Giáo án môn Ngữ văn 7 - Tuần 21 – Tiết 81: Tinh thần yêu nước của nhân dân ta

Ngày soạn : 20/01/2006 Tuần 21 – Tiết 81 TINH THẦN YÊU NƯỚC CỦA NHÂN DÂN TA A. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT Qua tiết học, HS cần tiếp thu được: - Tinh thần yêu nước là một truyền thống quý báo của dân tộc ta. - Nắm được nghệ thuật nghị luận chặt chẽ, sáng tạo có tính chất mẫu mực của văn bản. B. ĐỒ DÙNG DẠY HỌC C. TÀI LIỆU THAM KHẢO: SGK, SGV, STK D. TIẾN HÀNH CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY VÀ HỌC 1/. Ổn định Ngày : Tiết : Lớp : SS : VM : 2/. Kiểm tra bài cũ ? Bài văn nghị luận có nội dung và tính chất gì? ? Yêu cầu của việc tìm hiểu đề, lập ý như thế nào? 3/. Bài mới Giới thiệu bài mới: Văn bản nghị luận được viết ra nhằm xác lập cho người đọc, người nghe một tư tưởng, quan điểm nào đó. Muốn thế văn nghị luận phải có luận điểm rõ ràng, có lý lẽ, dẫn chứng thuyết phục . Tinh thần yêu nước của nhân dân ta là một mẫu mực về văn nghị luận, là một đoạn trích trong văn kiện báo cáo do Chủ tịch Hồ Chí Minh trình bày tại Đại hội lần II của Đảng Lao động Việt Nam vào tháng 2 năm 1951 trong thời kì kháng chiến chống thực dân Pháp. HOẠT ĐỘNG CỦA GV HOẠT ĐỘNG CỦA HS BÀI HS GHI Hoạt động 1: GV đọc mẫu đoạn 1 -> HS đọc tiếp. ? Văn này nghị luận về vấn đề gì? ? Ở phần mở đầu câu văn nào giữ vai trò chốt, thâu tóm nội dung. ? Tìm bố cục bài văn? Hoạt động 2: HS đọc luận đề “Dân ta … dân tộc ta”. ? Những từ nào là quan trọng, tiêu biểu trong luận đề? ? Lòng yêu nước nồng nàn của dân ta được tác giả nhấn mạnh trên lĩnh vực nào? ? Trong đoạn mở đầu, hình ảnh nào nổi bật nhất? ? Với vần đề đó tác gải có thái độ ứng xử như thế nào? Hoạt động 3: ? Để làm rõ lòng yêu nước, tác giả dựa vào những chứng cứ nào? Thể hiện ở đoạn văn nào? ? Lòng yêu nước trong quá khứ như thế nào? ? Dựa vào đoạn văn “Đồng bào … yêu nước”, chứng minh lòng yêu nước của đồng bào ta ngày nay tác giả làm sáng tỏ những biểu hiện trong những câu văn, đoạn văn nào là đoạn mở, đoạn kết? ? Các dẫn chứng được xếp theo trình tự nào? Hoạt động 4: Xem tiếp phần còn lại. ? Trong đoạn này tác giả dùng hình ảnh nào? So sánh nào? ? Nhận xét tác dụng của việc so sánh? ? Em hiểu thế nào về lòng yêu nước trưng bày, giấu kín? ? Trong khi bàn về bổn phận của chúng ta, tác giả bộc lộ quan điểm như thế nào? ? Theo em nghị luận ở bài này có đặc điểm gì nổi bật? (HS thảo luận) ? Từ nghệ thuật nhgị luận trên, bài văn làm sáng tỏ vấn đề gì? GV chốt: Bài văn là một mẫu mực về lập luận, bố cục, cách dẫn chứng cụ thể … => Lòng yêu nước của nhân dân ta. => “Dân ta có một lòng nồng nàn yêu nước” => 3 phần và có dàn ý theo trình tự lập luận. +MB: “Dân ta …” -> Luận đề +TB: “Lịch sử …” -> Chứng minh tinh thần yêu nước, chống ngoại xâm trong lịch sử đến nay. +KB: Phần còn lại -> Khẳng định nhiệm vụ của Đảng là phải làm cho tinh thần yêu nước phát huy mạnh mẽ trong việc bảo vệ đất nước. => Nồng nàn, truyền thống => Đấu tranh chống ngoại xâm. => Lòng yêu nước kết thành làn sóng mạnh mẽ. => 2 thời kỳ kháng chiến và lòng yêu nước ngày nay của đồng bào ta. -> HS nêu 2 đoạn văn. => HS nêu dẫn chứng => Khái quát -> cụ thể => Tinh thần yêu nước như các thứ của quý” => Đề cao tinh thần yêu nước -> Người đọc, người nghe dễ hiểu. => Trưngh bày: nhìn thấy Giấu kín: không nhìn thấy => Bố cục chặt chẽ, lập luận rành mạch, lý lẽ thống nhất, dẫn chứng phong phú cụ thể. => HS đọc Ghi nhớ. I. TÌM HIỂU BÀI 1/. Câu chốt “Dân ta … yêu nước” -> Nêu vấn đề nghị luận. 2/. Bố cục và trình tự lập luận. +MB: Nêu vấn đề nhgị luận. +TB: Chứng minh những biểu hiện của tinh thần yêu nước.+KB: Nhiệm vụ của chúng ta. II. PHÂN TÍCH 1/. Nhận định chung về lòng yêu nước. (Luận điểm) - Lòng yêu nước nồng nàn. - Là truyền thống quý báo. => Khẳng định ca ngợi sức mạnh và truyền thống. 2/. Những biểu hiện của lòng yêu nước. - Trong lịch sử …(thời Bà Trưng, Bà Triệu, Hưng Đạo,..) … qua các cuộc khởi nghĩa. - Ngày nay tất cả mọi người đều có lòng yêu nước. - Mọi người, mọi tầng lớp. => Liệt kê, dẫn chứng. 3/. Nhiệm vụ của chúng ta - Tinh thần yêu nước … cao quý. => So sánh, đề cao - Tinh thần yêu nước … + Làm cho những thứ của quý … trưng bày. => Động viên, khích lệ tiềm năng của quý. + Giữ gìn, phát huy truyền thống yêu nước III. TỔNG KẾT Ghi nhớ SGK/27 4/ Dặn dò: Học bài và soạn bài mới: “Câu đặc biệt” + Xem câu hỏi mục tìm hiểu bài + Thế nào là câu đặc biệt? + Tác dụng của câu đặc biệt?