk.. III. TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG DẠY 1. Ổn định tình hình lớp, kiểm tra sĩ số: 2. Kiểm tra bài cũ: Câu hỏi: Cách lập công thức đơn giản và công thức phân tử hợp chất hữu cơ? Tiến trình dạy học: HOAÏT ÑOÄNG GV Hoạt động HS HOAÏT ÑOÄNG CUÛA TROØ Hoaït ñoäng 1: GV: Chép đề lên bảng yêu cầu HS chép bài vào vở. Bài tập 1: Ñoát chaùy hoaøn toaøn 0,3 gam chaát (A) chöùa caùc nguyeân toá C,H,O ta thu ñöôïc 0,224 lít CO2(ñkc) vaø 0,18 gam H2O. tæ khoái hôi cuûa (A) ñoái vôùi hydro laø 30. Xaùc ñònh CTPT cuûa A ? GV: Hướng dẫn và gọi HS lên bảng trình bày. GV: nhận xét cho điểm Hoaït ñoäng 2: GV: Chép đề lên bảng yêu cầu HS chép bài vào vở. Bài tập 2: Ñoát chaùy hoaøn toaøn 3,0 gam chaát höõu cô A, ngöôøi ta thu ñöôïc 6,6 gam CO2 vaø 3,6 gam H2O. Xaùc ñònh CTPT cuûa A, bieát raèng tæ khoái hôi cuûa A so vôùi nitô laø 2,15 GV: Hướng dẫn và gọi HS lên bảng trình bày. GV: nhận xét cho điểm Hoaït ñoäng 3: GV: Chép đề lên bảng yêu cầu HS chép bài vào vở. Bài tập 3: Ñoát chaùy hoaøn toaøn 0,2958 gam chaát höõu cô A, ngöôøi ta thu ñöôïc 0,44 gam CO2 vaø 0,225 gam H2O.Maët khaùc phaân tích löôïng chaát A treân cho 0,0558 lít N2 (ñkc). Xaùc ñònh CTPT cuûa A, bieát raèng tæ khoái hôi cuûa A so vôùi khoâng khí laø 2,04 GV: Hướng dẫn và gọi HS lên bảng trình bày. GV: nhận xét cho điểm Hoaït ñoäng 4: GV: Chép đề lên bảng yêu cầu HS chép bài vào vở. Bài tập 4: Ñoát chaùy hoaøn toaøn 2,20 gam chaát höõu cô A, ngöôøi ta thu ñöôïc 4,40 gam CO2 vaø 1,80 gam H2O. Xaùc ñònh CTPT cuûa A, bieát raèng tæ khoái hôi cuûa A so vôùi CO2 laø 2 GV: Hướng dẫn và gọi HS lên bảng trình bày GV: nhận xét cho điểm Hoaït ñoäng 5: GV: Chép đề lên bảng yêu cầu HS chép bài vào vở. Bài tập 5: Ñoát chaùy hoaøn toaøn 3,0 gam chaát höõu cô A, ngöôøi ta thu ñöôïc 2,24 lit CO2 (ñkc)vaø 1,80 gam H2O. Xaùc ñònh CTPT cuûa A, bieát raèng tæ khoái hôi cuûa A so vôùi etan (C2H6) laø 2 GV: Hướng dẫn và gọi HS lên bảng trình bày. GV: nhận xét cho điểm HS: Chép vào vở. HS: Lên bảng trình bày. HS: Chép vào vở. HS: Lên bảng trình bày. HS: Chép vào vở. HS: Lên bảng trình bày. HS: Chép vào vở. HS: Lên bảng trình bày. HS: Chép vào vở. HS: Lên bảng trình bày. Bài tập Bài tập 1: Ñoát chaùy hoaøn toaøn 0,3 gam chaát (A) chöùa caùc nguyeân toá C,H,O ta thu ñöôïc 0,224 lít CO2(ñkc) vaø 0,18 gam H2O. tæ khoái hôi cuûa (A) ñoái vôùi hydro laø 30. Xaùc ñònh CTPT cuûa A ? Giải: mc = 0,12 (g) mH = 0,02 (g) mo = 0,16 (g) Gọi CTTQ của A là CxHyOz (x,y,z nguyên). Lập tỉ lệ: Vậy CTĐGN là: CH2O Công thức nguyên là: (CH2O)n Mà MA = 30.2 = 60 đvC 30n = 60 n = 2 Vậy CTPT A là: C2H4O2 Bài tập 2: Ñoát chaùy hoaøn toaøn 3,0 gam chaát höõu cô A, ngöôøi ta thu ñöôïc 6,6 gam CO2 vaø 3,6 gam H2O. Xaùc ñònh CTPT cuûa A, bieát raèng tæ khoái hôi cuûa A so vôùi nitô laø 2,15 Giải: mc = 1,8 (g) mH = 0,4 (g) mo = 0,8 (g) Gọi CTTQ của A là CxHyOz (x,y,z nguyên). Lập tỉ lệ: Vậy CTĐGN là: C3H8O Công thức nguyên là: (C3H8O)n Mà MA = 28.2,15 = 60 đvC 60n = 60 n = 1 Vậy CTPT A là: C3H8O Bài tập 3: Ñoát chaùy hoaøn toaøn 0,295 gam chaát höõu cô A, ngöôøi ta thu ñöôïc 0,44 gam CO2 vaø 0,225 gam H2O.Maët khaùc phaân tích löôïng chaát A treân cho 0,0558 lít N2 (ñkc). Xaùc ñònh CTPT cuûa A, bieát raèng tæ khoái hôi cuûa A so vôùi khoâng khí laø 2,04 Giải: 1 mol x y/2 t/2 MA= 2,04 x 29 = 59,16 à x = 0,01 / 0,005 = 2 y = 0,0125 . 2 / 0,005 = 5 t = 0.0025 . 2 / 0,005 = 1 Ta coù: 12x + y + 16z +14t = 59,16 24 + 5 + 16z + 14 = 59,16 z = 1 Vaäy CTPT cuûa A laø C2H5ON Bài tập 4: Ñoát chaùy hoaøn toaøn 2,20 gam chaát höõu cô A, ngöôøi ta thu ñöôïc 4,40 gam CO2 vaø 1,80 gam H2O. Xaùc ñònh CTPT cuûa A, bieát raèng tæ khoái hôi cuûa A so vôùi CO2 laø 2. Giải mc = 1,2 (g) mH = 0,2 (g) mo = 0,8 (g) Gọi CTTQ của A là CxHyOz (x,y,z nguyên). Lập tỉ lệ: Vậy CTĐGN là: C2H4O Công thức nguyên là: (C2H4O)n Mà MA = 44.2 = 88 đvC 44n = 88 n = 2 Vậy CTPT A là: C4H8O2 Bài tập 5: Ñoát chaùy hoaøn toaøn 3,0 gam chaát höõu cô A, ngöôøi ta thu ñöôïc 2,24 lit CO2 (ñkc)vaø 1,80 gam H2O. Xaùc ñònh CTPT cuûa A, bieát raèng tæ khoái hôi cuûa A so vôùi etan (C2H6) laø 2 Giải: mc = 1,2 (g) mH = 0,2 (g) mo = 1,6 (g) Gọi CTTQ của A là CxHyOz (x,y,z nguyên). Lập tỉ lệ: Vậy CTĐGN là: CH2O Công thức nguyên là: (CH2O)n Mà MA = 30.2 = 20 đvC 30n = 60 n = 2 Vậy CTPT A là: C2H4O2 IV. CỦNG CỐ HƯỚNG DẪN HỌC SINH TỰ HỌC Ở NHÀ Bài 1: Ñoát chaùy hoaøn toaøn 10,0 gam chaát höõu cô A, ngöôøi ta thu ñöôïc 33,85 gam CO2 vaø 6,94 gam H2O. Xaùc ñònh CTPT cuûa A, bieát raèng tæ khoái hôi cuûa A so vôùi khoâng khí laø 2,69. Bài 2: Ñoát chaùy hoaøn toaøn 0,88 gam chaát höõu cô A, ngöôøi ta thu ñöôïc 1,76 gam CO2 vaø 0,72 gam H2O. Xaùc ñònh CTPT cuûa A, bieát raèng tæ khoái hôi cuûa A so khoâng khí laø 3,04. Về xem lai kiến thức chương 3 chuẩn bị ôn tập. * RÚT KINH NGHIỆM