Giáo án Ngữ văn 10 nâng cao Tiết 19- Truyện an dương vương và mị châu - trọng thuỷ

Soạn ngày 9/10 Giảng ngày10/10 TIẾT: 19 + 20 , Môn : Văn học. Truyện An Dương Vương Và Mị Châu - Trọng Thuỷ Tiết 1 A. Phần chuẩn bị. I. mục tiêu bài học: Giúp HS: 1.Kiến thức: Thấy được bi kịch mất nước nhà tan và ý thức lịch sử của nhân dân đợc phản ánh trong truyền thuyết. Hiểu được những nét đặc sắc về nội dung và nghệ thuật của truyền thuyết. 2.Kỹ năng: Rèn luyện kĩ năng đọc hiểu, tìm hiểu, cảm thụ truyền thuyết. 3. Thái độ, tình cảm: Trân trọng những giá trị văn hoá của sử thi, yêu mến các tác phẩm văn học của dân tộc. II. Phương tiện dạy học. 1.GV : SGK + SGV + giáo án. 2. HS: SGK + Vở ghi + bài soạn . III. Cách thức tiến hành: GV tổ chức giờ dạy học theo cách kết hợp các phương pháp đọc sáng tạo, gợi tìm; kết hợp với các hình thức trao đổi thảo luận, trả lời các câu hỏi. B. Tiến trình dạy học. I ổn định tổ chức II. Kiểm tra bài cũ: 5’ 1. Câu hỏi: Cho biết tâm trạng của Xi – ta. Suy nghĩ của em về phẩm chất, tính cách của nhân vật? 2.Đáp án: Rõ ràng Xi-ta là một con người không dễ dàng cam chịu những phũ phàng, ngang trái. Nàng là một con nguời mạnh mẽ, cương quyết. Nàng thực sự chung thuỷ trong tình yêu ( 7 đ ) Song trước những lời lẽ của Ra-ma đã làm cho Xi-ta thấy ngạc nhiên đến sững sờ và đau đớn tột độ.( 3đ ) III. Bài mới. 1. Giới thiệu bài mới:(1’) Xa nay thắng lợi mà dựa vào vũ khí đơn thuần khiến con người sinh ra lơ là chủ quan, mất cảnh giác. Thất bại cay đắng làm cho kẻ thù nảy sinh những mưu sâu, kế độc. Đấy cũng là nguyên nhân trả lời câu hỏi vì sao An Dương Vương mất nước. Để thấy rõ, chúng ta tìm hiểu truyền thuyết “An Dương Vương và Mị Châu - Trọng Thuỷ”. 2. Nội dung: T0 HĐ CỦA GV HĐ CỦA HS Kiến thức cần đạt 10’ 25’ 2’ ?Phần tiểu dẫn trình bày nội dung gì? ?Truyền thuyết chia làm mấy đoạn. Nội dung mỗi đoạn nói gì? ?Tìm chủ đề của truyền thuyết? ?Quá trình xây thành của An Dương Vương được miêu tả như thế nào? ?Thái độ của tác giả dân gian thể hiện như thế nào đối với vai trò của An Dương Vương? ?Xây thành xong An Dương Vương đã nói gì với Rùa Vàng? Em có suy nghĩ gì về chi tiết này? =>Bởi lẽ dựng nước đã khó khăn, giữ nước càng khó khăn hơn. Xưa nay dựng nước phải đi liền với giữ nước. Có được nỏ thần, An Dương Vương đã đánh lui đội quân xâm lược của Triệu Đà. Song thắng lợi mà dựa vào vũ khí đơn thuần, con người sinh ra chủ quan, khinh địch. Thất bại làm cho kẻ thù tìm mưu sâu, kế độc. Đây cũng là nguyên nhân dẫn đến cảnh nước mất nhà tan. Gv khái quát kt cơ bản. Học sinh tham khảo phần ghi nhớ sgk. (HS đọc SGK) (HS đọc SGK) - Giải nghĩa từ khó Hs đọc sgk độc lập suy nghĩ và trả lời câu hỏi. I. Tìm hiểu chung 1. Tiểu dẫn - Giới thiệu vài nét về truyền thuyết + Truyền thuyết là thể loại phát triển dồi dào, phong phú tạo thành dòng chảy liên tục. Nó phản ánh hai nội dung lớn là dựng nước và giữ nước. + Truyền thuyết An Dương Vương và Mị Châu - Trọng Thuỷ có tới ba bản kể. Một là “Rùa vàng” trong “Lĩnh Nam chích quái”. Hai là “Thục kỉ An Dương Vương” trong “Thiên Nam ngữ lục” bằng văn vần. Ba là “Mị Châu - Trọng Thuỷ” truyền thuyết ở vùng Cổ Loa. Truyền thuyết An Dương Vương và Mị Châu - Trọng Thuỷ tiêu biểu cho hệ thống truyền thuyết Việt Nam. 2. Văn bản a. Bố cục - Truyền thuyết được chia làm 2 đoạn + Đoạn một từ đầu đến: “Bên xin hoà”. Nội dung miêu tả quá trình, công lao của An Dương Vương xây thành, chế nỏ bảo vệ đất nước. + Đoạn hai là phần còn lại. Nội dung nêu rõ bi kịch mất nước, nhà tan và thái độ của tác giả dân gian với từng nhân vật trong truyền thuyết. b. Chủ đề Miêu tả quá trình xây thành chế nỏ của An Dương Vương trong sự nghiệp bảo vệ đất nước. Đồng thời làm rõ bi kịch nước mất nhà tan và thái độ của tác giả dân gian với từng nhân vật trong truyền thuyết. II. Đọc - hiểu 1. An Dương Vương xây thành chế nỏ bảo vệ đất nước - Quá trình xây thành của An Dương Vương được miêu tả: + Thành đắp tới đâu lại lở tới đó + Lập đàn cầu đảo bách thần, giữ mình trong sạch (trai giới) + Nhờ cụ già mách bảo, sứ Thanh Giang tức Rùa Vàng giúp nhà vua xây thành trong “nửa tháng thì xong”. - Dựng nước quả là một việc gian nan, vất vả. Tác giả dân gian một lòng ngưỡng mộ và ca ngợi công lao, vai trò của An Dương Vương. Nhà vua đã tìm mọi cách để xây được thành. Sự giúp đỡ của sứ Thanh Giang (Rùa Vàng) là một yếu tố thần kì, yếu tố đó nhằm thể hiện: + Lí tưởng hoá việc xây thành + Tổ tiên cha ông đời trước luôn ngầm giúp đỡ con cháu đời sau. Con cháu nhờ có cha ông mà trở nên hiển hách. Cha ông nhờ con cháu càng rạng danh, anh hùng. Đây cũng là nét đẹp truyền thống của dân tộc Việt Nam. - Nhà vua cảm tạ Rùa Vàng. Song vẫn tỏ ra băn khoăn “Nếu có giặc thì lấy gì mà chống”? - Băn khoăn ấy của An Dương Vương là thể hiện ý thức trách nhiệm của ngời cầm đầu đất nước. 4. Củng cố, luyện tập E. Hướng dẫn học bài : - Học vở ghi: nắm vững kiến thức vở ghi. - Đọc sgk củng cố kiến thức đã học. - Đọc phần còn lại sgk, tìm hiểu về tâm lí mỗi nhân vật, có nhận xét, đánh giá từng nhân vật. Giờ sau học văn học .