Giáo án môn Công nghệ khối 10 - Trần Ngọc Đệ - Tiết 24: Sản xuất giống trong chăn nuôi và thủy sản

Ngày dạy: Tiết 24 - Bài 26: SẢN XUẤT GIỐNG TRONG CHĂN NUÔI VÀ THỦY SẢN I. Mục tiêu: 1. Kiến thức: Học xong bài này, học sinh phải: - Hiểu được cách tổ chức và đặc điểm của hệ thống nhân giống vật nuôi. - Hiểu được quy trình sản xuất con giống trong chăn nuôi và thủy sản 2. Kỹ năng: Rèn luyện kỹ năng: - Học tập hoạt động theo nhóm của học sinh. - Tư duy logic, so sánh, tổng hợp của học sinh, biết vận dụng kiến thức trong học tập (các quy trình sản xuất con giống) vào cuộc sống thực tiễn (trong chăn nuôi) trong gia đình và địa phương. 3. Thái độ: - Hình thành ý thức về cách tổ chức và tiến hành công tác giống trong chăn nuôi ở gia đình và địa phương. II. Phương tiện dạy học. - Hình 26.1 SGK phóng to. - 8 mảnh bìa (không có thứ tự ) ghi nội dung các bước tiến hành ở hình 26.2 và hình 26.3, SGK/78 - Phiếu học tập (đủ số lượng cho các nhóm ở lớp giảng dạy). Đặc điểm Tên đàn giống Đàn hạt nhân Đàn nhân giống Đàn thương phẩm 1. Phẩm chất. 2. Mức độ nuôi dưỡng. 3. Mức độ chọn lọc. 4. Tiến bộ di truyền. * Đáp án chuẩn Đặc điểm Tên đàn giống Đàn hạt nhân Đàn nhân giống Đàn thương phẩm 1. Phẩm chất. Cao nhất Thấp hơn Thấp nhất 2. Mức độ nuôi dưỡng. Tốt nhất Thấp hơn Thấp nhất 3. Mức độ chọn lọc. Khắt khe nhất ít hơn ít nhất 4. Tiến bộ di truyền. Lớn nhất Thấp hơn Thấp nhất III. Trọng tâm bài, phương pháp dạy học. 1. Trọng tâm bài. - Quy trình sản xuất con giống. 2. Phương pháp dạy học: ưu tiên: - Phương pháp hoạt động theo nhóm của học sinh. - Phương pháp hỏi đáp và trực quan. - Tự nghiên cứu sách giáo khoa. IV. Tổ chức dạy – học. 1. Ổn định lớp, kiểm tra bài cũ.(5 phút) Giáo viên yêu cầu một học sinh trình bày kết quả làm bài tập ở nhà: So sánh phân biệt các phương pháp nhân giống vật nuôi đã học. Gọi các học sinh khác nhận xét, bổ sung. Yêu cầu nêu được: Nội dung so sánh Nhân giống thuần chủng Lai giống vật nuôi Giống nhau Phát triển số lượng, duy trì, củng cố nâng cao và tạo ra những cá thể con giống có tính di truyền tốt. Khác nhau Lai 2 cá thể cùng giống, con sinh ra giống bố mẹ về các đặc điểm giống Lai các cá thể khác giống, con lai có tính trạng di truyền mới tốt hơn bố mẹ Mục đích Duy trì củng cố chất lượng con giống, tăng số lượng Làm thay đổi tính di truyền của giống, tạo ra giống mới. Phương pháp Nhân giống thuần chủng theo dòng. Lai kinh tế, lai gây thành Kết quả Củng cố đặc điểm di truyền, tăng số lượng đàn giống. Thay đổi đặc tính di truyền, tăng số lượng đàn vật nuôi. Mở bài:(1 phút) Giáo viên: Vậy khi đã có các con giống tốt, làm thế nào để số lượng đàn giống tăng lên nhanh chóng và có chất lượng tốt, đó là các khâu kỹ thuật sản xuất con giống trong chăn nuôi gia súc và thủy sản. Là nội dung kiến thức chúng ta cùng tìm hiểu ở bài học hôm nay. 2. Bài mới. Hoạt động 1: Tìm hiểu hệ thống nhân giống vật nuôi:(18phút) Hoạt động của GV - HS Nội dung GV: ? Em hiểu thế nào là một đàn vật nuôi? HS: Cá nhân HS phát biểu bằng vốn kiến thức tự có. Học sinh khác nhận xét bổ sung. (Đàn vật nuôi: là tập hợp nhiều con vật nuôi cùng loại hoặc khác loại được nuôi chung trong một cơ sở sản xuất nào đó). Ví dụ: Đàn lợn Việt Nam năm 1998 là 18.060.000 con. GV: ? Cơ sở sản xuất đàn vật nuôi? GV: Để duy trì cung cấp đủ vật nuôi cho sản xuất, các nhà sản xuất giống ở các cơ sở sản xuất này phải tổ chức hệ thống nhân giống theo mô hình tháp được thể hiện qua tranh vẽ hình 26.1 SGK/77 của các em. GV treo tranh phóng to ? Quan sát tranh cho biết vị trí tổ chức các đàn giống trong mô hình hệ thống nhân giống hình tháp nào? - Học sinh quan sát tranh và phát biểu ý kiến: + Đàn hạt nhân: Đỉnh tháp. + Đàn nhân giống: ở giữa. + Đàn thương phẩm: Đáy tháp. - GV yêu cầu HS: +Tự đọc SGK/77 + Hoạt động nhóm điền phiếu học tập. - Giáo viên phát phiếu học tập. - Yêu cầu một nhóm báo cáo. - Đại diện nhóm báo cáo. - Nhóm khác nhận xét, bổ sung. - Treo đáp án chuẩn để các nhóm khác tự đánh giá bài làm của mình. ? Tại sao đàn hạt nhân được thể hiện ở đỉnh tháp? Vị trí và kích thước của phần này tượng trưng cho điều gì? Chi phí tạo đàn hạt nhân? - Học sinh phát biểu ý kiến. - Học sinh khác nhận xét bổ sung. (Yêu cầu nêu được: Do phẩm chất giống cao nhất, là đàn giống thuần chủng nhất, có số lượng ít nhất, chi phí cao nhất). ? Theo em năng xuất của các đàn giống sẽ tăng dần từ chân tháp lên đỉnh tháp hay theo chiều ngược lại? ? Khi nào có chiều tăng dần? Tại sao? ? Khi nào có chiều giảm dần? Tại sao? ? Trong quá trình chọn lọc ta có thể chuyển con giống từ các đàn ở đỉnh tháp xuống chân tháp được không? Tại sao? ? Nếu chuyển ngược lại thì có được không. I. Hệ thống nhân giống vật nuôi. 1. Tổ chức các đàn giống trong hệ thống nhân giống. (12phút) - Đàn hạt nhân: là đàn có phẩm chất cao nhất (được nuôi đưỡng trong điều kiện tốt nhất, chọn lọc khắt khe nhất và có tiến bộ du truyền tốt nhất). - Đàn nhân giống: do đàn hạt nhân sinh ra để nhân nhanh đàn giống tốt. (Năng suất, mức độ nuôi dưỡng, chọn lọc và có tiến bộ di truyền thấp hơn). - Đàn thương phẩm: do đàn nhân giống sinh ra để sản xuất ra các con vật thương phẩm. (Năng suất, mức độ nuôi dưỡng và chọn lọc thấp nhất). 2. Đặc điểm hệ của hệ thống nhân giống hình tháp. (6phút) - Nếu cả 3 đàn giống đều là thuần chủng thì năng suất của chúng sẽ theo thứ tự trên, còn nếu các đàn nhân giống và đàn thương phẩm là con lai thì năng suất của đàn nhân giống cao hơn đàn hạt nhân và đàn thương phẩm cao hơn đàn đàn nhân giống. - Trong hệ thống nhân giống hình tháp, chỉ được phép đưa con giống từ đàn hạt nhân xuống đàn nhân giống và từ đàn nhân giống xuống đàn thương phẩm, không được làm ngược lại. Hoạt động 2: Tìm hiểu quy trình sản xuất con giống.(17 phút) Hoạt động GV - HS Nội dung ? Hình thức sinh sản ở gia súc khác hình thức sinh sản ở thủy cầm và gia cầm ở điểm nào? - Học sinh phát biểu bằng vốn kiến thức thực tế. (Gia súc: đẻ con. Thủy cầm và gia cầm: chủ yếu đẻ trứng). ? Các bước tiến hành và quy trình sản xuất giống có giống nhau không? (Khác nhau) Lệnh: +Tự đọc trong sách giáo khoa trang 78. + Nghiên cứu hình 26.2 và hình 26.3. + Thảo luận theo nhóm tìm hiểu tính logic của thứ tự các công đoạn và tập hình dung trong thực tế từng bước làm công đoạn đó. - Mỗi dãy bàn thực hiện nghiên cứu tìm hiểu 1 quy trình theo sự phân công của GV. GV thông báo: Có 8 mảnh bìa ghi nội dung từng công đoạn sắp xếp không theo thứ tự: + Sau khi thảo luận yêu cầu đại diện mỗi dãy bàn (2 dãy) cử 5 bạn lên thực hiện trò chơi. + Luật chơi: * 4 bạn chọn ra 4 mảnh bìa ghi công đoạn của nhóm mình và xếp theo thứ tự, 1 bạn còn lại trình bày bằng lời quy trình sản xuất của nhóm mình, có thể lấy ví dụ thực tế để minh họa. *Nhóm nào xong trước, trình bày rõ ràng chính xác các ví dụ minh họa, nhóm đó thắng và giành điểm cao hơn. Giáo viên nhận xét cho điểm từng nhóm. ? Điểm giống nhau trong các công đoạn sản xuất cá giống và gia súc giống? ? Điểm khác nhau? ? Kể tên một số vật nuôi áp dụng quy trình sản xuất gia súc giống? ? Kể tên một số giống thủy cầm được áp dụng quy trình sản xuất cá giống? ? Khi nuôi cá cảnh em có thực hiện theo quy trình sản xuất cá giống không? II. Quy trình sản xuất con giống 1. Quy trình sản xuất gia súc giống: Sơ đồ H26.2 SGK 2. Quy trình sản xuất cá giống: Sơ đồ H26.2 SGK V. Củng cố(3phút) ? Qua bài học hôm nay em biết được những vấn đề gì? VI. Dặn dò.(1phút) - Học bài theo vở ghi và SGK - Hoàn thiện các câu hỏi trong SGK. - Đọc trước và chuẩn bị bài 27. - Sưu tập tranh ảnh các động vật cùng các mẩu chuyện kể về chúng được tạo ra bằng phương pháp ứng dụng công nghệ sinh học. VII. Rút kinh nghiệm: