Giáo án Hóa học Lớp 8 - Chương trình cả năm - Tô Phong

TIẾT : 1 (TUẦN : 1) Soạn : 20/ 8 / 2012 DẠY : 22 / 8 / 2012 Bài 1: MỞ ĐẦU MÔN HÓA HỌC A. Mục tiêu : I. Kiến thức : HS hiểu và biết : - Hóa hoïc laø khoa hoïc nghieân cöùu caùc chaát, söï bieán ñoåi chaát vaø öùng duïng cuûa chuùng. Ñoù laø moät moân hoïc quan troïng vaø boå ích. Bieát hoaù hoïc coù vai troø quan troïng trong cuoäc soáng cuûa chuùng ta, do ñoù caàn thieát coù kieán thöùc hoùa hoc vaø söû duïng chuùng trong cuoäc soáng. II. Kỹ năng : - Reøn kó naêng bieát laøm thí nghieäm, bieát quan saùt. Chuù yù reøn luyeän phöông phaùp tö duy, oùc suy luaän saùng taïo. Laøm vieäc taäp theå. III. Thái độ : - Có ý thức tự giác, tích cực học tập, coù höùng thuù say meâ hoïc taäp, ham thích ñoïc saùch. Nghieâm tuùc ghi cheùp caùc hieän töôïng quan saùt ñöôïc vaø töï ruùt ra caùc keát luaän vaø cuøng vôùi giaùo vieân ñieàu chænh caùc keát luaän. B. Đồ dùng dạy học : - Dụng cuï : oáng nghieäm + giá, keïp gỗ, thìa laáy hoùa chaát raén, oáng huùt. - Hóa chaát : dd CuSO4, dd NaOH, dung dòch HCl, kẽm viên. C. Tổ chức hoạt động dạy học : Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Nội dung Hoạt động 1 : Hóa học là gì ? (15’) I. Hóa học là gì ? - Hóa học là khoa học nghiên cứu các chất, sự biến đổi các chất và ứng dụng của chúng. GV : Biểu diễn TN 1 + 2(sgk) TN1: TN 2 : Zn dd CuSO4 ddNaOH ddHCl GV : Nêu hiện tượng ? Các TN trên cho kết luận gì ? Vậy Hóa học là gì GV : Hoàn chỉnh kiến thức HS : Quan sát. -TN1: Xuất hiện chất rắn không tan trong nước. -TN2 : Có chất khí sinh ra HS : Các chất bị biến đổi. - Hóa học là khoa học nghiên cứu các chất, HS : ghi bài Hoạt động 2 : Vai trò của hóa học (10’) II. Vai trò của Hóa học. - Hóa học có vai trò rất quan trọng trong cuộc sống của chúng ta. ? Kể vài vật dụng là đồ dùng thiết yếu trong gia đình em. ? Kể vài sản phẩm hóa học phục vụ sx nông nghiệp, phục vụ học tập, và bảo vệ sức khỏe con người ? Nếu không có ngành Hóa học thì cuộc sống của chúng ta như thế nào ? Vậy Hóa học có vai trò như thế nào HS : Quần áo, giầy dép, soong nồi, - Thuốc trừ sâu, trừ cỏ, trị bệnh cây trồng, - Tập, sách, bút mực, - Thuốc chữa bệnh: paraxy tamol, Ampixylin, Tetra 500mg, HS : Nếu không có cuộc sống của chúng ta rất khó khăn. - Hóa học có vai trò rất quan trọng Hoạt động 3 : Tìm hiểu phương pháp học Hóa học (16’) III. Các em cần phải làm gì để có thể học tốt môn Hóa học ? - Khi học tập môn Hóa học, cần thực hiện các họat động sau : Tự thu thập tìm kiếm kiến thức, xử lý thông tin, vận dụng và ghi nhớ. - Học tốt môn Hóa học là nắm vững và có khả năng vận dụng kiến thức đã học. GV : Hãy đọc thông tin. ? Những hoạt động nào các em cần chú ý khi học Hóa học ? Để thực hiện các họat động trên em cần làm những việc gì ? Học như thế nào để có thể học tốt môn Hóa học. GV : Nhận xét HS: Đọc sgk và trao đổi - Thu thập kiến thức - Xử lý kiến thức - Vận dụng và ghi nhớ. + Phân tích từng họat động. HS: Nắm vững kiến thức, . HS : ghi bài Họat động 4: Củng cố và dặn dó (5’) GV : Gọi 1 HS đọc ghi nhớ ? Kể vài sản phẩm làm bằng nhôm, sắt, chất dẻo, và sản phẩm phục vụ sx nông nghiệp, Dặn dò : - Học thuộc lòng ghi nhớ, xem thêm sgk - Tập xây dựng phương pháp học tập - Xem trước nội dung mục I, II của Bài 2. Chất HS : đọc sgk HS : ấm đun, soong, thao, dao kéo, búa, Thuốc trừ sâu, trừ cỏ, HS : ghi nhớ dặn dò của GV. TIẾT : 2 (TUẦN : 1) Soạn : 20 / 8 / 2012 DẠY : 23 / 8 / 2012 Chương 1: CHẤT – NGUYÊN TỬ - PHÂN TỬ Bài 2: CHẤT A. Mục tiêu : I. Kiến thức : - HS phân biệt được vật thể, vật liệu và chất. Biết được ở đâu có vật thể là ở đó có chất; Biết mỗi chất có những tính chất vật lí và hóa học nhất định. - Biết được vật thể tự nhiên và nhân tạo đều được tạo ra từ chất. II. kỹ năng : - Phân biệt được vật thể tự nhiên và nhân tạo; Biết cách (quan sát, làm TN) để nhận ra tính chất của chất. III. Thái độ : - Có ý thức sử dụng chất hợp lí, cẩn thận khi sử dụng hóa chất. - Có ý thức tự giác, tích cưc học tập. B. Đồ dùng dạy học : - Dụng cụ thử tính dẫn điện của các chất : gỗ khô, dây sắt, đồng, chì, C. Tổ chức hoạt động dạy học : Hoạt động 1 : Ktbc và tổ chức tình huống học tập ? (7’) I. Chất có ở đâu ? - Chất có ở khắp nơi, ở đâu có vật thể là ở đó có chất. II.Tính chất của chất 1. Mỗi chất có những tính chất nhất định. - Mỗi chất có những tính chất vật lí và hóa học nhất định. 2. Việc hiểu biết tính chất của chất có lợi gì? - Giúp phân biệt chất này với chất khác; Biết cách sử dụng chất; Biết ứng dụng chất thích hợp trong đời sống và sản xuất. ? Hóa học là gì; Nêu và phân tích các hoạt động khi học tập hóa học. ? Lấy Vd chứng minh vai trò của Hóa học. GV : Hóa học nghiên cứu các chất ... Chất có ở đâu? Và có những tính chất nào? Bài học hôm nay chúng ta sẽ tìm hiểu. HS1 : Trả lời lý thuyết. HS2 : Giầy dép, quần áo, thuốc chữa bệnh, thuốc bảo vệ thực vật, HS : ghi tựa bài mới. Hoạt động 2 : Tìm hiểu chất có ở đâu (15’) ? Hãy quan sát và kể những vật xung quanh ta. GV: Bổ sung như sgk; Giới thiệu 2 loại vật thể tự nhiên và nhân tạo. ? Cây mía (nước, đường, xenlulozơ); xe đạp (nhôm, sắt, nhựa, ); quả chuối (tinh bột, xenlulozơ, ); khí quyển (khí nitơ, khí oxi, ); máy bay (nhôm, sắt, ) Hãy cho biết HS : Sách, vở, bàn ghế, cơ thể của chúng ta, HS : Chú ý HS : Trao đổi - Vật thể nhân tạo : máy bay, xe đạp → chất: nhôm, sắt, - Vật thể tự nhiên : cây mía, quả chuối, khí quyển đâu là vật thể (tự nhiên và nhân tạo), đâu là chất. GV : Giải thích thêm ? Vậy chất có ở đâu. → chất: nước, đường, tinh bột, xenulozơ, khí nitơ, khí oxi, HS : Chú ý - Chất có ở khắp nơi, đâu có vật thể là ở đó có chất. Họat động 3: Tìm hiểu tính chất của chất (15’) ? Những tính chất nào thuộc tính chất vật lí và hóa học của một chất. ? Nêu tính chất vật lí của lưu hùynh (HS xem mẩu chất) GV: TN. Tính dẫn điện của nhôn, sắt, ... ? Quan sát biết được tính chất nào của chất ? Dùng dụng cụ đo biết được tính chất nào ? Bằng thực nghiệm biết tính chất nào GV : Hoàn chỉnh kiến thức ? Việc hiểu biết tính chất của chất có lợi gì. VD minh họa GV : nhận xét. HS : Đọc sgk và trao đổi. - T/c vật lí : trạng thái, mùi, màu, vị, tính tan và hông tan trong nước, - T/c hóa học : khả năng cháy, phân hủy thành chất khác, - Quan sát biết: trạng thái,, màu - Bằng dụng cụ đo biết: nhiệt độ sôi, nóng chảy, khối lượng riêng, - TN biết: tính tan, tính dẫn điện, dẫn nhiệt, HS : ghi bài HS : Trao đổi - Biết cách sử dụng chất; phân biệt được chất ; HS : ghi bài Họat động 4: Củng cố và dặn dó (7’) GV: Gọi 1 HS đọc ghi nhớ BT 3: (SGK) Dặn dò : - Học thuộc kiến thức cơ bản, xem thêm sgk - Làm BT 1, 4, 5 (sgk – 11) - Xem trước nội dung mục III của Bài 2. Chất HS : đọc sgk HS : Trao đổi a) Vật thể cơ thể người chất nước b) Vật thể lõi bút chì chất than chì, HS : ghi nhớ dặn dò của GV. * RUÙT KINH NGHIEÄM SAU TIEÁT DAÏY: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . TIẾT : 3 (TUẦN : 2) Soạn: 21 / 8 / 2010 DẠY : 23 / 8 / 2010 Bài 2: CHẤT (tt) A. Mục tiêu : I. Kiến thức : - HS phân biệt được chất và hỗn hợp: chất tinh khiết có những tính chất nhất định, hỗn hợp gồm nhiều chất trộn lẫn vào nhau thì không. - Biết được nước tự nhiên là hỗn hợp, nước cất là chất tinh khiết. II. kỹ năng : - Biết dựa vào tính chất vật lí khác nhau để có thể tách chất ra khỏi hỗn hợp. - Phân biệt được chất tinh khiết và hỗn hợp. III. Thái độ : - Biết cách sử dụng chất hợp lí, cẩn thận khi sử dụng hóa chất. - Có ý thức tự giác, tích cưc học tập. B. Đồ dùng dạy học : - Cốc thủy tinh; ống nhỏ giọt; đèn cồn; tấm kính; kẹp gỗ; - Muối ăn (NaCl); nước cất. C. Tổ chức hoạt động dạy học : Hoạt động 1 : Ktbc và sửa bài tập về nhà ? (8’) ? Mỗi chất có những tính chất nhất định nào; VD từ lưu huỳnh. ? Việc hiểu biết tính chất của chất có lợi gì. BT 4,6 (sgk HS1: Trả lời lý thuyết. VD: S là chất rắn, màu vàng nhạt, không tan trong nước, HS2: Trả lời lý thuyết. HS 3,4: dựa vào tính chất vật lí khác nhau của các chất. Hoạt động 2 : Tìm hiểu chất tinh khiết và hỗn hợp (15’) III. Chaát tinh khieát 1. Hỗn hợp - Một hay nhieàu chaát troän laãn vào nhau gọi là hoãn hôïp. Nước tự nhiên là hỗn hợp. 2. Chaát tinh khieát Laø chaát khoâng laãn chaát khaùc, coù tính chaát vaät lyù vaø tính chaát hoùa hoïc nhaát ñònh. Nước cất là chất tinh khiết. GV : Gọi 1 hs đọc thành phần nước hoáng trên vỏ chai (hs chuẩn bị). GV : phân tích thêm - Nước tự nhiên (nước sông ao hồ, ); nước khoáng; là hỗn hợp ? Thế nào là hỗn hợp GV : Gọi 1 hs đọc thông tin. GV : Giới thiệu cách tạo ra nước cất (H 1.4a – sgk) ? Nước cất là hỗn hợp đúng không, tại sao. HS : đọc thành phần nước khoáng HS : Chú ý HS : là nhiều chất trộn HS : đọc sgk HS : Chú ý HS : không, vì nước cất chỉ có một chất. ? Trong cuộc sống hằng ngày, em tạo ra nước cất khi nào ? Nói chất có những tính chất nhất định là nói về chất nào. GV : Hoàn chỉnh kiến thức HS: Nấu cơm, đun nước... HS : Trao đổi - nói về chất tinh khiết. HS : gi bài Họat động 3: Tách chất ra khỏi hỗn hợp (15’) 3. Tách chất ra khỏi hỗn hợp. - Döïa vaøo söï khaùc nhau veà tính chaát vaät lyù coù theå taùch một chaát ra khoûi hoãn hôïp. GV : Trong thaønh phaàn nöôùc muoái goàm : muoái aên vaø nöôùc. Muoán taùch rieâng ñöôïc muoái aên ra khoûi nöôùc muoái ta phaûi laøm theá naøo? - Nhö vaäy, ñeå taùch ñöôïc muoái aên ra khoûi nöôùc muoái, ta phaûi döïa vaøo söï khaùc nhau veà tos nöôùc = 1000C, tos muoái aên = 14500 C ? Theo em ñeå taùch rieâng 1 chaát ra khoûi hoãn hôïp caàn döïa vaøo nguyeân taéc naøo. GV : Ngoaøi ra, chuùng ta coøn coù theå döïa vaøo tính chaát hoùa hoïc ñeå taùch rieâng caùc chaát ra khoûi hoãn hôïp HS: Thaûo luaän Nêu caùch laøm và tiến hành: + Ñun noùng nöôùc muoái , nöôùc bay hôi. + Thu muoái aên keát tinh. HS : Trao đổi - Ñeå taùch rieâng 1 chaát ra khoûi hoãn hôïp, ta coù theå döïa vaøo söï khaùc nhau veà tính chaát vaät lyù. HS : ghi nhớ Hoạt động 4 : Củng cố bài học và dặn dò (5’) GV : Gọi 1 HS đọc ghi nhớ ? Biết rượu etylic (cồn) sôi ở 78,30C, bằng cách nào có thể tách cồn ra khỏi hỗn hợp cồn và nước. ? Kim loại thiếc có t0nc = 2320C, thiếc hàn có t0nc = 1800C. Vậy thiếc hàn là : a. Hỗn hợp b. Chất tinh khiết c. không xác định được Dặn dò : - Học bài, xem nội dung bài thực hành 1 - Viết phụ lục 1 (sgk – 154) vào Bài thực hành 1 - Chuẩn bị 10g cát / nhóm. HS : đọc sgk HS : Trao đổi - Đun nóng hỗn hợp khoảng 800C, rượu bay hơi - b. Chất tinh khiết HS : ghi nhớ dặn dò của GV. * RUÙT KINH NGHIEÄM SAU TIEÁT DAÏY: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . TIẾT : 4 Soạn : 25 / 8 / 2010 DẠY : 27 / 8 / 2010 Bài 3: BÀI THỰC HÀNH 1 TÍNH CHẤT NÓNG CHẢY CỦA CHẤT TÁCH CHẤT TỪ HỖN HỢP A. Mục tiêu : I. Kiến thức : - Naém ñöôïc noäi qui vaø moät soá quy taéc an toaøn trong phoøng thí nghieäm. - HS laøm quen vaø söû duïng moät soá duïng cuï trong phoøng thí nghieäm. II. kỹ năng : - Biết dựa vào tính chất vật lí khác nhau để có thể tách chất ra khỏi hỗn hợp. - Thöïc haønh so saùnh nhieät ñoä noùng chaûy cuûa moät soá chaát (parafin và ưu huỳnh). Qua đó thaáy ñöôïc söï khaùc nhau veà nhieät ñoä noùng chaûy cuûa moät soá chaát. - Bieát caùch taùch rieâng chaát töø hoãn hôïp. III. Thái độ : - Cẩn thận, trung thực trong báo cáo, tiết kiệm trong học tập và thực hành, - Có ý thức tự giác, tích cưc học tập. B. Đồ dùng dạy học : Dụng cu ï: Hai oáng nghieäm, giaù, nhieät keá, moät coác thuyû tinh 250cc, moät coác thuyû tinh 100cc, cheùn söù, löôùi đun, kieáng (kính), ñeøn coàn, phễu, giaáy loïc, ñuõa thuûy tinh, thìa laáy hoaù chaát raén, bình nöôùc. Hoaù chaát: Löu huyønh, parafin, caùt laãn muoái aên. C. Tổ chức hoạt động dạy học : Hoạt động của giáo viên Hoạt động của Học sinh Hoạt động 1 : Một số quy tắc an toàn và cách sử dụng hóa chất (8’) GV : Gọi 2 HS đọc nội dung phụ lục 1 (sgk – 154) GV : Giải thích thêm - Duøng keïp goã keïp khoaûng 1/3 oáng nghieäm töø mieäng oáng nghieäm xuống. - Ñun noùng ống nghiệm ñöïng nöôùc loïc : luùc ñaàu hô doïc oáng nghieäm ñể oáng nghieäm noùng ñeàu, sau ñoù taäp trung ñun ôû ñaùy ống, vöøa ñun vöøa laéc nheï; Höôùng mieäng oáng nghieäm veà phía khoâng coù ngöôøi. HS : đọc sgk HS : ghi nhớ Hoạt đọng 2 : Theo dõi sự nóng chảy của parafin và lưu huỳnh (11’) GV : HD HS laøm thí nghieäm 1 (sgk – 12) Quan saùt hieän töôïng ñeå traû lôøi caùc caâu hoûi sau: ? Parafin noùng chaûy ở nhieät ñoä laø bao nhieâu. ? Khi nöôùc soâi, löu huyønh ñaõ noùng chaûy chöa ? So saùnh nhieät ñoä noùng chaûy cuûa parafin vaø löu huyønh. - Qua thí nghieäm em coù nhaän xeùt gì veà nhieät ñoä noùng chaûy cuûa caùc chaát? - Yeâu caàu HS : Ñoïc thí nghieäm 2 SGK/13 gLaøm thí nghieäm gTraû lôøi caùc caâu hoûi sau: ? Dung dòch tröôùc khi loïc vaø sau khi loïc coù hieän töôïng gì. GV : Theo dõi và nhắc nhở HS cẩn thận. HS : Nhóm làm TN theo HD của GV và sgk – 12 - Quan saùt vaø ghi laïi hieän töôïng. + Nhieät ñoä noùng chaûy cuûa parafin laø: 420C. + Nöôùc soâi (t0 = 1000C), löu huyønh chöa noùng chaûy, ® t0nc S > 1000C + t0nc S > t0nc parafin. Nhaän xeùt : Caùc chaát khaùc nhau coù nhieät ñoä noùng caûy khaùc nhau. Hoạt động 3 : Tách riêng muối ăn ra khỏi hỗn hợp muối và cát (10’) GV : HD HS laøm thí nghieäm 1 (sgk – 13) Quan saùt hieän töôïng ñeå traû lôøi caùc caâu hoûi sau: ? Dung dòch tröôùc khi loïc vaø sau khi loïc coù gì khác nhau. ? Chaát naøo coøn laïi treân giaáy loïc. ? Khi laøm bay hôi heát nöôùc thu ñöôïc muối ăn, nó như thế nào so với muối ăn ban đàu HS : Nhóm làm TN theo HD của GV và sgk – 13 - Dung dòch tröôùc khi loïc bò vaån ñuïc coøn sau khi loïc trong suoát. + Caùt bị giữ laïi treân giaáy loïc. + Sau khi laøm bay hôi heát nöôùc thu ñöôïc: muoái aên tinh khieát. Hoạt động 4 : Viết bản tường trình (15’) GV : y/c HS : - Höôùng daãn HS laøm baûn töôøng trình theo maãu. - Yeâu caàu HS röûa duïng cuï thí nghieäm vaø doïn veä sinh lôùp hoïc. HS : Thưc hiện y/c của GV. Toång ñieåm Traät töï Thao taùc Trình baøy Vệ sinh , röûa duïng cuï 10 1 4 4 1 Ngày thực hành: . / . / 20 Nhóm: Tên HS: .. .. STT Muïc ñích thí nghieäm Duïng cuï, hoùa chaát Hieän töôïng Keát quaû thí nghieäm 1 Theo dõi sự nóng chảy của parafin và lưu huỳnh. - Hai oáng nghieäm. - Giaù TN, nhieät keá. - Coác thuyû tinh 250 ml -Nước nóng khoảng 420C, parafin bắt đầu nóng chảy. -Nöôùc soâi (t0 = 1000C), löu huyønh chöa noùng chaûy. - t0nc parafin = 420C - t0nc S > 1000C - t0nc S > tparafin - Caùc chaát khaùc nhau coù nhieät ñoä noùng caûy khaùc nhau. 2 Tách riêng muối ăn ra khỏi hỗn hợp muối và cát. - Cheùn söù, löôùi đun, kieáng (kính), ñeøn coàn, phễu, giaáy loïc, ñuõa thuûy tinh, muỗng thủy tinh, bình nöôùc. - Cát không tan trong nước. - Muối ăn tan trong nước. - Cát bị giữ lại trên giấy lọc. - Đun nước lọc, nước bay hơi, thu được muối ăn sạch. GV : DẶN DÒ (1’) - Xem laïi kieán thöùc vaät lyù 7, baøi 18, Muïc: Sô löôïc veà caáu taïo nguyeân töû. - Ñoïc baøi 4 (SGK – 14 + 15) * RUÙT KINH NGHIEÄM SAU TIEÁT DAÏY: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . TIẾT : 5 (TUẦN : 3) Soạn : 28 / 8 / 2010 DẠY : 30 / 8 / 2010 Bài 4: NGUYÊN TỬ A. Mục tiêu : I. Kiến thức : - Bieát ñöôïc nguyeân töû laø haït voâ cuøng nhoû, trung hoøa veà ñieän vaø taïo ra chaát. Nguyeân töû goàm haït nhaân mang ñieän tích dương vaø voû taïo bôûi các electron (e) mang ñieän tích aâm luôn chuển động rất nhanh xung quanh hạt nhân, được sắp xếp thành từng lớp. - Bieát ñöôïc haït nhaân taïo bôûi proton (p, +) vaø nôtron (n, o). Nhöõng nguyeân töû cuøng loïai coù cuøng soá proton trong haït nhaân. - Trong moät nguyeân tö,û soá p = soá e, điện tích của 1p bằng điện tích của 1e về giá trị tuyệt đối nhưng trái dấu, nên nguyên tử trung hòa về điện. II. Kỹ năng : - Xác định số đơn vị điện tích hạt nhân, số p, số e, số lớp e, số e trong mỗi lớp dựa vào sơ đồ cấu tạo nguyên tử của một vài nguyên tử như ví dụ sgk. III. Thái độ : - Cô sôû hình thaønh theá giôùi quan khoa hoïc, có höùng thuù hoïc taäp boä moân. B. Đồ dùng dạy học : Bảng nhóm : 5 cái C. Tổ chức hoạt động dạy học : Hoạt động của giáo viên Hoạt động của Học sinh Nội dung Hoạt động 1 : Tổ chức tình huống học tập (2’) ? Vật thể được tạo ra từ đâu ? Các chất được tạo ra từ đâu, câu hỏi này đã được đặt ra cách đây mấy nghìn năm. Ngày nay, khoa học có câu trả lời rất rõ ràng là các hạt vô cùng bé, vậy hạt đó có cấu tạo như thế nào ? Chúng ta tìm hiểu bài 4. HS : Vật thể được tạo ra từ các chất. HS : nghe và ghi tựa bài mới. Hoạt động 2 : Hình thành khái niệm nguyên tử (10) 1. Nguyên tử là gì ? - Nguyeân töû laø haït voâ cuøng nhoû trung hoøa veà ñieän, từ đó tạo ra các chất. ? Chất được tạo ra từ đâu. ? Nguyên tử là gì. ? Khi nào vật trung hòa về điện. ? Nguyên tử được cấu tạo như thế nào. HS : Trao đổi nhóm. - Các hạt vô cùng bé gọi là nguyên tử. - Vật trung hòa về điện khi số hạt mang điện (-) = số hạt mang điện (+). - Gồm : hạt nhân (+) và electron (-). GV : Giải thích thêm: - Nguyên tử bé, có Φ = = () cm. - VD : 1mm dây sắt có khoảng 4riệu nguyên tử xếp khít nhau. - VD: nguyên tử Heli: 2+ - KH: electron (e, -1). me = 9,1095.10-28 g - Hoàn chỉnh kiến thức. HS : ghi nhớ HS : ghi bài. - Nguyeân töû goàm haït nhaân mang ñieän tích (+) vaø voû taïo bôûi 1 hay nhieàu electron mang ñieän tích (-). Hoạt động 3 : Tìm hiểu hạt nhân nguyên tử (10’) 2. Hạt nhân nguyên tử - Hạt nhân gồm : hạt prton (p,+) và hạt nơtron (n,0). - Những nguyên tử cùng loại có cùng số proton trong hạt nhân. - Trong một nguyên tử : số e = số p - Khối lượng của hạt nhân được coi là khối lượng của nguyên tử (vì khối lượng của e rất bé, bằng 0,0005 lần khối lượng hạt p). GV : Hãy trả lời các câu hỏi sau: ? Hạt nhân được tạo ra từ các hạt nào và điện tích. ? Nhận xét về các nguyên tử cùng loại. ? Nguyên tử trung hòa về điện thì những hạt nào bằng nhau. ? Khối ượng của hạt nào được coi là khối lượng nguyên tử, vì sao. ? Điện tích hạt nào được coi là điện tích hạt nhân, vì sao. GV : Giải thích thêm mp = 1,6724.10-24g mn = 1,6748.10-24g ? Trong 1 nguyên tử, những hạt nào có cùng điện tích chỉ khác dấu. ? Trong 1 nguyên tử, những hạt nào có cùng khối lượng. HS : Trao đổi nhóm. - gồm: proton (p, +1) và nơtron (n, 0). - Các nguyên tử cùng loại có cùng số p trong - số e = số p - mhạt nhân được coi là mnguyên tử, vì me << . - Điện tích hạt proton . Hạt nhân, vì hạt nơtron không mang điện tích. HS : Trao đổi - Hạt electron và hạt nơtron. - Hạt proton và hạt nơtron. Hoạt động 4 : Tìm hiểu lớp electron (5’) 3. Lớp electron. - Electron luôn chuyển động quanh hạt nhân và sắp xếp thành từng lớp, trên mỗi lớp có một số electron nhất định. GV: Gọi 1HS đọc thông tin. GV : Phân tích thêm. - Nguyên tử này liên kết với nguyên tử kia là nhờ vào HS : đọc sgk HS : chú ý, ghi bài. electron, đặc biệt các electron lớp ngoài cùng Hoạt động 5 : Củng cố và dặn dò (5’) Làm bài tập 1. ? Trình bày hạt nhân nguyên tử - Dặn dò: Học bài, làm BT 2, 3, 4. Đọc trước mục I, III của bài Nuyên tố hóa học HS : Làm vào bảng nhóm. - Nguyên tử; nguyên tử; hạt nhân; các electron. - Ghi nhớ dặn dò của GV. ************************************************************************** TIẾT : 6 Soạn : 01 / 9 / 2010 DẠY : 03 / 9 / 2010 Bài 5: NGUYÊN TỐ HÓA HỌC A. Mục tiêu : I. Kiến thức : - Hoïc sinh hieåu ñöôïc “nguyeân toá hoùa hoïc laø tập hợp nhöõng nguyeân töû cuøng loïai, coù cuøng soá proton trong haït nhaân” - Bieát ñöôïc KHHH duøng ñeå bieåu dieãn nguyeân toá, moãi kyù hieäu coøn chæ moät nguyeân töû cuûa nguyeân toá. Bieát caùch ghi vaø nhôù ñöôïc KHHH cuûa 1 soá nguyeân toá. - Bieát ñöôïc caùc nguyeân toá phân bốù khoâng ñoàng ñeàu, oxi laø nguyeân toá phoå bieán nhaát trong voû traùi ñaát. II. kỹ năng : - Reøn luyeän kyû naêng vieát KHHH; viết được KHHH khi biết tên nguyên tố và ngược lại, viết được tên nguyên tố khi biết KHHH. III. Thái độ : - Cẩn thận, có ý thức tự giác học tập tích cực, ... B. Đồ dùng dạy học : Tranh veõ % khoái löôïng nguyeân toá H 1.7 + 8 (sgk - 19) Bảng nhóm : 5 cái; bảng phụ ghi BT củng cố. 1g (1ml) nước cất đựng trong ống nghiệm. C. Tổ chức hoạt động dạy học : Hoạt động của giáo viên Hoạt động của Học sinh Nội dung Hoạt động 1 : Kiểm tra bài cũ và tổ chức tình huống (7’) ? Nguyên tử là gì, những hạt nào có cùng điện tích chỉ khác dấu. ? Trình bày hạt nhân nguyên tử. GV:Trong xương người và động vật có chứa photpho, canxi, ta nói có chứa nguyên tố hóa học photpho, canxi.Vậy nguyên tố hóa HS 1, 2 : Trả lời lý thuyết. học là gì và được biễu diễn như thế nào? Ta tìm hiểu bài 5. Hoạt đ