Giáo án Ngữ văn 10 Tuần 5 tiết 13 làm văn: lập dàn ý bài văn tự sự ( đọc thêm)

Tuần 5 Ngày soạn: 07/09/2011 Tiết 13 Ngày dạy: 09/09/2011 Làm văn: LẬP DÀN Ý BÀI VĂN TỰ SỰ ( Đọc thêm) A. MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT: Biết cách lập dàn ý khi triển khai bài văn tự sự B. TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KĨ NĂNG, THÁI ĐỘ 1. Kiến thức - Dàn ý và các yêu cầu của việc lập dàn ý - Yêu cầu của mỗi phần trong giàn ý 2. Kĩ năng: - Xây đựng được giàn ý cho một bài văn tự sự theo các phần: mở bài, thân bài, kết luận - Vận dụng được các kiến thức đã học về văn tự sự và vốn sống của bản thân để xây dựng dàn ý 3. Thái độ: Ý thức xác định yêu cầu đê, lập dàn ý trước khi làm bài văn tự sự C. PHƯƠNG PHÁP: Tích hợp, quy nạp, luyện tập D.TIẾN TRÌNH DẠY HỌC: 1. Ổn định lớp:10a2……………………………………………………………….............. 2. Kiểm tra bài cũ : Cho học sinh nhắc lại lý thuyết về văn tự sự ……………………………………………………………………………………………………... 3. Bài mới: Các cụ ngày xưa đã dạy “Ăn có nhai, nói có nghĩ”. Nghĩa là đừng vội vàng trong khi ăn và phải cân nhắc kĩ trước khi nói. Làm 1 bài văn cũng vậy phải có dàn ý, có sự sắp xếp các ý, các sự kiện tương đối hòan chỉnh. Để rõ vai trò của dàn ý chúng ta tìm hiểu bài “ Lập dàn ý bài văn tự sự” HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS NỘI DUNG BÀI DẠY GV gọi hs đọc phần trích trong SGK và hỏi ? Trong phần trích trên, nhà văn Nguyên Ngọc nói về việc gì? ? Qua lời kể của nhà văn, em học tập được điều gì trong quá trình hình thành ý tưởng, dự kiến cốt truyện để chuẩn bị lập dàn ý cho bài văn tự sự Gợi ý: - Quá trình suy nghĩ để viết rừng xà nu. - Rút kinh nghiệm - Tiếp theo lập dàn ý. ? Muốn hình thành ý tưởng, dự kiến cốt truyện phải cần có những yếu tố nào? (Đề tài, nhân vật sắp xếp sự việc chi tiết) - Gọi HS đọc đoạn trích của Nguyễn Tuân và 2 gợi ý kể về “ hậu thân “ của chị Dậu. - GV chia HS ra làm 2 nhóm, mỗi nhóm lập dàn ý cho một bài văn kể theo gợi ý SGK. - GV gọi 1 HS của mỗi nhóm lên bảng trình bày và lưu ý HS chọn nhan đề đặt cho bài viết. - HS trình bày xong, GV cho HS trong nhóm bổ sung và nhận xét , chốt lại vấn đề. - Từ 2 dạng bài tập trên gợi ý HS phát biểu cách lập dàn ý 1 bài văn tự sự: ? Trước khi lập dàn ý cần phải làm gì? ? Có đề tài, chủ đề đã đủ chưa? Cần phải thêm gì nữa? ? Để bài viết rõ ràng mạch lạc có cần phải cân đối bố cục trước không? Bố cục đó như thế nào? ? Có bố cục ý rồi, em hoàn thiện bài viết như thế nào? - GV nhận xét bổ sung rút ra kết luận và hướng dẫn HS nắm vững ghi nhớ. - Gọi HS đọc đề bài : yêu cầu các em xác định yêu cầu đề bài. - GV cho HS kể những sai lầm có thể phạm. Yêu cầu các em chọn 1 trong số những sai lầm đó để lập dàn ý. - Gọi HS trình bày dàn ý của mình . Cho HS khác nhận xét bổ sung rồi đưa ra kết luận. GV hướng dẫn học sinh tự học, làm bài và soạn bài ở nhà - Bài cũ - Bài mới I. TÌM HIỂU CHUNG 1. Hình thành ý tưởng, dự kiến cốt truyện: Phân tích ngữ liệu SGK: Câu 1: Nhà văn Nguyên Ngọc kể về quá trình suy nghĩ, chuẩn bị để sáng tác truyện ngắn Rừng xà nu. Câu 2: Rút kinh nghiệm: - Cần hình thành ý tưởng, dự kiến cốt truyện ( mở đầu, kết thúc); sau đó suy nghĩ, tưởng tượng về các nhân vật theo những mối quan hệ nào đó và nêu những sự việc, chi tiết tiêu biểu, đặc sắc tạo nên cốt truyện. - Tiếp theo là lập dàn ý 3 phần: MB, TB, KB. => Lập dàn ý: Xác định những nội dung chính của câu chuyện mà mình sẽ viết, sẽ kể 2. Lập dàn ý: a. Yêu cầu - Chọn nhan đề: Dự kiến đề tài - Lập dàn ý: Xác định các nhân vật, chọn và sắp xếp sự việc, chi tiết tiêu biểu một cách hợp lí. b. Lập dàn ý theo ba bước: - Mở bài: Giới thệu câu chuyện sẽ kể - Thân bài: Những sự việc, chi tiết chính theo diễn biến của câu chuyện - Kết bài: Kết thúc câu chuyện c. Tiến hành lập dàn ý * Đề bài 1 Mở bài: Sau khi chạy khỏi nhà quan cụ, chị Dậu gặp một cán bộ cách mạng. Thân bài: - Cuộc Cách Mạng Tháng 8 nổ ra, chị Dậu trở về làng. - Khí thế cách mạng sục sôi, chị Dậu dẫn đầu biểu tình lên huyện cướp chính quyền, phá kho thóc của Nhật. - Kết bài: Chị Dậu và bà con xóm làng mừng ngày tổng khởi nghĩa thành công, cái Tý trở về. * Đề bài 2 Mở bài: Cuộc kháng chiến chống Pháp nổ ra, làng chị Dậu bị địch chiếm nhưng ban đêm vẫn có cán bộ cách mạng hoạt động bí mật. Thân bài: - Quân Pháp càn quyét truy lùng cán bộ. - Trong làng căng thẳng, mọi người hoảng sợ, chị Dậu vẫn bình tỉnh che dấu cán bộ dưới hầm. - Kết bài: Tổng khởi nghĩa thành công, chị Dậu nghẹn ngào đón cái Tý. 3. Ghi nhớ: SGK II. LUYỆN TẬP: Bài 1: - Chọn nhan đề: Chiến thắng chính mình, vượt qua lỗi lầm. - Lập dàn ý: + Mở bài: Vượt qua lỗi lầm, chiến thắng chính mình, nhân vật Tôi đang hạnh phúc với kết quả học tập. + Thân bài:Nhân vật Tôi hồi tưởng và kể lại Quá khứ là HS tốt gương mẫu. vì giây phút yếu lòng-> Lỗi lầm sau đó Sự thức tỉnh, sửa sai từ sự động viên giúp đỡ của gia đình, bạn bè… + Kết bài: Bài học nhận thức rút ra từ quá trình phấn đấu. III. HƯỚNG DẪN TỰ HỌC: 1. Bài cũ: - Lập dàn ý là gì? - Muốn lập dàn ý phải làm gì? ( cần chú ý điều gì?) - Kết cấu dàn ý chung của bài văn tự sự? - Lập dàn ý kể về một kỉ niệm sâu sắc trong cuộc đời anh ( chị), hay câu chuyện xảy ra mà anh ( chị) đã chứng kiến. 2. Bài mới - Soạn bài Uy-lít-xơ trở về: + Tóm tắt văn bản + Phân tích vẻ đẹp tâm hồn và vẻ đẹp trí tuệ của nhân vật Uy-lít-xơ E. RÚT KINH NGHIỆM: ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………