Giáo án môn Ngữ văn 7 - Tuần 21 - Tiết 83: Bố cục và phương pháp lập luận văn nghị luận

Ngày soạn : 22/01/2006 Tuần 21- Tiết 83 BỐ CỤC VÀ PHƯƠNG PHÁP LẬP LUẬN VĂN NGHỊ LUẬN A. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT Qua tiết học, HS cần tiếp thu được: - Cách lập bố cục và lập luận trong văn nghị luận. - Mối quan hệ giữa bố cục và phương pháp lập luận của bài văn nghị luận. B. ĐỒ DÙNG DẠY HỌC C. TÀI LIỆU THAM KHẢO: SGK, SGV, STK D. TIẾN HÀNH CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY VÀ HỌC 1/. Ổn định Ngày : Tiết : Lớp : SS : VM: 2/. Kiểm tra bài cũ ? Thế nào là câu đặc biệt? Cho ví dụ? ? Tác dụng của câu đặc biệt? 3/. Bài mới HOẠT ĐỘNG CỦA GV HOẠT ĐỘNG CỦA HS BÀI HS GHI Hoạt động 1: Vừa ôn vừa nâng cao về luận điểm và lập luận. GV cho HS xem bài “Tinh thần yêu nước của nhân dân ta” ? Bài này có mấy phần? Mỗi phần có mấy đoạn? ? Hàng ngang (1) lập luận theo quan hệ gì? ? Các hàng ngang tiếp theo? ? Quan hệ của hàng dọc (1) là gì? GV cho HS đọc Ghi nhớ. Hoạt động 2: GV cho HS đọc bài văn. ? Văn bản nêu lên tư tưởng gì? Tư tương ấy thể hiện ở luận điểm nào? ? Tìm câu văn nêu luận điểm? ? Bài văn gồm mấy phần? ? Phần nào là phần mở bài? ? Câu mở đầu dùng phép lập luận gì? ? Luận điểm đó nêu vấn đề có tính chất như thế nào? ? Hãy chỉ ra phần thân bài có đặc điểm gì? ? Ở phần thân bài dùng phép lập luận gì? ? Hãy chỉ ra đâu là nhân quả trong lập luận ở đoạn kết? GV cho HS đọc Ghi nhớ => Quan hệ nhân - quả: “có lòng nồng nàn yêu nước” -> nó nhấn chìm … cướp nước” => (2), (3) quan hệ nhân quả; (4) quan hệ tương đồng. => Suy luận tưong đồng theo dòng thời gian. => Không phải ai cũng biết học thành tài. Chỉ ai chịu khó học điều cơ bản mới trở nên tài giỏi. => + “Ở đời … thành tài” + “Câu chuyện vẽ trứng … tiền đồ” => 3 phần => Phép lập luận đối lập => Lập luận nhân quả => Nhân cách dạy của thầy và sự cố công học tập của I-ta-li-a Lê-ô-na đơ Vanh-xi. I. MỐI QUAN HỆ GIỮA BỐ CỤC VÀ LẬP LUẬN. “Tinh thần yêu nước của nhân dân ta” - Bố cục : 3 phần - Các lập luận trong phần thân bài có mối quan hệ tương đồng. - Lập luận trong phần kết bài phụ thuộc với các lập luận trong phần thân bài có quan hệ phụ thuộc vào mở bài. * Ghi nhớ SGK/31 II. LUYỆN TẬP Bài văn “Học cơ bản mới có thể trở thành tài lớn” 1/. Luận điểm: Phải biết học cơ bản mới thành tài. 2/. Bố cục: - Mở bài: Câu mở đầu (lập luận đối lập) => Vấn đề bình thường trong đời sống, có ý nghĩa xã hội. - Thân bài: Không có luận điểm mà chỉ là câu chuyện về học tập (quan hệ nhân quả) - Kết bài: Sự thành công của Đơ Vanh xi (suy luận cụ thể, khái quát) 4/. Dặn dò Học bài và soạn bài mới: “Luyện tập về phương pháp lập luận trong văn nghị luận” + Lập luận trong đời sống + Lập luận trong văn nhgị luận.