Giáo án Lịch sử Lớp 11 - Tiết 4, Bài 4: Các nước Đông Nam Á cuối thế kỷ XIX đầu thế kỷ XX (Bản hay)

Tiết 4- Bài 4 : các nước đông nam á ( Cuối thế kỷ XIX đầu thế kỷ XX ) Ngày soạn : 20/9/2010 Ngày dạy: 11a sĩ số 11c 11d I . Mục tiêu: + Nắm được từ nửa thế kỷ XIX các nước đế quốc đã xâm lược và hầu hết các nước Đông Nam á là thuộc địa của CNĐQ. Sự xâm lược và thống trị của CNĐQ đã làm cho mâu trhuẫn dân tộc phát triển và nhân dân các nước đã nổi dậy đấu tranh. + Bồi dưỡng tinh thần đoàn kết, hữu nghị các nước trong khu vực. + Kỹ năng sử dụng bản đồ, so sánh phân tích nội dung lịch sử. II.Thiết bị: Lược đồ các nước Đông Nam á cuối thế kỷ XIX đầu thế kỷ XX. ảnh Bôniphaxiô, Hôxêriđan. III.Tiến trình dạy và học: 1. ổn định tổ chức: Gvghi sĩ số hs 2. Kiểm tra: 1; Nêu khái quát phong trào đấu tranh của nhân dân Trung Quốc ? 2; Kết quả, ý nghĩa của cách mạng Tân Hợi 1911 ? 3. Bài mới hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt GV. Giới thiệu vị trí chiến lược của Đông Nam á. - Vị trí chiến luợc của Đông Nam á. - Tên các nước. GV : Nguyên nhân Đông Nam á bị thực dân xâm lược ? GV : Giới thiệu quá trình xâm lược của CNĐQ. - Các nước Âu~Mỹ sang CNĐQ. - Các nước Đông Nam á đang trong chế độ phong kiến lạc hậu, là miếng mồi ngon. - Trực quan bản đồ ĐNá GV: vị trí của Inđônêxia và quá trình đấu tranh chống CNTD Hà Lan. - Vị trí địa lý của Inđônêxia. - Quá trình xâm lược của CNTD phương Tây và cuối cùng là thuộc địa của Hà Lan từ giữa thế kỷ XIX. Gv : Các phong trào đấu tranh tiêu biểu ? - Vai trò của phong trào công nhân đã làm ra đời Hiệp hội công nhân và tuyên truyền chủ nghĩa Mác-----Ra đời ĐCS sớm. - Đánh giá phong trào TS và Trí thức. GV: Hiểu được vị trí Philippin và phong trào nhân dân Philippin đấu tranh chống thực dân TBN. - “ Đả đảo bọn TâyBanNha ” - “ Liên hiệp Philippin ” Trí thức, Địa chủ, Tư sản. - “ Liên hiệp những người con yêu quý - Katipunan - Khởi nghĩa - Cách mạng mang tính chất Tư sản ”. 1896 ra đời Cộng hoà Philippin. . GV; Nắm được các cuộc khởi nghĩa điển hình của nhân dân Cămpuchia. - Sivôtha tấn công U Đông, Phnômpênh, - Achasoa có căn cứ giáp Việt Nam. - Pucômbô là nhà sư, liên kết với Việt Nam GV: các cuộc khởi nghĩa của nhân dân Lào? - Giải phóng Xavannakhet - Khởi nghĩa ở cao nguyên Bôlôven. - đặc thù của Xiêm bị lệ thuộc Anh, Pháp chứ không là thuộc địa. - Lợi dụng sự kiềm chế giữa các nước ĐQ. - Những cải cách thay đổi làm cho xã hội phát triển. - GV: Em hãy nhận xét chung về phong trào đấu tranh chống thực dân Pháp của nhân dân Lào – Campuchia? .+ Diện tích Thái Lan 514.000km2, dân số chủ yếu là người Thái. Hiện nay Thái Lan là một nước phát triển trong khu vực, là vựa lúa đứng đầu thế giới về xuất khẩu gạo, có nghành công nghiệp không khói (du lịch) rất phát triển, có nhiều loài cây có giá trị (gỗ tếch), nhiều khoáng sản quý (đá quý, vôn phơram, sắt) + Tên “Xiêm” được phát hiện lần đầu tiên trong những văn bia của người Chăm Pa đầu thế kỉ XI đến giữa thế kỉ XII. Có ý kiến cho rằng: Theo tiếng Pali và tiếng Sanxcrit thì “Xiêm” có nghĩa là nâu, hung hung màu sẫm. Chỉ người Thái có nước da màu, mặc dù chưa có kết luận nhưng trong một thời gian dài, đất nước này mang tên “Vương quốc Xiêm”. Từ 1939 được đổi thành “Vương quốc Thái Lan” (đất nước của người Thái). GV: bối cảnh lịch sử Thái Lan từ giữa thế kỉ XVIII đến giữa thế kỉ XIX ? GV: Những chính sách cải cách của Ra-ma V ở Xiêm. - Chính sách cải cách kinh tế: + Nông nghiệp. + Công thương nghiệp. - Chính sách cải cách chính trị. - Chính sách xã hội. - Chính sách đối ngoại. - Tính chất của cải cách. 1. Quá trình xâm lược của CNTD vào các nước Đông Nam á. * Nguyên nhân Đông Nam á bị xâm lựơc. - Các nước tư bản cần thị trường, thuộc địa –> Đẩy mạnh xâm lược thuộc địa. - Đông Nam á là một khu vực rộng lớn, đông dân, giàu tài nguyên, có vị trí chiến lược quan trọng. Từ giữa thế kỉ XIX chế độ phong kiến lâm vào khủng hoảng triền miên –> thực dân phương Tây mở rộng, hoàn thành việc xâm lược Đông Nam á. * Quá trình thực dân xâm lược Đông Nam á. - Anh: Mianma, Malaysia. - Pháp: Việt Nam, Lào, Cămpuchia. - Hà Lan: Inđônêxia ( Giữa thế kỷ XIX ) - TâyBanNha: Philippin ( Thống trị từ thế kỷ XVI ) Riêng Thái Lan ( Xiêm ) là nơi tranh chấp của Anh và Pháp. 2. Phong trào chống CNTD Hà Lan của nhân dân Inđônêxia. + Inđônêxia là đất nước nhiều đảo, trong đó có đảo lớn: Sumatra, Giava, Calimantan từ thế kỷ XV~XVI các nước TâyBanNha, Bồ Đào Nha và Hà Lan xâm chiếm, giữa thế kỷ XIX là thuộc địa của Hà Lan. + Phong trào đấu tranh: - Tháng 10/1873 nhân dân A Chê chống 3000 quân Hà lan. - Phong trào nông dân ( Điển hình 1890 do SaMin lãnh đạo) - Phong trào công nhân ( Các tổ chức ra đời ) Đảng cộng sản ra đời 5/1920 - Phong trào Tư sản dân tộc và trí thức 3. Phong trào chống Thực dân ở Phi lip pin. + Phi lip pin là thuộc địa của TâyBanNha từ giữa thế kỷ XVI. Quá trình khai thác, thống trị và phân biệt đối sử làm mâu thuẫn găy gắt, nhân dân nổi dậy đấu tranh. + Phong trào đấu tranh: - 1872 khởi nghĩa của nhân dân Cavitô - Xu hướng cải cách của HôxêRiđan - Xu hướng bạo động của Bôniphaxiô ( Kết quả của Katipunan - 28/8/1896 ) + 1898 Mỹ cướp Philippin của TâyBanNha, từ đây là thuộc địa của Mỹ. 4. Phong trào đấu tranh chống Thực dân Pháp của nhân dân Cămpuchia. + 1863 sau quá trình xâm lược NôRôĐôm chấp nhận sự bảo hộ của Pháp. ( Hiệp ước 1884 - Cămpuchia là thuộc địa ) + Phong trào đấu tranh - Khởi nghĩa của Hoàng thân Sivôtha ( 1861~1892 ) - Khởi nghĩa Achasoa ( 1863~1866 ) - Khởi nghĩa Pucômbô ( 1866~1867 ). 5. Phong trào đấu tranh chống Thực dân Pháp của nhân dân Lào. + 1893 Lào là thuộc địa của Pháp + Phong trào đấu tranh - Khởi nghĩa Phacađuốc( 1901~1903 ) - Ôngkẹo~Commađam ( 1901~1937 ) * Nhận xét: - Phong trào đấu tranh của nhân dân Lào và Cam-pu-chia cuối thế kỉ XIX đầu thế kỉ XX diễn ra liên tục, sôi nổi nhưng còn mang tính tự phát. - Hình thức đấu tranh chủ yếu là khởi nghĩa vũ trang. - Lãnh đạo là các sỹ phu yêu nước và nông dân. - Kết quả: Các cuộc đấu tranh đều thất bại do tự phát thiếu đường lối đúng đắn, thiếu tổ chức vững vàng. - Thể hiện tinh thần yêu nước và tinh thần đoàn kết của nhân dân 3 nước Đông Dương. VI. Xiêm (Thái Lan) giữa thế kỉ XIX đầu thế kỉ XX * Bối cảnh lịch sử - Năm 1752 triều đại Ra-ma được thiết lập, theo đuổi chính sách đóng cửa - Giữa thế kỉ XIX đứng trước sụ đe doạ xâm lược của phơng Tây, Ra-ma IV (Mông-kút ở ngôi từ 1851 – 1868) đã thực hiện mở cửa buôn bán với nước ngoài. - Ra-ma V (Chu-la-long-con ở ngôi từ 1868 – 1910) đã thực hiện nhiều chính sách. * Nội dung cải cách - Kinh tế: + Nông nghiệp: để tăng nhanh lượng gạo xuất khẩu nhà nước giảm nhẹ thế ruộng, xoá bỏ chế độ lao dịch. + Công thương nghiệp: Khuyến khích tư nhân bỏ vốn kinh doanh, xây dựng nhà máy, mở hiệu buôn, ngân hàng. - Chính trị: + Cải cách theo khuôn mẫu phương Tây. + Đứng đầu nhà nước vẫn là vua. + Giúp việc có hội đồng nhà nước (nghị viện). + Chính phủ có 12 bộ trưởng. - Quân đội, toà án, trường học được cải cách theo khuôn mẫu phương Tây. - Về xã hội: xoá bỏ chế độ nô lệ vì nợ –> giải phóng người lao động - Đối ngoại: + Thực hiện chính sách ngoại giao mềm dẻo: “ngoại giao cây tre”. + Lợi dụng vị trí nước đệm. + Lợi dụng mâu thuẫn giữa 2 thế lực Anh – Pháp => lựa chiều có lợi để giữ chủ quyền đất nước. - Tính chất: Cải cách mang tính chất cách mạng tư sản không triệt để. 4 .Củng cố: + Nguyên nhân dẫn đến phong trào giải phóng dân tộc ở Đông Nam á là do ách thống trị, bóc lột tàn bạo của chủ nghĩa thực dân. + Cuối thế kỉ XIX đến đầu thế kỉ XX phong trào giải phóng dân tộc Đông Nam á bùng nổ mạnh mẽ đều thất bại, song sẽ tạo điều kiện tiền đề cho những giai đoạn sau. + Nhờ cải cách mà Xiêm là nước duy nhất ở Đông Nam á không phải thuộc địa. 5 . Hướng dẫn về nhà: - học bài, làm câu hỏi bài tập trong SGK. Sưu tầm tư liệu về các nước Phi, Mĩ La-tinh cuối XIX đầu XX.