Giáo án môn học Địa lý 10 (cơ bản) - Lê Văn Đỉnh - Tiết 14: Ngưng đọng hơi nước trong khí quyển, mưa

Ngày soạn 23 tháng 10 năm 2006 Lê Văn Đỉnh Chương trình cơ bản Tiết 14 Bài 13 Ngưng đọng hơi nước trong khí quyển. Mưa I. Mục tiêu bài học 1. Về kiến thức + Hiểu rõ sự hình thành sương mù, mây và mưa + Hiểu rõ các nhân tố ảnh hưởng đến lượng mưa + Nhận biết sự phân bố mưa theo vĩ độ. 2. Về kỹ năng + Phân tích mối quan hệ nhân quả giữa các yếu tố: Nhiệt độ, khí áp, đại dương với lượng mưa. + Phân tích biểu đồ phân bố lượng mưa theo vĩ độ. +Đọc và giải thích sự phân bố lượng mưa trên bản đồ do ảnh hưởng của đại dương. II. Thiết bị dạy học + BĐ phân bố lượng mưa trên thế giới và BĐ tự nhiên thế giới. + Phóng to hình 13.1 SGK III. Hoạt động dạy và học. + Bài cũ: Hãy nêu những nguyên nhân làm thay đổi khí áp ? + Mở bài: Có ý kiến cho rằng: Nhiệt độ giảm đương nhiên hơi nước trong không khí phải ngưng đọng. Vậy nhận định đó đúng hay sai . Bài học hôm nay sẽ giúp các em hiểu rõ vấn đề này. Hoạt động của thầy và trò Nội dung chính HĐ 1 Cả lớp + N/C mục I.1; 2 SGK hãy cho biết : - Đ/K để hơi nước ngưng đọng. - Đ/K hình thành sương mù ? + HS trả lời GV bổ sung và chuẩn kiến thức. ................................................................ HĐ 2 Cá nhân/cặp + N/C mục I.3 SGK hãy cho biết : * Quá trình hình thành mưa? * Khi nào có tuyết rơi? * Mưa đá xảy ra khi nào? + HS trả lời GV bổ sung và chuẩn kiến thức. ............................................................... HĐ 3 Theo nhóm ( Chia lớp thành 6 nhóm) + N/C SGK hãy hoàn thành phiếu học tập sau: * Nhóm 1+2 : Khí áp và frông + Trong các khu vực (+) hoặc áp (-) nơi nào hút gió nơi nào phát gió? + Frông được hình thành ? + ảnh hưởng của khí áp và frông đến lượng mưa ? * Nhóm 3+4: Frông + Gió. + Trong các loại gió thường xuyên loại gió nào gây mưa nhiều, mưa ít ? vì sao? + Vì sao khi frông đi qua thường hay mưa ? * Nhóm 5+6 : Dòng biển + Địa hình + Vì sao nơi có dòng biển nóng đi qua lại có mưa còn nơi có dòng biển lạnh đi qua lại khó mưa. + Địa hình có ảnh hưởng như thế nào đến lượng mưa. * Đại diện các nhóm trả lời GV bổ sung và chuẩn kiến thức. ............................................................... HĐ 4 Cá nhân + Dựa vào các hình 13.1 , 13.2 và kiến thức đã học hãy: * Nhận xét và giải thích về tình hình phân bố mưa ở các khu vực : XĐ, Chí tuyến, Ôn đới, Cực * ở mỗi đới từ Tây sang Đông lượng mưa của các khu vực có khác nhau ? Vì sao ? + HS trả lời GV bổ sung và chuẩn kiến thức. I. Ngưng đọng hơi nước trong khí quyển 1. Ngưng đọng hơi nước * Đ/K - Không khí đã bão hòa mà vẫn tiếp tục bốc hơi, hoặc gặp lạnh - Có hạt nhân ngưng đọng 2. Sương mù * Đ/K: Độ ẩm cao, khí quyển ổn định theo chiều thẳng đứng và có gió nhẹ. ........................................................... 3. Mây và mưa + Mây + Tuyết rơi: + Mưa đá: ............................................................... II. Những nhân tố ảnh hưởng đến lượng mưa 1. Khí áp + Khu vực áp thấp thường nhiều mưa + Khu vực áp cao ít mưa hoặc không mưa. 2. Frông. + Miền có frông, dải hội tụ đi qua thường có mưa nhiều. 3. Gió + Gió Tây ôn đới mưa nhiều + Miền có gió mùa mưa nhiều + Miền có gió mậu dịch mưa ít 4. Dòng biển + ở ven bờ đại dương: dòng biển nóng đi qua thường mưa nhiều . Dòng biển lạnh đi qua khó mưa. 5. Địa hình + Khu vực miền núi mưa nhiều + Sườn đón gió mưa nhiều....... ............................................................... II. Sự phân bố mưa trên trái đất. 1. Lượng mưa trên trái đất phân bố không đều theo vĩ độ. + Khu vực XĐ mưa nhiều nhất + Hai khu vực chí tuyến mưa ít. + hai khu vực Ôn đới mưa nhiều + ở 2 cực mưa ít. 2. Lượng mưa phân bố không đều do ảnh hưởng của Đại dương. + Do sự phân bố của lục địa và đại dương nên ở mỗi đới từ Tây sang Đông có sự phân bố mưa khác nhau. IV. Đánh giá Dựa vào kiến thức đã học hãy giải thích: Tại sao khu vực Tây bắc Phi có cùng vĩ độ như nước ta nhưng lại có khí hậu nhiệt đới hoang mạc. còn nước ta lại có khí hậu nhiệt đới ẩm mưa nhiều ? V. Hoạt động nối tiếp Làm các câu hỏi và bài tập trang 52 SGK.