Giáo án Ngữ văn 10 Tuần 26 tiết 73,74- Những yêu cầu về sử dụng tiếng việt

Tuần 26; tiết 73,74 NHỮNG YÊU CẦU VỀ SỬ DỤNG TIẾNG VIỆT I. MỤC TIÊU 1. Kiến thức - Những yêu cầu sử dụng đúng tiếng Việt theo các chuẩn mực về ngữ âm và chữ viết, về từ ngữ, về ngữ pháp, về phong cách ngôn ngữ. - Những yêu cầu sử dụng hay để đạt hiệu quả giao tiếp cao. 2. Kĩ năng - Sử dụng tiếng Việt theo đúng các chuẩn mực ngôn ngữ. - Sử dụng sáng tạo, linh hoạt theo các phương thức chuyển đổi, theo các phép tu từ. - Phát hiện, phân tích và sửa lỗi về phát âm, về chữ viết, dùng từ, đặt câu, cấu tạo văn bản, về phong cách ngôn ngữ,... 3. Thái độ: Yêu mến, quý trọng và không ngừng rèn luyện để sử dụng tiếng Việt tốt. II. CHUẨN BỊ - GV: Giáo án, sgk, sgv - HS: Đọc sgk, soạn bài III. CÁC BƯỚC LÊN LỚP 1 Ổn định lớp: 2. Kiểm tra bài cũ: (Hệ thống lại kiến thức) 3. Bài mới: Phong ba bảo táp không bằng ngữ pháp Việt Nam Ho¹t ®éng cña GV vµ HS Nội dung cần đạt HĐ1 - GV:Những câu trong mục (a) (b) maéc loãi gì? Caùch söûa - HS: Traû lôøi * Ngöõ lieäu (a) + C©u 1: sai phô ©m cuèi c/t “giÆc” -> “giaët” + C©u 2: sai phô ©m ®Çu d/r “d¸o”-> “raùo” + C©u 3: thanh ®iÖu hái/ng· “lÏ; ®çi” -> “ leû, ñoåi” * Ngöõ lieäu (b) +Tõ ng÷ ®Þa phư¬ng: dưng mê, bÈu, mê +Tõ ng÷ toµn d©n tư¬ng øng: dưng mê = nhưng mµ, bÈu = b¶o, mê = mµ - GV: Nhaän xeùt, söûa chöõa. VËy theo em vÒ ng÷ ©m vµ ch÷ viÕt cÇn ph¶i thùc hiÖn nh÷ng quy ®Þnh nµo? - HS: Traû lôøi * Ngöõ lieäu (a) + Dïng tõ chöa chính xaùc + G©y hiÓu lÇm vÒ ý nghÜa cña tõ + Cã thÓ söa: phót chãt; truyÒn ®¹t; c¸c bÖnh truyÒn nhiÔm vµ chÕt v× c¸c bÖnh nµy ®· gi¶m dÇn, nh÷ng bÖnh nh©n kh«ng cÇn ph¶i mæ m¾t, ®ưîc ®iÒu trÞ b»ng nh÷ng thø thuèc tra m¾t ®Æc biÖt do khoa dưîc pha cheá. * Ngöõ lieäu (b) + Dïng tõ sai môc ®Ých + Dïng tõ chöa chuaån xaùc - C©u 1 söa lµ: Anh Êy cã mét nhưîc ®iÓm.. - C©u 5 söa lµ: …thø tiÕng rÊt sinh ®éng, phong phó. - GV: Nhaän xeùt, söûa chöõa VËy ®èi víi tõ ng÷, cÇn ph¶i sö dông như thÕ nµo cã hiÖu qu¶ nhÊt? - HS: Traû lôøi - HS: laøm caùc baøi taäp muïc 3. + Lçi thõa tõ “qua” cã thÓ bá tõ “qua” hoÆc viÕt: Qua t¸c phÈm “T¾t ®Ìn” cña Ng« TÊt Tè, ta thÊy h×nh ¶nh ngêi phô n÷ n«ng th«n trong chÕ ®é cò. + ThiÕu vÞ ng÷ cã thÓ viÕt l¹i “Lßng tin tưëng s©u s¾c ®· ®ưîc thÓ hiÖn b»ng nh÷ng hµnh ®éng cô thÓ. HoÆc ®ã lµ lßng tin tưëng s©u s¾c. + C©u 1: chưa chÝnh x¸c, g©y m¬ hå, cã thÓ söa: Cã ®ưîc ng«i nhµ ngưêi ta ®· lµm cho, bµ sèng h¹nh phóc h¬n. HoÆc Cã ®ưîc ng«i nhµ, bµ sèng h¹nh phóc h¬n. + C©u 2, 3, 4: ®óng Yeâu caàu veà ngöõ phaùp? - HS: Traû lôøi caùc caâu hoûi muïc 4 * Ngöõ lieâu (a) + Hoaøng hoân -> buoåi chieàu. + Heát söùc laø -> raát , voâ cuøng. * Ngöõ lieäu (b) + Caùc töø xöng hoâ: baåm, cuï, con. + Thaønh ngöõ: trôøi tru ñaát dieät, moät thöôùc ñaát caém duøi khoâng coù. + Caùc töø ngöõ mang saéc thaùi khaåu ngöõ: sinh ra, coù daùm noùi gian, quaû,… + Khoâng - GV: Boå sung, söûa chöõa. KÕt luËn chung vÒ phong c¸ch ng«n ng÷. HÑ2 - HS: Thaûo luaän caùc caâu hoûi muïc II Trình baøy 1+ Cheát ñöùng: cheát hieân ngang-> khí phaùch cao ñeïp. + Soáng quyø: quỳ luî, heøn nhaùt. 2. Chieác noâi xanh, caùi maùy ñieàu hoaø khí haäu -> bieåu thò caây coái-> mang laïi lôïi ích cho con ngöôøi. - GV: Nhaän xeùt, söûa chöõa Nªu nhËn xÐt vÒ sö dông hay, hiÖu qu¶ tiÕng ViÖt?. - HS: Traû lôøi - GV: Choát yù HÑ3 Cho HS hoaït ñoäng nhoùm + N1: Baøi taäp 1 + N2: Baøi taäp 2 - HS: Thaûo luaän, trình baøy baûng Nhaän xeùt, boå sung - GV: choát laïi I. SỬ DỤNG ĐÚNG THEO CÁC CHUẨN MỰC CỦA TIẾNG VIỆT 1. Về ngữ âm, chữ viết - Phát âm theo âm chuẩn của tiếng Việt. - Viết chữ đúng theo quy tắc hiện hành của chữ quốc ngữ. 2. Về từ ngữ Dùng từ ngữ đúng theo hình thức, cấu tạo, ý nghĩa, và đặc điểm ngữ pháp của chúng trong tiếng Việt. 3. Về ngữ pháp Yêu cầu đặt câu theo đúng các quy tắc ngữ pháp, diễn đạt đúng các quan hệ ý nghĩa, sử dụng dấu câu thích hợp và có sự liên kết câu để tạo nên mạch lạc cho văn bản. 4. Về phong cách ngôn ngữ Yêu cầu sử dụng các phương tiện ngôn ngữ phù hợp với ngữ cảnh giao tiếp, với phong cách chức năng ngôn ngữ. II. SỬ DỤNG HAY, ĐẠT HIỆU QUẢ GIAO TIẾP CAO Khi nói hoặc viết, chẳng những cần sử dụng tiếng Việt đúng theo các chuẩn mực, mà cần sử dụng một cách sáng tạo, có sự chuyển đổi linh hoạt theo các phương thức và quy tắc chung, theo các phép tu từ để cho lời nói, câu văn có tính nghệ thuật và đạt hiệu quả giao tiếp cao. III. LUYỆN TẬP Bài tập 1. bàng hoàng; chất phác; bàng quan; lãng mạn; hưu trí; uống rượu; trau chuốt; nồng nàn; đẹp đẽ; chặt chẽ. Bài tập 2. - Từ lớp phân biệt theo tuổi tác, thế hệ, không có nét nghĩa xấu nên phù hợp câu văn. Còn từ hạng phân biệt theo phẩm chất tốt - xấu nên không phù hợp. - Từ phải mang nét nghĩa bắt buộc, nặng nề không phù hợp việc “đi gặp các vị cách mạng đàn anh”. Còn từ sẽ mang nét nghĩa nhẹ nhàng, phù hợp. 4. Củng cố: Đọc ghi nhớ sgk. 5. Höôùng daãn töï hoïc: - Xem laïi caùc baøi viết phaân tích vaø söûa caùc loãi veà chöõ vieát, töø ngöõ, caâu vaên,… - Phaân tích hieäu quaû cuûa caùc pheùp tu töø trong moät soá ñoaïn vaên, ñoaïn thô yeâu thích. - Soaïn baøi: Hoài troáng Coå Thaønh (Đọc và soạn bài câu 1, 4) Ký duyệt tuần 26 – 18/2/2012 P.HT IV. RUÙT KINH NGHIEÄM