Giáo án ngữ văn 11 cơ bản: Vào Phủ Chúa Trịnh (GV: Võ Thị Kim Loan)

VAỉO PHUÛ CHUÙA TRềNH (Trớch Thửụùng kinh kớ sửù) Leõ Hửừu Traực Tuaàn: 1 NS: 7/11/07/09 Tieỏt CT: 1-2 ND: 2/13/07/09 A. MUẽC TIEÂU CAÀN ẹAẽT: Giuựp HS Kieỏn thửực - Caỷm nhaọn ủửụùc giaự trũ hieọn thửùc saõu saộc cuỷa TP vaứ nhaõn caựch thanh cao cuỷa TG qua ngoứi buựt kớ sửù chaõn thửùc, saộc saỷo veà cuoọc soỏng trong phuỷ chuựa trũnh. -Naộm ủửụùc neựt ủaởc saộc trong ngheọ thuaọt vieỏt kớ cuỷa Leõ Hửừu Traực qua ủoaùn trớch. Kú naờng: ẹoùc dieón caỷm, toựm taột, phaựt hieọn chi tieỏt, phaõn tớch TP vaờn xuoõi thuoọc theồ loaùi kớ. Tử tửụỷng, thaựi ủoọ: -Coự nhaọn thửực ủuựng ủaựn veà lũch sửỷ. Bieỏt traõn troùng nhửừng lửụng y coự taõm coự ủửực. -Coự thaựi ủoọ vaứ caựch ửựng xửỷ ủuựng trửụực nhửừng caựm doó cuỷa danh lụùi. B. PHệễNG PHAÙP: Neõu vaỏn ủeà, thaỷo luaọn, ủaứm thoaùi, phaõn tớch, bỡnh giaỷng. C.TIEÁN TRèNH DAẽY HOẽC: 1. OÅn ủũnh lụựp, kieồm tra sú soỏ 2.Kieồm tra baứi cuừ: Kieồm tra SGK, vụỷ ghi cheựp cuỷa HS. 3.Baứi mụựi: GV - Giụựi thieọu khaựi quaựt chửụng trỡnh Ngửừ vaờn 11 - Giụựi thieọu yeõu caàu baứi hoùc. Hoaùt ủoọng cuỷa GV vaứ HS Noọi dung caàn ủaùt Troùng taõm tieỏt 1: ?Trỡnh baứy nhửừng hieồu bieỏt cuỷa em veà taực giaỷ Leõ Hửừu Traực. GV nhaọn xeựt, boồ sung, keỏt luaọn. -Queõ hửụng TG gaàn Thaờng Long, voỏn laứ moọt maỷnh ủaỏt ủũa linh nhaõn kieọt, coự nhieàu nhaõn taứi nhử Nguyeón Traừi, Nguyeón Dửừ, traùng nguyeõn 13 tuoồi Nguyeón Hieàn, Phaùm ẹỡnh Hoồ,... -Haỷi Thửụùng Laừn OÂng: OÂng lửụứi ụỷ ủaỏt Thửụùng Hoàng, Haỷi Dửụng. -Laứ con thửự 7 cuỷa moọt gia ủỡnh quớ toọc: cha laứ Hửừu Thũ lang Boọ coõng; oõng noọi laứm Hieỏn saựt sửự, chuự ruoọt laứ Thửụùng thử, baực ruoọt laứ Giaựm saựt ngửù sửỷ, em ruoọt laứ Tieỏn sú, anh hoù laứ Thũ thử,... Danh y, nhaứ thụ, nhaứ vaờn Leõ Hửừu Traực ủaừ soỏng trong moọt thụứi ủaùi nhử theỏ naứo? Xaừ hoọi roỏi ren, vua Leõ buứ nhỡn, chuựa trũnh tieỏm quyeàn, aờn chụi xa hoa, laừng phớ, nhaõn daõn cụ cửùc,... (TP Vửừ trung tuyứ buựt; ẹeõm hoọi Long Trỡ) ?ẹieàu aỏy coự aỷnh hửụỷng gỡ ủeỏn cuoọc ủụứi vaứ sửù nghieọp cuỷa Leõ Hửừu Traực? ?Keồ teõn nhửừng taực phaồm tieõu bieồu cuỷa Leõ Hửừu Traực. Giải thớch tờn của cỏc tỏc phẩm đú? ?Neõu xuaỏt xửự cuỷa TP Thửụùng kinh kớ sửù. ?Trỡnh baứy nhửừng hieồu bieỏt cuỷa em veà cuoỏn Haỷi Thửụùng y toõng taõm lúnh. Thửụùng kinh kớ sửù laứ TP thuoọc theồ loaùi gỡ? Em bieỏt gỡ veà theồ loaùi VH aỏy? GV nhaọn xeựt, boồ sung: Kớ laứ 1 theồ vaờn xuoõi tửù sửù trung ủaùi thieõn veà ghi cheựp nhửừng ủieàu ủửụùc chửựng kieỏn 1 caựch trung thửùc, khaựch quan. Qua ủoự, theồ hieọn thaựi ủoọ cuỷa ngửụứi vieỏt. Theồ loaùi kớ ra ủụứi vaứ phaựt trieồn nhanh vaứo khoaỷng theỏ kổ XVIII. ?Noọi dung cuỷa Thửụùng kinh kớ sửù? GV nhaọn xeựt, boồ sung, keỏt luaọn. Thuụỷ nhoỷ thửụứng theo cha vaứo cung hoùc neõn trong caỏm thaứnh nụi naứo oõng cuừng bieỏt, chổ rieõng phuỷ chuựa Trũnh thỡ ủaõy laứ laàn ủaàu oõng ủaởt chaõn ủeỏn. ?Vũ trớ cuỷa ủoaùn trớch Vaứo phuỷ chuựa trũnh? GV hửụựng dẫn caựch ủoùc: ủoùc dieón caỷm, theồ hieọn ủửụùc caỷm xuực cuỷa TG. ?Truyeọn ủửụùc keồ theo ngoõi thửự maỏy? YÙ nghúa cuỷa caựch sửỷ duùng ngoõi keồ naứy? ?Xaực ủũnh boỏ cuùc cuỷa ủoaùn trớch. GV nhaọn xeựt, boồ sung, keỏt luaọn. GV neõu vaỏn ủeà ?Tỡm nhửừng chi tieỏt mieõu taỷ quang caỷnh trong phuỷ chuựa. GV nhaọn xeựt, boồ sung. ?Em coự nhaọn xeựt gỡ veà trỡnh tửù mieõu taỷ? ?Em coự nhaọn xeựt gỡ veà quang caỷnh ủửụùc mieõu taỷ trong phuỷ chuựa? (tửứ caỷnh thieõn nhieõn ủeỏn ủoà duứng vaứ nhửừng sinh hoaùt trong phuỷ?) ?Sửù giaứu sang, xa hoa nụi phuỷ chuựa noựi leõn ủieàu gỡ? ?Tỡm daón chửựng ủeồ thaỏy ủửụùc uy quyeàn cuỷa chuựa Trũnh? ?Nhaọn xeựt veà cung caựch sinh hoaùt nụi phuỷ chuựa. Gv bỡnh giaỷng, nhaọn xeựt boồ sung. ?ẹaống sau vieọc mieõu taỷ caỷnh trong phuỷ chuựa, taực giaỷ ủaừ baứy toỷ thaựi ủoọ nhử theỏ naứo? GV gụùi yự: caựch ghi cheựp cuỷa TG cuừng theồ hieọn thaựi ủoọ. GV cung caỏp boồ sung. GV ủoùc ủoaùn thụ (Sgk). ?ẹoaùn thụ ụỷ ủaàu phaàn trớch coự yự nghúa gỡ? ?ẹoaùn thụ coự noọi dung gỡ? Qua ủoự giuựp ta hieồu theõm gỡ veà TG?(veà thaựi ủoọ khi ủeỏn phuỷ chuựa, veà con ngửụứi vaứ taứi naờng cuỷa oõng) GV nhaọn xeựt, boồ sung. ?Nhửừng chi tieỏt naứo trong TP theo em laứ coự taực duùng laứm noồi baọt giaự trũ hieọn thửùc cuỷa TP? ?Nguoàn vaọt chaỏt ủeồ cung phuùng cho cuoọc soỏng giaứu sang, xa hoa nụi phuỷ chuựa thửùc chaỏt coự tửứ ủaõu? ẹieàu aỏy gụùi leõn nhửừng suy nghú gỡ? GV bỡnh giaỷng boồ sung.(lieõn heọ vụựi Chuyeọn cuừ trong phuỷ chuựa trũnh (Vuừ trung tuyứ buựt cuỷa Phaùm ẹỡnh Hoồ) ?Theỏ tửỷ xuaỏt hieọn qua ghi cheựp cuỷa TG nhử theỏ naứo? ?Vụựi tử caựch laứ moọt lửụng y, trửụực caờn beọnh cuỷa theỏ tửỷ, Leõ Hửừu Traực ủaừ suy tớnh vaứ quyeỏt ủũnh chửừa trũ nhử theỏ naứo? +Thaựi ủoọ vaứ caựch chửừa beọnh cuỷa nhửừng vũ danh y khaực? +ẹửựng trửụực tỡnh huoỏng ủoự, LHT ủaừ ủi ủeỏn quyeỏt ủũnh gỡ? ?Nhaọn xeựt veà con ngửụứi cuỷa Leõ Hửừu Traực? ?Neỏu laứm trong ngheà y, em hoùc taọp ủửụùc gỡ tửứ danh y LHT? ?Nhaọn xeựt veà ngheọ thuaọt vieỏt kớ sửù. GV nhaọn xeựt, boồ sung, keỏt luaọn. GV nhaọn ủũnh toồng quaựt. I. GIỚI THIỆU CHUNG 1. Tỏc giả -Leõ Hửừu Traực (1724 – 1791) hieọu laứ Haỷi Thửụùng Laừn OÂng, queõ Haỷi Dửụng (Hửng Yeõn). -Xuaỏt thaõn trong moọt gia ủỡnh coự truyeàn thoỏng hoùc haứnh, ủoó ủaùt laứm quan. -Laứ moọt danh y (chửừa beọnh, soaùn saựch, daùy ngheà thuoỏc), moọt nhaứ vaờn, nhaứ thụ vụựi nhửừng ủoựng goựp ủaựng ghi nhaọn (ủửa theồ kớ trung ủaùi trụỷ thaứnh vaờn xuoõi tửù sửù ngheọ thuaọt). 2. Tỏc phẩm Thửụùng kinh kớ sửù a.Xuaỏt xửự: Hoaứn thaứnh naờm 1783, xeỏp ụỷ cuoỏi boọ Haỷi Thửụùng y toõng taõm lúnh. Haỷi Thửụùng y toõng taõm lúnh laứ moọt coõng trỡnh nghieõn cửựu y hoùc xuaỏt saộc nhaỏt trong thụứi trung ủaùi VN. Goàm 66 cuoỏn. b.Theồ loaùi: Laứ taọp kớ sửù baống chửừ Haựn. Kớ sửù laứ moọt theồ kớ ghi cheựp sửù vieọc, caõu chuyeọn coự thaọt vaứ tửụng ủoỏi hoaứn chổnh. c.Noọi dung: -Hieọn thửùc cuoọc soỏng nụi phuỷ chuựa Trũnh khi Leõ Hửừu Traực ủửụùc ủửa vaứo kinh chửừa beọnh cho theỏ tửỷ Caựn naờm 1782. -Thaựi ủoọ coi thửụứng danh lụùi cuỷa taực giaỷ. 3. Đoạn trớch Vaứo phuỷ chuựa Trũnh (Sgk) II. ĐỌC - HIỂU VĂN BẢN 1.Đọc vaứ toựm taột vaờn baỷn Toựm taột ủoaùn trớch: Thaựnh chổ à vaứo cung à qua nhieàu laàn cửỷa à vửụứn caõy, haứnh lang à Haọu maừ quaõn tuực trửùc à cửỷa lụựn, ủaùi ủửụứng, quyeồn boàng, gaực tớa, phoứng traứ à ủieỏm Haọu maừ à qua maỏy laàn trửụựng gaỏm à haọu cung à baột maùch keõ ủụn à veà nụi troù. 2.Tỡm hiểu văn bản 2.1.Quang caỷnh vaứ cung caựch sinh hoaùt nụi phuỷ chuựa Trũnh a.Quang caỷnh nụi phuỷ chuựa -Qua raỏt nhieàu laàn cửỷa, naờm saựu laàn trửụựng gaỏm … -Loỏi ủi quanh co, qua nhieàu daừy haứnh lang. -Canh giửừ nghieõm nhaởt (lớnh gaực, theỷ trỡnh) -Caỷnh trớ khaực thửụứng (caõy coỏi um tuứm, chim keõu rớu rớt, danh hoa ủua thaộm, muứi hửụng) -Trong phuỷ laứ nhửừng “ẹaùi ủửụứng”, “Quyeồn boàng”, “Gaực tớa, … maõm vaứng cheựn baùc, cuỷa ngon vaọt laù, … -Noọi cung cuỷa theỏ tửỷ coự saọp vaứng, gheỏ roàng sụn son theỏp vaứng, neọm gaỏm, ngửụứi haàu,… ðCaỷnh phuỷ chuựa thaõm nghieõm, kieỏn truực caàu kỡ, qui moõ, traựng leọ, loọng laóy khoõng ủaõu saựnh baống. ẹoà duứng cuỷa chuựa, nhaõn gian chửa tửứng coự. => Cuoọc soỏng giaứu sang, xa hoa, laùc loừng, hoaứn toaứn xa laù vụựi cuoọc soỏng cuỷa daõn chuựng beõn ngoaứi. Khoõng khớ ngoọt ngaùt, tuứ ủoùng (chổ coự hụi ngửụứi, phaỏn saựp, hửụng hoa). b.Cung caựch sinh hoaùt -Vaứo phuỷ phaỷi coự thaựnh chổ, coự lớnh chaùy heựt ủửụứng. -Trong phuỷ coự nhieàu keỷ phuùc dũch, haàu haù. -Theỏ tửỷ coự ủeỏn 7- 8 thaày thuoỏc tuực trửùc. -Gaởp theỏ tửỷ phaỷi laùy, noựi naờng phaỷi cung kớnh leó pheựp. ðCung caựch sinh hoaùt vụựi nhieàu nghi leó khuoõn pheựp. Cuoọc soỏng cao sang quyeàn quớ ủeỏn toọt cuứng. Sửù xa hoa, hửụỷng laùc vaứ loọng haứnh cuỷa phuỷ chuựa. Uy quyeàn cuỷa phuỷ chuựa laỏn aựt caỷ vua. 2.2.Thaựi ủoọ cuỷa taực giaỷ a.Khi ủoỏi dieọn vụựi caỷnh soỏng nụi phuỷ chuựa -Khen caựi ủeùp, caựi sang nụi phuỷ chuựa nhửng thửùc chaỏt laứ toỷ thaựi ủoọ dửỷng dửng vaứ pheõ phaựn cuoọc soỏng quaự no ủuỷ, tieọn nghi nhửng thieỏu sinh khớ. -Caựch ghi cheựp: vửứa quan saựt, mieõu taỷ cuù theồ vửứa nhaọn xeựt, bỡnh luaọn. Lụứi vaờn pha chuựt mổa mai, chaõm bieỏm. -Giaựn tieỏp phaỷn aựnh cuoọc soỏng khoồ cửùc cuỷa nhaõn daõn: vửứa phuùc vuù trieàu ủỡnh cuỷa vua, vửứa phaỷi cung phuùng phuỷ chuựa. b.Khi baột maùch keõ ủụn cho theỏ tửỷ -Cuoọc ủaỏu tranh tử tửụỷng giửừa danh lụùi vaứ y ủửực à tỡm caựch thoaựt khoỷi sửù raứng buoọc cuỷa danh lụùi. -Tỡm ra caựch chửừa beọnh cho thaựi tửỷ à vửứa giửừ ủửụùc loứng trung vửứa giửừ ủửụùc y ủửực vửứa coự theồ thoaựt khoỷi voứng danh lụùi. ðLeõ Hửừu Traực laứ moọt thaày thuoỏc gioỷi, giaứu kinh nghieọm, giaứu y ủửực; laứ con ngửụứi coự nhaõn caựch cao ủeùp, coi thửụứng danh lụùi, yeõu thớch cuoọc soỏng tửù do, thanh baùch. 2.3.Buựt phaựp kớ sửù ủaởc saộc cuỷa TP -Khaỷ naờng quan saựt tổ mổ, ghi cheựp trung thửùc, taỷ caỷnh sinh ủoọng. -Boọc loọ thaựi ủoọ moọt caựch kớn ủaựo, ủeồ sửù vaọt tửù noựi leõn yự nghúa. -Coự sửù keỏt hụùp giửừa vaờn xuoõi vụựi thụ ca laứm taờng chaỏt trửừ tỡnh. III.TỔNG KẾT Qua ủoaùn trớch, TG cho thaỏy: -Cuoọc soỏng xa hoa, hửụỷng laùc vaứ sửù laỏn lửụựt cuỷa phuỷ chuựa Trũnh chớnh laứ maàm moỏng daón ủeỏn caờn beọnh thoỏi naựt, traàm kha cuỷa xaừ hoọi PKVN cuoỏi theỏ kổ XVIII. -Caựi toõi caự nhaõn cuỷa TG: moọt nhaứ nho, moọt nhaứ thụ, moọt danh y coự baỷn lúnh, coự khớ phaựch vaứ coi thửụứng danh lụùi. 4.Cuỷng coỏ: (Qua phaàn Toồng keỏt) 5.Daởn doứ: -ẹoùc laùi vaờn baỷn, hoùc thuoọc daón chửựng. -Naộm vửừng giaự trũ noọi dung vaứ ngheọ thuaọt cuỷa ủoaùn trớch (TP). *Chuaồn bũ baứi mụựi: Tửứ ngoõn ngửừ chung ủeỏn lụứi noựi caự nhaõn GV hửụựng daón: ẹoùc kú baứi hoùc sgk, naộm noọi dung cụ baỷn cuỷa baứi hoùc.. IV.RUÙT KINH NGHIEÄM