Giáo án môn Vật lý 9 - Tiết 10: Biến trở – Điện trở dùng trong kĩ thuật

BIẾN TRỞ – ĐIỆN TRỞ DÙNG TRONG KĨ THUẬT I.MỤC TIÊU Học sinh nắm được biến trở là gì, nêu được nguyên tắc hoạt động của biến trở Cách mắc biến trở vào mạch điện để điều chỉnh cường độ dòng điện chạy qua mạch Nhận ra được các điện trở dùng trong kĩ thuật Rèn luyện kĩ năng măc và vẽ sơ đồ mạch điện có sử dụng biến trở Giáo dục thái độ ham hiểu biết . Sử dụng an toàn điện II.CHUẨN BỊ GV:Một số loại biến trở con chạy chiết áp, tranh phóng to các loại biến trở HS: Các dụng cụ liên có trong mạch điện hình 10.3 III. TIẾN TRÌNH LÊN LỚP 1) Ổn định lớp 2) Kiểm tra ( 5 phút ) H. Điện trở của dây dẫn phụ thuộc những yếu tố nào? Phụ thuộc như thế nào? Viết công thức biễu diễn sự phụ thuộc đó H Từ công thức trên hãy cho biết có cách nào để làm thay đổi điện trở của dây dẫn 3)Bài mới 1.HĐ1: Tình huống học tập (3phút) GV: Sử dụng biến trở có thể làm đèn từ từ sáng lên hoặc từ từ tối đi. Cũng nhờ biến trở mà ta có thể điều chỉnh tiếng của rađiô hay của tivi to dần lên hay nhỏ đi.Vậy biến trở có cấu tạo và hoạt động như thế nào? Cách nhận biết các biến trở, điện trở dùng trong kĩ thuật ra sao? Bài hôm nay chúng ta cùng nghiên cứu. TG Hoạt động của GV và HS Nội dung 15ph 5ph 4ph 8ph 2.HĐ2:Tìm hiểu cấu tạo và hoạt động của biến trở GV: trong hai cách trên nên chọn cách nào để thay đổi trị số của điện trở? Theo em cách nào dễ thực hiện vào bài mới HS: quan sát hình 10 SGK trả lời C1 GV:đưa biến trở có con chạy để học sinh quan sát CH: Cấu tạo chính của biến trở là gì GV: Giới thiệu cấu tạo biến trở HS: suy nghĩ và trả lời câu C2 CH. Hai chốt nối với 2 đầu cuộn dây của các biến trở ở đâu? CH. Mắc như trên thì chiều dài cuộn dây có thay đổi không? Suy ra điện trở có thay đổi không? GV: hướng dẫn học sinh trả lời C4 tương tự như hướng dẫn C3 HS vẽ kí hiệu biến trở a) b) c) d) 3.HĐ3: Sử dụng biến trở điều chỉnh cường độ dòng điện GV: yêu cầu HS quan sát biến trở để cho biết số ghi trên biến trở và giải thích ý nghĩa con số Hoạt động nhóm C5 Hận xét sơ đồ các nhóm và kết luận sơ đồ đúng nhất HS : Làm thí nghiệm theo sơ đồ mạch điện đã vẽ ( nếu có đồ dùng) Thảo luận và trả lờiC6 4.HĐ4: Nhận dạng các loại điện trở dùng trong kĩ thuật GV: Hướng dẫn học sinh trả lời C8 HS: Quan sát các loại biến trở dùng trong kĩ thuật của nhóm (nếu có0 kết hợp câu C8 nhận dạng 2 loại điện trở dùng trong kĩ thuậtGv nêu ví dụ cụ thẻ cách đọc trị số 2 loại điện trở dùng trong kĩ thuật 5.HĐ5: Vận dụng Cá nhân hoàn thành C9 I. Biến trở 1. Tìm hiểu cấu tạo và hoạt động của biến trở C1: Các loại biến trở:con chạy, tay quay, biến trở than C2: Nếu mắc hai đầu A, B của biến trở nơi tiếp với mặch điện thì khi dịch chuyể con chạy biểntở khong có tác dụng thay đổi điện trở,vì khi đó dòng điện vẫn chạy qua toàn bộ cuộn dây không làm thay đổi chiều dài của phần cuộn dây có dòng điện chạy qua C3: Mắc biến trở nối tiếp vào mạch theo hai điểm A,N thì điện tở thay đổi khi dịch chuyển con chạy vì khi đó chiều dài của phần cuộn dây có dòng điện chạy qua thay đổi C4: Khi dịch chuyển con chạy thì chiều dài của phần cuộn dây có dòng điện chạy qua thay đổi do đó điện trở của biến trở cũng thay đổi 2. Sử dụng biến trở để điều chỉnh cường độ dòng điện C5. K + - Sơ đồ mạch điện hình 13 C6. Học sinh làm thí nghiệm 3. Kết luận: SGK II. Các biến trở dùng trong kĩ thuật C7. Lớp than hay lớp kim loai mỏng có thể có điện trở lớn vì tiết diện S của chúng nhỏ nên R có thể rất lớn C8. Cách 1 (sgk) Cách 2 (sgk) III. Vận dụng:(10 Phút) C9. C10. R=20 S= 0,5 = 0,5. Chiều dài dây hợp kim là: Số vòng dây biến trở là 9 ( vòng) Ghi nhớ :SGK 4) Củng cố ( 2phút) HS đã làm C9, C10 .Đọc phần ghi nhớ 5) Hướng dẫn học ở nhà ( 3phút) Đọc phần có thể em chưa biết .Ôn lại các bài đã học. Giải bài tập 10