Giáo án môn Công nghệ khối 10 - Tiết 4: Ứng dụng công nghệ nuôi cấy mô tế bào trong nhân giống cây trồng nông, lâm nghiệp

Tuần 4 Tiết 4 ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ NUÔI CẤY MÔ TẾ BÀO TRONG NHÂN GIỐNG CÂY TRỒNG NÔNG, LÂM NGHIỆP I. Mục tiêu: Sau bài này học sinh cần nắm như sau: a.Kiến thức: - Biết được thế nào là nuôi cấy mô tế bào, cơ sở khoa học của phương pháp này. - Biết được qui trình công nghệ nhân giống bằng nuôi cấy mô tế bào. b.Kỹ năng: - Rèn luyện kỹ năng cẩn thận, thành thạo về kỹ thuật nuôi cấy mô tế bào. c.Thái độ: - Ham hiểu biết khoa học công nghệ, có ý thức, say sưa học tập hơn. II. Chuẩn bị: GV: Sưu tầm 1 số tranh giới thiệu phương pháp nhân giống cây trồng bằng nuôi cấy mô tế bào. Vẽ sơ đồ qui trình nhân giống cây trồng bằng phương pháp nuôi cấy mô tế bào vào bảng phụ hoặc vào bản phim trong dùng đèn chiếu để chiếu. HS: tập viết để ghi chép + kiến thức cũ và bài mới tranh ảnh có liên quan đến bài học mà mình sưu tầm được. III. Phương pháp dạy học Phương pháp quan sát, đặt vấn đề, hỏi đáp IV.Tiến trình. Ổn định tổ chức: Kiểm diện HS + vệ sinh lớp. Kiểm tra bài cũ: Giảng bài mới. Hoạt động của GV_HS Nội dung bài học Mục tiêu: Biết thế nào là nuôi cấy mô tế bào? Thế nào là môi trường thích hợp. Chất dinh dưỡng cần thiết là gì? Qui trình công nghệ nhân giống cây trồng bằng nuôi cấy mô tế bào. Tiến trình : - GV: diễn giảng, giải quyết vấn đề. - HS: Đọc phần I trong SGK trả lời câu hỏi:” thế nào là nuôi cấy mô tế bào ?” - GV: cần giải thích về môi trường thích hợp và cung cấp đầy đủ chất dinh dưỡng gì? Mục tiêu : nắm được cơ sở khoa học của phương pháp nuôi cấy mô tế bào. Tiến trình : - GV: Em hãy cho biết tế bào thực vật có những hình thức sinh sản nào? Nếu nuôi cấy mô tế bào TV trong môi trường thích hợp nó có thể phát triển thành cây hoàn chỉnh được không? Vì sao? Theo em, cơ sở khoa học của phương pháp nuôi cấy mô tế bào là gì? Mục tiêu : Nắm vững các bước của qui trình công nghệ nhân giống bằng nuôi cấy mô tế bào? Ý nghĩa. Tiến hành: Vật liệu chọn để nuôi cấy là gì? Và như thế nào? - GV: mô phân sinh là gì? (là mô chưa phân hoá trong các đỉnh sinh trưởng của rễ, thân lá.) - GV: cho HS thao luận theo bàn. - GV: giải thích “khử trùng “cho học sinh hiểu - Mẫu được nuôi cấy trong môi trường nào? - Khi nào mới cấy vào môi trường tạo rễ và môi trường có bổ sung chất gì ? - Cấy cây vào môi trường thích khi nào? Để làm gì? - Lúc nào ta mới trồng cây trong vườn ươm được? - Hoặc GV có thể cho học sinh hình thành sơ đồ về qui trình công nghệ nhân giống bằng nuôi cấy mô tế bào. Chọn vật liệu nuôi cấy Khử trùng Tạo chồi Tạo rễ Cấy cây vào MT thích ứng Trồng cây trong vườn ươm I. Khái niệm về phương pháp nuôi cấy mô tế bào: - Là nuôi cấy mô tế bào trong môi trường thích hợp và cung cấp đủ chất dinh dưỡng gần giống như trong cơ thể sống. II.Cơ sở khoa học của phương pháp nuôi cấy mô tế bào Tế bào TV có tính toàn năng. Bất cứ tế bào nào hoặc mô nào thuộc cơ quan như thân, rễ, lá đều chứa hệ gen qui định kiểu gen của loài đó. Chúng đều có khả năng sinh sản vô tính để tạo thành cây hoàn chỉnh nếu được nuôi cấy trong môi trường thích hợp. III. Qui trình công nghệ nhân giống bằng nuôi cấy mô tế bào 1. Qui trình công nghệ nhân giống bằng nuôi cấy mô tế bào a.Chọn vật liệu nuôi cấy - Là tế bào của mô phân sinh, không bị nhiễm bệnh, trồng trong buồn cách li để tránh hoàn toàn các nguồn gây bệnh. b.Khử trùng - Phân cách đỉnh sinh trưởng của vật liệu thành các phần tử nhỏ, rữa bằng nước sạch và khử trùng. c.Tạo chồi - Mẫu được nuôi cấy trong môi trường dinh dưỡng nhân tạo(MS= Murashige và Sk00g) d.Tạo rễ: - Khi chồi đạt tiêu chuẩn về kích thước, thì tách chồi và cấy sang môi trường tạo rễ ở đây có bổ sung chất kích thích sinh trưởng( NAA,TBA) e.Cấy cây vào MT thích ứng Sau khi chồi đã ra rễ, để cây thích nghi dần với điều kiện tự nhiện. f. Trồng cây trong vường ươm: Khi cây phát triển bình thường và đạt tiêu chuẩn cây giống. 2. Ý nghĩa - Nhân giống ở qui mô công nghiệp. - Có hệ số nhân giống cao. - Sản phẩm đồng chất về mặt di truyền. - Nguyên liệu nuôi cấy sạch bệnhà sản phẩm sẽ hoàn toàn sạch bệnh. 4. Củng cố _luyện tập - Gọi học sinh lên bảng trình bày sơ đồ các qui trình công nghệ nhân giống bằng nuôi cấy mô tế bào. - Nêu cơ sở khoa học của phương pháp nuôi cấy mô tế bào? - Ý nghĩa của qui trình công nghệ nhân giống bằng nuôi cấy mô tế bào? 5. Hướng dẫn học sinh tự học ở nhà - Về xem lại bài học, trả lời câu hỏi cuối bài. - Vẽ qui trình nhân giống bằng nuôi cấy mô tế bào. - Xem trước bài “ 1 số tính chất của đất trồng” V.Rút kinh nghiệm Sau khi thảo luận nhóm theo bàn GV chốt ý chính mà không cần cho học sinh ghi chỉ hình thành sơ đồ thôi còn học sinh về tự ghi theo hiểu biết của mình qua sơ đồ