Giáo án Ngữ văn 10 cơ bản Tiết 70-71: chuyện chức phán sự đền tản viên

Tiết 70-71 CHUYỆN CHỨC PHÁN SỰ ĐỀN TẢN VIÊN - NGUYỄN DỮ- MỤC TIÊU BÀI HỌC Thấy được tính cách dũng cảm, kiên cường của nv NTV- đại diện cho chính nghĩa chống lại những thế lực gian tà, qua đó bồi dưỡng thêm lòng yêu chính nghĩa v2 niềm tự hào về người trí thức nước Việt. Thấy được nghệ thuật kể chuyện sinh đông, hấp dẫn, giàu kịch tính của tg TKML. PHƯƠNG TIỆN THỰC HIỆN SGK, SGV, TL tham khảo. Thiết kế bài dạy. CÁCH THỨC TIẾN HÀNH Kết hợp các pp đặt vấn đề, trao đổi , thảo luận, giảng giải. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC 1. Oån định tổ chức 2. Kiểm tra bài cũ. Gọi ba HS cùng lên bảng làm bài luyện tâp ở tiết “ PP thuyết minh”. 3. Bài mới. Hoạt động của GV & HS Nội dung bài học HS đọc phần tiểu dẫn sgk . cho biết: - Đôi nét về tg Nguyễn Dữ? + Sống vào khoảng TK XVI. + Người tỉnh Hải Dương ngày nay. + Đi thi, làm quan, ít lâu lui về ở ẩn. + Tác phẩm nổi tiếng: Truyền kì mạn lục . - Về thể loại truyền kì? Là thể văn xuôi tự sự, phản ánh hiện thực bằng yếu tố kì lạ, hoang đường. - Về “ Truyền kì mạn lục”? + Viết bằng chữ Hán, gồm 2o truyện. +Tg : Nửa đầu TK XVI. + ND: * Phản ánh tệ trạng XH thời Lí, Trần, Hồ, Lê sơ. * Số phận bi thảm của những người thấp cổ bé họng trong xh nhất là người phụ nữ . * Thể hiện rõ tinh thần dt, niềm tự hào về văn hiến, văn hóa và đạo đức xh. * Gía trị nhân đạo cao cả và giá trị hiện thực -> “ Thiên cổ kì bút”. HS đọc văn bản. Chia bố cục. Gv định hướng cho HS cách tìm hiểu vb. Vb tập trung kể về hành độâng , việc làm của TV , qua đó đề cao phẩm chất nhân cách con người TV. NTV là người ntn? Tính cách nv đã được tg thể hiện khéo léo ntn? ( Hs nêu những nhận xét của mình về nv, nhận xét về cách thể hiện của tg:tính cách nv được tg làm rõ qua từng sự kiện gắn với diễn tiến truyện ). Mở đầu truyện tg sơ qua về lai lịch NTV , kể về việc làm , thái độ,nhấn mạnh tính cách nv. TV đã có hành động gì? Ýù nghĩa h/đ đó của TV? Cho ta thấy khía cạnh nào trong tính cách TV ? Thái độ của TV khi đối đáp với hồn tên tướng giặc? Thái độ đó cho ta hiểu thêmgì về TV ? -TV tỏ rõ thái độ khinh thường đối với yêu ma, ông không chút sợ hãi trước lời đe dọa của chúng. Lời nói của ông với thổ địa thể hiện niềm tin, quyết tâm thực hiện công lí. Cảnh TV đi lại điềm nhiên giữa những tên quỷ dạ xoa, thẳng thắn, mạnh mẽ tranh luận với DV thể hiện sâu sắc hơn nữa con người TV ntn? -Không sợ thần quyền, không sợ cái chết, khẳng khái đấu tranh bảo vệ lẽ phải, trừng trị kẻ ác, kẻ lộng hành. Vậy có thể nói TV là người có những vẻ đẹp gì trong nhân cách ? Chính nhờ sự khẳng khái , cương trực, không chịu khuất phục gian tà, NTV đã làm được nhiều điều hữu ích. Kq đó là gì? Các em hãy nhìn nhận lại những việc TV đã làm và cho biết ý nghĩa những việc làm đó? Em hãy chỉ ra giá trị hiện thực và giá trị nhân đạo của truyện? ( HS tổ chức trao đổi nhóm, GV mời HS trình bày ý kiến của nhóm , sau đó kết vấn đề) . Em hãy cho biết ý kiến của em về lời bàn cuối truyện? Bài học rút ra sau khi học xong văn bản này? ( hs phát biểu ý kiến của mình, gv định hướng ). Em có nhận xét gì về nghệ thuật kể truyện của tg? Với mỗi nhận xét hãy phân tích vd để làm sáng tỏ? I. Giới thiệu chung (sgk) II. Đọc – hiểu 1. Nhân vật Ngô Tử Văn. a) Hành động- tính cách : * Đoạn 1:” NTV tên là . . . không cần gì cả”. + Tức giận trước sự tác oai tác quái của yêu ma. + Làm lễ khấn trời . châm lửa đốt đền . -> Nóng nảy , khẳng khái , cương trực. * Đoạn 2:” Đốt đền xong . . . khó lòng thoát nạn”. + Trước lời đe dọa của yêu ma TV bỏ mặc, ngồi ngất ngưởng , tự nhiên. -> Điềm nhiên, cứng cỏi. + Nghe lời kể của thổ địa , ông tỏ thái độ bất bình, quyế tâm trừ bạo. -> Người giàu nghĩa khí. * Đoạn 3: “TV vâng lời . . . quan phán sự”. + Trước cảnh ghê rợn ở âm phủ, hình dạng kì quái của quỷ Dạ Xoa , TV không chút sợ hãi. -> Gan dạ, mạnh mẽ. + Thẳng thắn đối đáp với DV giữa chốn Minh ti. -> Bất khuất, cứng cỏi. b) Kết quả việc làm của TV : + Trừ họa cho dân. + Tiêu diệt tận gốc thế lực xâm lược tàn ác. + Gìanh lại vị trí xứng đáng cho thổ thần. + Làm chức phán sự giữ gìn công lí. c) Ý nghĩa của truyện: + Đề cao ca ngợi những trí thức biết đứng lên thẳng tay trừng trị kẻ ác , không lùi bước trước kẻ thù, không khuất phục trước cường quyền. 2. Gía trị của truyện. + Gía trị hiện thực : - Vạch trần bản chất xảo quyệt, gian trá, hung ác , tham lam của những kẻ đi xâm lược. - Phơi bày những bất công trong xh. + Gía trị nhân đạo: - Người ngay thẳng tài đức được đền bù xứng đáng. - Để lại tiếng thơm muôn đời. 3. Nghệ thuật. + Dẫn truyện hấp dẫn . + Chi tiết li kì, lí thú, sâu xa. + Kịch tính cao. 4. Củng cố: HS đọc phần ghi nhớ SGK. 5. Dặn dò: - Làm phần luyện tập sau bài học. - Chuẩn bị bài mới.