Giáo án môn Vật lý khối 9 - Nguyễn Trường Sơn - Tiết 9: Sự phụ thuộc của điện trở vào vật liệu làm dây dẫn

Tuần 5 Ngày soạn: 27/ 09/ 2006 Tiết 9 Ngày dạy: 28/ 09/ 2006 BÀI 9 : SỰ PHỤ THUỘC CỦA ĐIỆN TRỞ VÀO VẬT LIỆU LÀM DÂY DẪN I/ MỤC TIÊU Bố trí và tiến hành được TN để chứng tỏ rằng điện trở của các dây dẫn có cùng chiều dài, tiết diện và được làm từ các vật liệu khác nhau thì khác nhau. So sánh được mức độ dẫn điện của các chất hay các vật liệu căn cứ vào bảng giá trị và điện trở suất của chúng. vận dụng công thức: để tính được một đại lượng khi biết các đại lượng còn lại. II/ CHUẨN BỊ 1.Cho mỗi nhóm học sinh: 1 cuộn dây đồng, dây nikêlin, dây nicrôm có tiết diện 0.1mm2 và dài 2m. Một nguồn điện 4.5V, 1 công tắc, 1 ampe kế:1.5A – 0.1A, 1vôn kế: 10V – 0.1V. 7 đoạn dây nối có võ cách điện, mỗi đoạn dài 30 cm, 2 chốt kẹp dây. III/ HOẠT ĐÔÄNG DẠY HỌC I) SỰ PHỤ THUỘC CỦA ĐIỆN TRỞ VÀO VẬT LIỆU LÀM DÂY DẪN TG HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH 7ph 15ph - GV đặt các câu hỏi để kiểm tra bài củ: + Câu hỏi 1: Điện trở của dây dẫn phụ thuộc vào những yếu tố nào? + Câu hỏi 2: Các dây dẫn có cùng chiều dài và làm cùng một vật liệu phụ thuộc vào tiết diện dây dẫn như thế nào? - GV cho HS quan sát các đoạn dây dẫn có cùng chiều dài, cùng tiết diện nhưng làm bằng các vật liệu khác nhau và đề nghị một vài HS trả lời C1. - GV theo dõi và giúp đỡ các nhóm HS vẽ sơ đồ mạch điện, lập bảng ghi kết quả đo và quá trình tiến hành TN của mỗi nhóm. - GV đề nghị các nhóm HS nêu nhận xét và rút ra kết luận: Điện trở của dây dẫn có phụ thuộc vào vật liệu làm dây hay không? Hoạt Động 1: Kiểm tra bài củ - Các cá nhân hs trả lời các câu hỏi do gv đặt ra. + Câu 1: Điện trở dây dẫn phụ thuộc vào chiều dài và tiết diện của dây. + Câu 2: Điện trở dây dẫn tỉ lệ nghịch với tiết diện của dây. Hoạt động 2: Tìm hiểu sự phụ thuộc của điện trở vào vật liệu làm dây dẫn. - Từng HS quan sát các đoạn dây có cùng chiều dài, cùng tiết diện nhưng được làm từ các vật liệu khác nhau và trả lời C1. + C1: Để xác định sự phụ thuộc của điện trở vào vật liệu làm dây dẫnthì phải tiến hành đo điện trở của các dây dẫn có cùng chiều dài và cùng tiết diện nhưng làm từ các vật liệu khác nhau. - Các nhóm HS vẽ sơ đồ mạch điện để xác định điện trở của dây dẫn. - Mỗi nhóm lập bảng ghi kết quả đo được đối với 3 lần TN xác định điện trở. - Từng nhóm tiến hành TN theo yêu cầu của GV. - thảo luận nhóm đẻ rút ra kết luận. + Kết luận: Điện trở của dây dẫn phụ thuộc vào vật liệu làm dây dẫn. II) ĐIỆN TRỞ SUẤT – CÔNG THỨC TÍNH ĐIỆN TRỞ 7ph 8ph - GV nêu các câu hỏi dưới đây và yêu cầu một vài HS trả lời chung trước cả lớp: + Sự phụ thuộc của điện trở vào vật liệu làm dây dẫn được đặc trưng bằng đại lượng nào? + Dại lượng này có trị số được xác định như thế nào? + Đơn vị của đại lượng này là gì? - GV nêu các câu hỏi sau và yêu cầu một vài HS trả lời trước lớp: + Hãy nêu nhận xét về trị số điện trở suất của kim loại và hợp kim có trong bảng 1 SGK. + điện trở suất của đồng là: 1,7.10-8 có ý nghĩa gì? + Trong số các chất được nêu trong bảng thì chất nào đãn điện tốt nhất? Tại sao đồng thường được làm lõi dây nối của các mạch điện? - GV yêu cầu HS làm bài tập c3 Hoạt động 3: Tìm hiểu về điện trở suất. - Từng HS đọc SGK để rìm hiểu về đại lượng đặc trưng cho sự phụ thuộc của điện trở vào vật liệu làm dây dẫn. - Từng HS tìm hiểu bảng điện trở suất của một số chất và trả lời câu hỏi của GV. + + Sự phụ thuộc của điện trở vào vật liệu làm dây dẫn được đặc trưng bằng đại lượng điện trở suất. + Đơn vị của đại lượng này là . + Trị số điện trở suất của kim loại bé hơn của hợp kim. + điện trở suất của đồng là: 1,7.10-8 có ý nghĩa là: Một thanh kim loại hình trụ làm bằng đồng có tiết diện 1m2, dài 1m thì có điện trở + Trong số các chất được nêu trong bảng thì Bạc dẫn điện tốt nhất. Hoạt động 4: Xây dựng công thức tính điện trở. - HS hoạt động theo nhóm 1. Tính theo bước 1. 2. tính theo bước 2. 3. tính theo bước 3. 4. Rút ra công thức tính điện trở của dây dẫn và nêu đơn vị đo các đại lượng có trong các công thức. R tính bằng Tính bằng l tính bằng m S tính bằng m2 III) VẬN DỤNG 8ph - GV yêu cầu các nhóm làm C4. - Suy nghĩ và nhớ lại để trả lời các câu hỏi GV đưa ra. Hoạt động 5: Vận dụng, rèn luyện kĩ năng tính toán và cũng cố. - HS làm bài tập C5 theo từng cá nhân. V/ HƯỚNG DẪN HOẠT ĐỘNG Ở NHÀ Yêu cầu HS về nhà làm các bài tập từ 9.1 đến 9.5. Học thuộc phần ghi nhớ, đọc phần đọc thêm.