Giáo án môn Công nghệ khối 10 năm 2007 - Tiết 3: Ứng dụng công nghệ nuôi cấy mô tế bào trong nhân giống cây trồng nông, lâm nghiệp

TUẦN:4 TIẾT: 4. NS: 10/09/07 BÀI 6: ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ NUÔI CẤY MÔ TẾ BÀO TRONG NHÂN GIỐNG CÂY TRỒNG NÔNG, LÂM NGHIỆP I. MỤC TIÊU: 1/ Kiến thức: - Biết được thế nào là nuôi cấy mô tế bào, cơ sở khoa học của phương pháp này. - Hiểu được quy trình công nghệ nhân giống cây trồng bằng nuôi cấy mô tế bào. - Nắm được 1 số ứng dụng nuôi cấy mô tb trong SX giống cây trồng. 2/ Kĩ năng: - Rèn luyện khả năng tự học cho HS. - Hình thành khả năng tư duy phân tích, tổng hợp vấn đề cho HS. 3/ Thái độ: Có niềm tin vào khoa học.Biết quan tâm, bảo vệ giống cây trồng. II. CHUẨN BỊ: 1/ GV: a/ Phương pháp: diễn giảng, hỏi đáp, thảo luận nhóm. b/ Phương tiện: + SGK, SGV, tài liệu tham khảo. + Sơ đồ nhân giống vô tính cây trồng bằng pp nuôi cấy mô tb. 2/ HS: SGK, xem lại kiến thức về nuôi cấy mô tb TV trong chương trình SH 9. III. NỘI DUNG & TIẾN TRÌNH BÀI MỚI: 1/ Ổn định lớp – Kiểm diện (1’) 2/ Kiểm tra bài cũ: (4’) Thay bằng: Nhận xét và trả bài báo cáo cho học sinh. 3/ Tiến trình bài mới: NỘI DUNG HOẠT ĐỘNG GV HOẠT ĐỘNG HS HĐ1: TÌM HIỂU KN & CƠ SỞ KHOA HỌC CỦA PHƯƠNG PHÁP NUÔI CẤY MÔ TB TV (15’) I.Khái niệm về phương pháp nuôi cấy mô tế bào: -Là phương pháp tách rời tế bào, mô TV đem nuôi cấy trong môi trường thích hợp để chúng tiếp tục phân bào rồi biệt hoá thành mô, cơ quan và phát triển thành cây mới. II.Cơ sở khoa học pp nuôi cấy mô tb: - TBTV có tính toàn năng. - Có khả năng phân hoá tb (tế bào phôi sinh tb chuyên hoá cây) và phản phân hoá (tb chuyên hóa tb phôi sinh cây). III. Quy trình công nghệ nhân giống bằng nuôi cấy mô tb: (20’) 1) Ý nghĩa: -Có thể nhân giống cây trồng ở quy mô công nghiệp. -Có hệ số nhân giống cao. -Các sản phẩm đồng nhất về mặt di truyền. -Hạn chế nhiễm sâu bệnh. 2) Quy trình: Tb mô phân sinh, không mang mầm bệnh Chọn VL nuôi cấy Cắt nhỏ đỉnh st. Tẩy rửa bằng nước sạch và khử trùng. Khử trùng Nuôi dưỡng mô trong mt dd để tạo chồi (mt M.S) Tạo chồi Chuyển chồi đạt y/c vào mt tạo rễ (NAA, IBA) Tạo rễ Cấy cây vào mt gần giống với đk tự nhiên để cây thích ứng dần. Cấy cây vào mt thích ứng Cây phát triển bình thường, đạt y/c thì chuyển ra vườn ươm Trồng cây ra vườn ươm Nuôi cấy mô tb là gì? Y/c HS đọc nội dung II/ SGK trang 19 -20 thảo luận nhóm trả lời các câu hỏi: -Vì sao có thể nuôi tb thực vật trong môi trường dd để tạo ra cây mới? -Hãy nêu tóm tắt quá trình phát triển bình thường của thực vật. Thế nào là quá trình phản phân hoá? Trong kĩ thuật nuôi cấy mô tb TV, người ta điều khiển quá trình gì để tb, mô thành cây mới? GV cho VD để HS nêu ý nghĩa của việc nuôi cấy mô tb TV: - Để có đủ giống khoai tây trồng trên diện tích 1 ha cần hàng tạ khoai, nhưng với kỹ thuật nuôi cấy mô chỉ trong 8 tháng từ 1 củ khoai tây đã thu được 2000 triệu mầm giống đủ trồng cho 40 ha. GV sử dụng sơ đồ H.6/ SGK trang 21 để trả lời câu hỏi: -Dựa vào SGK nêu tóm tắt quy trình nhân giống? Vật liệu nuôi cấy từ bộ phận nào của cây? Và phải đảm bảo yêu cầu gì? Môi trường dd để tạo rễ & tạo chồi giống hay khác? Mục đích của việc cấy cây vào môi trường thích ứng? Hãy kể tên những giống cây trồng được nhân lên bằng phương pháp nuôi cấy mô tế bào? HS dựa vào kiến thức cũ đã học để trả lời. HS đọc SGK, thảo luận trả lời. -Vì TBTV có tính toàn năng, chứa hệ gen giống như tất cả các tb sdưỡng khác trong cơ thể, có khả năng sinh sản vô tính để tạo thành cây hoàn chỉnh. - Hợp tử phân chia các tb phôi sinh hình thành các tb chuyên hoá đặc biệt mang chức năng chuyên biệt, mô -Cơ quan & phát triển thành cây trưởng thành. -Các tb chuyên hoá có chức năng khác nhau nhưng không mất đi khả năng biến đổi, trong đk thích hợp lại trở về dạng phôi sinh, có khả năng phân chia mạnh. - Người ta điều khiển quá trình phân hóa và phản phân hoá tb. - HS nghe & nhận xét VD, nêu ý nghĩa. - Chọn VL nuôi cấy, khử trùng, tạo chồi, tạo rễ, cấy cây vào môi trường thích ứng, trồng cây trong vườn ươm. -Từ mô phân sinh, hoặc từ tb phấn hoa,không nhiễm bệnh, giữ ở buồng cách li để tránh nguồn gây bệnh. Khác nhau. Môi trường tạo chồi là M.S ( gồm N-P-K, đường, muối khoáng, chất kích thích sinh trưởng). Môi trường tạo rễ phải có auxin nhân tạo. Cho cây quen dần với mt trồng trọt bên ngoài tự nhiên. -Lúa chịu mặn, kháng đạo ôn, dứa, dâu tây, chuối. Mía, phong lan, hồng, cà chua, ngô, khoai tây. . . 4) Củng cố: (3’) Trình bày tóm tắt qui trình công nghệ nhân giống cây trồng bằng pp nuôi cấy mô tb. 5) Dặn dò (2’): Học bài cũ.Trả lời các câu hỏi SGK/ trang 21. Đọc bài mới & trả lời câu hỏi: keo đất là gì? Cấu tạo keo đất?