Giáo án nghề Công nghệ Lớp 9 - Phần: Trồng cây ăn quả - Tiết 1-6 - Nguyễn Hồng Quân

Ngày soạn: 20/8/2013 Ngày giảng: 9A : 22/8/2013 Tiết: 1: Bài 1 GIỚI THIỆU NGHỀ TRỒNG CÂY ĂN QUẢ 1. Mục tiêu: a. Kiến thức: - Biết được vai trò của nghề trồng cây ăn quả trong đời sống và nền kinh tế. b. Kĩ năng: - Biết được các đặc điểm, yêu cầu và triển vọng của nghề trồng cây ăn quả. c. Thái độ: - Yêu thích nghề trồng cây ăn quả, có ý thức tham gia phát triển cây ăn quả trong vườn của gia đình nhằm cải thiện đời sống và tăng thu nhập. 2. Chuẩn bị: a. Giáo viên: - Nghiên cứu SGK & SGV .Một số tài liệu về trồng cây ăn quả trong nước, địa phương, 1 số tranh ảnh:Các loại quả - Nội dung bài học và kiến thức bổ sung có liên quan đến bài học - Hình 1,2.SGK - Các bảng phụ cần thiết b. Học sinh: - Nghiên cứu trước bài 1 - Chuẩn bị một số loại quả. 3. Tiến trình bài dạy: a. Kiểm tra bài cũ: (Không) b. Bài mới: *. Giới thiệu bài:(2') GV nêu: Trồng cây ăn quả là một nghề góp phần nâng cao chất lượng bữa ăn hàng ngày, cung cấp nguyên liệu cho công nghiệp chế biến, đồng thời còn là nguồn thu nhập đáng kể Nghề trồng cây ăn quả được phát triển từ lâu đời, nhân dân ta đã tích luỹ được nhiều kinh nghiệm và chọn lọc được nhiều giống quý có năng suất và chất lượng cao. Chúng ta cùng tìm hiểu bài 1. *.Nội dung: TG Hoạt động của GV và HS Nội dung 10' Hoạt động 1: Tìm hiểu về vai trò, vị trí của nghề trồng cây ăn quả ?.Em hãy kể tên các giống cây ăn quả quý ở nước ta mà em biết? HS: Nhãn lồng ( Hưng yên), Vải thiều ( Bắc Giang), Bưởi Đoan Hùng (Phú Thọ )..... GV: Treo cho HS xem bảng những giống cây ăn quả như bên dưới. Treo hình 2.SGK HS: Quan sát ?.Trái cây có những chất dinh dưỡng chủ yếu nào? HS: Các loại Vitamin, Chất khoáng... ?.Quan sát hình 1, em hãy cho biết nghề trồng cây ăn quả có những vai trò gì trong đời sống và kinh tế? HS: Dựa vào hình 2SGK trả lời GV: Kết luận: HS: Ghi vở GV mở rộng:Việt Nam có khí hậu nhiệt đới, có tiềm năng phát triển nghề trồng cây ăn quả. Do đó nước ta rất phong phú về chủng loại cây ăn quả và kinh nghiệm trồng cây ăn quả cũng có từ lâu đời. Nghề trồng cây ăn quả đang được phát triển mạnh, cùng với sự tiến bộ của khoa học kỹ thuật, cây trồng ngày càng cho nhiều sản phẩm có năng suất và chất lượng càng cao, nghề trồng cây ăn quả mang lại thu nhập đáng kể cho người dân và nền kinh tế mỗi nước. Do đó, nghề có một vị trí quan trọng không thể thay thế. HS: Nghe để nắm thêm kiến thức, nội dung của bài. I.Vai trò, vị trí của nghề trồng cây ăn quả - Cung cấp quả cho con người - Cung cấp nguyên liệu cho công nghệ chế biến đồ hộp, nước giải khát - Cung cấp cho xuất khẩu 19' Hoạt động 2: Tìm hiểu về đặc điểm và yêu cầu của nghề trồng cây ăn quả ?.Đối tượng lao động của nghề là gì? Ví dụ? HS: Là cây ăn quả lâu năm. VD: Cây mít, xoài, nhãn.... GV chú ý cho HS: Đối tượng lao động của việc trồng cây ăn quả lâu năm, chứ không phải loại cây ăn quả trong 1 vụ. Loại cây ăn quả lau năm là loại cây sống nhiều năm và ra quả nhiều lần trong đời cá thể, do đó cây cà chua, dưa chuột ....không thuộc loại cây ăn quả. ?.Qua kiến thức Công nghệ 7 đã học, em hãy cho biết trồng cây ăn quả bao gồm những khâu nào? HS: Nhân giống, làm đất, gieo trồng.... GV kết luận: ?.Để tiến hành được những công việc đó, cần những dụng cụ lao động nào? HS: Cuốc, xẻng, dao... ?.Người trồng cây ăn quả thường xuyên phải làm việc ở đâu? HS: Chủ yếu làm việc ngoài trời. ?.Người làm nghề trồng cây ăn quả thì tư thế làm việc sẽ như thế nào? Cho ví dụ cụ thể ? HS: Tư thế luôn thay đổi ?.Kết quả cuối cùng mà người trồng cây ăn quả mong muốn là gì? HS: Là thu được sản phẩm mà mình làm ra là các loại quả. ?. Cần phải có những yêu cầu gì đối với người trồng cây ăn quả ? HS: Kiến thức, lòng yêu nghề, sức khoẻ. ?.Tại sao nghề trồng cây ăn quả lại có những yêu cầu như vậy? HS: Trả lời theo ý hiểu của mình. ?.Theo em trong những yêu cầu đó, yêu cầu nào là quan trọng nhất? Tại sao? HS: Trả lời theo quan điểm của từng cá nhân. GV nhận xét và giải thích: Yêu cầu nào cũng quan trọng và rất cần thiết, không thể thiếu một yêu cầu nào nếu muốn có kết quả trồng tốt nhất. Tuy nhiên phải yêu nghề, yêu thiên nhiên, cần cù, chịu khó, ham học hỏi, năng động sáng tạo thì mới có thể theo nghề trồng cây ăn quả và trồng có kết quả được, nếu không yêu nghề thì chẳng bao giờ có sáng tạo hay học hỏi thì dù có tri thức vẫn không thể trồng cho kết quả tốt nhất được. GV kết luận: HS: Ghi vở. ?.Để đáp ứng được các yêu cầu của nghề, nhiệm vụ của em phải làm gì? HS: Cần cố gắng học thật tốt lý thuyết, nắm chắc kỹ thuật trồng cây ăn quả, phải yêu nghề, luôn rèn luyện sức khoẻ để đáp ứng cho việc làm việc ngoài trời và các yêu cầu khác của nghề. II. Đặc điểm và yêu cầu của nghề 1. Đặc điểm của nghề a. Đối tượng lao động: - Là các loại cây ăn quả b. Nội dung lao động: - Nhân giống, làm đất, gieo trồng, chăm bón, thu hoạch, bảo quản, chế biến. c. Dụng cụ lao động: - Cuốc, xẻng, dao, kéo, bình tưới d. Điều kiện lao động: - Thường xuyên làm việc ngoài trời, tiếp xúc trực tiếp với hoá chất, tư thế làm việc luôn thay đổi theo tính chất công việc. e. Sản phẩm lao động: - Là những loại quả 2. Yêu cầu của nghề : - Phải có tri thức và những kĩ năng cơ bản về nghề trồng cây ăn quả - Phải yêu nghề, cần cù, chịu khó, ham học hỏi, năng động, sáng tạo. - Phải có sức khoẻ tốt 10' Hoạt động 3: Tìm hiểu về triển vọng của nghề trồng cây ăn quả GV:Giới thiệu:Hiện nay, nghề trồng cây ăn quả đang được khuyến khích phát triển, tạo thêm công ăn việc làm và thu nhập cho người lao động, tăng thêm nguồn ngoại tệ cho đất nước GV:Cho HS xem bảng 1 HS: Quan sát và nghên cứu. ?.Em hãy nhận xét triển vọng phát triển cây ăn quả trong thời gian tới? HS: Ngày càng phát triển. GV kết luận: ?.Để đáp ứng yêu cầu phát triển, cần thực hiện tốt những công việc nào? HS: Dựa vào nội dung SGK trả lời. ?.Thế nào là chuyên canh, thâm canh? HS: - Chuyên canh: trồng một loại cây ăn quả trên một vùng đất - Thâm canh: Áp dụng những tiến bộ KHKT: giống, phân bón, thuốc bảo vệ thực vật... vào trồng trọt để nâng cao năng suất và chất lượng nông sản. ?.Xây dựng các chính sách phù hợp, đẩy mạnh đào tạo, huấn luyện cán bộ kỹ thuật nhằm mục đích gì? HS: Tạo điều kiện thuận lợi nhất để nghề trồng cây ăn quả phát triển mạnh, người dân an tâm sản xuất. GV kết luận: HS: Ghi vở III.Triển vọng của nghề - Nghề trồng cây ăn quả đang được khuyến khích phát triển mạnh. - Để đáp ứng yêu cầu phát triển, cần thực hiện tốt 1 số công việc sau: + Xây dựng và cải tạo vườn cây ăn quả theo hướng chuyên canh và thâm canh. + Áp dụng các tiến bộ KHKT. + Xây dựng các chính sach phù hợp, đẩy mạnh đào tạo, huấn luyện cán bộ kĩ thuật. c. Củng cố - Đánh giá: (3’) GV gọi HS đọc “Ghi nhớ” HS: Đọc “Ghi nhớ” GV yêu cầu HS:Trả lời các câu hỏi sau: 1.Nghề trồng cây ăn quả có vai trò gì đối với đời sống và kinh tế? 2.Em hãy nêu các yêu cầu đối với người làm nghề trồng cây ăn quả và phân tích ý nghĩa của chúng? HS: Trả lời theo yêu cầu của GV d. Hướng dẫn về nhà: (1’) GV yêu cầu HS về học bài, trả lời câu hỏi cuối bài và đọc trước nội dung bài 2SGK. HS: Về nhà chuẩn bị theo yêu cầu của GV. e. Nhận xét đánh giá sau tiết dạy: - Thời gian: ................................................................................................................. ..................................................................................................................................... - Phương pháp: ........................................................................................................... ..................................................................................................................................... - Nội dung: .................................................................................................................. ..................................................................................................................................... Ngày soạn: 27/8/2013 Ngày giảng:9A: 29/8/2013 Tiết:2 Bài 2 MỘT SỐ VẤN ĐỀ CHUNG VỀ CÂY ĂN QUẢ (Tiết 1) 1. Mục tiêu: a. Kiến thức: - Biết được giá trị của việc trồng cây ăn quả. - Biết được đặc điểm thực vật và yêu cầu ngoại cảnh của cây ăn quả. b. Kĩ năng: - Kỹ năng nhận biết các đặc điểm thực vật của cây ăn quả thành thạo. c. Thái độ: - Yêu thích công việc của việc trồng cây ăn quả. 2. Chuẩn bị: a. Giáo viên: - Nghiên cứu SGK,SGV, các tài liệu tham khảo + mẫu vật thật. - Hình vẽ về sơ đồ của rễ, thân, hoa và quả. b. Học sinh: - Đọc mục I, II - Sưu tam tranh ảnh có liên quan. 3. Phần thể hiện trên lớp: a. Kiểm tra bài cũ: (15’)- KSCL đầu năm *. Kiểm tra bài cũ: ?.Nêu các yêu cầu với người làm nghề trồng cây ăn quả?Yêu cầu nào là quan trọng nhất? Vì sao? HS: - Có tri thức kỹ năng về KHKT nông nghiệp. - Có sức khoẻ tốt. - Có lòng yêu nghề. - Yêu cầu lòng yêu nghề là quan trọng nhất vì đó mới là động cơ giúp người trồng cây ăn quả rèn luyện, học tập tốt để đạt kết quả cao GV nhận xét và cho điểm b. Bài mới: *.GV nêu vấn đề: (1') Hầu hết các loại cây ăn quả đều có giá trị dinh dưỡng và giá trị kinh tế cao, được nhân dân ta trồng khắp mọi nơi. Quá trình sinh trưởng và phát triển của cây ăn quả chịu ảnh hưởng của nhiều yếu tố khác nhau. Hôm nay chúng ta sẽ cùng tìm hiểu giá trị cùng đặc điểm thực vật và yêu cầu ngoại cảnh của cây ăn quả qua tiết thứ nhất của bài 2. *. Nội dung: TG Hoạt động của GV và HS Nội dung 7' Hoạt động 1: Tìm hiểu về giá trị của việc trồng cây ăn quả GV: Treo sơ đồ giá trị của cây ăn quả ? Phần lớn các loại quả cung cấp cho con người những chất dinh dưỡng nào? HS: Chất béo, vitamin, đường... ?.Nêu một vài ví dụ về công dụng làm thuốc của cây ăn quả? HS: Quả quất có thể ngâm mật ong để trị ho. ?.Nêu vài ví dụ cho thấy cây ăn quả có giá trị kinh tế cao? HS: Khi ta trồng xoài, nhãn có thể bán tăng thêm thu nhập cho gia đình. ?.Tại sao nói cây ăn quả góp phần bảo vệ môi trường sinh thái? HS: Giữ cho môi trường trong lành. GV Giải thích thêm: (THMT) Ngoài giá trị về kinh tế, cây ăn quả còn có tác dụng chống xói mòn, bảo vệ đất. Hiện nay du lịch sinh thái người ta còn chú trọng đến các vườn cây ăn quả, do đó cây ăn quả còn có ý nghĩa phục vụ du lịch. ?.Tóm lại, cây ăn quả có những giá trị nào? HS: Trả lời GV kết luận: HS: Ghi vở ?. Trong các giá trị đó giá trị nào là quan trọng?HS: - Giá trị dinh dưỡng - Là nguyên liệu cho nhà máy chế biến nông sản . ? Ngoài giá trị về kinh tế và môi trường theo em trồng cây ăn quả còn có giá trị nào khác? HS: cá nhân trả lời GV nhận xét và kết luận (THNL ) : Ngoài các giá trị về kinh tế, về môi trường, cây ăn quả còn có tác dụng lớn trong việc tích lũy năng lượng, chuyển hóa năng lượng mặt trời thành thế năng trong các hợp chất hữu cơ I.Giá trị của việc trồng cây ăn quả - Giá trị dinh dưỡng: chứa nhiều đường, đạm, béo, khoáng, vitamin - Là nguyên liệu cho nhà máy chế biến nông sản - Làm thuốc chữa bệnh - Bảo vệ môi trường sinh thái 17' Hoạt động 2: Tìm hiểu về đặc điểm thực vật và yêu cầu ngoại cảnh của cây ăn quả ?.Thực vật có những loại rễ nào? HS: Rễ cọc và rễ chùm GV Giới thiệu: cây ăn quả có rễ cái có thể xuống sâu 1à10m giúp cây đứng vững và hút nước, chất dinh dưỡng, rễ con tập trung ở lớp đất mặt có độ sâu từ 0,1à10m có nhiệm vụ hút nước, chất dinh dưỡng cho cây GV kết luận HS: Ghi vở ?.Theo em, cây ăn quả thường có dạng thân nào là chủ yếu? HS: Phần lớn là thân gỗ. GV nhận xết và kết luận: HS: Ghi vở ?.Thực vật thường có những loại hoa nào? HS: Hoa đực, hoa cái và hoa lưỡng tính. GV lấy Ví dụ hoa lưỡng tính có ở xoài, chôm chôm, nhãn, vải. GV kết luận: HS: Ghi vở ?, Cây ăn quả thường có những dạng quả nào? HS: Quả hạch, quả mọng... ?. Số lượng hạt trong một quả thì như thế nào? HS: Phụ thuộc vào từng loại quả. GV kết luận: ?.Dựa vào kiến thức môn Địa lý, em hãy giới thiệu sơ lược về khí hậu ở nước ta? HS: khí hậu nhiệt đới, ôn đới, cân nhiệt đới. ?.Cây ăn quả chịu tác động của những yếu tố ngoại cảnh nào? HS: Nhiệt độ, độ ẩm, lượng mưa, ánh sáng, đất. ?.Cây ăn quả ở nước ta thích hợp ở nhiệt độ như thế nào? Tại sao? HS: Tuỳ từng loại cây yêu cầu nhiệt độ hác nhau vì nước ta khi hậu đa dạng. ?.Phần lớn cây ăn quả chịu độ ẩm không khí và lượng mưa như thế nào ở nước ta? HS: Khoảng 80- 90% độ ẩm không khí và 1000-2000mm ?.Cây ăn quả nào không thích ánh sáng mạnh ở nước ta? HS: Cây dâu tây, dứa.. ?.Theo em biết, trong quá trình trồng cây ăn quả, nhu cầu phân bón ở từng thời kỳ ra sao? Chúng ta cần bón phân gì ở từng thời kỳ đó? HS; Tuỳ theo từng thời kì ma nhu cầu bón phân khác nhau. Ta cần bón đủ N,P,K ?.Cây ăn quả thích hợp với những loại đất nào? HS: Thích hợp trên nhiều loại đất nhưng thích hợp nhất là đất phù sa ven sông. HS: trả lời ?.Tóm lại cây ăn quả thích hợp với điều kiện ngoại cảnh như thế nào? GV kết luận: HS: Ghi vở II.Đặc điểm thực vật và yêu cầu ngoại cảnh của cây ăn quả 1.Đặc điểm thực vật a.Rễ: - Gồm rễ cái và nhiều rễ con b.Thân: - Phần lớn là thân gỗ, gồm nhiều cấp cành khác nhau c.Hoa: - Gồm 3 loại: hoa đực, hoa cái, hoa lưỡng tính. d.Quả và hạt: - Quả hạch, quả mọng và quả có vỏ cứng. - Hạt đa dạng 2.Yêu cầu ngoại cảnh a.Nhiệt độ: Phụ thuộc từng giống cây b.Độ ẩm: Khoảng 80 – 90% c.Lượng mưa: 1000 – 2000mm c.Ánh sáng: Phần lớn là cây ưa sáng, một số thích bóng râm e.Chất dinh dưỡng: -Cần đủ N-P-K với tỉ lệ hợp lý. -Bón lót trước khi trồng -Bón thúc đạm lân vào thời kỳ đầu, kali vào thời kỳ sau -Sau thu hoạch nên bón phân chuồng ủ hoai g.Đất: thích hợp nhất là đất đỏ, đất phù sa ven sông. c. Củng cố - Đánh giá:(4’) GV yêu cầu HS nhắc lại nội dung chính của bài. HS: Nhắc lại nội dung GV: Cho HS chơi trò chơi: yêu cầu các nhóm kể tên các loại cây ăn quả mà em biết ( Chia làm 2 nhóm ) Nhóm nào trả lời được nhiều hơn sẽ chiến thắng. HS: chia nhóm thực hiện theo hướng dẫn của GV d. Hướng dẫn về nhà:(1’) GV: Yêu cầu HS: Về nhà học bài và dọc trước nội dung muc III SGK HS: Về nhà chuẩn bị theo lời dặn của GV . e. Nhận xét, đánh giá sau tiết dạy: - Thời gian:.................................................................................................................. ..................................................................................................................................... - Phương pháp: .......................................................................................................... ..................................................................................................................................... - Nội dung: ................................................................................................................. ..................................................................................................................................... ****************************************************************** Ngày soạn:01/9/2013 Ngày giảng: 9A:04/9/2013 Tiết: 3 Bài 2 MỘT SỐ VẤN ĐỀ CHUNG VỀ CÂY ĂN QUẢ (Tiết 2) 1. Mục tiêu: a. Kiến thức: - Qua phần này HS nắm được kĩ thuật trồng cây ăn quả b. Kĩ năng: - Nắm được các bước trong quy trình trồng cây ăn quả. c. Thái độ: - Yêu thích say mê đối với nghề trồng cây ăn quả. 2. Chuẩn bị: a. Giáo viên: - Nghiên cứu kĩ nội dung bài 2 SGK+SGV, các tài liệu tham khảo - Sưu tầm tranh ảnh có liên quan. - Kinh nghiệm và điển hình trồng cây ăn quả ở địa phương. b. Học sinh: - Đọc nội dung bài mục III bài 2 SGK. - Sưu tầm tranh ảnh có liên quan. - Liên hệ thực tế địa phương. 3. Tiến trình bài dạy: a. Kiểm tra bài cũ (4’) ? Hãy trình bày giá trị của việc trồng cây ăn quả? Đáp án: Giá trị của việc trồng cây ăn quả: - Giá trị dinh dưỡng: chứa nhiều đường, đạm, béo, khoáng, vitamin - Là nguyên liệu cho nhà máy chế biến nông sản - Làm thuốc chữa bệnh - Bảo vệ môi trường sinh thái b. Bài mới: *. Nêu vấn đề: GV nêu: Cây ăn quả là cây có giá trị dinh dưỡng và kinh tế cao được nhân dân trồng từ lâu và có nhiều kinh nghiệm . Trong quá trình sinh trưởng và phát triển cây ăn quả , cần phải hiểu được quy trình trồng cây ăn quả. Chúng ta cùng nghiên cứu tiết học ngày hôm nay. GV ghi đầu bài lên bảng TG Hoạt động của GV và HS Nội dung 34’ Tìm hiểu kỹ thuật trồngvà chăm sóc cây ăn quả : GV hướng dẫn HS tìm hiểu cơ sở khoa học của các biện pháp kỹ thuật trong việc trồng và chăm sóc cây ăn quả . ?. Hãy nêu các loại cây ăn quả và phân loại chúng vào 3 nhóm cây được ghi ở bảng 2 . HS: - Cây ăn quả nhiệt đới: chuối, dứa, mít, xoài, - Cây ăn quả Á nhiệt đới: cam, quýt, chanh, bưởi, vải, nhãn, bơ , hồng, - Cây ăn quả ôn đới: Táo tây, lê, đào, mận, nho, GV kết luận: HS: Ghi vở ?.Người ta thường dùng phương pháp nào để nhân giống cây ăn quả?. HS: Hữu tính, vô tính. GV kết luận: HS: Ghi vở ?.Trồng cây ăn quả phải có những kỹ thuật trồng nào?. HS: - Chọn thời vụ , khoảng cách trồng , quy trình trồng. ?.Hãy nêu quy trình trồng cây ăn quả ?. HS: Quy trình: Đào hố bóc vỏ bầu đặt cây vào hố lấp đất tưới nước. ?.Yêu cầu HS đọc kỹ những lưu ý khi trồng cây ăn quả . HS thảo luận trả lời câu hỏi của GV . ?.Tại sao phải trồng dày, hợp lý?. HS: Tận dụng được đất và tiện chăm sóc. ?.Tại sao phải để lớp đất mặt riêng khi đào hố?. HS: Để tiện trộn với phân bón. ?.Tại sao phải trồng cây có bầu đất?. HS: Khả năng cây sống sẽ thấp... ?.Tại sao không trồng cây khi gió to , giữa trưa nắng?. HS: Cây không đảm bảo sống với điều kiện như vậy. GV nhận xét câu trả lời của HS và kết luận. III. Kỹ thuật trồng và chăm sóc cây ăn quả: 1/. Giống cây: - Giống cây ăn quả chia làm 3 nhóm: cây ăn quả nhiệt đới, Á nhiệt đới và ôn đới. 2/.Nhân giống: - Nhân giống bằng phương pháp hữu tính như gieo hạt. - Nhân giống bằng phương pháp vô tính như giâm cành, chiết cành, tách chồi, nuôi cấy mô tế bào . 3/. Trồng cây ăn quả : a.Thời vụ. - Thường trồng vào tháng 2-4 (Vụ Xuân), tháng 8-10 (Vụ Thu) Đối với các tỉnh phía Bắc. Tháng 4-5 ( Đầu mùa mưa ) Đối với các tỉnh phía Nam. b.Khoảng cách trồng. - Tuỳ theo mỗi loại cây và loại đất mà ta có khoảng cách trồng khác nhau. c.Trồng cây: Cây ăn quả được trồng theo quy trình sau: Đào hố bóc vỏ bầu đặt cây vào hố lấp đất tưới nước. c. Củng cố - Đánh giá (5’) GV nêu câu hỏi củng cố: ?. Có mấy phương pháp nhân giống cây? ?,Nêu quy trình trồng cây ăn quả ?. HS lắng nghe và trả lời . GV nhận xét tinh thần thái độ học tập của HS HS: Lắng nghe để rút kinh nghiệm cho tiết học sau. d. Hướng dẫn về nhà (1’) GV dặn HS: - Về nhà học bài. - Đọc trước mục III.4 và phần IV SGK HS: Về nhà chuẩn bị theo lời dặn của GV. e. Nhận xét, đánh giá sau tiết dạy: - Thời gian:.................................................................................................................. ..................................................................................................................................... - Phương pháp: ........................................................................................................... ..................................................................................................................................... - Nội dung: .................................................................................................................. ..................................................................................................................................... ****************************************************************** Ngày soạn: 09/9/2013 Ngày giảng: 9A: 11/9/2013 Tiết: 4 Bài 2 MỘT SỐ VẤN ĐỀ CHUNG VỀ CÂY ĂN QUẢ (Tiết 3) 1. Mục tiêu: a. Kiến thức: - Qua phần này HS nắm được kĩ thuật chăm sóc ăn quả. - HS nắm được kĩ thuật trong thu hoạch, bảo quản, chế biến. b. Kĩ năng: - Nắm được các bước trong quy trình chăm sóc cây ăn quả và thu hoạch, bảo quản, chế biến. c. Thái độ: - Yêu thích say mê đối với nghề trồng cây ăn quả. 2. Chuẩn bị: a. Giáo viên: - Nghiên cứu kĩ nội dung bài 2 SGK+SGV, các tài liệu tham khảo - Sưu tầm tranh ảnh có liên quan. - Kinh nghiệm và điển hình trồng cây ăn quả ở địa phương. b. Học sinh: - Đọc nội dung bài mục III bài 2 SGK. - Sưu tầm tranh ảnh có liên quan. - Liên hệ thực tế địa phương. 3. Tiến trình bày dạy: a. Kiểm tra bài cũ:(4’) ?. Hãy trình bày các phương pháp nhân giống cây ăn quả? Đáp án: - Nhân giống bằng phương pháp hữu tính như gieo hạt. - Nhân giống bằng phương pháp vô tính như giâm cành, chiết cành, tách chồi, nuôi cấy mô tế bào . b. Bài mới: *. Nêu vấn đề: (1’) Cây ăn quả là cây có giá trị dinh dưỡng và kinh tế cao được nhân dân trồng từ lâu và có nhiều kinh nghiệm . Trong quá trình sinh trưởng và phát triển cây ăn quả , cần phải hiểu được quy trình chăm sóc, thu hoạch, bảo quản,chế biến. Chúng ta cùng nghiên cứu tiết học ngày hôm nay. *. Nội dung: TG Hoạt động của GV và HS Nội dung 25’ Hoạt động 1: Tìm hiểu các biện pháp chăm sóc cây ăn quả ? Mục đích, tác dụng của việc làm cỏ vun xới HS: Diệt cỏ dại làm mất nơi ẩn náu của sâu bệnh.... GV kết luận: HS: Ghi vở ? Bón phân thúc như thế nào HS: Bón theo hình chiếu của tán cây. GV giải thích thêm ( THMT ) Bón phân đúng yêu cầu kĩ thuật, phân hữu cơ đã hoai mục, vùi trong đất tránh gây ô nhiễm môi trường. Bón thêm bùn khô, phù sa cung cấp chất dinh dưỡng cho cây và góp phần cải tạo đất. ?. Ngoài việc ảnh hưởng tới môi trường thì theo em phân bón còn có tác dụng nào khác? HS: trả lời GV kết luận: ( THNL) - Bón phân đúng yêu cầu kĩ thuật, phân hữu cơ đã hoai mục, vùi trong đất tránh thất thoát phân bón (một số loại đạm dễ bay hơi). Bón thêm bùn khô, phù sa cung cấp chất dinh dưỡng cho cây và góp phần cải tạo đất, tăng khả năng chống chịu của đất ? Tưới nước như thế nào là hợp lý? HS: Tuỳ theo tùng thời kì phát triển của cây mà ta tưới nước sao cho hợp lí. Giúp cây phát triển cân đối GV giải thích thêm (THMT- THNL): Phủ rơm rạ hoặc các vật liệu khác quanh gốc cây, trồng xen cây ngắn ngày để giữ ẩm và han chế cỏ dại, chống xói mòn đất. ? Mục đích và thời kì tạo hình, sửa cành?. HS: Trả lời ? Cây ăn quả thường có loại bệnh nào? HS: Bệnh thán thư, bệnh mốc sương, bệnh vàng lá... ? Biện pháp phòng trừ? HS: Biện pháp canh tác, sinh học, thủ công, hoá học... GV giải thích thêm( THMT-THNL) Phòng trừ sâu bệnh bằng các biện pháp tổng hợp, sử dụng thuốc hoá học đúng kĩ thuật để giảm ô nhiễm môi trường, tránh gây độc hại cho người và động vật, đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm. ? Sử dụng chất điều hòa sinh trưởng có ý nghĩa gì? HS: Kích thích ra mầm hoa, tăng tỉ lệ đậu quả.... GV giải thích thêm: Sử dụng chất điều hoà sinh trưởng trong danh mục nhà nước cho phép sử dụng đúng kĩ thuật 4. Chăm sóc a. Làm cỏ, vun xới - Tiến hành làm cỏ vun xới quanh gốc cây để diệt cỏ dại, làm mất nơi ẩn náu của sâu bệnh và làm đất tơi xốp. b. Bón phân thúc - Bón phân thúc cho cây ăn quả để cung cấp cho cây sinh trưởng và phát triển cho năng suất cao, phẩm chất tốt. - Bón phân thúc vào 2 thời kì: + Khi cây chưa ra hoa hoặc đã ra hoa quả. + Sau khi thu hoạch. c. Tưới nước - Nước hoà tan chất dinh dưỡng trong đất để cây được hút dễ dàng, tham ra vận chuyển chất dinh dưỡng ở trong cây. Do vậy nước là 1 yếu tố ảnh hưởng rất lớn đến sự sinh trưởng, phát triển của cây. d. Tạo hình, sửa cành - Tạo hình: Là làm cho cây có thế đứng và bộ khung khoẻ, cành phân phối đều trong tán cây để có thể mang 1 khối lượng quả lớn. - Sửa cành: Là loại bỏ những cành nhỏ, cành vượt, cành bị sâu bệnh, gúp cho cây thông thoáng và giảm sâu bệnh. - Tiến hành tạo hình, sửa cành vào 3 thời kì: + Cây non: Đốn tạo hình + Cây đứng tuổi: Đốn tạo quả + Cây già: Đốn phục hồi e. Phòng trừ sâu bệnh - Tiến hành phòng trừ sâu bệnh kịp thời như: Phòng trừ bằng kĩ thuật canh tác, sinh học, thủ công, sử dụng thuốc hoá học đúng kĩ thuật để giảm ô nhiễm môi trường tránh gây độc hại cho người và vật nuôi. Đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm. g. Sử dụng chất điều hòa sinh trưởng - Đây là biện pháp kĩ thuật đang được áp dụng rộng. 10’ Hoạt động 2: Tìm hiểu kỹ thuật thu hoạch, bảo quản, chế biến ? Theo em cây ăn quả thu hoạch tốt nhất vào thời điểm nào? HS: Vào sáng sớm hoặc chiều tối. GV giải thích thêm (THMT- THNL): Thu hoạch đảm bảo thời gian cách li. Thu hoạch đúng lúc, đúng phương pháp sẽ cho sản lượng cao nhất và chất lượng tốt nhất. ? Bảo quản như thế nào? HS: Bảo quản trong kho lạnh.... GV giải thích thêm ( THMT) Sử dụng chất bảo quản, chất phụ gia trong bảo quản và chế biến đúng quy định vệ sinh an toàn thực phẩm. ? Nêu các cách chế biến? HS: Sấy khô, làm xirô, làm mứt... GV giải thích thêm ( THNL): Thực hiện đúng quy trình trong chế biến và bảo quản làm giảm thiểu các thất thoát, hư hỏng sản phẩm. IV. Thu hoạch bảo quản chế biến 1. Thu hoạch - Các loại cây ăn quả chứa nhiều nước, vỏ mỏng nên dể bị dập nát. Vì vậy khi thu hoạch phải nhẹ nhàng, cẩn thận, đúng độ độ chín. Thu hoạch quả lúc trời mát. Quả hái về phải được làm sạch, phân loại và để ở nơi râm mát. 2. Bảo quản - Quả phải được xử lí bằng hóa chất, chiếu tia phóng xạ, gói giấy mỏng, đưa vào kho lạnh, không chất đống quả khi bảo quản.