Giáo án môn học Địa lý 10 - Bài 1: Các phép chiếu hình bản đồ cơ bản – Phân loại bản đồ

Tuần . . .. Ngày soạn . . tháng . .. . năm 20. . . Tiết . . . . Ngày dạy..tháng..năm 20. . . . PHẦN I: ĐỊA LÝ TỰ NHIÊN CHƯƠNG I: BẢN ĐỒ --oo0oo-- BÀI 1: CÁC PHÉP CHIẾU HÌNH BẢN ĐỒ CƠ BẢN – PHÂN LOẠI BẢN ĐỒ I/. Mục tiêu bài học: Sau bài này học sinh cần Về kiến thức - Thấy đươcï vì sao cần có các phép chiếu hình bản đồ. Hiểu rõ một số phép chiếu hình bản đồ cơ bản. - nhận biết được : để hình thành một bản đồ đòi hỏi phải có một quá trình nghiên cứu và thực hiện khoa học với nhiều bước khác nhau. - biết cách phân loại bản đồ. 2. Về kỹ năng Phân biệt được một số lưới kinh vĩ tuyến khác nhaucủa bản đồ. Trên cơ sở các phép chiếu hình bản đồ dự đoán được khu vực nào là khu vực tương đối chính xác, khu vực nào kém chính xác hơn. 3. Về thái độ: Thấy được sự cần thiết của bản đồ trong học tập và đời sống. II/. Thiết bị dạy học : - tập bản đồ thế giới và cáac châu lục, bản đồ thế giới, bản đồ vùng cực bắc, bản đồ châư âu. - phóng to các hình trong sgk. III/. Trọng tâm bài học Các phép chiếu hình bản đồ cơ bản. IV/. Tiến trình dạy học 1. Oån định lớp 2. Kiểm tra 3. Bài mới Hoạt động của giáo viên và học sinh Nội dung Hđ 1: cá nhân * bước 1: gv yêu cầu hs quan sát 3 bản đồ trong sgk và phát biểu khái niệm bản đồ. * bước 2: gv yêu cầu hs quan sát quả địc cầu và bản đồ thế giới, suy nghĩ cácjh thức chuyển hệ thống kinh vĩ thuyến trên địa cầu ên mặt phẳng. * bước 3: gv yêu cầu hs trả lời các câu hỏi: - tại sao hệ thống kinh vĩ tuyến trên 3 bản đồ này có sự khác nhau? - tại sao phải dùngcác phép chiếu hình bản đồ khác nhau? Hđ 2: cá nhân * bước 1:gv sử dụng tấm bìa thay mặt chiếu, cuộn lại thành hình nón và hình trụ. *- bước 2: gv ỵêu cầu hs quan sát hình 1.1 rong sgkvà cho biết các phép chiếu cơ bản. Hđ 3: cá nhân * bước 1: gv sử dụng tấm bìa thay mặt chiếu. * bước 2: gv yêu cầu hs quan sát hình 1.2 trong sgk và cho biết các vị trí tiếp xúc của mặt phẳng với quả cầu? Hđ 4: nh1om * bước 1: gv chia lớp ra thành 6 nhóm * bước 2: gv yêu cầu các nhóm quan sát hình vẽ trong sgk, nhận xét và phân tích về: vị trí tiếp xúc của mặt phẳng với quả cầu, đặc điểm của lưới kinh vĩ tuyến trên bản đồ, mức độ chính xác trên bản đồ , dùng để vẽ những khu vực nào tên địa cầu? + nhóm1,2: hình 1.3a;1.3b + nhóm 3,4: hình 1.4a;1.4b + nhóm 5,6: hình 1.5a;1.5b * bước 3: đại diện các nhóm trình bày kết quả đã nghiên cứu, các nhóm khác bổ sung, gv chuẩn kiến thức. Hđ 5: cá nhân * bưiớc 1: gv cuộn giấy vẽ thành hình nón * bước 2: gv yêu cầu hs quan sát hình 1.6 trong sgk , nhận xét về các vị trí tiếp xúccủa hình nón với mặt cầu. Hđ 6: * bước 1: cá nhân Gv yêu cầu hs quan sát hình 1.7a và 1.7b , nậhn xét và phân tích về vị trí tiếp xúc của hình nón với quả cầu, đặc điểm của lưới kinh vĩ tuyến trên bản đồ. Hđ 7: cá nhân * bước 1: gv yêu cầu 1 hs cuộn giấy vẽ thành hình trụ. * bước 2: gv yêu cầu hs quan sát hình 1.8 trong sgk , nhận xét về các vị trí tiếp xúc của hình trụ với quả cầu. Hđ 8: cá nhân * bước 1: gv yêu cầu hs cuộn giấy vẽ thành hình trụ và cho hình trụ tiếp xúc với quả cầu ở những vị trí khác nhau. * bước 2: gv yêu cầu hs quan sát hình 1.8anhận xét và phân tích về vị trí tiếp xúc của hình trụ với quả cầu, đặc điểm của lưới kinh vĩ tuyến trên bản đồ , mức độ chính xác và những khu vực cần vẽ. Hđ 9: cá nhân * bứoc 1: gv hỏi: tại sao phải phân loại bản đồ ? phân loại bản đồ có thể dựa vào những tiêu chí nào? * bước 2: gv yêu cầu hs nghiên cứu trong sgk để trả lời. Sau đó yêu ầu hs vẽ sơ đồ phân loại bản đồ. I. một số phép chiếu hình bản đồ. 1. khái niệm phép chiếu hình bản đồ. Phép chiếu hình bản đồ là cách biểu diễn mặt cong của trái đất lên mặt phẳng để ỗi điểm trên mặt cong tương ứng với mỗi điểm trên mặt phẳng. 2.. một số phe1p chiếu cơ bản a. phép chiếu phương vị phép chiếu phương vị lá phương pháp thể hiện mạng lưới kinh – vĩ tuyến trên địa cầu lên mặt chiếu là mặt phẳng. Tùy theo vị trí tiếp xúc của mặt phẳng với địa cầu mà có các phép chiếu phương vị khác nhau . *phép chiếu phương vị đứng - mặt phẳng tiếp xúc với quả cầu ở cực. - hệ thống kinh tuyến là những đoạn thẳng đồng quy ở cực, vĩ tuyến là những vòng tròn đồng tâm ở cực. - những khu vực ở gần cực tương đối chính xác - dùng đề vẽ những khu vực quanh cực. * phép chiếu phương vị ngang va phương vị nghiêng (sgk) b. phép chiếu hình nón là phương pháp thể hiện mạng lưới kinh vĩ tuuyến tên địa cầu lên mặt chiếu là hìng nón. Tùy theo vị trí tiếp xúc của hình nón với quả cầu mà có các phép chiếu hình nón khác nhau. * phép chiếu hình nón đứng. - trục hình nón trùng với trục của quả cầu. - hệ thống kinh-vĩ tuyến: kinh tuyến là những đoạn thẳng đồng qui ở đỉnh hình nón, vĩ tuyến là những cung tròn đồng tâm ở đỉnh hình nón. - những khu vực ở vĩ tuyến tiếp xúc tương đối chính xác. - dùng để vẽ các khu vực ở vĩ độ trung bình. c. phép chiếu hình trụ - hình trụ tiếp xúc với quả cầu theo vòng xích đạo. - mạng lưới kinh-vĩ tuyến: hệ thống kinh-vĩ tuyến là những đường thẳng song song và thẳng góc nhau. - những khu vực xích đạo tương đối chính xác . - dùng để vẽ những khu vực ở gần xích đạo. II. phân loại bản đồ. 1. theo tỉ lệ: bản đồ tỉ lệ lớn, bản đồ tỉ lệ trung bình, bản đồ tỉ lệ nhỏ. 2. theo nội dung bản đồ: bản đồ địa lý chung, bản đồ chuyên đề 3. theo mục đích sử dụng: bản đồ tra cứu, bản đồ giáo khoa, bản đồ quân sự. 4. theo lãnh thổ: bản đồ thế giới, bản đồ khu vực, bản đồ bán cầu V/. đánh giá: Hãy điền những nội dung thích hợp vào bảng sau Phép chiếu hình bản đồ Thể hiện trên bản đồ Các kinh tuyến Các vĩ tuyến k.vực tương đối chíng xác k.vực kém chính xác Phương vị đứng Hình nón đứng Hìmh trụ đứng VI/. Họat động nối tiếp Học sinh vẽ sơ đồ các phép chiếu hình bản đồ cơ bản vào tập