Giáo án môn Vật lý 9 - Tiết 27: Sự nhiễm từ của sắt, thép – Nam châm điện

Tiết: 27 Ngày soạn: 12/ 12/2007 Ngày dạy :13/ 12/2007 25.SỰ NHIỄM TỪ CỦA SẮT , THÉP – NAM CHÂM ĐIỆN A.MỤC TIÊU : - Mô tả được thí nghiệm về sự nhiễm từ của sắt thép - Giải thích được vì sao người ta dùng lõi sắt non để dễ chế tạo nam châm điện - Nêu được hai cách làm tăng lực từ của nam châm điện tác dụng lên một vật B.CHUẨN BỊ : Đối với mỗi nhóm HS: -1 ống dây có khoảng 500 hoặc 700 vòng, 1la bàn hoặc kim nam châm đặt trên giá thẳng đứng, 1giá thí nghiệm, 1 biến trở, 1 nguồn điện từ 3 6 vôn -1ampe kế có GHĐ 1,5A và ĐCNN 0,1A, 1 công tắc điện, 5 đoạn dây dẫn dài khoảng 50cm, 1 lõi sắt non và lõi thép , một ít định sắt. C.LÊN LỚP : 1.Kiểm tra: HS : - So sánh từ phổ ống dây có dòng điện với từ phổ của thanh nam châm và cho biết chúng có gì giống nhau, khác nhau ? - Nêu quy tắc nắm bàn tay phải ? 2.Bài mới : Hoạt động của Thầy và trò Nội dung Hoạt động 1- Nhắc lại các kiến thức đã học ở lớp 7 về nam châm điện - Tác dụng từ của dòng điện được biểu diễn như thế nào ? - Trong thực tế, được dùng để làm gì ? GV : đặt vấn đề như sgk Hoạt động 2 GV: yêu cầu HS làm việc cá nhân - Quan sát hình 25.1 cho biết dụng cụ gồm những gì ? - Mục đích của thí nghiệm là gì ? - Cách tiến hành thí nghiệm HS : thực hiện theo các yêu cầu của giáo viên Gv: quan sát, hướng dẫn HS tiến hành thí nghiệm - Góc lệch của kim nam châm khi cuộn dây có lõi sắt , thép so với khi không có lõi sắt , thép có gì khác nhau ? Hoạt động 3 – Thí nghiệm hình 25.2 Gv : Mục đích của thí nghiệm hình 25.2 nhằm quan sát điều gì ? HS: trả lời mục đích thí nghiệm GV: có hiện tượng gì xảy ra với định sắt khi ngắt dòng điện chạy qua ống dây? HS: quan sát và nêu hiện tượng xảy ra GV: Nguyên nhân nào đã làm tăng tác dụng từ của ống dây có dòng điện chạy qua ? Sự nhiễm từ của sắt , thép có gì khác nhau ? HS: Trả lời GV: qua 2 thí nghiệm trên hãy rút ra kết luận ? Hoạt động 4 GV : Yêu cầu HS làm việc sgk và thực hiện C1 HS : làm việc cá nhân với sgk, quan sát hình 25.3 để thực hiện C2 GV : có những cách nào làm tăng lực từ của nam châm điện HS : suy nghĩ , trả lời GV : yêu cầu HS thực hiện C3 Hoạt động 5 GV : yêu cầu HS thực hiện C4; C5; C6 HS : thực hiện C4; C5; C6 Gọi Hs yếu và HS trung bình trả lời câu C5, C6. I.Sự nhiễm từ của sắt, thép : 1.Thí nghiệm : - Thí nghiệm 1: Hình 25.1 sgk + Khi đóng công tắc K, kim nam châm lêïch đi so với phương ban đầu. + Khi đặt lõi sắt vào trong lòng cuộn dây, đóng khoá K góc lệch của kim nam châm lớn hơn so với trường hợp không có lõi sắt.=> lõi sắt làm tăng lực từ của ống dây có dòng điện. - Thí nghiệm 2: Hình 25.2 sgk C1: Khi ngắt dòng điện qua ống dây, lõi sắt non mất hết từ tính, còn lõi thép thì vẫn giữ được từ tính. 2.Kết luận : II.Nam châm điện : C2: C3: Nam châm b mạnh hơn a, d mạnh hơn c, e mạnh hơn b và d. * Có thể làm tăng lực từ của nam châm điện tác dụng lên một vật bằng cách tăng cường độ dòng điện chạy qua các vòng dây hoặc tăng số vòng của ống dây(kýhiệu n) III.Vận dụng : C4: Vì khi chạm vào đầu thanh nam châm thì mũi kéo đã bị nhiễm từ và trở thành một nam châm. Mặt khác kéo làm bằng thép nên khi không còn tiếp xúc với nam châm nó vẫn còn giữ được từ tính lâu dài. C5:Chỉ cần ngắt dòng điện chạy đi qua ống dây của nam châm. C6: *Ghi nhớ: sgk 3.Củng cố : - Em hãy so sánh từ tính của lõi sắt non, của thép ? - Ngoài hai cách đã học còn có cách nào khác để làm tăng lực từ của nam châm điện không ? 4.Dặn dò : - Về nhà học bài , làm bài tập SBT - Đọc mục " Có thể em chưa biết" D- RÚT KINH NGHIỆM: . . ---------------------˜˜¶™™-------------------------