Giáo án Ngữ văn 10 hệ giáo dục thường xuyên

TIẾT:1-2 NGÀỲ SOẠN:10/8/2011 TUẦN:1 NGÀY DẠY:15/8/2011 TỔNG QUAN VĂN HỌC VIỆT NAM —ŠŠŠ— A - Mục tiêu bài học: Giúp học sinh: -Thấy được hai bộ phận hợp thành của VHVN:VHDG và VH viết . -Nắm được một cách khái quát tiến trình phát triển của VH viết . -Hiểu được những nội dung thể hiện con người VN trong VH. B - Phương tiện thực hiện: - SGK, SGV, thiết kế bài học, các tài liệu tham khảo… C - Cách thức tiến hành: - Kết hợp các hình thức trao đổi thảo luận, trả lời các câu hỏi… D - Tiến trình dạy học: 1/ Ôn đinh lớp TIẾT I 2/ Kiểm tra bài cũ : 3/ Giảng bài mới : Trước khi tìm hiểu về các tác phẩm văn học , đầu tiên chúng ta phải nắm sơ lược về văn học VN.Để biết được điều đó , hôm nay chúng ta tìm hiểu bài Tổng quan văn học VN. Hoạt động của GV và HS Nội dung cần đạt HS đọc mục 1(SGK) ? Em hiểu thế nào là tổng quan văn học Việt Nam. Hs trả lời ? VHVN gồm mấy bộ phận lớn. HS trả lời ? Văn học dân gian theo em có nghĩa thế nào, có đặc điểm gì. HS trả lời GV giảng thêm HS thống kê các thể loại VHDG. ? Đặc trưng của VHDG là gì. ?Tính chất , vai trò của văn học dân gian đối với lịch sử văn học nói chung . HS: Văn học dân gian mang tính nhân dân , tính dân tộc sâu sắc , là nguồn nuôi dưỡng tâm hồn và văn học viết -HS đọc SGK. ? Văn học viết do ai sáng tác , xuất hiện từ bao giờ . HS dựa vào SGK trả lời ? Văn học viết bao gồm những thành phần nào ? Tính chất và vai trò của văn học viết . HS trả lời ? Chúng ta sử dụng thứ chữ nào sáng tác văn học. HS trả lời ? Thế nào là văn học viết bằng chữ Hán ? Cho biết những tác phẩm nào viết bằng chữ Hán ra đời sớm nhất ? HS dựa vào SGK trả lời ?Anh( chị) hiểu thế nào là chữ Nôm ? Kể tên một số tác phẩm chữ Nôm mà anh ( chị ) biết HS suy nghĩ trả lời ?Thế nào là chữ Quốc ngữ ? Văn học viết bằng chữ Quốc ngữ xuất hiện từ khi nào ? HS dựa vào SGK trả lời ?Hãy vẽ sơ đồ các bộ phận của VHVN. HS lên bảng vẽ sơ đồ Văn học VN Văn học DG Văn học viết (TĐ-HĐ) VHV chữ Hán VHV chữ Nôm VHV chữ QN ? Về thể loại có đặc điểm nào . HS trả lời - Thể loại:: + Từ thế kỉ X -XIX có ba nhóm thể loại chủ yếu: Chữ Hán Văn xuôi ( truyện, kí, tiểu thuyết chương hồi). Thơ ( thơ cổ phong đường luật, từ khúc). Văn biền ngẫu( phú, cáo, văn tế). Chữ Nôm có thơ Nôm đường luật, từ khúc, ngâm khúc, hát nói… + Từ đầu thế kỉ XX đến nay: Loại hình thể loại văn học có ranh giới tương đối rõ ràng hơn, loại hình tự sự, trữ tình, kịch. ? Đặc điểm thể loại của văn học viết từ đầu thế kỉ XX = > nay. HS đọc IISGK. ? Tr×nh bµy qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña v¨n häc viÕt ViÖt Nam? ?V¨n häc trung ®¹i chñ yÕu viÕt b»ng v¨n tù g× ?Néi dung chñ yÕu cña v¨n häc giai ®o¹n nµy ? KÓ tªn mét sè t¸c gi¶, t¸c phÈm tiªu biÓu? HS dựa vào SGK trả lời ?Khái quát những nét chính trong lịch sử phát triển của VHVN đầu TK XX đến 1945. Kể tên một số tác gia nổi tiếng mà anh ( chị ) biết ? ? VÒ lÞch sö x· héi n­íc ta giai ®o¹n nµy cã nh÷ng nÐt g× ®¸ng l­u ý, ¶nh h­ëng tíi sù ph¸t triÓn cña v¨n häc? ?- Em h·y nªu nh÷ng t¸c gi¶ tiªu biÓu cña v¨n häc giai ®o¹n nµy? TIẾT II ? Mèi quan hÖ gi÷a con ng­êi víi thÕ giíi tù nhiªn ®­îc thÓ hiÖn nh­ thÕ nµo? (GV g¬Þ ý cho HS c¨n cø vµo SGK ®Ó ph¸t hiÖn ra nh÷ng nÐt c¬ b¶n vÒ mèi quan hÖ gi÷a con ng­êi víi thiªn nhiªn thÓ hiÖn trong v¨n häc) ? Mèi quan hÖ gi÷a con ng­êi víi quèc gia, d©n téc ®­îc thÓ hiÖn nh­ thÕ nµo? ?V¨n häc ViÖt Nam ®· ph¶n ¸nh mèi quan hÖ x· héi nh­ thÕ nµo? HS suy nghĩ trả lời ?V¨n häc ®· ph¶n ¸nh ý thøc b¶n th©n nh­ thÕ nµo? HS suy nghĩ trả lời GV chốt lại . GV yêu cầu HS đọc phần ghi nhớ trong SGK I. Các bộ phận hợp thành của VHVN: - VHVN gồm 2 bộ phận lớn: + Văn học dân gian (VHDG) + Văn học viết (VHV) 1. Văn học dân gian: - Khái niệm:VHDG là những sáng tác tập thể và truyền miệng thể hiện tình cảm của nhân dân lao động. - Thể loại: có 12 thể loại(xem SGK) - Đặc trưng của VHDG là tính truyền miệng, tính tập thể, tính biểu diễn , tính dị bản , tính địa phương . 2. Văn học viết: - Khái niệm : Là sáng tác của tri thức được ghi lại bằng chữ viết, là sáng tạo của cá nhân. Tác phẩm VHV mang dấu ấn của tác giả. - Hình thức văn tự của văn học viết được ghi lại chủ yếu bằng ba thứ chữ: Hán, Nôm, Quốc ngữ . II. Quá trình phát triển của văn học viết Việt Nam: Nh×n tæng qu¸t, v¨n häc ViÖt Nam ®· tr¶i qua ba thêi k× lín: - V¨n häc tõ thÕ kØ X ®Õn hÕt thÕ kØ XIX (v¨n häc trung ®¹i) - V¨n häc tõ ®Çu thÕ kØ XX ®Õn C¸ch m¹ng th¸ng T¸m 1945 - V¨n häc tõ sau C¸ch m¹ng th¸ng T¸m 1945 ®Õn hÕt thÕ kØ XX ( Hai thêi k× sau gäi lµ v¨n häc hiÖn ®¹i ) 1. V¨n häc trung ®¹i (v¨n häc tõ thÕ kØ X ®Õn hÕt thÕ kØ XIX) - V¨n häc trung ®¹i ViÖt Nam ®­îc viÕt b»ng ch÷ H¸n vµ ch÷ N«m _ Néi dung chñ yÕu lµ c¶m høng yªu n­íc vµ c¶m høng nh©n ®¹o vµ hiÖn thùc - T¸c gi¶, t¸c phÈm tiªu biÓu: Nam quèc s¬n hµ (LÝ Th­êng KiÖt); HÞch t­íng sÜ (Trµn Quèc TuÊn); C¸o b×nh Ng« (NguyÔn Tr·i); TruyÒn k× m¹n lôc (NguyÔn D÷); TruyÖn KiÒu (NguyÔn Du)... =>hình thành và phát triển trong bối cảnh văn hóa , văn học vùng Đông Nam Á ,Đông Á , có quan hệ giao lưu với nhiều nền văn học khu vực , nhất là Trung Quốc 2. V¨n häc hiÖn ®¹i (v¨n häc tõ ®Çu thÕ kØ XX ®Õn hÕt thÕ kØ XX) + VÒ t¸c gi¶: ®· xuÊt hiÖn ®éi ngò nhµ v¨n, nhµ th¬ chuyªn nghiÖp.( - Nam Cao, Xu©n DiÖu, ChÕ Lan Viªn, Tè H÷u, NguyÔn Tu©n, Hå ChÝ Minh, NguyÔn Khoa §iÒm, Ph¹m TiÕn DuËt...) + VÒ ®êi sèng v¨n häc: nhê cã b¸o chÝ vµ kÜ thuËt in Ên hiÖn ®¹i mµ t¸c phÈm v¨n häc ®i vµo ®êi sèng nhanh h¬n; s«i ®éng h¬n, n¨ng ®éng h¬n... + VÒ thÓ lo¹i: th¬ míi, tiÓu thuyÕt, kÞch nãi...dÇn thay thế hÖ thèng thÓ lo¹i cò + VÒ thi ph¸p: hÖ thèng thi ph¸p míi dÇn thay thÕ hÖ thèng thi ph¸p cò, ®Ò cao c¸ tÝnh s¸ng t¹o, ®Ò cao "c¸i t«i" c¸ nh©n =>tồn tại trong bối cảnh giao lưu văn hóa , văn học ngày càng mở rộng , tiếp xúc và tiếp nhận tinh hoa của nhiều nền văn học thế giới để đổi mới . III. Con ng­êi ViÖt Nam qua v¨n häc 1. Con ng­¬× ViÖt Nam trong thÕ giíi tù nhiªn - V¨n häc d©n gian víi t­ duy huyÒn tho¹i ®· kÓ l¹i qu¸ tr×nh nhËn thøc, c¶i t¹o, chinh phôc cña cha «ng ta víi thiªn nhiªn hoang d· ®Ó x©y dùng cuéc sèng t­¬i ®Ñp: S¬n Tinh - Thuû Tinh kÓ vÒ cuéc chiÕn chèng lò lôt -Víi con ng­êi thiªn nhiªn lu«n lµ ng­êi b¹n th©n thiÕt. Tõ t×nh yªu thiªn nhiªn h×nh thµnh c¸c h×nh t­îng nghÖ thuËt. VD:+ H×nh ¶nh Èn dô mËn, ®µo trong ca dao ( B©y giê mËn míi hái ®µo - V­ên hång ®· cã ai vµo hay ch­a) ®Ó chØ ®«i thanh niªn nam n÷ trÎ trung... + C¸c h×nh t­îng tïng, cóc, tróc, mai th­êng t­îng tr­ng cho nh©n c¸ch cao th­îng; c¸c ®Ò tµi ng­, tiÒu, canh, môc th­êng thÓ hiÖn lÝ t­ëng thanh cao Èn dËt, kh«ng mµng danh lîi cña nhµ nho. 2. Con ng­êi ViÖt Nam trong quan hÖ quèc gia, d©n téc Tõ xa x­a con ng­êi ViÖt Nam ®· cã ý thøc x©y dùng quèc gia, d©n téc cña m×nh. S¸ng ch¾n b·o gi«ng, chiÒu ng¨n n¾ng löa. V× vËy v¨n häc ViÖt Nam cã c¶m høng yªu n­íc xuyªn suèt lÞch sö v¨n häc: Nam quèc s¬n hµ; HÞch t­íng sü; B×nh Ng« ®¹i c¸o; Tuyªn ng«n ®éc lËp... NhiÒu t¸c phÈm cña v¨n häc yªu n­íc lµ nh÷ng kiÖt t¸c v¨n ch­¬ng. 3. Con ng­êi ViÖt Nam trong quan hÖ x· héi -X©y dùng mét x· héi tèt ®Ñp lµ ­íc muèn ngµn ®êi cña d©n téc ViÖt Nam. RÊt nhiÒu t¸c phÈm thÓ hiÖn ­íc m¬ vÒ mét x· héi c«ng b»ng, tèt ®Ñp. V× thÕ v¨n häc ®· lªn tiÕng tè c¸o c¸c thÕ lùc chuyªn quyÒn b¹o ng­îc, thÓ hiÖn sù c¶m th«ng chia sÎ víi nh÷ng con ng­êi ®au khæ: VD: TÊm C¸m, Tr¹ng Quúnh, ChÝ PhÌo... -C¶m høng x· héi s©u ®Ëm lµ mét tiÒn ®Ò quan träng cho sù h×nh thµnh chñ nghÜa hiÖn thùc vµ chñ nghÜa nh©n ®¹o trong v¨n häc d©n téc 4. Con ng­êi ViÖt Nam vµ ý thøc vÒ b¶n th©n -ý thøc c¸ nh©n th­êng thÓ hiÖn ë hai ph­¬ng diÖn: th©n vµ t©m lu«n song song tån t¹i nh­ng kh«ng ®ång nhÊt. -V¨n häc ViÖt Nam ®· ghi l¹i qu¸ tr×nh ®Êu tranh, lùa chän ®Ó kh¼ng ®Þnh mét ®¹o lý lµm ng­êi trong sù kÕt hợp hµi hoµ gi÷a hai ph­¬ng diÖn. Nh­ng v× hoµn c¶nh nhÊt ®Þnh mµ v¨n häc cã thÓ ®Ò cao mét trong hai mÆt trªn. Cã lóc ph¶i biÕt hy sinh c¸i t«i c¸ nh©n v× céng ®ång. Nh­ng còng cã lóc c¸i t«i c¸ nh©n ®­îc ®Ò cao. =>VHVN thể hiện tư tưởng , tình cảm , quan niệm chính trị , văn hóa đạo đức , thẩm mỹ của người VN trong nhiều mối quan hệ . Ghi nhí: -V¨n häc ViÖt Nam cã hai bé phËn lín: v¨n häc d©n gian vµ v¨n häc viÕt. V¨n häc viÕt ViÖt Nam gåm v¨n häc trung ®¹i vµ v¨n häc hiÖn ®¹i, ph¸t triÓn qua ba thêi kú, thÓ hiÖn ch©n thùc, s©u s¾c ®êi sèng t­ t­ëng, t×nh c¶m cña con ng­êi ViÖt Nam. -Häc v¨n häc d©n téc lµ ®Ó tù båi d­ìng nh©n c¸ch, ®¹o ®øc, t×nh c¶m, quan niÖm thÈm mÜ vµ trau dåi tiÕng mÑ ®Î. 4/. Củng cố: GV yêu cầu HS đọc phần “Ghi nhớ” SGK…GV yêu cầu HS lên bảng vẽ sơ đồ về các bộ phận của VHVN GV nhắc nhở : học VH dân tộc là để tự bồi dưỡng nhân cách đạo đức , tình cảm , quan niệm thẩm mỹ và trau dồi tiếng mẹ đẻ . 5/. Dặn dò: Giờ sau học T.V về nhà chuẩn bị theo câu hỏi SGK của bài HOẠT ĐỘNG GIAO TIẾP BẰNG NGÔN NGỮ./. TIẾT:3 NGÀYSOẠN:10/8/2011 TUẦN:1 NGÀY DẠY :16/8/11 HOẠT ĐỘNG GIAO TIẾP BẰNG NGÔN NGỮ —ŠŠŠ— A. Mục tiêu bài học: Giúp học sinh: - Nắm được kiến thức cơ bản về hoạt động giao tiếp( HĐGT) bằng ngôn ngữ:bản chất , hai quá trình , các nhân tố giao tiếp ; -Nâng cao kĩ năng trong HĐGTBNN ở cả hai quá trình tạo lập và lĩnh hội văn bản , trong đó có kĩ năng sử dụng và lĩnh hội các phương tiện ngôn ngữ . B-Phương tiện thực hiện: SGK,SGV, Giaó án , sơ đồ C- Cách thức tiến hành : - Phương pháp : quy nạp -Nội dung tích hợp : bài Tổng quan văn học Việt Nam. D- Tiến trình dạy học: 1/. Ổn định lớp : 2/. Kiểm tra bài cũ.: 3/. Giới thiệu bài mới:Để nâng cao năng lực giao tiếp cũng như nâng cao năng lực phân tích , lĩnh hội khi giao tiếp , chúng ta phải nắm được kiến thức cơ bản về HĐGT bằng ngôn ngữ …. Hoạt động của GV và HS Yêu cầu cần đạt HS đọc văn bản “Hội nghị Diên Hồng”. ? Nhân vật giao tiếp nào tham gia vào các hoạt động giao tiếp trên. ? Cương vị của các nhân vật và quan hệ của họ như thế nào. ? Các nhân vật giao tiếp lần lượt đổi vai cho nhau như thế nào. HS suy nghĩ trả lời ? Hoạt động giao tiếp diễn ra trong hoàn cảnh nào (ở đâu? Vào lúc nào? Khi đó ở nước ta có sự kiện xã hội - lịch sử gi?) ? HĐGT trên hướng vào nội dung gì. ? Mục đích của hoạt động giao tiếp ở đây là gì. ? Mục đích đó có đạt được hay không. HS đọc lại bài Tổng quan văn học Việt Nam ? Các nhân vật giao tiếp trong văn bản là ai. ? Hoàn cảnh của HĐGT ở văn bản này. ? Nội dung giao tiếp thuộc lĩnh vực nào. ? Về mục đích giao tiếp của văn bản này. ? Phương tiện giao tiếp và cách thức giao tiếp ở đây là gì. ? Thế nào là hoạt động giao tiếp bằng ngôn ngữ I. Thế nào là hoạt động giao tiếp bằng ngôn ngữ: 1. Văn bản thứ nhất: - Vua Trần và các bô lão trong hội nghị là nhân vật tham gia giao tiếp. - Vua cai quản đất nước, đứng đầu trăm họ. - Các bô lão đại diện cho các tầng lớp nhân dân. - Khi người nói (viết ) tạo ra văn bản nhằm biểu đạt nội dung tư tưởng tình cảm của mình thì người nghe (đọc ) tiến hành các hoạt động nghe (đọc ) để giải mã rồi lĩnh hội nội dung đó. Người nói và người nghe có thể đổi vai cho nhau. - Vua nói => các bô lão nghe => các bô lão nói (trả lời) => vua nghe. => HĐGT có hai quá trình: tạo lập văn bản và lĩnh hội văn bản. - HĐGT diễn ra ở điện Diên Hồng. Lúc này, quân Nguyên Mông kéo 50 vạn quân ồ ạt sang xâm lược nước ta. - Thảo luận về đất nứơc đang bị giặc ngoại xâm đe doạ và bàn bạc sách lược đối phó. Nhà Vua đưa ra ý kiến của mình và hỏi ý kiến các bô lão. - Bàn bạc và thống nhất sách lược đối phó với quân giặc. => Cuộc giao tiếp đã đi đến thống nhất hành động, nghĩa là đã đạt được mục đích. 2. Văn bản “ Tổng quan văn học Việt Nam”: - Người viết sách (tác giả) giáo viên, học sinh lớp 10 (người đọc). Người viết có trình độ hiểu biết cao hơn, có vốn sống và nghề của họ là nghiên cứu, giảng dạy. Người đọc (HS), trẻ tuổi hơn, vốn sống và trình độ hiểu biết thấp hơn. - HĐGT thông qua văn bản đó được tiến hành trong hoàn cảnh của nền giáo dục quốc dân, trong nhà trường. - NDGT thuộc lĩnh vực văn học, về đề tài “ Tổng quan…” gồm những vấn đề cơ bản: + Các bộ phận hợp thành của nền VHVN + Quá trình phát triển của VH viết Việt Nam. + Con người VN qua văn học. - Có hai khía cạnh: + Người viết: trình bày một cách tổng quát một số vấn đề cơ bản về văn học VN. + Người đọc: Thông qua đọc và học văn bản đó mà tiếp nhận, lĩnh hội những kiến thức cơ bản về VHVN trong tiến trình lịch sử. - Dùng ngôn ngữ viết: Từ thuật ngữ văn học, các câu văn mang đặc điểm của văn bản khoa học. Cấu tạo phức tạp, nhiều thành phần, nhiều vế nhưng mạch lạc chặt chẽ; kết cấu văn bản mạch lạc rõ ràng… * Ghi nhớ: - HĐGT là hoạt động trao đổi thông tin của con người trong xã hội , được tiến hành chủ yếu bằng phương tiện ngôn ngữ ( dạng nói hoặc dạng viết ) nhằm thực hiện những mục đích về nhận thức , về tình cảm ,về hành động . -Mỗi hoạt động giao tiếp gồm hai quá trình : tạo lập văn bản (do người nói , người viết thực hiện ), lĩnh hội văn bản ( do người nghe , người đọc thực hiện ).Hai quá trình này diễn ra trong quan hệ tương tác . Trong hoạt động giao tiếp có sự chi phối của các nhân tố : nhân vật giao tiếp , hoàn cảnh giao tiếp , nội dung giao tiếp , mục đích giao tiếp ... 4/Củng cố: GV chốt lại kiến thức đã học HS đọc phần ghi nhớ: GV Kết luận: 5/. Dặn dò: - Học bài . Làm bài tập -Phân tích các nhân tố giao tiếp trong hoạt động giao tiếp mua bán giữa người muavà người bán ở chợ . - Chuẩn bị bài mới “ Khái quát văn học dân gian Việt Nam” theo hướng dẫn SGK. TIẾT:4 NGÀY SOẠN:10/8/11 TUẦN:2 NGÀY DẠY22/8/11 KHÁI QUÁT VĂN HỌC DÂN GIAN VIỆT NAM —ŠŠŠ— A -Mục tiêu bài học: Giúp học sinh -Nắm được những nét khái quát về VHDG cùng với những giá trị to lớn , nhiều mặt của bộ phận văn học này . -Biết yêu mến , trân trọng , giữ gìn , phát huy VHDG . B-Phương tiện thực hiện: SGK,SGV,giáo án C- Cách thức tiến hành : -Phương pháp :phát vấn , đàm thoại ,thảo luận nhóm , quy nạp , đọc sáng tạo ... D - Tiến trình dạy học: 1. Ổn định lớp : 2. Kiểm tra bài cũ: ?Cho biết các bộ phận hợp thành của văn học Việt Nam và quá trình phát triển của văn học viết Việt Nam . 3. Giới thiệu bài mới:Văn học dân gian là một trong hai bộ phận hợp thành văn học Việt Nam .Để hiểu rõ hơn về những đặc trưng cơ bản của VHDG cũng như các thể loại , những giá trị to lớn của VHDG .Hôm nay chúng ta sẽ tìm hiểu bài Khái quát VHDGVN. Hoạt động của G/V và H/S Yêu cầu cần đạt H/S đọc SGK ? Em hiểu như thế nào là VHDG. GV giảng thêm về ngôn từ được sử dụng trong các tác phẩm VHDG H/S đọc từng phần SGK. ? Văn học dân gian có những đặc trưng cơ bản nào. GV giảng thêm ? Em hiểu như thế nào là tính truyền miệng. HS suy nghĩ trả lời - Không lưu hành bằng chữ viết, truyền từ người nọ sang người kia, từ đời này qua đời khác, tính truyền miệng còn biểu hiện trong diễn xướng dân gian ( ca hát chèo, tuồng…). - Tính truyền miệng làm nên sự phong phú, đa dạng nhiều vẻ của VHDG. Tính truyền miệng làm nên nhiều bản kể gọi là dị bản. HS nêu ví dụ về những dị bản. GV giảng thêm ? Em hiểu như thế nào là tính tập thể. (- VHDG khác với văn học viết. Văn học viết cá nhân sáng tác, VHDG tập thể sáng tác. => Quá trình sáng tác tập thể diễn ra: + Cá nhân khởi xướng + Tập thể hưởng ứng tham gia + Truyền miệng trong dân gian => Quá trình truyền miệng được tu bổ thêm bớt cho hoàn chỉnh. Vì vậy sáng tác VHDG mang đậm tính tập thể. - Mọi người có quyền tham gia bổ sung, sửa chữa sáng tác dân gian.) - Văn học dân gian gắn bó mật thiết với các sinh hoạt khác nhau trong đời sống cộng đồng. => Bài ca nghề nghiệp ( kéo lưới, chèo thuyền….). => Bài ca nghi lễ (…). - VHDG gợi cảm hứng cho người trong cuộc dù ở đâu, làm gì. ? Mỗi cá nhân trong cộng đồng có vai trò như thế nào đối với tác phẩm VHDG. H/S đọc phần II , trang 18 ? Em hiểu như thế nào về từng thể loại. Nêu ví dụ H/S đọc phần III, SGK ,trang 18 ? Tại sao văn học dân gian được gọi là kho tri thức. - Tri thức trong văn học dân gian thuộc đủ mọi lĩnh vực của đời sống: Tự nhiên, Xã hội, Con người. => Được nhân dân đúc kết từ thực tiễn => Khác với cách nhận thức của giai cấp thống trị cùng thời. => Việt Nam có 54 dân tộc nên kho tri thức của VHDG vì thế vô cùng phong phú, đa dạng. GV lấy dẫn chứng từ truyện Thần Trụ Trời , Đi san mặt đất , Tấm Cám để diễn giảng H/S đọc phần 2 SGK. ? Tính giáo dục của VHDG thể hiện như thế nào. Ví dụ: Tấm Cám Giáo dục tinh thần nhân đạo, tôn vinh những giá trị của con người, yêu thương con người và đấu tranh không mệt mỏi để giải phóng con người khỏi áp bức, bất công. H/S đọc phần 3 SGK. ?Anh ( chị ) hiểu thế nào về giá trị thẩm mỹ của VHDGVN I. Văn học dân gian là gì? Văn học dân gian là những tác phẩm nghệ thuật ngôn từ truyền miệng, sản phẩm của quá trình sáng tác tập thể, nhằm mục đích phục vụ trực tiếp cho cách sinh hoạt khác nhau trong đời sống cộng đồng. II. Đặc trưng cơ bản của VHDG? 1. Tính truyền miệng 2.Tính tập thể . 3.Tính biểu diễn . 4.Tính dị bản 5.Tính địa phương III. Hệ thống thể loại của VHDG Việt Nam. VHDG Việt Nam có một hệ thống thể loại phản ánh nội dung cuộc sống theo những cách thức riêng. Hệ thống này gồm 12 thể loại: Thần thoại, sử thi, truyền thuyết, truyện cổ tích, truyện cười, truyện ngụ ngôn, tục ngữ, câu đố, ca dao-dân ca, vè, truyện thơ, sân khấu dân gian . IV. Những giá trị cơ bản của VHDG Việt Nam. 1. Văn học dân gian là kho tri thức vô cùng phong phú về đời sống các dân tộc. 2. Văn học dân gian ngợi ca , tôn vinh những giá trị tốt đẹp của con người . 3. Văn học dân gian có giá trị to lớn về mặt nghệ thuật 4/. Củng cố: H/S đọc phần ghi nhớ SGK. GV kết luận. ?Nêu những đặc điểm cơ bản của VHDG.Hãy tóm tắt nội dung các giá trị của VHDG ?Kể lại một câu truyện đã đọc 5/. Dặn dò: - Học bài .Tập hát một điệu dân ca quen thuộc . - Chuẩn bị bài “ Hoạt động giao tiếp…”(TT) theo SGK và tìm tài liệu tham khảo./. TIẾT:5 NGÀY SOẠN:10/8/11 TUẦN :2 NGÀY DẠY :23/8/11 HOẠT ĐỘNG GIAO TIẾP BẰNG NGÔN NGỮ (TT) —ŠŠŠ— A. Mục tiêu bài học: Giúp học sinh - Nắm được kiến thức cơ bản về hoạt động giao tiếp( HĐGT) bằng ngôn ngữ, về các nhân tố giao tiếp (NTGT) (như nhân vật, nội dung, mục đích, phương tiện, cách thức giao tiếp) về hai quá trình trong HĐGT bằng ngôn ngữ . - Biết xác định các NTGT trong một HĐGT, nâng cao năng lực giao tiếp khi nói, khi viết và năng lực phân tích, lĩnh hội khi giao tiếp. - Có thái độ và hành vi phù hợp trong HĐGT bằng ngôn ngữ. B-Phương tiện thực hiện : SGK, SGV, giáo án C-Cách thức tiến hành : Quy nạp D. Tiến trình dạy học: 1. Ổn định lớp : 2. Kiểm tra bài cũ (Bµi tËp SGK). 3. Giới thiệu bài mới: Để nắm được kiến thức cơ bản về hoạt động GT bằng ngôn ngữ , hôm nay chúng ta sẽ luyện tập một số bài tập . Hoạt động của G/V và H/S Néi dung cần đạt HS đọc BT 1 HS làm vào vở GV ghi câu ca dao lên bảng HS tr×nh bµy trªn b¶ng ? Nh©n vËt giao tiÕp lµ nh÷ng ng­êi nµo. ? Ho¹t ®éng giao tiÕp diÔn ra trong hoµn c¶nh nµo? ? Nh©n vËt “anh” nãi vÒ ®iÒu g×. ? Nh»m môc ®Ých nµo? ? C¸ch nãi cña chµng trai cã phï hîp víi hoµn c¶nh vµ môc ®Ých giao tiÕp hay kh«ng. => NÐt ®éc ®¸o trong c¸ch nãi cña chµng trai. HS đọc BT 2 GV ghi đoạn đối thoại lên bảng HS làm vào vở GV gọi HS lên bảng sửa HS khác nhận xét GV sửa và cho điểm HS ®äc SGK vµ trao ®æi nhãm (bµn HS) => Tr¶ lêi c©u hái SGK GV gợi ý : ? NÐt ®éc ®¸o trong những c©u nãi cña «ng giµ lµ g×? => H×nh thøc vµ môc ®Ých cña nh­ng c©u nãi ®ã. ? T×nh c¶m, th¸i ®é cña c¸c nh©n vËt béc lé qua lêi nãi nh­ thÕ nµo. GV hướng dẫn làm BT 3 GV yêu cầu HS đọc lại bài thơ Bánh trôi nước HS làm BT 4 HS lµm bµi tËp SGK GV h­íng dÉn GV lÊy vÝ dô cô thÓ: “ Th­ B¸c Hå göi häc sinh c¶ n­íc nh©n ngµy khai gi¶ng n¨m häc ®Çu tiªn th¸ng 9/ 1945 cña n­íc VNDCCH Bài tập 1: 1. Ph©n tÝch nh©n tè giao tiÕp thÓ hiÖn trong c©u ca dao §ªm tr¨ng thanh anh míi hái nµng Tre non ®ñ l¸ ®an sµng nªn ch¨ng? => Chµng trai vµ c« g¸i ®ang ë løa tuæi yªu ®­¬ng. => §ªm tr¨ng s¸ng vµ thanh v¾ng. Hoµn c¶nh Êy rÊt phï hîp víi c©u chuyÖn t×nh cña ®«i løa tuæi trÎ. => “Tre non ®ñ l¸” ®Ó tÝnh chuyÖn “®an sµng” nh­ng ngô ý: Hä (chóng ta) ®· ®Õn tuæi tr­ëng thµnh nªn tÝnh chuyÖn kÕt h«n. => tá t×nh víi c« g¸i. => RÊt phï hîp. Khung c¶nh l·ng m¹n, tr÷ t×nh, ®«i løa bµn chuyÖn kÕt h«n lµ phï hîp. => Chµng trai tÕ nhÞ, khÐo lÐo dïng h×nh ¶nh Èn dô nh­ng ®Ëm ®µ t×nh c¶m. 2. §äc ®o¹n ®èi tho¹i SGK vµ tr¶ lêi c©u hái: + Trong cuéc giao tiÕp gi÷a A Cæ vµ «ng cã nh÷ng hµnh ®éng cô thÓ lµ: 1- Chµo (Ch¸u chµo «ng ¹!) - Chµo ®¸p l¹i (A Cæ h¶?) 2- Khen (Lín t­íng råi nhØ) 3- Hái (Bè ch¸u cã göi pin đài lên cho ông không?) - Tr¶ lêi (Th­a «ng, cã ¹!) + C¶ ba c©u ®Òu cã h×nh thøc c©u hái. C©u thø nhÊt lµ c©u chµo. C©u thø hai lµ lêi khen. C©u thø ba lµ c©u hái. => Lêi nãi gi÷a hai nh©n vËt béc lé t×nh c¶m gi÷a «ng vµ ch¸u. Ch¸u tá th¸i ®é kÝnh mÕn «ng, cßn «ng lµ t×nh c¶m quý yªu tr×u mÕn ®èi víi ch¸u. . 3a. Khi làm bài thơ này , Hồ Xuân Hương đã „ giao tiếp” với người đọc về vấn đề: thân phận người phụ nữ Nhằm mục đích : cảm thông , tố cáo và ca ngợi b. Người đọc căn cứ vào : thân em, bảy nổi ba chìm , rắn nát , tay kẻ nặn , vẫn giữ tấm lòng son .để lĩnh hội bài thơ 4. H·y viÕt mét th«ng b¸o ng¾n cho c¸c b¹n häc sinh toµn tr­êng biÕt vÒ ho¹t ®éng lµm s¹ch m«i tr­êng nh©n ngµy M«i tr­êng thÕ giíi. + Yªu cÇu th«ng b¸o ng¾n song ph¶i cã phÇn më ®Çu vµ kÕt thóc. + §èi t­îng giao tiÕp lµ häc sinh toµn tr­êng. + Hoµn c¶nh giao tiÕp lµ hoµn c¶nh nhµ tr­êng vµ ngµy M«i tr­êng thÕ giíi. 5. ViÕt th­ + Th­ viÕt cho ai? Ng­êi viÕt cã quan hÖ nh­ thÕ nµo víi ng­êi nhËn? + Hoµn c¶nh cña ng­êi viÕt vµ ng­êi nhËn khi ®ã nh­ thÕ nµo? + Th­ viÕt vÒ chuyÖn g×? Néi dung g×? + Th­ viÕt ®ể lµm g×? + Nªn viÕt th­ nh­ thÕ nµo? * Tham gia ho¹t ®éng giao tiÕp cÇn ph¶i chó ý: - Nh©n vËt ®èi t­îng giao tiÕp (Nãi, viÕt cho ai?) - Môc ®Ých giao tiÕp (ViÕt, nãi ®Ó lµm g×?) - Néi dung giao tiÕp (Nãi, viÕt vÒ c¸i g×?) - Giao tiÕp b»ng c¸ch nµo (ViÕt, nãi nh­ thÕ nµo?) 4/Cñng cè: GV nhận xét về tiết luyện tập ? Khi giao tiÕp ta cÇn chó ý nh÷ng g×. 5/. DÆn dß: - Lµm bµi tËp cßn l¹i - ChuÈn bÞ bµi “V¨n b¶n” theo SGK.Tim một số văn bản mẫu ./. TIẾT:6 NGÀYSOẠN : 10/8/11 TUẦN:2 NGÀY DẠY:23/8/11 VĂN BẢN —ŠŠŠ— A- Mục tiêu bài học: Giúp học sinh: -Hiểu khái quát về văn bản , các đặc điểm cơ bản và các loại văn bản . - Vận dụng được những kiến thức về văn bản vào việc phân tích và thực hành tạo lập văn bản . B-Phương tiện thực hiện : SGK ,SGV, giáo án , mẫu văn bản C-Cách thức tiến hành : -Phương pháp : quy nạp -Nội dung tích hợp : các loại phong cách ngôn ngữ . D- Tiến trình dạy học: 1/. Ổn định lớp :. 2/. Kiểm tra bài cũ: kiểm tra tập HS 3/. Giới thiệu bài mới. GV đưa ra một số văn bản : câu tục ngữ, ca dao , một câu truyện ngắn … Tốt gỗ hơn tốt nước sơn. Chim khôn hót tiếng rảnh rang , Người khôn nói tiếng dịu dàng dễ nghe . GV hỏi câu tục ngữ , ca dao , câu truyện có phải là một văn bản không ? Gv chốt lại : để có được những kiến thức thiết yếu về văn bản , đặc điểm của văn bản và kiến thức khái quát về các loại văn bản xét theo phong cách chức năng ngôn ngữ .Hôm nay chúng ta tìm hiểu bài Văn bản Hoạt động của G/V và H/S Néi dung cần đạt . ( H/S đọc các văn bản trong SGK) ? Mỗi văn bản được người nói tạo ra trong hoạt động nào? Để đáp ứng nhu cầu gì? Số câu (dung lượng ) ở mỗi văn bản như thế nào? ? Mỗi văn bản đề cập đến vấn đề gì? ? Mỗi văn bản trên được tạo ra nhằm mục đích gì? ? Vấn đề đó được triển khai nhất quán trong văn bản như thế nào? => VB1: + Hoạt động giao tiếp chung. Đây là (một câu) kinh nghiệm của nhiều người với mọi người. => VB2: + Hoạt động giao tiếp giữa cô gái với mọi người. Đó là lời than thân.( 4 Câu).=>nói đến số phận của người phụ nữ trong chế độ cũ => VB3: Giao tiếp giữa Chủ tịch nước với toàn thể quốc dân, đồng bào, là nguyện vọng khẩn thiết, khẳng định quyết tâm…(15 Câu).Kêu gọi toàn dân VNđứng lên kháng chiến chống Pháp . - Văn bản 2, 3 đều đặt ra vấn đề cụ thể và triển khai nhất quán trong từng văn bản. - Rất rõ ràng: ? Văn bản 3 có bố cục như thế nào. Có dấu hiệu mở đầu và kết thúc như thế nào ? + Phần mở bài: “ Hỡi đồng bào toàn quốc!” + Phần thân bài: “