Giáo án môn Địa lý lớp 10 - Bài 38: Thực hành viết Báo cáo ngắn về kênh đào xuyê và kênh đào panama

Bài 38: thực hành viết báo cáo ngắn về kênh đào Xuyê và kênh đào Panama I.Mục tiêu bài học: 1.Kiến thức: -Nắm được vị trí chiến lược của hai kênh đào nổi tiếng trên thế giới là Xuyê và kênh đào Panama. -Vai trò của chúng trong ngành vận tải đường biển. 2.Kĩ năng: -Kĩ năng xác định trên bản đồ một số nút giao thông trên biển quan trọng. -Kĩ năng sử dụng, tổng hợp tài liệu địa lí liên quan đến bài học. -Kĩ năng viết báo cáo và có thể trình bày báo cáo tại lớp (nếu có thể). II.Đồ dùng dạy học: -Bản đồ, tranh ảnh trong SGK -Một số hình ảnh minh hoạ ngoài SGK Iii.Hoạt động dạy học: 1. ổn định tổ chức lớp và kiểm tra bài cũ. Câu hỏi: Nêu những hiểu biết của em về ngành GTVT đường biển ? 2.Bài mới: Để phát triển giao thông vận tải đường thuỷ con người đã đào nhiều kênh để thuận tiện cho tầu thuyền qua lại. Trong đó lớn nhất và nổi tiếng nhất là kênh đào Xuyê và kênh đào Panama. Bài thực hành hôm nay giúp các em hiểu được vị trí chiến lược và vai trò của 2 kênh đào này trong giao thông vận tải quốc tế. TG Hoạt động của GV và HS Nội dung chính GV giới thiệu GV giới thiệu ? Nghiên cứu SGK, hãy điền vào chỗ trống để được thông tin chính xác: - Kênh Xuyê thuộc chủ quyền của quốc gia. - Kênh nối liền biển ..với biển., nói rộng ra là nối đại dương .. với..Nối 2 trung tâm kinh tế lớn là: .và. ? Hãy xác định vị trí của kênh đào Xuyê trên bản đồ hành chính thế giới ? Tóm lại, Kênh Xuyê là con đường tắt nối liền các biển, đại dương và các trung tâm kinh tế lớn trên thế giới. Nghiên cứu SGK, điền các thông tin cơ bản vào dàn ý sau: Các thông tin cơ bản về kênh đào Xuyê Thời gian xây dựng: Thông số kĩ thuật Chiều dài Chiều rộng Trọng tải tầu qua Các nước tham gia quản lí: GV cho HS thời gian là 4 phút để hoàn thành phiếu học tập. HS trả lời. GV chuẩn hoá bổ sung kiến thức. ý tưởng xây dựng kênh đào Xuyê qua eo đất Ai Cập được hình thành tử năm 1798 khi Napôlêông thống lĩnh quân Pháp xâm lược Ai Cập. Nhưng ý tưởng trên không được thực hiện bới ngay sau đó ông phải quay trở lại Pháp tranh giành quyền lực. Mãi đến thế kỉ sau, khi người Pháp kí được một hiệp ước với Ai Cập độc quyền xây dựng và kinh doanh kênh đào Xuyê. Đến ngày 25/4/1859 kênh chính thức được khởi công. Cả công trình sử dụng hết 100000 công nhân Ai Cập, khai phá 75 triệu m3 đất đá, khối lượng đất đá giảm nhanh khi qua eo đất này là 3 hồ tự nhiên (Tim Mác, hồ Mặn nhỏ, Hồ Mặn lớn chúng ta quan sát trong SGK) sau 10 năm thì kênh đào được thông qua vào ngày 17/11/1869. Do sự phát triển nhanh chóng của hoạt động giao thông vận tải và ngành vận tải biển, loại tầu trọng tải hàng trăm nghìn tấn xuất hiện ngày càng nhiều. Do đó, với quy mô ban đầu kênh không đáp ứng được đủ các con tầu siêu tốc cấp đó. Vì thế chính phủ Ai Cập thực hiện hàng loạt biện pháp cải tạo mở rộng kênh. Lúc đầu tầu 150.000 tấn qua được 1984 là 250.000 tấn 1990 cho chở tầu lưu thông hai chiều. Tương lai tầu 700.000 tấn qua. Lúc đầu trên mặt kênh rộng 60 m, đáy rộng 22 m nước sâu 8m. Tu bổ 80 – 195 m đáy 60 – 100m sâu 15m. GV khái quát bằng sơ đồ hóa các sự kiện và các mốc thời gian. 1798 1859 1869 1956 1975 Chuyển ý: kênh đào Xuyê là con đường ngắn nhất đi từ Địa Trung Hải sang ấn Độ Dương. Khoảng rút ngắn là bao nhiêu chúng ta chuyển sang? HĐ 2: Dựa vào bảng số liệu SGK tính quãng đường rút ngắn khi qua kênh đào. GV: Xác định vị trí của các cảng biển trong bảng số liệu. Qua bảng số liệu em nào có thể nêu công thức tính quãng đường rút ngắn bằng hải lí và % quãng đường rút ngắn. VD: Tuyến Ô đét xa – Mum Bai SRN = 11818 – 4198 = 7620 (hải lí) GV chia lớp thành các nhóm tính quãng đường rút ngắn của các tuyến còn lại. HS điền thông tin lên trên bảng. GV chuẩn hoá bảng số liệu. Vậy ý nghĩa của các con số trên nói lên điều gì ? HS trả lời. GV chuẩn hoá kiến thức. Chuyển ý: Sự ra đời của kênh đào Xuyê là cống hiến của nhân dân Ai Cập đối với sự nghiệp hàng hải quốc tế. Sự hoạt động đều đặn của kênh mang lại lợi ích gì ? chúng ta sang phần tiếp theo. HĐ3: Cả lớp Vai trò của kênh Xuyê Suy nghĩ và trả lời 2 câu hỏi sau: Sự hoạt động đều đặn của kênh đào Xuyê đem lại những lợi ích gì ? Nếu kênh đào bị đóng cửa, thì sẽ gây ra những tổn thất nào cho nhân dân Ai Cập và các nước ven Địa Trung Hải và biển Đỏ? HS trả lời. GV chuẩn hoá kiến thức. Thể hiện rõ thông qua bảng tính trên. Quãng đường và thời gian qua kênh được rút ngắn. Do đó, giảm được chi phí vận chuyển Qua kênh không chỉ tiết kiệm thời gian, chi phí vận chuyển, ngoài ra còn an toàn hơn cho người và hàng hoá khi vòng qua châu Phi đầy nguy hiểm (sóng thần, cướp biển, bão tố) Rõ ràng là vai trò của kênh đào là rất lớn mà kênh mang lại cho vận tải hàng hải quốc tế. Còn đối với nhân dân Ai Cập thì sao? Ai Cập thu được nguồn lợi từ phí tầu qua kênh. Chính phủ Ai Cập căn cứ vào trọng tải theo tấn mà thu phí. Hằng năm, ước tính có khoảng 14.000 tầu qua kênh. Ai Cập thu được 1.9 tỷ . Cùng với kiều hối, du lịch là một trong 4 nguồn thu lớn của nhân dân Ai Cập. Tóm lại, kênh Xuyê trở thành tuyến sứ mệnh của các quốc gia phương Tây. Tại sao lại nói: kênh Xuyê trở thành con đường xứ mệnh của các nước phương Tây ? GV gợi ý: Các nước phương tây: Anh, Pháp, Đức là các nước công nghiệp phát triển càn nhiều nguyên liệu nhiên liệu cho ngành sản xuất khổng lồ. Đây là con đường huyết mạch có thể vận chuyển ngắn và thuận tiện nhất. Các quốc gia phương Tây nhiều lầm đánh chiếm Ai Cập nhằm giành quyền kiểm soát kênh đào. Tổn thất khi kênh đào đóng cửa. Chuyển ý: Trên đây toàn bộ thông tin về kênh Xuyê. Chúng ta sẽ tiến hành viết báo cáo ngắn. GV hướng dẫn HS các bước viết một bài báo cáo. - HĐ3: GV hướng dẫn HS tiến hành làm bài tập 2. Mục a, b, c, GV giao cho HS về nhà tiến hành. Những điểm khác biệt giữa kênh đào Xuyê và kênh đào Panama. GV phân tích điểm khác biệt cơ bản nhất của 2 kênh đào. GV giải thích rõ hơn âu tầu. Hành trình qua kênh Panama (theo sơ đồ) I. chuẩn bị II. Nội dung thực hành Bài tập 1: Viết báo cáo kênh đào Xuyê Bài tập 2: Viết báo cáo kênh đào Panama III.Các bước tiến hành 1. Bài tập 1: a. Xác định vị trí kênh đào Xuyê -Kênh Xuyê thuộc chủ quyền của quốc gia Ai Cập -Kênh nối liền biển Đỏ với biển Địa Trung Hải, nói rộng ra là nối đại dương ấn Độ Dương. với Đại Tây Dương. Nối 2 trung tâm kinh tế lớn là: Tây Âu Nam á và Đông á *Các thông tin cơ bản về kênh đào Xuyê Thời gian xây dựng: 11 năm từ năm 1859 - 1869 Thông số kĩ thuật: Chiều dài: kênh dài 195 km (121 dặm) Trọng tải tầu qua: thiết kế ban đầu 150.000 tấn, lần tu bổ thứ 2 tầu 250.000 tấn có thể qua được trong tương lai thiết kế cho tầu có trọng tải khoảng 700.000 tấn. Các nước tham gia quản lí: Người Pháp giành được quyền xây dựng thiết kế kênh đào, 1869 Anh chiếm quyền quản trị kênh. Tháng 6 / 1956, Ai Cập tuyên bố quốc hữu hoá kênh đào Xuyê. b. Tính quãng đường rút ngắn khi qua kênh đào Công thức: SRN= S c.Phi – S qua Xuye ( hải lí) % = 100 c. Vai trò của kênh đào Xuyê * Những lợi ích kênh Xuyê mang lại: - Đối với ngành hàng hải thế giới + Rút ngắn thời gian vận chuyển mở rộng thị trường + Giảm chi phí vận chuyển hàng hoá hạ giá thành sản phẩm. + An toàn hơn cho người và hàng hoá. -Đối với nhân dân Ai Cập + Thu thuế lớn trong nguồn thu thuế quan và dịch vụ. + Mở rộng giao lưu kinh tế. *Tổn thất khi kênh đào Xuyê đóng cửa. - Đối với hàng hải thế giới - Đối với nhân dân Ai Cập d. Viết báo cáo Gồm 3 bước: Mở đầu: Nêu ngắn gọn vị trí chiến lược của kênh đào Thân bài: Đảm bảo các ý chính sau: Thời gian xây dựng kênh Các thông số kĩ thuật Vai trò của kênh Kết luận: Khái quát lại vị trí, vai trò của kênh Xuyê 2. Bài tập 2: a. Xác định vị trí của kênh Panama trên bản đồ thế giới. b. Tính quãng đường rút ngắn khi qua kênh Panama c. Vai trò của kênh đào Panama: - Đem lại lợi ích gì ? -Hoa Kì trao trả kênh đào cho nhân dân Panama là một thắng lợi to lớn ? Chú ý:Những điểm khác biệt giữa kênh đào Xuyê và kênh đào Panama. - Kênh Panama cần phải Xây dựng các âu tầu do mực nước giữa Thái Bình Dương và Đại Tây Dương là khác nhau. - Trọng tải tầu qua kênh V.Củng cố và dặn dò - Hoàn thành phần viết báo cáo. - Đọc trước các bài 39 VI. Phụ lục: Phiếu học tập: Bài tập 1:Nghiên cứu SGK, hãy điền vào chỗ trống để được thông tin chính xác: - Kênh Xuyê thuộc chủ quyền của quốc gia. - Kênh nối liền biển .với biển., nói rộng ra là nối đại dương vớiNối 2 trung tâm kinh tế lớn là: .và. Bài tập 2: Nghiên cứu SGK, điền các thông tin cơ bản vào dàn ý sau: Các thông tin cơ bản về kênh đào Xuyê - Thời gian xây dựng: - Thông số kĩ thuật: Chiều dài: Chiều rộng: Trọng tải tầu qua : Các nước tham gia quản lí: Quãng đường rút ngắn khi qua kênh đào Xuyê Tuyến Quãng đường được rút ngắn Hải lí % quãng đường rút ngắn Ô - đet xa - Mum bai 7620 64.5 Mina al A hma đi - Giê noa 6393 57.6 Mina al A hma đi - Rốt tec đam 6372 53.4 Mina al A hma đi - Ban ti mo 3358 27.9 Ba lik pa pan - Rốt tec đam 2778 23.0 VI.Rút kinh nghiệm sau giờ giảng