Giáo án Lịch sử Lớp 11 - Tiết 9: Những thành tựu văn hóa thời cận đại

Ngày dạy:...........lớp 11B1,tổng số..............vắng........................... ...........lớp 11B4,tổng số..............vắng........................... ...........lớp 11B6,tổng số..............vắng........................... ...........lớp 11B7,tổng số..............vắng........................... Tiết 9 Chương III, bài 7: NHỮNG THÀNH TỰU VĂN HÓA THỜI CẬN ĐẠI I.Mục tiêu bài học 1. Kiến thức -HiÓu biÕt vÒ c¸c thµnh tùu v¨n ho¸, nghÖ thuËt (v¨n häc, ©m nh¹c, mÜ thuËt, kiÕn tróc,... thêi cËn ®¹i. -Tr×nh bµy ®­îc ý nghÜa cña nh÷ng thµnh tùu nãi trªn ®èi víi ®êi sèng con ng­êi thêi cËn ®¹i. 2. Kỹ năng - Biết sử vận dụng kiến thức đã được học ở các bộ môn phương pháp đối chiếu, so sánh các sự kiện pục vụ bài học - Biết phân tích ,đánh giá những thành tựu văn hóa và tác dụng của nó đối với xã hội .Biết lập bảng thống kê các thành tựu văn hóa .. -sưu tầm tranh ảnh, các tác phẩm văn học, nghệ thuật thừi cận đại . 3. Thái độ - Trân trọng và phát huy những giá trị thành tựu văn học - nghệ thuật mà con người đã đạt được trong thời cận đại. -Hình thành ý thức say mê học tập ,tìm hiểu ,sáng tác. II.Chuẩn bị của GV và HS 1-GV:Bài soạn ,SGK,Tranh ảnh ,tư liệu 2-HS:sgk, vở, III.Tiến trình bài dạy 1.Kiểm tra bài cũ Câu 1: Trình bày tính chất, kết cục của chiến tranh thế giới thứ 1? 2.Bài mới . Hoạt động của GV và HS Nội dung cơ bản * Hoạt động 1:Tìm hiểu sự phát triển của văn hóa trong buổi đầu thời cận đại - GV:Làm rõ khái niệm văn hóa theo nghĩa rộnvà văn hóa trong bài học này +Xác định khoảng thời gian buổi đầu thời cận đại ...., hỏi và dẫn dắt,gợi ý vào nội dung chính: Tại sao đầu thời cận đại nền văn hóa thế giới, nhất là ở châu Âu có điều kiện phát triển? Gợi ý: Kinh tế phát triển, mối quan hệ xã hội thay đổi, đó chính là hiện thực để có nhiều thành tựu về văn học nghệ thuật giai đoạn này + Kinh tế các nước có điều kiện phát triển sau các cuộc cách mạng tư sản và cách mạng công nghiệp. +Trong xã hội tồn tại những mối quan hệ cũ, mới chồng chéo phức tạp, đây là hiện thực để các nhà văn, thơ, kịch có điều kiện sáng tác +chế độ phong kiến lung lay rệu rã. -> Xuất hiện những nhà tư tưởng tiến bộ, những nhà văn, thơ, nhà viết kịch nổi tiếng... -GV: thời cận đại VH phát triển với những biểu hiện như thế nào ? -HS : suy nghĩ trả lời ,GV nhận xét ,kết luận,hướng dẫn HS lập bảng thống kê theo mẫu Lĩnh vực tác giả nước tuổi tác phẩm -GV hỏi :nét nổi bật trong các sáng tác vh... ý nghĩa ?HS trả lời ,GV kết luận + Hình thành quan điểm, tư tưởng của con người tư sản, tấn công vào thành trì của chế độ phong kiến góp phần vào thắng lợi của chủ nghĩa tư bản. -Liên hệ ở Việt Nam ... GV:yêu cầu HS nhắc lại khái niệm,nội dung triết học ánh sáng .vì sao lại gọi như vậy . * Hoạt động 2: Trình bày những thành tựu tiêu biểu về Văn học ,nghệ thuật TK XIX-đầu TKXX (tác giả ,tác phẩm...) -GV đặt câu hỏi ; các em có nhận xét gì về điều kiện lịch sử giai đoạn giữa thế kỉ XIX - đầu thế kỉ XX? Điều kiện đó tác dụng gì đối với các nhà văn, nhà nghệ thuật? -HS trả lời ,GV nhận xét ,kết luận +Chủ nghĩa tư bản được xác lập trên phạm vi toàn thế giới và bước sang giai đoạn chủ nghĩa đế quốc. +Giai cấp tư sản nắm quyền thống trị, mở rộng và xâm lược thuộc địa thì đời sống nhân dân lao động bị áp bức ngày càng khốn khổ. .. -GV hướng dẫn HS lập bảng T kê các TTVH thời kì này(có thể về nhà Tkê tiếp ) Lĩnh vực tác giả nước tuổi tác phẩm GV phân tích ....lấy VD minh họa làm sinh động bài giảng ... - Nghệ thuật: cung điện Véc xai được hoànthành vào năm 1708; Bảo tàng Anh; Viện bảo tàng Ec-mi-ta-giơ; Bảo tàng Lu-vrơ (Pa-ri - Pháp), là bảo tàng bằng hiện vật lớn nhất thế giới +Họa sĩ: Van Gốc (Hà Lan) với tác phẩm Hoa hướng dương. Gv :yêu cầu HSQuan s¸t h×nh 17, 18, 19 - SGK ®Ó biÕt ®­îc mét sè t¸c gi¶ tiªu biÓu vÒ v¨n häc, nghÖ thuËt thÕ kØ XIX - ®Çu thÕ kØ XX. -Phát vấn :sự PT của VH,NT TKXIX-đầu TKXX mang những nội dung gì? -HS phát biểu ,GV nhận xét ,kết luận . Đạt được nhiều thành tựu rực rỡ, phản ánh hiện thực cuộc sống ở cả các nước tư bản và các nước thuộc địa, phản ánh cuộc đấu tranh giai cấp trong xã hội, mong ước một xã hội tốt đẹp hơn,. Hoạt động 3:Tìm hiểu ,đánh giá sự ra đời và ý nghĩa ...của CNXH không tưởng ,triết học ..KT chính trị ,CNXH khoa học ... -GV:Cho HS đọc SGK, xem ảnh của các nhà tư tưởng tiến bộ: Xanh Xi-mông, Phu-ri-ê, Ô-oen và trả lời câu hỏi: Tư tưởng chính của các ông là gì? Nó có thể trở thành hiện thực trong bối cảnh xã hội bấy giờ không? +Mong muốn xây dựng một xã hội không có chế độ tư hữu, không có áp bức bóc lột, nhân dân làm chủ các phương tiện sản xuất của mình ->hạn chế không tưởng vì họ không thực hiện được kế hoạch của mình trong điều kiện chủ nghĩa tư bản vẫn được duy trì và phát triển. Cho HS tự đọc SGK và nhận xét về tư tưởng của các nhà triết học nổi tiếng người Đức: Hê-ghen; Phoi-ơ-bách,... Các nhà kinh tế - chính trị Anh như Adam Xmit (1723 - 1790) và Ri-các-đo (1772 - 1823). Þ Chưa thấy được mối quan hệ giữa người với người đằng sau sự trao đổi hàng hóa. Hoàn cảnh dẫn đến sự ra đời của Chủ nghĩa xãhội khoa học? -Nội dung cơ bản - Điểm khác với các học thuyết CNXH không tưởng? - Vai trò của Chủ nghĩa xã hội khoa học? - Từ những nội dung trên GV có thể cụ thể thành bài tập trắc nghiệm cho HS làm. Ngoài ra cho HS xem ảnh của C.Mác, Ph.Ăngghen, Lê-nin và giới thiệu qua về công lao của các ông đối với việc cho ra đời và hoàn chỉnh dần Chủ nghĩa xã hội khoa học I. Sự phát triển của nền văn hóa trong buổi đầu thời cận đại. *Buổi đầu thời cận đại ,văn hóa đạt nhiều thành tựu. - VÒ v¨n häc cã La Ph«ngten (1621 - 1695), nhµ ngô ng«n, nhµ v¨n cæ ®iÓn; Coãcn©y (1606 - 1684), ®¹i biÓu cña nÒn bi kÞch cæ ®iÓn m« lie (1622 - 1673),... §©y lµ nh÷ng nhµ v¨n ho¸ næi tiÕng cña n­íc Ph¸p. -VÒ ©m nh¹c cã BÐtt«ven, nhµ so¹n nh¹c thiªn tµi ng­êi §øc M«da (1756 - 1791), nh¹c sÜ vÜ ®¹i ng­êi ¸o,... -VÒ héi ho¹ cã Rembran (1606 - 1669), ho¹ sÜ næi tiÕng ng­êi Hµ Lan. -VÒ t­ t­ëng víi c¸c nhµ TriÕt häc ¸nh s¸ng thÕ kØ XVII - XVIII nh­: M«ngtexki¬, Rótx«, V«nte. 2.Thành tựu của văn học, nghệ thuật từ thế kỉ XIX đến đầu thế kỉ XX - VÒ v¨n häc: Tiªu biÓu lµ nhµ th¬, nhµ tiÓu thuyÕt, nhµ viÕt kÞch ng­êi Ph¸p VÝchto Huyg« (1802 - 1885) víi t¸c phÈm Nh÷ng ng­êi khèn khæ; LÐp T«nxt«i (1828 - 1910) nhµ v¨n Nga víi t¸c phÈm ChiÕn tranh vµ hoµ b×nh, Anna Karªnina..., M¸c Tuªn (1835 - 1910) nhµ v¨n lín ng­êi MÜ..., Band¾c (Ph¸p), An®Ðcxen (§an M¹ch), Puskin (Nga), Gi¾c L¬n ®¬n (MÜ), Lç TÊn (Trung Quèc, H«xª Ridan (philÝppin) H«xª M¸cti (Cuba). -VÒ nghÖ thuËt: C¸c lÜnh vùc nghÖ thuËt nh­ kiÕn tróc, ©m nh¹c, ®iªu kh¾c rÊt ph¸t triÓn víi c¸c ho¹ sÜ næi tiÕng nh­: Van Gèc (Hµ Lan), Phugita (NhËt B¶n), Pic¸tx« (T©y Ban Nha), Lªvitan (Nga); nh¹c sÜ nh­ Traicèpxki. III. Trào lưu tư tưởng tiến bộ và sự ra đời của CNXH khoa học * Sù ra ®êi cña chñ nghÜa x· héi kh«ng t­ëng: + Sù ph¸t triÓn cña chñ nghÜa t­ b¶n gi÷a thÕ kØ XIX g©y ra nhiÒu ®au khæ cho nh©n d©n lao ®éng. Trong hoµn c¶nh Êy, mét sè nhµ t­ t­ëng tiÕn bé ®­¬ng thêi ®· nghÜ ®Õn viÖc x©y dùng mét x· héi míi, kh«ng cã t­ h÷u, kh«ng cã bãc lét, nh©n d©n lµm chñ c¸c ph­¬ng tiÖn s¶n xuÊt cña m×nh. + Næi tiÕng nhÊt lµ c¸c nhµ v¨n t­ t­ëng nh­: Xanh Xim«ng (1760 - 1825), Phuriª (1772 - 1837) ë Ph¸p vµ ¤oen (1771 - 1858) ë Anh. + §ã lµ nh÷ng nhµ x· héi kh«ng t­ëng, v× t­ t­ëng cña hä kh«ng thÓ thùc hiÖn ®­îc trong ®iÒu kiÖn chñ nghÜa t­ b¶n vÉn ®­îc duy tr× vµ ph¸t triÓn. *TriÕt häc§øc:Hªghen vµ Phoi¬b¸ch lµ nh÷ng nhµ triÕt häc næi tiÕng cña §øc. .Hªghen lµ nhµ triÕt häc duy t©m kh¸ch quan. .Phoi¬b¸ch tuy ®øng trªn lËp tr­êng chñ nghÜa duy vËt, nh­ng siªu h×nh khi xem nh÷ng thêi kØ lÞch sö x· héi loµi ng­êi kh«ng hÒ ph¸t triÓn mµ chØ cã kh¸c nhau do sù thay ®æi vÒ t«n gi¸o. *Chñ nghÜa x· héi khoa häc: + Cïng víi sù h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña giai cÊp v« s¶n, phong trµo c«ng nh©n, häc thuyÕt chó nghÜa x· héi khoa häc ra ®êi, do M¸c vµ ¡ngghen s¸ng lËp, ®­îc Lªnin ph¸t triÓn trong ®iÒu kiÖn chñ nghÜa t­ b¶n chuyÓn sang giai ®o¹n ®Õ quèc chñ nghÜa vµ phong trµo ®Êu tranh cña c«ng nh©n ph¸t triÓn m¹nh mÏ. + Häc thuyÕt chñ nghÜa x· héi khoa häc lµ sù kÕ thõa cã chän läc vµ ph¸t triÓn nh÷ng thµnh tùu khoa häc tù nhiªn vµ khoa häc x· héi mµ loµi ng­êi ®· ®¹t ®­îc, chñ yÕu tõ ®Çu thÕ kØ XIX. + C¸c t¸c gia kinh ®iÓn cña chñ nghÜa x· héi khoa häc x©y dùng häc thuyÕt cña m×nh trªn quan ®iÓm, lËp tr­êng cña giai cÊp c«ng nh©n, thùc tiÔn ®Êu tranh cña phong trµo c¸ch m¹ng v« s¶n thÕ giíi, tõ ®ã h×nh thµnh hÖ thèng lÝ luËn míi, võa c¸ch m¹ng võa khoc häc. + Häc thuyÕt chñ nghÜa x· héi khoa häc bao gåm ba bé phËn chÝnh: triÕt häc, kinh tÕ chÝnh trÞ häc vµ chñ nghÜa x· héi khoa häc. + Chñ nghÜa M¸c - Lªnin lµ c­¬ng lÜnh c¸ch m¹ng cho cuéc ®Êu tranh chèng chñ nghÜa t­ b¶n, x©y dùng chñ nghÜa céng s¶n vµ më ra mét kØ nguyªn míi cho sù ph¸t triÓn cña khoa häc (c¶ khoa häc tù nhiªn vµ khoa häc x· héi - nh©n văn 3.Củng cố ,luyện tập - Củng cố: Hệ thống lại nội dung của bài. 4.Hướngs dẫn HS tự học : Học bài cũ,ôn tập toàn bộ bài 1->bài 8,đọc bài 9