Giáo án Lịch sử Lớp 11 - Bài: Nước Mĩ giữa hai cuộc chiến tranh thế giới 1918-1939 - Trần Thị Thu Hằng

NƯỚC MĨ GIỮA HAI CUỘC CHIẾN TRANH THẾ GIỚI (1918 - 1939) I. MỤC TIÊU BÀI HỌC: 1. Về kiến thức: Qua bài học giúp HS nắm được những nội dung sau: - Sự vươn lên mạnh mẽ của nước Mĩ sau chiến tranh thế giới thứ nhất, đặc biệt là thời kì bùng phát của kinh tế Mĩ trong thập niên 20 của thế kỷ XX. - Nhận thức rõ bản chất của CNTB Mĩ, mặt trái của xã hội tư bản và những mâu thuẫn nan giải trong lòng nước Mĩ. - Cuộc khủng hoảng kinh tế 1929 - 1933 và tác động của nó đối với nước Mĩ. Chính sách mới của Tổng thống Ru-dơ-ven trong việc đưa nước Mĩ thoát khỏi khủng hoảng, bước vào một thời kì phát triển mới. 2. Về kỹ năng: - Rèn luyện khả năng phân tích tư liệu lịch sử để hiểu bản chất của sự kiện lịch sử trong bài học. - Rèn luyện kĩ năng xử lý số liệu trong các biểu, bảng thống kê để giải thích những vấn đề lịch sử. 3. Về tư tưởng tình cảm: Hiểu rõ quy luật đấu tranh giai cấp, đấu tranh chống áp bức, bất công trong lòng xã hội tư bản. II. THIẾT BỊ, TÀI LIỆU DẠY - HỌC: - Lược đồ nước Mĩ hoặc lược đồ thế giới sau Chiến tranh thế giới thứ nhất. - Một số tranh, ảnh, tư liệu về nước Mĩ. - Các biểu đồ về tình hình kinh tế - xã hội Mĩ (trong SGK). III. TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC DẠY - HỌC: 1. Kiểm tra bài cũ: 2. Giới thiệu - giảng bài mới: PHƯƠNG PHÁP NỘI DUNG Hoạt động 1: Cả lớp I. Nước Mĩ trong những năm 1918-1929 1. Tình hình kinh tế Dùng bản đồ thế giới sau chiến tranh thế giới thứ nhất để giới thiệu vị trí của Mĩ: nằm ở vùng Bắc Mĩ, đại dương bao bọc -> Lợi thế so với tư bản châu Âu. Chiến tranh không lan đến, buôn bán vũ khí cho cả hai bên -> châu Âu bị tàn phá -> cơ hội cho Mĩ. Mĩ có lợi thế gì? Sự phồn vinh của Mĩ thể hiện như thế nào? + Đạt mức tăng trưởng cao: 6 năm sản lượng công nghiệp tăng 69%, năm 1929 Mĩ chiếm 48% sản lượng công nghiệp, vượt quá sản lượng của 5 cường quốc Anh, Pháp, Đức, Italia, Nhật Bản. Đứng đầu thế giới về ô tô, dầu lửa, thép. + Là chủ nợ của thế giới , 1929 chiếm 60% vàng thế giới. Những biểu hiện trên chứng tỏ điều gì? + Kinh tế Mĩ tăng trưởng ở mức độ cao. + Thực lực kinh tế rất mạnh so với các nước tư bản khác ở châu Âu -> khẳng định vị trí số 1 của mình. Những hạn chế của kinh tế Mĩ? Sau chiến tranh thế giới thứ nhất Mĩ có những lợi thế: + Là nước thắng trận. + Chủ nợ của châu Âu. + Thu lợi nhuận nhờ buôn bán vũ khí, hàng hóa. + Mĩ chú trọng khoa học kỹ thuật vào sản xuất. -> Đó là những cơ hội vàng cho nước Mĩ bước vào thời kì phốn vinh trong thập niên 20 của thế kỷ XX. Biểu hiện: + Năm 1923-1928 sản lượng công nghiệp tăng 68%, năm 1929 sản lượng công nghiệp chiếm 48% sản lượng công nghiệp thế giới. + Đứng đầu thế giới về sản xuất ô tô, thép, dầu hỏa -> ông vua ô tô của thế giới. + Năm 1929 nắm trong tay 60% trữ lượng vàng của thế giới -> chủ nợ thế giới. Hạn chế: + Nhiều ngành sản xuất chỉ sử dụng 60-80% công suất vì vậy nạn thất nghiệp xảy ra. + Không có kế hoạch dài hạn cho sự cân đối giữa sản xuất và tiêu dùng. 2. Tình hình chính trị, xã hội Trong bối cảnh kinh tế phồn vinh như vậy tình hình chính trị, xã hội Mĩ như thế nào? Sự cầm quyền của hai đảng, mặc dù hai đảng đối lập nhau về hình thức nhưng thống nhất nhau về chính sách đối nội, đối ngoại. Đảng cộng hòa thực hiện chính sách gì? + Ngăn chặn công nhân đấu tranh, đàn áp sự tiến bộ. Ở Mĩ có sự ngăn cách giàu nghèo rất lớn, người lao động phải đối phó với nạn thất nghiệp, bất công xã hội, phân biệt chủng tộc. + GV minh họa bằng 2 bức ảnh “Bãi đỗ ô tô ở Niu Oóc năm 1928” và “Nhà ở của những người lao động Mĩ trong những năm 20 của thế kỷ XX” -> sự tương phản -> kích thích phong trào đấu tranh của công nhân. Nắm chính quyền là Tổng thống thuộc Đảng Cộng hòa. Thực hiện chính sách ngăn chặn công nhân đấu tranh, đàn áp những tư tưởng tiến bộ trong phong trào công nhân. Ở Mĩ người lao động luôn luôn đối phó với nạn thất nghiệp, bất công, đời sống khổ cực dẫn đến các cuộc đấu tranh. Phong trào đấu tranh rất sôi nổi: tháng 5-1921 Đảng Cộng sản Mĩ thành lập (ngay trong lòng nước Mĩ, chủ nghĩa cộng sản vẫn tồn tại, đó là thực tế). - Hãy nhắc lại những hạn chế của Mĩ trong giai đoạn 1929-1933. hạn chế đó đưa đến hậu quả gì? Sự sản xuất ồ ạt dẫn đến tình trạng cung vượt quá cầu -> khủng hoảng thừa bùng nổ, Mĩ là quốc gia đầu tiên khủng hoảng với mức độ trầm trọng. Diễn biến và hậu quả của khủng hoảng? + Từ lĩnh vực tài chính ngân hàng khủng hoảng lan rộng nhanh chóng sang các ngành khác, các nhà máy đóng cửa, hàng ngàn ngân hàng theo nhau phá sản, hàng triệu người thất nghiệp -> phá hủy nghiêm trọng nền công nghiệp -> gây ra hậu quả rất to lớn. Em có nhận xét gì về cuộc khủng hoảng suy thoái? Những con số thống kê nói lên điều gì? + GV dùng biểu đồ để minh họa tỷ lệ người thất nghiệp ở Mĩ năm 1920-1945, hoặc bức tranh “Dòng người thất nghiệp ở Niu Oóc”. HS quan sát thấy được hậu quả nặng nề của khủng hoảng. -> Khủng hoảng gây nên hậu quả xã hội rất nặng nề. Để đưa nước Mĩ thoát khỏi khủng hoảng, Tổng thống Ru-dơ-ven đã thực hiện chính sách mới, nhằm khôi phục nước Mĩ. II. Nước Mĩ trong những năm 1929-1939 1. Cuộc khủng hoảng kinh tế (1929-1933) ở Mĩ - Nguyên nhân khủng hoảng: do sản xuất ồ ạt, chạy theo lợi nhuận, cung vượt quá cầu dẫn đến khủng hoảng kinh tế thừa. - Khủng hoảng diễn ra từ tháng 10-1929 đến 1932 khủng hoảng đạt đến đỉnh cao nhất. - Hậu quả: + Năm 1932 sản lượng công nghiệp còn 53,8% so với năm 1929. + 11,5 vạn công ty thương nghiệp, 58 công ty đường sắt bị phá sản. + 10 vạn ngân hàng đóng cửa, 75% dân trại phá sản, hàng chục triệu người bị thất nghiệp. 2. Chính sách mới của Tổng thống Mĩ Ph. Ru-dơ-ven Giới thiệu về Ru-dơ-ven, chính sách mới của ông là gì? + Gồm hệ thống các biện pháp, chính sách của nhà nước trên các lĩnh vực: kinh tế, chính trị, xã hội, trong đó sử dụng sức mạnh và biện pháp của nhà nước tư sản để điều tiết các khâu trong thể chế kinh tế hạn chế những hiệu ứng phụ trong sản xuất phân phối, đồng thời chủ trương kích cầu để tăng sức mua cho người dân. Biện pháp nào? Nội dung gì? + Nhà nước can thiệp tích cực vào đời sống kinh tế. + Giải quyết nạn thất nghiệp. + Thông qua đạo luật: ngân hàng, phục hưng công nghiệp, điều chỉnh nông nghiệp . GV: Qua nội dung trên, hãy cho biết thực chất của chính sách kinh tế mới? Gợi ý: Em nghĩ gì về vai trò của nhà nước với nền kinh tế Mĩ? + GV sử dụng bức tranh “người khổng lồ” -> những can thiệp tích cực vào nền kinh tế, dùng sức mạnh, biện pháp để điều tiết kinh tế, giải quyết các vấn đề kinh tế, chính trị, xã hội. Hoạt động 3: Cả lớp Theo dõi biểu đồ thu nhập quốc dân của Mĩ để thấy kết quả của chính sách kinh tế mới. GV bổ sung: + Chính phủ Ru-dơ-ven có thái độ như thế nào với Liên Xô, Mĩ La-tinh, với những xung đột khác? + Chính phủ Ru-dơ-ven thực hiện chính sách láng giềng thân thiện. Tháng 11-1933 chính thức đặt quan hệ ngoại giao với Liên Xô. + Với các xung đột khác, giữ thái độ trung lập, thái độ này góp phần khuyến khích chủ nghĩa phát xít tự do hành động. Cuối năm 1932 Ru-dơ-ven đã thực hiện một hệ thống các chính sách, biện pháp của nhà nước trên lĩnh vực kinh tế - tài chính và chính trị, xã hội gọi chung là chính sách mới. - Nội dung: + Nhà nước can thiệp tích cực vào đời sống kinh tế. + Giải quyết nạn thất nghiệp thông qua các đạo luật: ngân hàng, phục hưng công nghiệp, điều chỉnh công nghiệp. -> Nhà nước dùng sức mạnh và biện pháp để điều tiết kinh tế, giải quyết các vấn đề chính trị, xã hội, vai trò của nhà nước được tăng cường. - Kết quả: + Giải quyết việc làm cho người thất nghiệp, xoa dịu mâu thuẫn xã hội. + Khôi phục sản xuất. + Thu nhập quốc dân tăng liên tục từ sau năm 1933. - Chính sách ngoại giao: + Thực hiện chính sách láng giềng thân thiện. + Tháng 11-1933 chính thức đặt quan hệ ngoại giao với Liên Xô. + Trung lập với các xung đột quân sự ngoài châu Âu. 3. Sơ kết bài học - Tình hình nước Mĩ năm 1918-1929 như thế nào? - Chính sách mới của Tổng thống Ru-dơ-ven đưa nước Mĩ thoát ra khỏi khủng hoảng như thế nào? 4. Dặn dò, bài tập về nhà - Trả lời câu hỏi trong SGK, chuẩn bị trước bài mới. ********************************************************************** - website đang xây dựng, cập nhật: + Văn bản thiết yếu về Giáo dục và Đào tạo; + Tài liệu về Quản lý Giáo dục và các hoạt động giáo dục; + Tài liệu về Tin học, cơng nghệ thơng tin; + Giáo trình, giáo án, đề thi/kiểm tra (và đáp án); + Tài liệu và phần mềm cá nhân cĩ được về mọi lĩnh vực; (Một số chuyên mục, nội dung trước tiên ưu tiên khối THPT). Các tài liệu đã upload cĩ thể được chỉnh sửa, bổ sung theo thời gian, cĩ thể thay thế bằng một tài liệu khác giá trị hơn; sẽ bị xĩa đi nếu phát hiện thiếu chính xác hoặc khơng cĩ giá trị. Do đĩ, tại một địa chỉ, cùng một tiêu đề cĩ thể download được tài liệu khác hoặc mới hơn. Ban quản trị cố gắng cung cấp kèm theo nguồn gốc tài liệu một cách đầy đủ nhất, đặc biệt là về tác giả, thời gian tài liệu, thời gian upload hay cung cấp... Ban quản trị ưu tiên tài liệu dạng văn bản (word). Các tài liệu sẽ được chuyển mã Unicode và chuẩn hĩa văn bản trong điều kiện cho phép. Yêu cầu cao quả thực quá sức của một website cá nhân do đĩ khơng tránh khỏi sai sĩt, rất mong sự đĩng gĩp chia sẻ, quản trị website rất trân trọng và cảm ơn sự ủng hộ của quý thầy cơ và các bạn. **********************************************************************