Giáo án môn Vật lý khối 9 - Trần Đình Dậu - Tiết 6: Bài tập vận dụng định luật ôm

Ngµy so¹n: Ngµy gi¶ng: TiÕt6 bµi tËp vËn dông ®Þnh luËt «m I.Môc tiªu: +.+VËn dông c¸c kiÕn thøc ®· häc ®Ó gi¶i ®­îc c¸c bµi tËp d¬n gi¶n vÒ ®o¹n m¹ch nhiÒu nhÊt lµ 3 ®iÖn trë +Yªu cÇu HS vËn dông gi¶i bµi tËp theo ®óng tr×nh tù gi¶i mét bµi tËp vËt lý. II. ChuÈn bÞ: + Cña gi¸o viªn. b¶ng liÖt kª c¸c gi¸ trÞ U & I ®Þnh møc cña mét sè ®å ®iÖn trong gia ®×nh, víi hai laäi nguån ®iÖn 110 V &220V III. TiÕn tr×nh giê gi¶ng: 1.æn ®Þnh tæ chøc: 2.KiÓm tra bµi cò: + Ph¸t biÓu §L ¤m. ViÕt biÓu thøc. ThÕ nµo lµ ®o¹n m¹ch m¾c nèi tiÕp? ThÕ nµo lµ ®o¹n m¹ch m¾c song song? Nªu c¸ch gi¶i bµi tËp 5.2 SBT Bµi 5.2: a, UAB= 3V b, IAB = 0,9A C¸ch1: TÝnh Rt® = suy ra IAB= C¸ch 2: TÝnh I2=Suy ra IAB = I1+I2= 0,6 + 0,3 = 0,9A 4.Bµi míi: C¸c b­íc gi¶i bµi tËp d¹ng B­íc1 : T×m hiÓu, tãm t¾t, vÏ s¬ ®å m¹ch ®iÖn (nÕu cã) B­íc 2: Ph©n tÝch m¹ch ®iÖn, t×m c¸c c«ng thøc cã liªn quan ®Õn c¸ ®¹i l­îng cÇn t×m. B­íc 3: VËn dông c¸c c«ng thøc ®· häc ®Ó gi¶i bµi to¸n. B­íc 4: KiÓm tra, biÖn luËn kÕt qu¶. 4.Bµi míi: Néi dung Ho¹t ®éng cña thµy Ho¹t ®éng cña trß Bµi 1: R1= 5W U= 6V I = 0,5A Rt®, R2 ? Gi¶i §iÖn trë t­¬ng ®­¬ng cña ®o¹n m¹ch lµ ¸p dông §L ¤m ta cã: I = suy ra Rt® = Tõ c«ng thøc C¸ch1: Rt® = R1+R2 Suy ra R2= Rt® - R1 = 12 – 5 =7(W) C¸ch 2: Ta cã U = U1+U2 BiÕt U, I1,R1 Suy ra: 6 =I1.R1+U2 6 = 0,5.5 + U2 U2 = 6 – 2,5 = 3,5(V) VËy ®iÖn trë R2= = Bµi 2: R1=10W I1= 1,2A I =1,8A ---------- UAB, I2, R2? Gi¶i: HiÖu ®iÖn thÕ UAB cña ®o¹n m¹ch UAB = U1.R1= 1,2.10 = 12(V) V× R1& R2 m¾c // nªn I = I1 + I2 Suy ra I2 = I – I1 = 1,8 –1,2 = 0,6 (A) Thay vµo hÖ thøc R2 = Bµi 3: R1= 15W R2=R3 = 30W UAB= 12V ------------ RAB, I1, I2, I3? Gi¶i: §iÖn trë t­¬ng ®­¬ng cña ®o¹n m¹ch AB RAB=R1+RMB =R1+ =15 + C­êng ®é dßng ®iÖn qua mçi ®iÖn trë I1= HiÖu ®iÖn thÕ gi÷a hai ®Çu ®iÖn trë R2 U2=U3 =UMB= I.RMB =0.4.15 =6(A) suy ra I2=I3. Bµi 6.2(SBT) Gîi ý d¹ng bµi nh­ bµi 6.4 SBT B­íc 1: T×m hiÓu & tãm t¾t ®Ò bµi. B­íc 2: T×m hiÓu ý nghÜa c¸c sè ghi trªn ®å dïng ®iÖn B­íc 3: So s¸nh hiÖu ®iÖn thÕ ®Þnh møc cña ®å dïng ®iÖn víi hiÖu ®iÑn thÕ cña nguån B­íc 4: kÕt luËn. Ho¹t ®éng 1:H­íng dÉn HS gi¶i bµi tËp 1 +Yªu cÇu HS tr¶ lêi c¸c c©u hái. §iÖn trë R1 & R2 ®­îc m¾c víi nhau nh­ thÕ nµo ? Ampe kÕ & V«n kÕ ®o nh÷ng ®¹i l­îng nµo trong m¹ch? Khi biÕt hiÖu ®iÖn thÕ gi÷a hai ®Çu ®o¹n m¹ch & c­êng ®é dßng ®iÖn trong m¹ch chÝnh, vËn dông c«ng thøc nµo ®Ó tÝnh Rt® Tõ c«ng thøc tÝnh ®iÖn trë t­¬ng ®­¬ng suy ra R2 +Gîi ý c¸ch 2: TÝnh U2 gi÷a hai ®Çu R2 biÕt Rt®, I1, R1. TÝnh ®­îc U2, thay vµo c«ng thøc +Gäi HS tr×nh bµy +Cuèi cïng gi¸o viªn nhËn xÐt & bæ xung hoµn thiÖn lêi gi¶i cña HS *Ho¹t ®éng 2: (10’) H­íng dÉn HS gi¶i bµi 2. +R1 &R2 ®­îc m¾c víi nhau nh­ thÕ nµo? C¸c Ampe kÕ ®o nh÷ng ®¹i l­îng nµo trong m¹ch. +TÝnh UAB theo m¹ch rÏ R1 +TÝnh I2 ch¹y qua R2, tõ ®ã tÝnh R2 +Gîi ý HS c¸ch gi¶i kh¸c. tõ kÕt qu¶ c©u a, tÝnh Rt®, biÕt Rt® & R tÝnh R2 *Ho¹t ®éng3: (15’) +Y/ HS tr¶ lêi c¸c c©u hái sau R2& R3 ®­îc m¾c víi nhau nh­ thÕ nµo? R1®­îc m¾c nh­ thÕ nµo víi ®o¹n m¹ch MB ? Ampe kÕ ®o ®¹i l­îng nµo trong m¹ch? ViÕt c«ng thøc tÝnh Rt® theo R1vµ RMB(Rt®= R1+ ViÕt c«ng thøc tÝnh c­êng ®é dßng ®iÖn ch¹y quaR1 ViÕt c«ng thøc tÝnh hiÖu ®iÖn thÕ UMB tõ ®ã tÝnh I2, I3 Thèng nhÊt c¸ch gi¶i cña HS Gîi ý c¸ch gi¶i kh¸c: Sau khi tÝnh ®­îc I1 vËn dông hÖ thøc vµ I1=I3 +I2 tõ ®ã tÝnh ®­îc I2 &I3 + H­íng dÉn & Yªu cÇu HS gi¶i bµi 6.2 SBT a. C¸ch1: R1nèi tiÕp R2 C¸ch2:M¾c // b. Rt® cña ®o¹n m¹ch gåm R1 nèi tiÕp R2 lín h¬n ®iÑn trë t­¬ng ®­¬ng cña ®o¹n m¹ch khi m¾c //. V× vËy dßng ®iÖn ch¹y qua ®o¹n m¹ch nèi tiÕp cã I nhá h¬n dßng ®iÖn ch¹y qua ®o¹n m¹ch // nªn ta cã: I1= 0,4A khi R1nèi tiÕp R2 nªn R1+R2= (1) I2= 1,8A khi m¾c // Nªn (2) KÕt hîp (1) & (2) ta cã R1.R2 = 50 (3) Tõ (1) & (3) gi¶i ra ta cã R1 = 5W ; R2 =10W (hoÆc R1=10W , R2= 5W) Cã thÓ gÆp mét trong hai tr­êng hîp sau. NÕu U®m cña c¸c ®å dïng ®iÖn b»ng Unguån th× ta m¾c chóng // víi nhau vµo nguån ®iÖn ®ã, chóng sÏ ho¹t ®éng b×nh th­êng NÕu U®m cña ®å dïng ®iÖn nhá h¬n U cña nguån th× ph¶i m¾c chóng nèi tiÕp vµo nguån. Muèn biÕt chóng cã ho¹t ®éng b×nh th­êng kh«ng, ta xÐt U gi÷a hai ®Çu ®å dïng ®ã hoÆc I thùc tÕ ch¹y qua nã. NÕu U gi÷a hai ®Çu ®å dïng ®ã b»ng U ®Þnh møc ( hoÆc I thùc tÕ ch¹y qua nã b»ng c­êng ®é dßng ®iÖn ®Þnh møc ) th× chóng ho¹t ®éng b×nh th­êng +Ho¹t ®éng c¸ nh©n tr¶ lêi c¸c c©u hái cña GV §iÖn trë R1, R2 ®­îc m¾c nèi tiÕp víi nhau. Ampe kÕ ®o c­êng ®é dßng ®iÖn toµn m¹ch, V«n kÕ hiÖu diÖn thÕ gi÷a hai ®Çu 2 ®iÖn trë R1,R2. Dïng c«ng thøc I = +VËn dông c«ng thøc tÝnh ®iÖn trë t­¬ng ®­¬ng tÝnh +C¸ nh©n tÝnh to¸n tr×nh bµy vµo vë. *Ho¹t ®éng c¸ nh©n: +Tr¶ lêi c©u hái(R1&R2 m¾c // ) +Gi¶i bµi 2 theo gîi ý SGK +Th¶o luËn nhãm t×m c¸ch gi¶i kh¸c. *C¸ nh©n tr¶ lêi c¸c c©u hái cña gi¸o viªn. +Gi¶i bµi tËp 3 theo gîi ý SGK +Th¶o luËn nhãm vÒ c¸ch gi¶i kh¸c. +C¸ nh©n gi¶i bµi tËp 6.2 theo h­íng dÉn. 4.Cñng cè: 5.H­íng dÉn ra bµi tËp vÒ nhµ: + Häc bµi theo SGK kÕt hîp vë ghi +Lµm bµi6.1 6.5 SBT Rót kinh nghiÖm gi¶ng d¹y