Giáo án môn Địa lớp 9

Ngµy so¹n: 06/01/2009 Ngµy gi¶ng: Tiết 36 - Bài 32:VÙNG ĐÔNG NAM BỘ (tiếp theo) I. MỤC TIÊU BÀI HỌC 1. Về kiến thức: - HS cần hiểu được Đông Nam Bộ là vùng có cơ cấu phát triển kinh tế nhất cả nước . Công nghiệp dịch vụ chiếm tỉ lệ cao trong GDP. Sản xuất nông nghiệp chiếm tỉ trọng nhỏ nhưng giữ vai trò quan trọng. Bên cạnh những thuận lợi các ngành này cũng có những khó khăn, hạn chế nhất định. - Hiểu một số khái niệm tổ chức lãnh thổ công nghiệp tiên tiến như khu công nghệ cao, khu chế suất. 2. Về kĩ năng: - HS cần kết hợp kêng chữ kênh hình để phân tích , nhận xét một số vấn đề quan trọng của vùng. - Phân tích so sánh số liệu, dữ liệu trong các bảng, trong lược đồ 3. Về tư tưởng: Giáo dục lòng yêu thiên nhiên II. chuÈn bÞ 1. Gi¸o viªn:- Lược đồ kinh tế của vùng Đông Nam Bộ - Bản đồ tự nhiên Việt Nam - Một số tranh ảnh vùng 2. Häc sinh: Häc bµi, ®äc tr­íc bµi ë nhµ III. TIẾN TRÌNH TIẾT DẠY 1. ỉn ®Þnh:9A:………………. 9B:……………… 9C:……………… 2. Bài cũ : -Xác định ranh giới vùng Đông Nam Bộ trên lược đồ tự nhiên treo tường . điều kiện tự nhiên và tài nguyên thiên nhiên ảnh hưởng như thế nào đến sự phát triển kinh tế ở Đông Nam Bộ 3. Bài mới : Giới thiệu :Đông Nam Bộ là vùng có cơ cấu kinh tế tiến bộ nhất so với các vùng trong cả nước công nghiệp xây dựng chiếm tỷ trọng cao nhất trong GDP nông lâm ngư nghiệp tuy chiếm tỷ trọng nhỏ nhưng vẫn giữ vai trò quan trọng Thành Phố Hồ Chí Minh Vũng Tàu và Biên Hoà là các trung tâm công nghiệp lớn nhất ở Đông Nam Bộ HĐ1: CH: Nhận xét cơ cấu công nghiệp vùng Đông Nam Bộ trước và sau ngày miền Nam hoàn toàn giải phóng ? CH: Căn cứ vào bảng 32.1 Nhận xét tỉ trọng công nghiệp –xây dựng trong cơ cấu kinh tế của vùng Đông Nam Bộ và của cả nước ? -Công nghiệp đa dạng CH: Quan sát hình 32.2, hãy kể tên và xác định các trung tâm công nghiệp lớn ở Đông Nam Bộ.(như TP’ HCM, Biên Hoà, Vũng Tàu TP HCM tập trung nhiều khu công nghiệp nhất) CH: Dựa vào hình 32.1 Hãy nhận xét sự phân bố sản xuất công nghiệp ở Đông Nam Bộ. CH: Vì sao sản xuất công nghiệp lại tập trung chủ yếu tại thành phố Hồ Chí Minh? CH: Sản xuất công nghiệp Đông Nam Bộ, còn gặp khó khăn gì? Vì sao? + Hoạt động 2: tìm hiểu về nông nghiệp CH: Dựa vào bảng 32.2, hãy nhận xét về tình hình sản xuất và phân bố cây công nghiệp ở Đông Nam Bộ. CH: Nhờ những điều kiện nào mà Đông Nam Bộ trở thành vùng sản xuất cây công nghiệp lớn ở nước ta ? Gợi ý HS Quan sát bảng CH: Quan sát bảng 32.2 và hình 32.1 đồng thời vận dụng kiến thức đã học, cho biết vì sao việc sản xuất cây cao su lại tập trung chủ yếu ở Đông Nam Bộ? CH: Nhận xét về ngành chăn nuôi gia súc, gia cầm vùng Đông Nam Bộ? CH: Giải thích vì sao vùng Đông Nam Bộ có điều kiện phát triển mạnh mẽ kinh tế biển? CH: Quan sát hình 32.1, tìm vị trí của hồ Dầu Tiếng, hồ thủy điện Trị An. I. T×nh h×nh ph¸t triĨn kinh tÕ - Vùng Đông Nam Bộ có cơ cấu tiến bộ nhất so với các vùng trong cả nước 1. Công nghiệp - Công nghiệp tăng trưởng nhanh chiếm tỉ trọng lớn nhất trong GDP của vùng. - Cơ cấu sản xuất CN đa dạng, bao gồm các ngành như: + Khai thác dầu khí, hóa dầu, điện tử, công nghệ cao… Khu vực có vốn đầu tư nước ngoài tăng mạnh. - Trung tâm công nghiệp :TP’ HCM, Biên Hoà, Vũng Tàu ( TP’ HCM chiếm 50% giá trị sản lượng công nghiệp toàn vùng ) 2. Nông nghiệp - Đông Nam Bộ là vùng trồng cây công nghiệp quan trọng của cả nước - Cây công nghiệp cao su, cà phê, hồ tiêu, điều lạc, mía đường, đậu tương thuốc lá, cây ăn quả(sầu riêng, xoài, mít tố nữ, vú sữ..) . - Chăn nuôi gia súc, gia cầm cũng phát triển - Thuỷ sản nuôi trồng và đánh bắt đem lại nguồn lợi lớn CH: Nêu vai trò của hai hồ chứa nước này đối với sự phát triển nông nghiệp của vùng Đông Nam Bộ. Hồ Dầu Tiếng là công trình thuỷ lợi lớn nhất nước ta hiện nay rộng 240km2 chứa 1,5 tỉ m3 nước đảm bảo tưới tiêu cho 170 nghìn ha đất thường xuyên thiếu nước về mùa khô của Tây Ninh và Củ Chi 4. Cđng cè Nhờ những điều kiện thuận lợi nào mà vùng Đông Nam Bộ trở thành vùng sản xuất cây công nghiệp lớn của cả nước ? Gv hướng dẫn Hs làm bài tập 3sgk/ 120 5. H­íng dÉn vỊ nhµ : Về nhà học bài chuẩn bị trước bài 33 Tại sao tuyến du lịch từ Thành Phố Hồ Chí Minh đến Đà Lạt , Nha Trang, Vũng Tàu quanh năm hoạt động nhộn nhịp  Ngµy so¹n: 06/01/2009 Ngµy gi¶ng: Tiết 37 -Bài 33 :VÙNG ĐÔNG NAM BỘ (tiếp theo) I. MỤC TIÊU BÀI HỌC 1. Về kiến thức: - HS cần hiểu được dịch vụ là lĩnh vực kinh tế phát triển mạnh và đa dạng, sử dụng hợp lí nguồn tài nguyên đất, khí hậu góp phần sản xuất và giải quyết việc làm Tp’ HCM . Biên Hoà, Vũng Tàu cũng như vùng kinh tế trọng điểm phía nam có tầm quan trọng đặc biệt đối với Đông Nam Bộ và cả nước. - Hiểu một số khái niệm vùng kinh tế trọng điểm phía nam 2. Về kĩ năng: - HS cần kết hợp kênh chữ kênh hình để phân tích , nhận xét một số vấn đề quan trọng của vùng. 3. Về tư tưởng: Giáo dục lòng yêu thiên nhiên II. chuÈn bÞ 1. Gi¸o viªn:- Bản đồ kinh tế của vùng Đông Nam Bộ - Bản đồ tự nhiên Việt Nam - Một số tranh ảnh vùng 2. Häc sinh: Häc bµi, ®äc tr­íc bµi ë nhµ III. TIẾN TRÌNH TIẾT DẠY 1. ỉn ®Þnh:9A:………………. 9B:……………… 9C:……………… 2. Bài cũ - Nhờ những điều kiện thuận lợi nào mà vùng Đông Nam Bộ trở thành vùng sản xuất cây công nghiệp lớn của cả nước ? 3. Bài mới : Giới thiệu : Dõịch vụ là khu vực kinh tế phát triển mạnh và đa dạng góp phần thúc đẩy sản xuất và giải quyết nhiều vấn đề trong vùng TP Hồ Chí Minh , Biên Hoà , Vũng Tàu và vùng kinh tế trọng điểm phía nam có tầm quan trọng đặc biệt đối với Đông Nam Bộ và cả nước Hoạt động 3: Dịch vụ Dịch vụ là lĩnh vực kinh tế rất đa dạng và năng động ở Đông Nam Bộ CH: GV Y/c HS đọc bảng 33.1 Nhận xét vị trí ngành dịch vụ, tỉ trọng một số chỉ tiêu dịch vụ ở Đông Nam Bộ so với cả nướcàvị trí quan trọng của dịch vụ qua sự tăng mạnh của máy điện thoại, tỉ trọng lớn Gv giải thích đó là bằng chứng của sự bùng nổ nhu cầu giao dịch trong sản xuất CH: Vì sao Thành phố Hồ Chí Minh có vai trò quan trọng hàng đầu trong phát triển kinh tế dịch vụ ở Đông Nam Bộ? àTP’ HCM, là đầu mối giao thông vận tải quan trọng hàng đầu của Đông Nam Bộ ,của cả nước bằng nhiều loại hình giao thông,ô tô, đường sắt, đường hàng không…đều có thể đi đến thủ đô Hà Nội , Đà Nẵng, Nha Trang.. CH: Vì sao Đông Nam Bộ là địa bàn có sức hút mạnh nhất nguồn đầu tư nước ngoài?(hình 33.1 Đông Nam Bộ thu hút đầu tư nước ngoài mạnh mẽ chiếm 50,1% vốn đầu tư nước ngoài năm 2003 Hoạt động du lịch ở Đông Nam Bộ diễn ra sôi động quanh năm TP’HCM là trung tâm du lịch lớn nhất trong cả nước CH: Kể tên các trung tâm kinh tế Đông Nam Bộ? CH: Dựa vào số liệu trong bảng 33.3, hãy nhận xét vai trò của vùng kinh tế trọng điểm phía Nam đối với cả nước. Gv lưu ý vai trò hàng đầu của TP’HCM trong phát triển kinh tế dịch vụ Đông Nam Bộ . - Vùng chiếm 35,2 tổng GDP, trong đó 54,7% GDP công nghiệp và 60,3% giá trị xuất khẩu. 3. Dịch vụ - Khu vực dịch vụ rất đa dạng. - TP’ HCM, là đầu mối giao thông vận tải quan trọng hàng đầu của Đông Nam Bộ ,của cả nước. - Đông Nam Bộ là địa bàn có sức hút mạnh nhất nguồn đầu tư nước ngoài. - TP’ HCM là trung tâm du lịch lớn nhất cả nước. V. C¸c trung t©m kinh tÕ vµ vïng kinh tÕ träng ®iĨm phÝa nam - TP’ HCM, Biên Hoà, Vũng Tàu là ba trung tâm kinh tế lớn ở Đông Nam Bộ. Ba trung tâm này tạo thành tam giác công nghiệp mạnh của vùng kinh tế trọng điểm phía Nam. - Vùng kinh tế trọng điểm phía Nam TP’ HCM, Bình Dương, Bình Phước, Đồng Nai, BR-Vũng Tàu, Tây Ninh, Long An. - Diện tích:28 nghìn km2 - Dân số 12,3 triệu người năm 2002 CH: Dựa vào số liệu trong bảng 33.2 hãy nhận xét vai trò của vùng kinh tế trọng điểm phía Nam đối với cả nước. 4.Củng cố 1/ Đông Nam Bộ có những điều kiện thuận lợi khó khăn gì để phát triển các ngành dịch vụ ? 2/ Tại sao tuyến du lịch từ TP’ HCM đến Đà Lạt , Nha Trang, Vũng TaØu quanh năm hoạt động nhộn nhịp? 3/ Vẽ biểu đồ 5. Hướng dẫn bài về nhà Chuẩn bị bài sau: Bài 34 Bảng 33.2. Vị trí của vùng kinh tế trọng điểm phía Nam so với cả nước, năm 2002(cả nước là 100%) Tổng GDP GDP công nghiệp Giá trị xuất khẩu Vùng kinh tế trọng điểm phía Nam 35.1 56.6 60.3 Dựa vào số liệu trong bảng 33.3, hãy nhận xét vai trò của vùng kinh tế trọng điểm phía Nam đối với cả nước. Ngµy so¹n: 06/01/2009 Ngµy gi¶ng:................................. Bài 34 TIẾT 38:THỰC HÀNHPHÂN TÍCH MỘT SO NGÀNH CÔNG NGHIỆPTRỌNG ĐIỂM Ở ĐÔNG NAM BỘ I. MỤC TIÊU BÀI HỌC 1. Về kiến thức: - Củng cố kiến thức đã học về những điều kiện thuận lợi khó khăn trong quá trình phát triển kinh tế –xã hội của vùng làm phong phú hơn khái niệm về vai trò của vùng kinh tế trọng điểm phía nam - Hiểu một số khái niệm vùng kinh tế trọng điểm phía nam 2. Về kĩ năng: - HS cần kết hợp kênh chữ kênh hình để phân tích , nhận xét một số vấn đề quan trọng của vùng.Kĩ năng lựa chọn loại biểu đồ thích hợp, tổng hợp kiến thức - Rèn kĩ năng xử lí, phân tích số liệu thống kê về một số ngành công nghiệp trọng điểm. 3. Về tư tưởng: Giáo dục lòng yêu thiên nhiên II. chuÈn bÞ 1.ChuÈn bÞ:- Bản đồ kinh tế của vùng Đông Nam Bộ - Bản đồ tự nhiên Việt Nam - Một số tranh ảnh vùng 2. Häc sinh: Bĩt tr×, th­íc kỴ, m¸y tÝnh III. TIẾN TRÌNH TIẾT DẠY 1. ỉn ®Þnh:9A:………………. 9B:……………… 9C:……………… 2. Bài cũ : Đông Nam Bộ có những điều kiện thuận lợi gì để phát triển ngành du lịch 3. Bài mới :Giới thiệu :Gv giới thiệu chủ đề của bài thực hành là phân tích một số ngành công nghiệp trọng điểm ở Đông Nam Bộ căn cứ vào bảng số liệu cho sẵn học sinh vẽ biểu đồ Hoạt Động Của Thầy & Trò Nội Dung Hoạt động 1: - Dựa vào bảng 34.1 vẽ biểu đồ thích hợp thể hiện tỷ trọng một số sản phẩm tiêu biểu của các nhành công nghiệp trọng điểm ở Đông Nam bộ so với cả nước Hoạt động 2: - Học sinh thảo luận theo nhóm : thảo luận theo câu hỏi sau - Căn cứ vào biểu đồ đã vẽ và các bài 31, 32, 33 hãy cho biết a) Những ngành công nghiệp trọng điểm nào sử dụng nguồn nguyên liệu sẵn có trong vùng ? b) Những ngành công nghiệp nào sử dụng nhiều lao động ? c) Những ngành công nghiệp nào đòi hỏi kỷ thuật cao ? d) Vai trò của vùng Đông Nam Bộ so với cả nước - Đại diện nhóm học sinh trình bày kết quả, các nhóm khác theo dõi, bổ sung - Gv nhận xét, chuẩn xác kiến thức và ghi bảng Bài tập 1 :Vẽ biểu đồ % cả nước 100 47.3 77.8 78.1 17.6 47.5 39.8 100 80 60 40 20 0 Dầu thô Điện Động cơ Sơn hóa Ximăng Quần áo Bia Điện học Biểu đồ thể hiện tỷ trọng một số sản phẩm tiêu biểu của các ngành công nghiệp trọng điểm ở Đông Nam Bộ so với cả nước Bài tập 2: Phân tích các ngành công nghiệp trọng điểm a) Ngành công nghiệp trọng điểm sử dụng nguồn nguyên liệu sẵn có trong vùng : Khai thác nhiên liệu, điện, chế biến lương thực thực phẩm b) Ngành công nghiệp sử dụng nhiều lao động : chế biến lương thực thực phẩm, dệt may c)Ngành công nghiệp đòi hỏi kỷ thuật cao : cơ khí điện tử, hoá chất d)Vai trò của vùng Đông Nam Bộ so với cả nước : đóng vai trò quan trọng là vùng kinh tế trọng điểm của cả nước 4. Cđng cè -Gv nhận xét thái độ làm bài thực hành của học sinh 5. H­íng dÉn vỊ nhµ: -Hướng dẫn hs về nhà chuẩn bị trước bài 35: -Sưu tầm một số tranh ảnh về Đồng Bằng Sông Cửu Long Ngµy so¹n: 15/01/2009 Ngµy gi¶ng:..................................... Tiết 39 - Bài 35:VÙNG ĐỒNG BẰNG SÔNG CỬU LONG I. MỤC TIÊU BÀI HỌC 1. Về kiến thức: - HS cần hiểu được đồng bằng sông Cửu Long là vùng trọng điểm sản xuất lương thực-thực phẩm lớn nhất cả nước . Vị trí địa lí thuận lợi tài nguyên đất, khí hậu nước phong phú đa dạng, những đặc điểm dân cư , xã hội của vùng. - Làm quen với khái niệm chung sống với lũ ở đồng bằng sông Cửu Long 2. Về kĩ năng: - HS phải xác định được ranh giới của vùng, vị trí một số tài nguyên quan trọng, vận dụng thành thạo kênh chữ, kênh hình để phân tích và giải thích được một số bức xúc ở đồng bằng sông Cửu Long 3. Về tư tưởng: Giáo dục lòng yêu thiên nhiên II. chuÈn bÞ 1. Gi¸o viªn:- Bản đồ tự nhiên của vùng đồng bằng sông Cửu Long - Bản đồ tự nhiên hoặc bản đồ hành chính Việt Nam - Một số tranh ảnh vùng 2. Häc sinh: Häc bµi, chuÈn bÞ bµi theo h­íng dÉn cđa gi¸o viªn III. TIẾN TRÌNH TIẾT DẠY 1. ỉn ®Þnh:9A:………………. 9B:……………… 9C:……………… 2. Bài cũ : Kiểm tra vở thực hành của học sinh 3. Bài mới : Giới thiệu : ĐBSCL là vùng có vị trí địa lý thuận lợi , nguồn tài nguyên đất, khí hậu nước sinh vật phong phú đa dạng, người dân lao động cần cù, năng động thích ứng với sản xuất hàng hoá đó là những điều kiện quan trọng để xây dựng ĐBSCL thành vùng kinh tế động lực Hoạt động 1: vị trí địa lý và giới hạn lãnh thổ GV dïng l­ỵc ®å tù nhiªn vïng kinh tÕ §BSCL giíi thiƯu gi­íi h¹n l·nh thỉ cđa vïng CH:- Dùa vµo h×nh 35.1 vµ SGK cho biÕt §BSCL gåm mÊy tØnh thµnh phè? DiƯn tÝch? D©n sè? - H·y x¸c ®Þnh danh giíi cđa vïng trªn ®Êt lion vµ c¸c ®¶o vµ quÇn ®¶o? Chĩ ý: c¸c ®¶o, quÇn ®¶o c¶u vïng ët biĨn §«ng vµ trong vÞnh Th¸i Lan. CH: Nêu ý nghĩa vị trí địa lí của vùng Đồng bằng sông Cửu Long? ( LiỊn kỊ víi vïng kinh tÕ träng ®iĨm phÝa Nam. gi÷a mét khu vùc kinh tÕ n¨ng ®éng nhÊt n­íc ta, vïng n»m gÇn tuyÕn ®­êng giao th«ng khu vùc vµ quèc tÕ, cưa ngâ cđa tiĨu vïng S«ng Mª C«ng, vïng cã bê biĨn dµi, nhiỊu ®¶o, quÇn ®¶o. §ång b»ng ch©u thỉ réng ph× nhiªu vïng s¶n xuÊt l­¬ng thùc lín nhÊt, vïng thủ s¶n, vïng c©y ¨n qu¶ nhiƯt ®íi lín nhÊt n­íc ta) Hoạt động 2: Điều kiện tự nhiên và tài nguyên thiên nhiên GV kh¸i qu¸t toµn bé Ch©u thỉ s«ng Mª C«ng vµ giíi h¹n phÇn h¹ l­u cđa s«ng phÇn thuéc ViƯt Nam. §ång b»ng s«ng Cưu Long trªn b¶n ®å tù nhiªn ViƯt Nam HS Làm việc theo nhóm CH: Quan sát hình 35.1 vµ kÕt hỵp kiÕn thøc ®· häc cho biÕt ®Þa h×nh vïng §BSCL cã ®Ỉc ®iĨm g× nỉi bËt? (§é cao trung b×nh 3-5m so mỈt n­íc biĨn, ®é dèc trung b×nh 1cm/km…) - Víi vÞ trÝ ®Þa lÝ cđa vïng, khÝ hËu cã ®Ỉc ®iĨm g×? Sinh vËt cã ®Ỉc ®iĨm g×) ( L­u ý: Tuy lµ vïng cã Ýt b·o hoỈc nhiỊu lo¹i thêi tiÕt. Song gÇn ®©y cã nh÷ng tai biÕn thiªn tai: coan b·o sè 5) CH: Dùa vµo H 35.1 h·y cho biÕt c¸c lo¹i ®Êt chÝnh ë §BSCL vµ sù ph©n bè cđa chĩng? ( Cã mÊy lo¹i? Gi¸ trÞ sđa dơng cđa tong lậi ®Êt ®ã? Ph©n bè tõng lo¹i? + §Êt phï sa ngät ven s«ng TiỊn, s«ng HËu mµu mì thÝch hỵp trång lĩa n­íc, c©y c«ng nghiƯp, ¨n qu¶…. + §Êt phÌn: §ång Th¸p M­êi, hµ Tiªn, Cµ Mau. + §Êt mỈn däc vµnh ®ai biĨn §«ng, vÞnh Th¸i Lan ®­ỵc c¶i t¹o nu«i trång thủ s¶n, ph¸t triĨn r­ng gËp mỈn….) GV: chèt kiÕn thøc Ho¹t ®éng nhãm: GV chia líp thµnh 3 nhãm, mçi nhãm th¶o luËn mét néi dung trong s¬ ®å H35.2 CH: Dùa vµo h×nh 35.2 nhËn xÐt thÕ m¹nh vỊ tµi nguyªn thiªn nhiªn ë §BSCL ®Ĩ s¶n xuÊt LTTP Chĩ ý: 4 lỵi thÕ cđa s«ng Mª C«ng: + Nguồn nước tự nhiên dồi dào + Nguồn cá và thủy sản phong phú + Bồi đắp phù sa hàng năm mở rộng vùng đất Cà Mau + là tuyến đường giao thông thủy quan trọng của các tỉnh phía Nam và giữa VN với các nước trong tiểu vùng sông Mê Công CH: B»ng hiĨu biÕt thùc tÕ vµ kiÕn thøc ®· häc. Nªu mét sè khã kh¨n chÝnh vỊ mỈt tù nhiªn ë §BSCL vµ gi¶i ph¸p kh¾c phơc? ( + §Êt phÌn, ®Êt mỈn chiÕm diƯn tÝch lín. + Mïa kh« kÐo dµi, n­íc biĨn x©m nhËp s©u, g©y thiÕu n­íc ngät + Mïa lị g©y ngËp ĩng diƯn tÝch réng.) - Gi¶i ph¸p kh¾c phơc: + C¶i t¹o ®Êt phÌn, ®Êt mỈn. + Tho¸t lị, cÊp n­íc ngät vµ kai th¸c lỵi thÕ do lị mang l¹i. + ChuyĨn h×nh thøc canh t¸c sang nu«i trång thủ s¶n, nu«i c¸ bÌ, nu«i t«m….. Hoạt động 3: Đặc điểm dân cư và xã hội HS Làm việc theo nhóm CH: B»ng vèn hiĨu biÕt vµ dùa vµo SGK. Cho biÕt sù ph©n bè d©n c­ (d©n téc) ë §BSCL cã ®iĨm g× gièng vµ kh¸c víi §BSH ( §BSH chØ cã ng­êi Kinh…) CH: Dựa vào số liệu trong các bảng 35.1, hãy nhận xét tình hình dân cư xã hội ở Đồng bằng sông Cửu Long so víi c¶ n­íc (- ChØ tiªu nµo thÊp h¬n c¶ n­íc? §iỊu ®ã cã ý nghÜa g×? ( NỊn kinh tÕ chđ yÕu lµ n«ng nghiƯp, tr×nh ®é d©n trÝ vµ tèc ®é ®« thÞ ho¸ thÊp…) - ChØ tiªu nµo cao h¬n c¶ n­íc? Ý nghÜa ( Vïng ®«ng d©n, ng­êi d©n n¨ng ®éng thÝch øng víi s¶n xuÊt hµng ho¸) CH: T¹i sao ph¶i ®Ỉt vÊn ®Ị ph¸t triĨn kinh tÕ ®i ®«i víi n©ng cao mỈt b»ng d©n trÝ vµ ph¸t triĨn ®« thÞ ho¸ ë §BSCL. (- ChØ tiªu tØ lƯ nguêi lín biÕt ch÷ vµ d©n sè thµnh thÞ thÊp h¬n c¶ n­íc - Ỹu tè d©n trÝ vµ d©n c­ thµnh thÞ cã tÇm quan träng ®Ỉc biƯt trong viƯc x©y dung vïng ®éng lùc kinh tÕ….) I. VÞ trÝ ®Þa lÝ vµ giíi han l·nh thỉ Lµ vïng tËn cïng phÝa T©y Nam cđa n­íc ta: + B¾c gi¸p Campuchia. + T©y Nam : VÞnh Th¸i Lan + §«ng Nam: BiĨn §«ng + §«ng B¾c: Vïng §«ng Nam Bé - VÞ trÝ rÊt thuËn lỵi cho ph¸t triĨn kinh tÕ, lµ vïng xuÊt khÈu g¹o lín nhÊt n­íc ta. + Vïng biĨn, ®¶o giµu tµi nguyªn bËc nhÊt n­íc ta: DÇu khÝ, h¶i s¶n. + Më réng quan hƯ hỵp t¸c, giao l­u kinh tÕ- v¨n ho¸ víi c¸c n­íc trong khu vùc §«ng Nam ¸ II. §iỊu kiƯn tù nhiªn vµ tµi nguyªn thiªn nhiªn - Địa hình thấp, bằng phẳng, diƯn tÝch 39.734 km2. - khí hậu cận xích đạo nóng ẩm quanh năm, nguån n­íc ph«ng phĩ - sinh vËt trªn c¹n, d­íi n­íc rÊt ph«ng phĩ, ®a d¹ng. - §ång b»ng diƯn tÝch réng - §Êt cã 3 lo¹i chÝnh ®Ịu cã gi¸ trÞ kinh tÕ lín: + §Êt phï sa ngät diƯn tÝch 1,2 triƯu ha + §Êt phÌn, ®Êt mỈn 2,5 triƯu ha. * KÕt luËn: Tµi nguyªn thiªn nhiªn cã nhiỊu thÕ m¹nh ®Ĩ ph¸t triĨn n«ng nghiƯp ®Ỉc biƯt vai trß cđa s«ng Mª C«ng rÊt lín - Thiªn nhiªn cßn g©y nhiỊu khã kh¨n cho ®êi sèng vµ s¶n xuÊt cđa vïng III. §Ỉc ®iĨm d©n c­ vµ x· héi - Lµ vïng ®«ng d©n, cã nhiỊu d©n téc sinh sèng nh­ ng­êi Kinh, ng­êi Kh¬ Me, ng­êi Ch¨m vµ ng­êi Hoa - Ng­êi d©n cÇn cï, n¨ng ®éng thÝch øng linh ho¹t víi s¶n xuÊt hµng ho¸, víi lị hµng n¨m - MỈt b»ng d©n trÝ ch­a cao 4. Củng cố 1/ Nêu thế mạnh của một số tài nguyên thiên nhiên để phát triển kinh tế xã hội ở Đồng bằng sông Cửu Long. 2/ Ý nghĩa của việc cải tạo đất phèn, đất mặên ở Đồng bằng sông Cửu Long? 5. Hướng dẫn bài về nhà - T×m hiĨu, s­u tÇm tµi liƯu, tranh ¶nh vỊ vïng trång lĩa lín nhÊt n­íc ta- §BSCL. TØnh trång lĩa nhiỊu nhÊt( trßn mét triƯu tÊn thãc/ n¨m). Ngµy so¹n: 01/02/2009 Ngµy gi¶ng:.................................. Tiết 40 - Bài 36:VÙNG ĐỒNG BẰNG SÔNG CỬU LONG I. MỤC TIÊU BÀI HỌC 1. Về kiến thức: - HS cần hiểu được đồng bằng sông Cửu Long là vùng trọng điểm sản xuất lương thực-thực phẩm lớn nhất cả nước . Đồng thời là vùng xuất khẩu nông sản hàng đầu cả nước. - Công nghiệp dịch vụ bắt đầu phát triển . Các TP’ Cần Thơ, Mĩ Tho, Cà Mau đang phát huy vai trò trung tâm kinh tế của vùng. 2. Về kĩ năng: - Phân tích dữ liệu trong sơ đồ kết hợp với lược đồ để khai thác kiến thức theo câu hỏi. - Biết kết hợp kênh hình, kênh chữ và liên hệ với thực tế để phân tích và giải thích được một số bức xúc ở đồng bằng sông Cửu Long. 3. Về tư tưởng: Giáo dục lòng yêu thiên nhiên II. ChuÈn bÞ 1.Gi¸o viªn: - Bản đồ tự nhiên của vùng đồng bằng sông Cửu Long - Bản đồ tự nhiên hoặc bản đồ hành chính Việt Nam - Một số tranh ảnh vùng 2. Häc sinh: Häc bµi, chuÈn bÞ bµi ë nhµ III. TIẾN TRÌNH TIẾT DẠY 1. ỉn ®Þnh:9A:………………. 9B:……………… 9C:……………… 2. Bài cũ : Xác định vị trí của vùng ĐBSCL trên lược đồ tự nhiên treo tường , vùng tiếp giáp với vùng nào trong nước và ngoài nước - Nêu ý nghĩa vị trí địa lý của vùng Nêu ý nghĩa của việc cải tạo đất mặn, đất phèn ở ĐBSCL 3. Bài mới : Giới thiệu : Đồng bằng sông Cửu Long là vùng trọng điểm lương thực thực phẩm đồng thời là vùng xuất khẩu nông sản hàng đầu của cả nước, công nghiệp dịch vụ bắt đầu phát triển các thành phố Cần Thơ, Mỹ Tho, Cà Mau, Long Xuyên đang phát huy vai trò là các trung tâm lớn của vùng GV: Yªu cÇu HS ®äc kªnh ch÷ vµ kªnh h×nh mơc I vµ quan s¸t l­ỵc ®å kinh tÕ cđa vïng §BSCL. CH: Căn cứ vào bảng 36.1 Hãy tính tỉ lệ (%) diện tích và sản lượng lúa của §BSCL so với cả nước ? ( DiƯn tÝch trång lĩa cđa §BSCL chiÕm 51,1% diƯn tÝch trång lĩa cđa c¶ n­íc S¶n l­ỵng lĩa §BSCL chiÕm 51,4% s¶n l­ỵng lĩa c¶ n­íc). - Cho biÕt c¸c tØnh trång nhiỊu lĩa nhÊt ë §BSCL? - Nªu ý nghÜa cđa viƯc s¶n xuÊt l­¬ng thùc ë §BSCL? (+ Vïng träng ®iĨm s¶n xuÊt l­¬ng thùc lín nhÊt toµn quèc. + C¬ cÊu ngµnh n«ng nghiƯp c©y l­¬ng thùc chiÕm ­u thÕ tuyƯt ®èi. + N­íc ta gi¶i quyÕt ®­ỵc vÊn ®Ị an ninh l­¬ng thùc vµ xuÊt khÈu l­¬ng thùc). GV: Më réng - Trong c¬ cÊu c©y l­¬ng thùc, lĩa lµ c©y trång chđ ®¹o vµ dèng gãp 72-75% gi¸ trÞ gia tang ngµnh trång trät. Víi 3,81 triƯu ha gieo trång vµ s¶n l­ỵng kho¶ng 17,4 triƯu tÊn. - N¨ng xuÊt ngµnh cµng cao, coa nhÊt c¶ n­íc ®¹t 45,8 t¹/ha (2002). - Sù gia t¨ng n¨ng xuÊt vµ s¶n l­ỵng g¾n liỊn víi ®Çu t­ KHKT, c¶i to¹ ®Êt phÌn vµ ®Êt mỈn, t¹o ®­ỵc gièng lĩa trång ven s«ng Mª C«ng. - S¶n l­ỵng lĩa lín nhÊt lµ c¸c tØnh: An Giang(2,45 triƯu tÊn), §ång Th¸p (2,15 triƯu tÊn), Kiªn Giang (2,56 triƯu tÊn) CH: T¹i sao §BSCL cã thÕ m¹nh ph¸t triĨn ngµnh nu«i trång vµ ®¸nh b¾t thủ s¶n? (- Vïng biĨn réng, Êm quanh n¨m. - Vïng rõng ven biĨn cung cÊp nguån gièng tù nhiªn, thøc ¨n cho c¸c vïng nu«i t«m. - Cø hµng n¨m s«ng Mª C«ng ®em nguån thủ s¶n, l­ỵng phï sa lín. - S¶n phÈm trång trät chđ yÕu lµ trång lĩa vµ nguån c¸ t«m cịng lµ nguån thøc ¨n ®Ĩ nu«i trång thủ s¶n….). GV: Do nhu cÇu trong vµ ngoai nuíc, t«m lµ lµ lo¹i hµng ho¸ rÊt ®­ỵc ­a chuéng. T«m ®­ỵc nu«i ë c¸c “ Vu«ng” ven biĨn. D­íi rõng ®­íc, víi m« h×nh nu«i t«m: lĩa-t«m, rõng- t«m, n¨ng suÊt nu«i mçi n¨m 400kg/ha. Vïng cßn cã tËp qu¸n nu«i c¸ bÌ, c¸ tra trong ao hoỈc ®Çm. GÇn ®©y do ch¹y theo lỵi nhuËn, nhiỊu dõng ®­íc, rõng chµm bÞ ph¸ trªn diƯn tÝch réng lín ®Ĩ ph¸t triĨn vïng t«m- hËu qu¶ ®èi víi nu«i trång lµ nghiªm träng. CH: Ngoµi lĩa vµ thủ s¶n §BSCL cßn cã tiỊm n¨ng ph¸t triĨn ngµnh nµo? ph©n bè chđ yÕu ë ®©u? CH: Em có nhận xét gì về nghề rừng ở Đồng bằng sông Cửu Long?(rừng ngập mặn có diện tích lớn nhất- Phòng cháy rừng bảo vệ tính đa dạng sinh thái, môi trường) Ho¹t ®éng c¶ líp CH: Dựa vào bảng 36.2, hãy giải thích vì sao trong cơ cấu sản xuất công nghiệp, ngành chế biến lương thực thực phẩm có tỉ trọng cao hơn cả? (S¶n phÈm n«ng nghiƯp dåi dµo, phong phĩ lµ nguån cung cÊp nguyªn liƯu cho c«ng nghiƯp chÕ biÕn…) CH: Phát triển mạnh công nghiệp chế biến lương thực thực phẩm có ý nghĩa như thế nào đối với sản xuất nông nghiệp ở Đồng bằng sông Cửu Long. CH: Quan sát lược đồ (hình 36.2), hãy xác định các thµnh phè, thÞ x·, cã c¬ së c«ng nghiƯp chÕ biÕn LTTP. Th¶o luËn nhãm (nhãm ch½n, nhãm lỴ) Nhãm ch½n CH1: Nêu ý nghĩa của vận tải thủy trong sản xuất và đời sống nhân dân trong vùng. Nhãm lỴ CH2: Nªu tiỊm n¨ng du lÞch §BSCL Ho¹t ®éng c¶ líp CH: X¸c ®Þnh vÞ trÝ c¸c thµnh phè CÇn th¬, Mü Tho, Long Xuyªn, Cµ Mau. Thµnh phè cÇn th¬ cã nh÷ng ®iỊu kiƯn thuËn lỵi g× ®Ĩ trë thµnh trung t©m knh tÕ lín nhÊt ë §BSCL.. VÞ trÝ ®Þa lÝ C¬ sá s¶n xuÊt c«ng nghiƯp Vai trß cđa c¶ng