Giáo án Ngữ văn 10 Tuần 5tiết 14,15 đọc văn: uy-Lit-xơ trở về ( trích sử thi ô-đi-xê)

Tuần 5 Ngày soạn: 12/ 9/ 2011 Tiết :14,15 Ngày dạy: 14/ 9/ 2010 Đọc văn: UY-LIT-XƠ TRỞ VỀ ( Trích sử thi Ô-đi-xê) Hô-me-rơ A.MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT -Thấy được diện mạo tinh thần của người Hy Lạp cổ đại thể hiện ở trí tuệ và lòng chung thủy của nhân vật lý tưởng. -Nắm được đặc điểm của nghệ thuật sử thi Ô –đi-xê. B.TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KỸ NĂNG, THÁI ĐỘ. 1.Kiến thức : -Trí tuệ và tình yêu của Uy-lít-xơ và Pê- nê- lốp, biểu tượng của những phẩm chất cao đẹp mà người cổ đại Hy Lạp khát khao vươn tới. -Đặc sắc của nghệ thuật sử thi Hô-me-rơ :Miêu tả tâm lý, lối so sánh, sử dụng ngôn tư, giọng điệu kể chuyện. 2.Kỹ năng: -Đọc hiểu văn bản theo đặc trưng thể loại. -Phân tích nhân vật qua đối thoại. - Tự nhận thức, xác định giá trị chân chính và sâu sắc nhất trong cuộc sống chính là quê hương, gia đình, tình yêu và lòng trung thủy 3.Thái độ: Nhận thức được tình cảm gia đình cao đẹp, là động lực giúp con người vượt qua khó khăn. C.PHƯƠNG PHÁP : -Phương pháp :Quy nạp, phát vấn, thảo luận. D.TIẾN TRÌNH DẠY HỌC . 1.Ổn định: 10a1……………………………………10a2……………………………………….. 2.Bài cũ: 10a1……………………………………10a2……………………………………….. ? Nội dung tư tưởng và nét đặc sắc về nghệ thuật của truyện ADV và MC-TT? 3.Bài mới: Một trong những thành tựu chói sáng của văn học Hy Lạp cổ đại là hai bản sử thi anh hùng ca I-li-át và Ô-đi –xê của Hô –me- rơ - nhà thơ mù, cha đẻ của thơ ca Hy Lạp cổ đại. Đoạn trích Uy-lít-xơ trở về là một trong những khúc ca hay của sử thi Ô- đi –xê HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS NỘI DUNG BÀI DẠY -Hướng dẫn hs tìm hiểu tác giả, tác phẩm, đoạn trích : Gọi hs đọc phần Tiểu dẫn và tóm tắt nội dung. - Bố cục : 2 phần : +Từ đầu… kém gan dạ: Cảnh nhủ mẫu báo tin Uy-lit-xơ trở về. +Phần còn lại: Cảnh Uy và Pê gặp nhau. -Hướng dẫn hs đọc và tìm hiểu văn bản:Phân vai đọc : thể hiện tâm trạng nhân vật. ? Những nhân vật chính của văn bản? Đặt câu hỏi cho hs thảo luận , đại diện nhóm trình bày: Nhóm 1,2: ? Hoàn cảnh của nhân vật Uy-lit-xơ? ? Phân tích diễn biến tâm trạng của Uy-lit-xơ ( khi Pê-nê-lốp chưa nhận ra và khi nhận ra)?Chú ý cách đối thoại của Uy-lit-xơ và phép lặp định ngữ để thấy được hiệu quả nghệ thuật của nó?Đoạn cuối đã sử dụng nghệ thuật gì để thể hiện tâm trạng gì của Uy-lit-xơ? ? Từ đó nhận xét vẻ đẹp của nhân vật Uy-lit-xơ? Nhóm 2,3: ? Hoàn cảnh của nhân vật Pê-nê-lốp? ? Phân tích diễn biến tâm trạng của Pê-nê-lốp để thấy được vẻ đẹp của nhân vật?( khi nhũ mẫu báo tin , khi đối diện với Uy-lit-xơ).Chú ý đối thoại của Pê-nê-lốp và phép lặp định ngữ .Nhận xét hình ảnh sử dụng ở cuối đoạn?Hình ảnh đó thể hiện tam trạng gì của Pê-nê-lốp? ? Từ đó nhận xét về vẻ đẹp của nhân vật Pê-nê-lốp? ? Những nét đặc sắc về nghệ thuật đã được sử dụng để miêu tả diễn biến tâm trạng nhân vật?( nêu dẫn chứng và nhấn mạnh lại hiệu quả nghệ thuật ). ? Vẻ đẹp của nhân vật? Đặc sắc về nghệ thuật? -Gv hướng dẫn HS tự học I.GIỚI THIỆU CHUNG 1. Tác giả: - Hô me rơ là nhà thơ mù. - Sống vào khoảng thế kỉ IX – VIII trướng Công nguyên. 2. Sử thi “Ô đi xê ” - Gồm 12110 câu thơ, 24 khúc ca. - Chủ đề : Chinh phục thiên nhiên và bảo vệ hạnh phúc gia đình. - Tóm tắt: Sgk/47. - Vị trí đoạn trích: khúc ca thứ XXIII. II.ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN : 1. Đọc và giải nghĩa những từ ngữ khó: Giọng đọc thể hiện tâm trạng của các nhân vật. 2.Tìm hiểu văn bản: a. Nhân vật Uy-lit- xơ : *. Hoàn cảnh: - 20 năm rời xa quê hương, gia đình . - Thiết tha đoàn tụ gia đình. -> Yêu xứ sở, nặng tình vợ chồng, tình cha con, tình chủ-khách, tình chủ-tớ *. Diễn biến tâm trạng: Vẻ đẹp phẩm chất, trí tuệ : -Khi Pê-nê-lốp chưa nhận ra : +Kiềm chế cảm xúc , bình tĩnh, nhẫn nại +Cảm thông thái độ của vợ, tự tin, trách móc. +Mưu trí gợi cách giải quyết sự việc -Khi Pê-nê-lốp nhận ra: Hạnh phúc đón nhận giây phút sum họp -> khôn ngoan mưu trí, dũng cảm, tỉnh táo b. Nhân vật Pê-nê-lốp: *. Hoàn cảnh : - 20 năm đợi chồng cho dù 108 vị cầu hôn… - Tưởng Uy-lit-xơ không con hoặc không về *. Diễn biến tâm trạng: Vẻ đẹp tâm hồn, trí tuệ: - Khi nhũ mẫu báo tin:Nghi ngờ, Phân vân lúng túng - Khi đối diện với Uy-lit-xơ: bàng hoàng, xúc động, yêu thương, thận trọng, lý trí, ôn hòa, khéo léo =>Người phụ nữ thủy chung, biết kiềm chế cảm xúc, thận trọng, tỉnh táo và thông minh è - P dùng sự khôn khéo xác minh sự thật. - U bằng trí tuệ đáp ứng được thử thách. => Sự gặp gỡ của hai tâm hồn, trí tuệ. 3. Tổng kết a. Nghệ thuật: - Miêu tả tâm lí nhân vật: chi tiết, cụ thể, lối so sánh có đuôi dài, sinh động, giàu hình ảnh mang đặc trưng của sử thi - Ngôn ngữ trong sáng, hào hùng, giọng kể chậm rãi, tha thiết b. Ý nghĩa văn bản: - Ca ngợi sức mạnh trí tuệ Hi Lạp cổ đại và phản ánh khát vọng đấu tranh bảo vệ hạnh phúc gia đình III.HƯỚNG DẪN TỰ HỌC -Đọc theo kiểu đối thoại nhân vật kịch, thể hiện diễn biến tâm lý nhân vật và xung đột kịch. -Hoc theo nhóm, phân vai như tập diễn một hồi kịch. -Nắm vững giá trị nội dung và nghệ thuật của đoạn trích - Soạn bài: Ra ma buộc tội E.RÚT KINH NGHIỆM: