Giáo án môn Ngữ văn 7 năm 2005 - 2006

Năm học 2005 –2006 Phân phối chương trình môn Ngữ Văn 7 Cả năm 35 tuần =140 tiết Học kì I:18 tuần x tiết /tuần =72tiết Học kì II:17 tuần x 4tiết/tuần =68 tiết Tuần Bài Tiết PPCT Tên bài Ghi chú N I Bài 1 1 2 3 4 Cổng trường mở ra Mẹ tôi Từ ghép Liên kết trong văn bản II Bài2 5,6 7 8 Cuộc chia tay của những con búp bê Bố cục trong văn bản Mạch lạc trong văn bản III Bài 3 9 10 11 12 Ca dao dân ca:Những câu hát về tình cảm gia đình Những câu hát về tình yêu quê hương đất nước con người Từ láy Quá trình tạo lập văn bản(Viết bài tập làm văn số 1 ở nhà) IV Bài 4 13 14 15 16 Câu hát than thân Nhữnh câu hát châm biếm Đại từ Luyện tập tạo lập văn bản V Bài 5 17 18 19 20 Sông núi nước Nam.Phò giá về kinh Từ Hán Việt Trả bài tập làm văn số 1 Tìm hiểu chung về văn biểu cảm VI Bài 6 21 22 23 24 Côn sơn ca.Buổi chiều đứng ở phủ thiên trường trông ra Từ Hán Việt (tiếp) Đặc điểm văn bản biểu cảm Đề văn biẻu cảm và cách làm bài văn biểu cảm VII Bài 7 25,26 27 28 Sau phút chia ly.Bánh trôi nước(Tự học) Quan hệ từ Luyện tập cách làm văn bản biểu cảm VIII Bài 8 29 30 31,32 Qua đèo ngang Bạn đến chơi nhà Làm bài viết tập làm văn số 2 tại lớp I X Bài 9 33 34 35 36 Chữa lổi về quan hệ từ Xa ngắm thác núi lư Từ đông nghĩa Cách lập ý của bài văn biểu cảm X Bài 10 37 38 39 40 Cảm nghĩ trong đêm thanh tĩnh Ngẫu nhiên biết nhân buổi mopứi về quê Từ trái nghĩa Luyện nói:Văn biểu cảm về sự vật con người XI Bài 11 41 42 43 44 Bài ca nhà tranh bị gió thu phá Kiểm tra văn Từ đồng âm Các yếu tự sự ,miêu tả trong văn biểu cảm XII Bài 12 45 46 47 48 Cảnh khuya,Rằm tháng giêng Kiểm tra tiếng việt Trả bài tập làm văn số 2 Thành ngữ XIII Bài 13 49 50 51,52 Trả bài kiểm tra văn tiếng việt Cách làm bài văn biểu cảm….. Viết bài tập làm văn số3 tại lớp XIV Bài 14 53,54 55 56 Tiếng gà trưa Điệp ngữ Luyện nói:Phát biểu cảm nghĩ về tác phẩm văn học XV Bài 15 57 58 59,60 Một thứ quà của lúa non cốm Chơi chữ Làm thơ lục bát XVI Bài 16 61 62 63 64 Chuẩn mực sử dụng từ Ôn tập văn bản biểu cảm Sài gòn tôi yêu Mùa xuân của tôi XVII Bài 17 65 66 67,68 Luyện tập sử dụng từ Trả bài tập làm văn số 3 Ô tập tác phẩm trữ tình XVIII Bài 18 69 70 71,72 Ôn tập tiếng việt Chương trình địa phương (Phần tiếng việt) Kiểm tra học kì I Soạn ngày 03/09/2005 Bài 1: tuần 1. Tiết 1:Văn bản cổmg trường mở ra Lí Lan A:Mục tiêu bài học: Giúp HS -Cảm nhận và hiểu được tình cảm thiêng liêng,đẹp đẽ của mẹ đối với con cái -Thấy được ý nghĩa lớn lao của nhà trường đối với cuộc đời mổi con người B:Chuẩn bị: -SGK,SGV Ngữ Văn 7 -Giáo án,Tranh ảnh về ngày khai trường -Tham khảo phần khái niệm văn bản nhật dụng đã học ở lớp 6 C:Các hoạt động dạy học I/Giới thiệu bài: -Giáo viên có thể nêu câu hỏi gợi ý. Từ lớp 1 đến lớp 7 em đã được dự bảy lần khai trường,ngày khai trường lần nào làm em đáng nhớ nhất? Hãy kể lại cho cả lớp nghe về kỉ niệm đó của em -HS có nhiều suy nghĩ khác nhau-có nhiều cách trả lời -GV: Hôm nay học văn bản này chúng ta sẽ hiểu được trong đêm trước ngày khai trường để vào học lớp 1 của con những người mẹ đã làm gì và nghĩ như thế nào? II/Bài mới: 1.Đọc hiểu chú thích GV đọc mẫu một lần sau đó gọi HS đọc lại.Chú ý uốn nắn những chổ HS đọc chưa đúng giọng chưa chuẩn xác -Có những từ nào trong bài em chưa hiểu -GV hệ thống lên bảng và hướng dẩn HS tìm hiểu Em hảy nêu tóm tắt nội dung chính của văn bản? Văn bản cổng trường mở ra viết về nội dung gì? a)Miêu tả quang cảnh ngày khai trường b)Bàn về vai trò của nhà trường trong việc giáo dục thế hệ trẻ c)Kể về tâm trạng của chú bé trong ngày đầu tiên đến trường? d)Tái hiện lại những tâm tư tình cảm của người mẹ trong đêm trước ngày khai trường vào lớp một của con Đêm trước ngày khai trường tâm trạng của người mẹ ntn? Tâm trạng của người con ra sao? Hai tâm trạng đó được thể hiện qua những chi tiết nào? Em có nhận xét gì về tâm trạng của mẹ và con? Theo em tại sao bà mẹ lại không ngủ được? ?Hai nguyên nhân trên khiến người mẹ không ngủ được theo em nguyên nhân nào là chính? Vì hai lí do đó hay còn nhiều lí do nào khác nữa? Có phải bà mẹ đang tâm sự trực tiếp với con không? GV:Người mẹ nhìn con ngủ,như tâm sự với con nhưng thực ra đang tâm sự với chính mình Qua sự phân tích trên em thấy đây là người mẹ ntn? Câu văn nào trong bài nói lên vai trò của người mẹ đối với con ? Câu văn nào sau đây thể hiện rõ nhất tầm quan trọng to lớn của nhà trường đối với thế hệ trẻ ? a)Mẹ nghe nói ở nhật,ngày khai trường là ngày lễ của toàn xã hội. Người lớn nghĩ việc để đưa trẻ con đén trường,đường phố được dọnk quang đảng và không khí tươi vui b)Tất cả quan chức nhà nước vào buổi sáng ngày khai trường đều chia nhau đến dự lể khai giảng ở khắp các trườnh học lớn nhỏ c)Các quan chức không chỉ ngồi trên hàng ghế danh dự mà nhân dịp này còn xem xét môi trường gặp gỡ ban giám hiệu ,thầy .cô giáo và phụ huynh học sinh…. d)Thế giới này là của con,bước qua cánh cổng trường là một thế giới kì diệu sẽ mở ra Em hiểu thế giới kì diệu đó là gì? Qua đây em rút ra dược bài học gì sâu sắc nhất khi nghĩ về người mẹ của mình ? =>Bài văn viết về tâm trạng của người mẹ trong đêm không ngủ trước ngày khai trường vào lớp một của con GV phát phiếu học tập để học sinh làm =>Mẹ thao thức không ngủ,suy nghĩ triền miên -HS trả lời: =>Hai tâm trạng khác nhau hoàn toàn mẹ thì lo lắng con thì vô tư thanh thản =>Phần thì lo chuẩn bị cho con,phần thì vì tuổi thơ áo trắng của mình sống lại SH thảo luận nhóm =>Người mẹ không trực tiếp nói vơi con mà đang nói với chính mình HS nghe. =>Hết lòng vì con lo lắng cho quan tâm đến con từng li từng tí GV cho HS đọc đoạn văn còn lại: (Ai cũng… đến sau này) HS trã lời : =>GV phát phiếu học tập HS làm bài tập trắc nghiệm. HS có thể trả lời theo cách hiểu của mình HS trả lời =>Nhà trường đã mang lại cho em những gì về tri thức,tình cảm, đạo đức tình bạn tình thầy trò Ghi nhớ: SGK =>Bài văn giúp ta hiểu thêm tấm lòng thương yêu,tình cảm sâu nặng của mẹ đối với người con và vai trò to lớn của nhà trường đối với con người D.Hướng dẫn học ở nhà: Về nhà học bài cũ-Làm bài tập phần luyện tập Xem và chuẩn bị trước văn bản “Mẹ tôi” Soạn ngày 7/9/2005 Tiết 2: Văn bản mẹ tôi A.Mục tiêu bài học :( như ở tiết 1) B.Chuẩn bị: -Bài soạn, các tài liệu tham khảo liên quan đến bài giảng -Phiếu học tập,bức tranh về người mẹ C.Các hoạt động dạy học Hoạt động 1:Bài cũ:Bài học sâu sắc nhất mà em rút ra được từ văn bản”Cổng trường mở ra là gì” GV gọi hai HS trả lời-nhận xét cho điểm Sau khi HS trả lời GV nêu vấn đề vào bài mới.Trong cuộc của mổi chúng ta người mẹ có một ví trí và ý nghĩa hết sức lớn lao,thiêng liêng và cao cả nhưng không phải khi nào ta cũng ý thức hết được điều đó,chỉ đến khi mắc những lỗi lầm ta mới nhận ra tất cả.Bài văn sẽ cho ta thấy rõ được điều đó Hoạt động 2:Bài mới: I/Đọc hiểu chú thích Giáo viên hướng dẫn HS khi đọc cần chú ý được những tâm tư và tình cảm buồn khổ của người cha trước lỗi lầm của người con GV chú ý sữa chữa uốn nắn HS những chổ đọc sai ,chưa chuẩn xác II/Hiểu văn bản Trong các phương thức sau đây đâu là phương thức biểu đạt chính được dùng để tạo lập văn bản Mẹ tôi a)Kể chuyện người mẹ b)Kể chuyện người con c)Biểu hện tâm trạng của cha Nhân vật chính trong truyện là ai? Vì sao lại có thể xác định thế? Trong tâm trạng người cha có hình ảnh người mẹ:Những lời nhắn nhủ dành cho con Thái độ dứt khoát của cha trước lổi lầm của con Em hãy xác định các nội dung đó trên văn bản? Em xúc động nhất khi đọc đoạn văn nào? vì sao? Hình ảnh mẹ của En –ri-cô có hiện qua các chi tiết nào trong văn bản không? Em cảm nhận phẩm chất cao quý nào sáng lên từ những chi tiết đó Phẩm chất đó được biểu hiện ntn ở người mẹ của em? Trong những lời nói sau đây của cha En- ri -cô(Sự hỗn láo của con như một nhát dao đâm vào tim bố vậy) Trong đời con có thể trãi qua những ngày buồn thảm nhất ,ngày buồn thảm nhất có lẽ là ngày con mất mẹ Em đọc được cảm xúc nàotừ người cha qua những câu nói trên? Nhát dao hỗn láo của con đã đâm vào trái tim yêu thương của cha nhưng theo em nhát dao ấy có đâm vào trái tim của người mẹ không? Nếu bạn em là En- ri-cô em sẽ nói với bạn về việc này? Theo em mẹ của En-ri-cô là người ntn Hãy quan sát đoạn 2 đoạn văn đâu :đây là những lời khuyên sâu sắc đối con mình Lẽ ra hình ảnh dịu dàng và hiền hậu của mẹ sẽ làm tâm hồn con ấm áp hạnh phúc nhưng vì sao cha lại nói với En-ni-cô.hình ảnh dịu dàng và hiền hậu của mẹ sẽ làm tâm hồn con như bị khổ hình Em hiểu thế nào về tình cảm thiêng liêng trong lời nhắn nhủ sau đây của người cha’’Con hãy nhớ rằng tình yêu thương kính trọng là tình cảm thiêng liêng hơn cả’’ Em hiểu thế nào về cụm từ “Xấu hổ và nhục nhả”trong lời khuyên sau đây c ủa cha:Thật đáng xấu hổ và nhục nhả cho kẻ nào chà đạp lên tình yêu thương đó Qua đây cho ta thấy cha của En-ri-cô là người ntn? Em chú ý đến những lời lẽ nào nhất của người cha trong đoạn cuối Trong những lời nói đó,dọng diệu của người cha có gì đặc biệt Em hiểu ntn về lời khuyên của người cha “Con phải xin lổi mẹ”(ở đây không phải vì sợ bố mà là sự thành khẩn trong lòng )? Em hiểu gì khi người cha nói:”Bố rất yêu con….bội bạc” Em có đồng tình với thái độ đó của người cha không vì sao? Theo em vì sao En –ri- cô xúc động vô cùng khi đọc thư bố Tại người cha của En -ri -cô viết thư cho con khi con mình phạm lổi a)Vì ở xa co nên phải viết thư b)Vì dận con quá không muốn nhìn mặt con nên không nói trực tuếp c)Vì sợ nói trực tiếp sẽ xúc phạm đến con d)Vì qua bức thư người cha sẽ nói được đầy đủ sâu sắc hơn và người con sẽ cảm hiêủ điều cha nói được thấn thía hơn Câu văn nào không trợc tiếp bày tỏ thái độ của người cha đối với En - ri –cô Từ văn bản này em cảm nhận được tình cảm sâu sắc nào từ người bố?. Theo em có gì độc đáo trong cách thể hiện văn bản này. Tác dụng của cách thể hiện này? Em biết những câu ca dao hay bài hát nào ngợi ca tấm lòng mẹ dành cho con cái ,con cái dành cho cha mẹ =>Biểu hiện tâm trạng của người cha là phương thức biể đạt chính của văn bản” Mẹ tôi” =>Người cha =>Vì hầu hết lời nói trong bài là lời tâm tình của người cha => -Từ đầu đến sẽ là ngày con mất mẹ -Tiếp đến chà đạp lên tình yêu thương đó -Phần còn lại HS tự xác định 1)Hình ảnh người mẹ =>Thức suốt đêm… có thể mất con….sẵn sàng bỏ hêt một năm hạnh phúc để cứu sống con =>Dành hết tình thương cho con, quên mình vì con Hs tự liên hệ =>Hết sức đau lòng trước sự vô lễ của đứa con hư Hết sức yêu quý thương cảm tới mẹ của En- ri –cô =>Vì cha yêu quý mẹ và cũng vô cùng yêu quý con Cha đã thất vọng vì con hư phản lại tình yêu thương của cha mẹ =>Càng làm đau trái tim người mẹ HS tựi bộc lộ HS trả lời HS thảo luận =>Cha thất vọng vì con Trái tim của người mẹ chỉ có chổ cho tình yêu thương con nếnẽ đau gấp bội phần HS trả lời 2.Những lời nhắn nhủ của người cha =>Dù có khôn lớn khoẻ mạnh đi chăng nỡa….Lương tâm con sẽ không một chút yên tĩnh Con hãy nghớ rằng…..Tình yêu đó =>Vì những đứa con hư đốn không thể xứng đáng với hình ảnh dịu dàng hiền hậu của mẹ Cha muốn cảnh tĩnh tới những đứa con bội bạc với cha mẹ =>Tình cảm tốt đẹp đáng tôn thờ là tình cảm thiêng liêng nhất của cha mẹ dành cho con Trong những tình cảm cao quý tình yêu thương cha mẹ là thiêng liêng hơn cả =>Làm việc xấu tự thấy hổ thẹn Rấtg đáng hổ thẹn là chà đạp lên tình yêu thương của cha mẹ sẽ bị người khác coi thường và lên án. =>Là người nghiêm khắc ,yêu quý gia đình chămlo cho vợ con 3.Thái độ của cha trước lổi lầm của con =>Không bao giờ con cái được nói thô lỗ với cha mẹ Con phãi xin lổi mẹ Con xin mẹ hôn con Thà rằng bố không có con còn hơn thấy con bội bạc với mẹ =>Vừa dứt khoát vừa ra lệnh vừa mềm mại như khuyên nhủ =>Người cha muốn con thành thật con xin lỗi mẹ vì nhận ra lỗi lầm của mình =>Người cha hết lòng thương yêu con và con là người yêu sự tử tế căm rét sự hỗn láo bội bạc,người có tính cách yêu ghét rõ ràng =>HS suy nghĩ trả lời =>Thư bố gợi nhớ mẹ hiền -Thái độ dứt khoát quyết liệt của bố tình cảm chân thành En –ri- cô cảm thấy xấu hổ HS thảo luận nhóm 4/ í nghĩa: =>Tình cảm cha mẹ dành cho con cái và tình cảm của con cái dành cho cha mẹ Dùng hình thức viết thư =>Người viết có cơ hội bày tỏ trực tiếp cảm xúc và thái độ một cách chân thành HS trình bày Nếu có thể hát một bài hát về mẹ D.Hướng dẫn học ở nhà. -Học thuộc phần ghi nhớ-Ôn bài cũ -Làm bài tập phần luyện tập-Xem và chuẩn bị trước bài mới”Từ ghép” Soạn ngày :7/9/2005 Tiết 3 : Từ ghép A. Mục tiêu cần đạt : Giúp HS : -Nắm được cấu tạo của hai loại từ ghép ;từ ghép chính phụ và từ ghép đảng lập -Hiểu được nghĩa của các loại từ ghép B .Phương tiện dạy học : SGK, SGV Ngữ văn 7 tập I -Bài soạn ,bảng phụ C. Các hoạt động dạy học : Hoạt động 1:Bài củ : -Ôn lại kiến thức đả học ở lớp 6 về khái niệm từ ghép?Nêu ví dụ . (Gọi HS trả lời GV NHận xét cho điểm vào bài mới luôn Hoạt động 2: Bài mới HS chú ý VD SGK và trả lời các câu hỏi: Chú ý các từ bà ngoại và thơm phức ?Tiếng nào trong từ trên là tiếng chính,tiếng nào là tiếng phụ? ?Em có nhận xét gì về trật tự các tiếng trong từ ấy? ?Các tiếng trong hai từ ghép quân áo,trầm bổng ở những VD sau có phân ra tiéng chính tiếng phụ không? ?Các tiếng đứng sau có bổ nghĩa cho tiếng đứng trước không? Nghĩa của các từ ghép này nhưm thế nào ? Qua sự phân tích trên em hãy cho biết có mấy loại từ ghép? Nghĩa của từ bà ngoại so sánh với nghĩa của từ bà ,nghĩa của từ thơm phức với từ thơm? ?Nghĩa của từ ghép chính phụ như thế nào ? ?So sánh nghĩa của từ quần áo với nghĩa của mổi tiếng quần áo,nghĩa của từ trầm bổng với nghĩa của từ tiếng trầm bổng Em thấy có gì khác nhau? Nghĩa của từ ghép đẳng lập? I/ Các loại từ ghép ; GV treo bảng phụ: =>Bà ngoại=>Bà tiếng chính Ngoại tiếng phụ =>Thơm phức :Thơm=> chính Phức => phụ =>Tiếng chính đứng trước ,tiếng phụ đứng sau =>GV treo bảng phụ -Quần áo =>Chỉ quần và áo nói chung -Trầm bổng (Âm thanh )lúc trầm lúc bổng nghe rất êm tai =>Trong các từ ghép này không phân ra tiếng chính,tiếng phụ,các tiếng bình đẳng với nhau về mặt ngữ pháp : =>Có nghĩa khái quát hơn nghĩa các tiếng tạo nên nó: =>Có hai loại từ ghép-Từ ghép chính phụ và từ ghép đẳng lập Ghi nhớ:SGK II/ Nghĩa của từ ghép: =>Bà ngoại :Người đàn bà sinh ra mẹ Bà chỉ người phụ nữ nói chung (Nhiều tuổi) -Thơm ,chỉ mùi thơm nói chung -Thơm phức chỉ một mùi thơm của cái gì đó có mức độ mạnh hơn =>Từ ghép chính phụ có tính chất phân nghĩa =>Nghĩa của từ ghép chính phụ hẹp hơn nghĩa của tiếng chính (GV đã phân tích ở phần I) =>Nó có tính chất hợp nghĩa -Nghĩa của tư ghép đẳng lập khái quát hơn nghĩa các tiếng tạo nên nó : III/ Luyện tập : Bài tập 1:Gv treo bảng phụ HS lên điền vào Bài tập 2:GV treo bảng phụ HS lên điền vào : Bài tập 3: GV hướng dẫn HS làm Hoạt động 3: D. Hướng dẫn HS học ở nhà Về nhà đọc phần ghi nhớ 1 và 2 Làm các bài tập còn lại Soạn trước bài:Liên kết câu trong văn bản" Soạn ngày :8/09 /2005 Tiết 4: Liên kết câu trong văn bản: A.Mục tiêu bài học: Làm cho HS thấy : -Muốn đạt được mục đích giao tiếp thì văn bản nhất địng phải có tính liên kết,sự liên kết đó phải được thể hiện trên cả hai mặt,hình thức ngôn ngữ và nội dung ý nghĩa -Cần vận dụng những kiến thức đã học để bước đầu xây dựng được những văn bản có tính liên kết B.Chuẩn bị SGK.SGV ngữ văn 7-bài soạn-bảng phụ C.Tiến trình các hoạt động dạy học Hoạt động 1: Bài cũ: Văn bản là gì ?Nêu đặc điểm của văn bản? Hoạt động 2: Giới thiệu bài mới : Giúp HS thấy : -Sẽ không hiểu được một cách cụ thể về văn bản cũng như khó có thể tạo lập được những văn bản tốt,nếu chúng ta không tìm hiểu kỉ về một trong những tính chất quân trọng của nó là liên kết: I/Liên kết và phương tiện liên kết trong văn bản : Bài tập 1:GV cho học sinh đọc trầm VD và làm việc ngay ?Theo em ,đọc mấy dòng ấy En ri cô đã có thể hiểu rõ bố muốn nói gì chưa? Để có thể có một văn bản hoàn chỉnh thì phải có những yếu tố gì ? ?Khi nào không trở thành văn bản ? GV chốt lại : GV Hướng dẫn HS đọc phần(1) trong ghi nhớ Bài tâp2: GV cho học sinh tìm Từ văn bản cổng trường mở ra những câu văn tương ứng với những câu từ văn bản.Hướng dẫn HS so sánh những câu vưa tìm được với những câu trong VD Có phải do chép thiếu và chép sai những từ ngữ ấy mà phần văn bản trên đây bị mất tính liên kết không ?Vì sao ? ?Từ những VD trên em hãy cho biết một van bản có tính liên kết trước hết phải có điều kiện gì? Cùng với các điều kiện ấy các câu văn trong văn bản phải sử dụng các phương tiện gì ? =>Vì các câu văn còn khó hiểu,nội dung chưa thật rõ ràng-Đồng thời giữa các câu chưa có sự liên kết Chỉ có các câu văn chính xác,rõ ràng đúng ngữ pháp thì chưa đảm bảo sẽ làm nên văn bản GV hướng dẩn HS tự rút ra =>Các câu các đoạn liên kết với nhau =>Không thể thành văn bản nếu các câu các đoạn đó không nối liền nhau Như vậy một văn bản muốn được hiểu rõ muốn thật sự trở thành văn bản thì không thể không thể không liên kết Bài tập 2:GV cho HS đọc bài : =>So với nguyên văn thì những từ những câu trong bài viết người chép lại đã chép thiếu cụm từ "còn bây giờ" chép nhầm chữ Con"đứa trẻ" => Những câu văn trở nên rời rạc người viết chưa biêt sử dụng phương tiện liên kết của ngôn ngữ như từ ,câu HS Trả lời Người viết phải làm cho nội dung các câu các đoạn thống nhất và gắn bó chặt chẽ với nhau,đồng thời phải biết kết nối các câu,các đoạn đó bằng những phương tiện ngôn ngữ thích hợp Ghi nhớ:SGK II/luyện tập : Bài tập 1:HS thấy được thứ tự các câu văn phải là:1,4,2,5,3 Bài tập 2:Điền vào chổ trống những từ thích hợp GV ra bài tập vào bảng phụ HS làm D.Hướng dẫn học ở nhà: Về nhà HS làm các bài tập còn lại Chuẩn bị trước bài "Cuộc chia tay của những con búp bê" Ngày soạn 11/09/2005 Tuần 2: Bài 2.: Tiết 5-6: Cuộc chia tay của những con búp bê A. Mục tiêu: -Thấy được những tình cảm sâu sắc của hai anh em trong câu chuyện,cảm nhận được nổi đau đớn xót xa của những bạn nhỏ chẳng may rơi vào hoàn cảnh bất hạnh.Biết thông cảm và chia sẽ với những người bạn ấy -Thấy được cái hay của chuyện chính là cách kể chân thật và cảm động B.Chuẩn bị :-SGK-SGV Ngữ văn 7 -Bài soạn-Tranh ảnh phóng to C.Các hoạt động dạy học Hoạt động1: Bài cũ -Qua văn bản Mẹ tôi em cảm nhận được tình cảm gì sâu sắc nhất(GV nhận xét cho điểm ) Hoạt động 2: Giới thiệu bài mới: Trong cuộc sống hàng ngày điều mà mọi người quan tâm nhất chính là cuộc sống của trẻ em dù ở đâu trong hoàn cảnh nàoưở mọi góc độ khác nhau thì cũng cần phải quan tâm đến vấn đề này đặc biệt là trẻ em có hoàn cảnh kho…………cần đáng được quan tâm và bảo vệ ….tất cảc đó được thể hiện rõ trong bài học này Hoạt động 3: Bài mới : . GV gọi HS đọc chú thích 1* ở SGK Em hãy nêu những hiểu biết của mình về tác giả tác phẩm GV gọi HS tóm tắt văn bản Truyện kể về ai? Và nhân vật chính là ai? Việc gì? Hoàn cảnh của gia đình thành thuỷ ntn? Câu nói nào của me đã gieo vào lòng đứa trẻ nỗi bất hạnh trước những lời nói hành động của mẹ như vậy tâm trạng của hai anh em ntn? được diễn biến qua những chi tiết nào? GV gọi HS đọc từ đầu đến nước mắt ứa ra Khi nghe tin giữ :Anh em phải chia đồ chơi tâm trạng ntn? ?Em hãy nhận xét nhệ thuật miêu tả tâm trạng hai anh em của tác giả? ?Tại sao Thành Thuỷ lại có tâm trạng như vậy Những chi tiết nào chứng minh điều đó ? ?Khi thành đặt hai con búp bê ra hai bên Thuỷ có hành động và lời nói gì ? Lời nói và hành động có gì mâu thuẩn không ? ?Mâu thuẩn ấy sẽ được giải quyết bằng cách nào ? Song cuối cùng Thuỷ đã có cách giải quyết ntn? ?Chi tiết này gợi cho em suy ngĩ gì? ?Tâm trạng của Thành -Thuỷ rất đau đớn được "Được tác giả kể ở đoạn nào nữa ? ?Biết mình sắp phải xa lớp học và các bạn thuỷ có tâm trạng ra sao ? ?Tình cảm của cô giáo cũng như các bạn đối với Thuỷ ntn? ?Tâm trạng của Thành khi ra khỏi cổng trường ?Vì sao Thành lại có tâm trạng như vậy ? ?Chia tay với lớp học Thuỷ và Thành tiếp tục đối mặt với điều gì ? ?Khi chia tay Thuỷ đã nói gì ? ?Vì sao Thuỷ đặt con em nhỏ quàng tay vệ sỹ ? Văn bản kể về cuộc chia tay của Thành và Thuỷ song tác giả lại đặt tển truyện là "Cuộc chia tay của những con búp bê "vì sao lại như vậy ? ?Tên truyên có liên quan đến truyện không ?vì sao ? ?Thuỷ và Thành có ước mơ gì ? a. Tác giã: -Khánh Hoài là GV THCS thị xã Phú Thọ -Ông có truyện đầu tay viết cho thiếu nhi b. Tác phẩm : -Đây là tác phẩm đạt giải nhì trong cuộc thi thơ văn viết về quyền trẽ em năm 1992 =>Anh em nhà Thành Thuỷ => HS thảo luận trả lời =>Cuộc chia tay đau đớn buồn bã của Thành VàThuỷ =>Gia đình kinh tế khá giả bố mẹ bỏ nhau=>Bất hạnh =>Mẹ bắt chia đồ chơi =>Giọng mẹ khản đặc 1.Tâm trạng của Thành -Thuỷ : =>-Khi chia đồ chơi -Khi đến chào cô giáo và lớp học -Cuộc chia tay đột ngột ở giai đoạn cuối =>Thuỷ run bần bật,cặp mắt buồn thăm thẳm ,khóc nớc nở-Thành nước mắt tuôn như suối =>Sử dụng nhiều từ láy =>Vì hai anh em sông yêu thương nhau tình cảm với nhau ,quan tâm nhau =>HS nêu -GV treo bảng phụ -GV treo bức tranh hai anh em sắp phải chia tay HS nêu -Thuỷ rất dận giữ không muốn chia hai con búp bê -Em sợ đêm không có con vệ sỹ canh giấc ngủ cho anh =>HS thảo luận nhanh =>Gia đình Thành Thuỷ đoàn tụ ,hai anh em không phải chia tay nhau =>Để con em nhỏ cạnh con vệ sỹ… =>Thương cảm đối với Thuỷ em bé giàu lòng vị tha Sự chia tay của hai anh em là vô lí =>Đoạn chia tay với cô giáo và lớp học (HS đọc) =>Em khóc thút thít Thuỷ khóc nức nở =>Cô tặng Thuỷ bút vở,tái mặt nước mắt giàn dụa-Cả lớp kinh ngạc sửng sờ khóc =>Kinh ngạc .Cảnh vật con người vẩn bình thường -Tâm hồn như giông bão => Vì sắp phải xa em =>Cuộc chia tay cuối cùng giữa hai anh em đây là cuộc chia tay đột ngột .Khiến Thuỷ như người mất hồn ,mặt tái xanh =>Dặn dò anh .Để búp bê lại cho anh =.>HS trả lời 2.Ước mơ của Thành và Thuỷ =>Tình anh em không thể chia xa =>Mượn đồ vật để nói con người đồng thời đây muốn nói lên tuổi ngây thơ ngộ nghĩnh đáng được quan tâm ,chăm sóc vậy mà phải chịu cảnh chia li =>HS thảo luận trả lời =>Qua hình ảnh con búp bê cho thấy Thành và Thuỷ có ước mơ đoàn tụ không phải xa nhau Tình cảm gia đình là thứ tình cảm quý giá đáng được trân trọng nâng niu Hoạt động 3 :Luyện tập :Hướng dẫn học ở nhà : Kể lại truyện ngắn bằng lời kể của mình Đọc thuộc phần ghi nhớ : Chuẩn bị bài mới'' Bố cục trong văn bản '' Ngày soạn 04/09/2005 Tiết 7: Bố cục trong văn bản : A. Mục tiêu: Giúp HS -Thấy được tầm quan trọng của bố cục trong văn bản -Bước đầu hiểu thế nào là một bố cục rành mạch hợp lí -Có ý thức xây dựng bố cục khi viết văn bản B.Phương tiện dạy học -SGK-SGV ngữ văn 7 bài soạ bảng phụ C.Các hoạt động dạy học Hoạt động 1:Hình thành khái niệm bố cục trong văn bản GV.Tính liên kết là gì? ?Làm cách nào để văn bản có tính liên kết ? Em nào có thể lên bảng vẽ và giải thích sơ đồ bóng đá 3-5-2 Chú thích Theo em trong một văn bản cần phải bố trí sắp đặt các nội dung,ý tứ như việc sắp xếp các cầu thủ hay không?Vì sao? Vậy bố cục là gì? VD:Bố cục văn bản:Đơn xin gia nhập Đội TNTPHCM Hoạt động 2: GV gọi HS đọc hai văn bản ở SGK ?So với văn bản "ếch …….." ở lớp 6 tập 1 thì văn băn này có gì giống và khác nhau? a.Nhận xét ở mục I2: GV:Hướng dẩn HS so sánh hai văn bản.Nguyên bản trong sách Ngữ văn 6 tập 1 b.Bố cục trong VB này chỉ có hai Phần là không hợp lí,Các ý lộn xộn nhất là câu "Từ đầy ,trâu trở thành bạn của nhà nông .Chẳng có gì ăn nhập với ý nghĩa chung của cả truyện ,là bài hiọc đắt giá cho kẻ ngu đốt và ngạo mạn GV Yêu cầu HS dựa vào kết quả trên Hoạt động 3: ?Hãy nêu nhiệm vụ của 3 phần Miêu tả : MB: Giới thiệu người cảnh được tả : TB: Miêu tả chi tiết : KB:Nêu cảm nghĩ hoặc lời hứa hẹn ? ?Có ý kiến cho rằng phần mở bà chỉ là sự tóm tắt ,rút gọn của phần thân bài ,còn kêt bài chỉ là sự lặp lại một lần nữa của mở bài .Nói như vậy có đúng không ?Vì sao ? ?Có bạn khác lại cho rằng nội dung chính của việc miêu tả ,tự sự (Đơn từ ….)được dồn cả vào phần thân bài nên mở bài và kết bài là những phần không cần thiết làm em đồngý với ý kiến đó không ? Tính liên kết là sự nối liền ,các câu các đoạn trong văn bản một cách tự nhiên hợp lí =>Muốn tạo được tính liên kết trong văn bản cần phải sử dụng đ