Giáo án Ngữ văn 10 Luyện tập viết đoạn văn thuyết minh

LUYỆN TẬP VIẾT ĐOẠN VĂN THUYẾT MINH MỤC TIÊU BÀI HỌC Giúp học sinh: Củng cố vững chắc kĩ năng viết đoạn văn đã học, thấy rõ mối liên quan chặt chẽ giữa kĩ năng đó với kĩ năng lập dàn ý. Vận dụng những kiến thức và kĩ năng đã học về viết đoạn văn, về văn thuyết minh với đề tài gần gũi trong học tập và cuộc sống. PHƯƠNG TIỆN THỰC HIỆN SGK, SGV, STKBG. Tư liệu bài văn thuyết minh. CÁCH THỨC TIẾN HÀNH Giáo viên hướng dẫn. Học sinh trả lời câu hỏi và làm bài tập. TIẾN TRÌNH THỰC HIỆN Kiểm tra bài cũ: Muốn văn bản thuyết minh có tính chuẩn xác, hấp dẫn cần đáp ứng những yêu cầu nào? Bài mới Vào bài: Thuyết minh có vai trò rất quan trọng, nó không chỉ được vận dụng để làm văn thuyết minh mà còn được vận dụng trong cuộc sống. Bài trước chúng ta đã tìm hiểu về tính chuẩn xá và hấp dẫn của văn bản thuyết minh. Để nắm vững các phương pháp đã học. Hôm nay lớp chúng ta sẽ học bài luyện tập viết đoạn văn thuyết minh. Hoạt động của giáo viên và học sinh. Nội dung cần đạt Hoạt động 1: Đoạn văn thuyết minh. Học sinh tự đọc và trả lời các câu hỏi a, b (SGK-62) Thế nào là một đoạn văn? Một đoạn văn cần đạt được những yêu cầu nào trong các yêu cầu kể dưới đây: Tập trung làm rõ một ý chung, một chủ đề chung thống nhất và duy nhất. Liên kết chặt chẽ với các đoạn văn đứng trước và sau nó. Gợi cảm hùng hồn. Gọi 1 đến 2 học sinh trả lời và giáo viên nhận xét tổng kết. Từ các yêu cầu trên theo anh chị giữa một đoạn văn tự sự và đoạn văn thuyết minh có những điểm nào giống và khác nhau? Vì sao? Sau khi nghe học sinh trả lời, giáo viên đánh giá tổng kết và lập bảng so sánh. Học sinh đọc câu hỏi 3-SGK: Một đoạn văn thuyết minh có thể gồm bao nhiêu phần chính? Các ý trong đoạn văn thuyết mình có thể được sắp xếp theo các trình tự thời gian, không gian, nhận thức, phản bác – chứng minh không? Vì sao? GV gọi HS trả lời và nhận xét sau đó ghi lên bảng. Chuyển: Như vậy chúng ta đã biết một đoạn văn thuyết minh bao gồm những phần nào, bây giờ chùng ta sẽ thực hành viết đoạn văn cụ thể để các em nắm được nội dung bài học. Hoạt động 2: Viết đoạn văn thuyết minh Giáo viên đưa ra đề văn thuyết minh: “ Thuyết minh bài “Hiền tài là nguyên khí quốc gia” của Thân Nhân Trung” Yêu cầu học sinh thực hiện dưới các hướng dẫn sau: Xây dựng dàn ý đại cương Lập dàn ý chi tiết Trình bày một ý trong dàn bài thành đoạn văn. Để học sinh hình dung cụ được yêu cầu đề bài đưa ra. Giáo viên cho học sinh phân tích VD1 SGK-63. Tìm chủ đề đoạn văn? Câu chủ đề? Các câu trong đoạn liên kết với nhau như thế nào và có hướng tới câu chủ đề không? Các phương pháp thuyết minh được sử dụng? Học sinh làm việc cá nhân và trả lời các câu hỏi. Giáo viên gọi 1 đến 2 học trả lời 1 học sinh nhận xét. Sau đó giáo viên tổng kết lại. Khi học sinh đã nắm được yêu cầu đề bài (về câu chủ đề, các câu trong đoạn, phương pháp thuyết minh). Giáo viên yêu cầu học sinh lên bảng viết dàn bài cho đề văn đã nêu. Gọi một số học sinh viết từng đoạn theo dàn ý đã cho . Giáo viên kiểm tra đánh giá nhận xét và có thể cung cấp đoạn văn tham khảo. Yêu cầu học sinh xác định các bước xây dựng đoạn văn. Hoạt động 3: Tổng kết. Yêu cầu học sinh đọc phần Ghi nhớ SGK-63 Có thể gọi học sinh khác nhắc lại phần ghi nhớ theo ý hiểu bài của em. Hoạt động 4: Luyện tập Tiếp tục cho học sinh viết đoạn văn theo dàn ý của đề bài trên. Đoạn văn thuyết minh Đoạn văn Đoạn văn là đơn vị trực tiếp tạo nên văn bản được bắt đầu từ chỗ viết hoa đầu dòng và kết thúc bằng dấu xuống dòng, biểu đạt một ý hoàn chỉnh. Yêu cầu: Thể hiện một chủ đề thống nhất và duy nhất. Liên kết chặt chẽ với các đoạn văn đứng trước và sau nó. Diễn đạt chính xác và trong sáng. So sánh đoạn văn tự sự và đoạn văn thuyết minh. Đoạn văn tự sự Đoạn văn thuyết minh Giống Đảm bảo cấu trúc một đoạn văn Khác Giàu yếu tố miêu tả và biểu cảm. Thiên về cung cấp tri thức nên ít có yếu tố miêu tả và biểu cảm Do chúng có mục đích biểu đạt khác nhau: tự sự - kể chuyện, thuyết minh - giới thiệu, trình bày. Các phần của đoạn văn thuyết minh Đoạn văn thuyết minh đầy đủ nhất gồm có 3 phần. + Mở đoạn + Thân đoạn + Kết đoạn Nhưng cũng có thể chỉ có phần mở đoạn và thân đoạn hoặc thân đoạn và kết đoạn. Đối với một đoạn văn thông thường: Câu chứa ý cơ bản. Các câu khai triển ý cơ bản Viết đoạn văn thuyết minh Đề bài Thuyết minh bài “ Hiền tài là nguyên khí quốc gia” của Thân Nhân Trung. Dàn ý: I : Mở bài Giới thiệu tác giả, tác phẩm. II: Thân bài Giới thiệu chung + Tiểu sử tác giả + Hoàn cảnh sáng tác Bố cục Thể loại + Chủ đề Giới thiệu nội dung tác phẩm Ý nghĩa nhan đề. + Vai trò của hiền tài đối với đất nước + Tác dụng của việc khắc bia Tiến sĩ đối với đương thời và các thế hệ sau. + Bài học lịch sử rút ra từ việc khắc bia ghi tên tiến sĩ Giới thiệu nghệ thuật + Lối kết cấu chặt chẽ, nhấn mạnh vai trò của Hiền tài. + Lập luận đối lập. III: Kết bài Cảm nghĩ về tác phẩm đó. Các bước xây dựng đoạn văn Viết câu chủ đề chứa dựng luận điểm chính của đoạn văn. Các câu sau hướng vào câu chủ đề và sắp xếp theo trình tự nhất định. Sử dụng phù hợp các phương pháp thuyết minh. Lời văn chính xác trong sáng. Tổng kết. SGK-63 Luyện tập CỦNG CỐ DẶN DÒ Làm bài tập vào vở bài tập: Thuyết minh bài “ Chuyện chức phán sự đền Tản Viên”. Soạn bài: Tóm tắt văn bản thuyết minh. Ngày 08 tháng 02 năm 2012 Phê duyệt của GVHDGD Sinh viên kí tên TRẦN THỊ THÊU