Giáo án Ngữ văn 10 - Tiết 60 Làm văn: Phương pháp thuyết minh Và Ra đề số 5

Ngày soạn: 12/1/07 Tiết: 60 Làm văn: Phương pháp thuyết minh Và Ra đề số 5 (làm ở nhà) A.Mục tiêu bài học Giúp HS: -Hiểu rõ tầm quan trọng cuat phương pháp thuyết minh và những yêu cầu đối với việc vận dụng phương phá thuyết minh. -Nắm được một số phương pháp thuyết minh cụ thể. -Biết vận dụng những kiến thức và kĩ năng đã học về văn bản thuyết minh để viết được một bài văn nhằm trinh bày một cách cụ thể, chuẩn xác, hấp dẫn, sinh động về một sự vật hay hiện tượng. B.Phương tiện thực hiện SGK,SGV,Thiết kế bài học C.Cách thức tiến hành GV tổ chức giờ dạy theo cách kết hợp các hình thức trao đổi thảo luận, thực hành D.tiến trình dạy học 1.ổn định tổ chức(không kiểm tra bài cũ) 2.Bài mới: Hoạt động của GV & HS Yêu cầu cần đạt *HĐ1:Nêu tầm quan trọng của phương pháp thuyết minh? -Đối với vấn đề cần thuyết minh phải như thế nào? -Khi truyền đạt trước người đọc, người nghe thì vấn đề cần thuyết minh đó phải như thế nào? *HĐ2: Hướng dẫn tìm hiểu lại một số phương pháp thuyết minh đã học VD:sgk/tr48 -Các phương pháp thuyết minh đã học đó là gì? -Tác giả đoạn 1 phần a được sử dụng theo phương pháp thuyết minh nào? -Tương tự đoạn 2,3,4 phần a đc sd theo phương pháp thuyết minh nào? Có sự khác biệt đoạn 1 không? Vì sao? -Tác dụng của việc sử dụng phương pháp thuyết minh đó? *HĐ3: Dẫn dắt HS tìm hiểu thêm một số phương pháp thuyết minh -Thuyết minh chú thích lànhư thế nào? -Thuyết minh bằng cách giảng giải nguyên nhân-kết quả? *HĐ4: Hướng dẫn HS nắm bắt những y/c với việc vận dụng phương pháp thuyết minh -Muốn làm bài văn thuyết minh có kết quả thì phải như thế nào? -Những phươg pháp thuyết minh thường gặp đó là gì? -Việc lựa chọn, vận dụng và phối hợp các phương pháp thuyết minh cần tuân theo những nguyên tắc nào? *HĐ5: Luyện tập Bài tập1/sgk-bt (22) Anh (chị) hãy cho biết, trong ví dụ nêu dưới đây, tác giả dã sử dụng phương pháp thuyết minh cụ thể nào? “Bầu sinh quyển như một tấm chăn bao bọc bảo vệ quả đất khỏi sức nóng và tia bức xạ của Mặt Trời. Nhưng giờ đây, tấm chăn này đã bị thủng và nhiệt của Mặt Trời lọt qua làm cho khí hậu của Trái Đất nóng lên. Các nhà khoa học gọi hiện tượng nóng lên này là hiệu ứng nhà kính. I.Tầm quan trọng của phương pháp thuyết minh -Phải hiểu biết rõ ràng, chính xác, đầy đủ về sự vật, hiện tượng cần được thuyết minh -Phải thực lòng mong muốn truyền đạt những tri thức ấy cho người đọc( người nghe). -Phương pháp truyền đạt cho người đọc người nghe cần dễ hiểu, rõ ràng, chính xác, khoa học và trong sáng. II.Một số phương pháp thuyết minh 1.ôn tập các phương pháp thuyết minh đã học VD:SGK/tr48 a.Tác giả mỗi đoạn trích đều sử dụng những phương pháp thuyết minh khác nhau: nêu định nghĩa, liệt kê, nê ví dụ, dùng số liệu, so sánh, phân loại, phân tích -Nêu nhận định về nhân vật lịch sử Trần Quốc Tuấn (định nghĩa), rồi liệt kê bằng số liệu cụ thể để phân tích. -Dùng bút pháp liệt kê, rồi phân tích, nêu ví dụ. -Dùng số liệu để so sánh rồi phân loại và nêu ví dụ phân tích đưa ra kết luận. -Đưa ra nhận định về nhạc cụ của một điệu hát, liệt kê một loạt các loại đàn làm ví dụ minh hoạ rồi đi phan tích và phân loại ra những âm thanh của điệu hát đó. b.Tác dụng: làm cho lời văn thêm truyền cảm, sinh động, hấp dẫn, chuẩn xác. 2.Tìm hiểu thêm một số phương pháp thuyết minh -Thuyết minh chú thích -Thuyết minh bằng cách giảng giải nguyên nhân- kết quả III.Yêu cầu đối với việc vận dụng phương pháp thuyết minh 1.Muốn làm bài văn thuyết minh có kết quả, người làm bài phải nắm được phương pháp thuyết minh. 2.Những phương pháp thuyết minh thường gặp: định nghĩa, chú thích, phân tích, phân loại, liệt kê, giảng giải nguyên nhân –kết quả, nêu ví dụ, so sánh, dùng số liệu,… 3.Việc lựa chọn, vận dụng và phối hợp các phương pháp thuyết minh cần tuân theo các nguyên tắc: -Không xa rời mục đích thuyết minh -Làm nổi bật bản chất và đặc trưng của sự vật, hiện tượng -Làm cho người đọc (người nghe) tiếp nhận dễ dàng và hứng thú. III.Luyện tập Bài tập1/sgk-bt (22) -Bằng phương pháp so sánh và phương pháp chú thích -Tác giả đã làm sáng tỏ hình ảnh về bầu sinh quyển của Trái Đất ngày nay đang ngày một nóng lên bởi các hiệu ứng nhà kính. 3.Ra đề số 5 Đề bài: Hãy viết một bài văn thuyết minh ngắn gọn (khoảng trên dưới 2 trang giấy) để giới thiệu về một trong các đối tượng sau: -Một danh lam thắng cảnh của đất nước quê hương. -Một loại hình ca nhạc (hay sân khấu) mà anh (chị) hằng yêu thích. -Một ngành thủ công mĩ nghệ (hoặc một đặc sản, một nết văn hoá ẩm thực) của địa phương mình. -Một lễ hội ghi lại những nét đẹp của phong tục truyền thống hoặc thể hiện khí thế sôi nổi của thời đại. Gợi ý: (Cần chú ý) -Đề tài nào cũng cần có sự hiểu biết sâu sắc, chặt chẽ, rõ ràng -Đưa ra phương pháp thuyết minh dễ hiểu, rõ nét nghĩa -Cách sử dụng từ ngữ để thuyết minh tạo sự thu hút, hấp dẫn sinh động đối với người đọc người nghe. -Sử dụng phương phaps thuyết minh hợp lí…