Giáo án Ngữ văn 11, Tiết 55- Bản tin (Chương trình Chuẩn)

TIẾT 55: BẢN TIN A. Mục tiêu: Giúp học sinh: - Nắm được yêu cầu về nội dung, hình thức của bản tin và cách viết bản tin. - Viết được bản tin ngắn phản ánh các sự kiện trong nhà trường và môi trường xã hội gần gũi. - Có thái độ trung thật, thận trọng khi đưa tin. B. Phương pháp, phương tiện: - Phương pháp: đọc gợi tìm, phát vấn, thảo luận nhóm… - Phương tiện: + Sách giáo khoa, sách giáo viên, sách tham khảo + Thực hiện giáo án có ứng dụng công nghệ thông tin. C. Tiến trình lên lớp: 1. Ổn định lớp, nắm sĩ số: 2. Hoạt động tạo tâm thế nhập cảm(vào bài mới): (Thực hiện trên giáo án power point) (4 phút) - Hoạt động Thử tài : “ Nhìn ảnh đoán sự kiện”: * GV chia lớp thành 2 đội, mời 2 đội cử đại diện luân phiên chọn các ô, đằng sau các ô là các bức ảnh phản ánh các sự kiện xảy ra trong cuộc sống mà mọi người quan tâm(có 4 ô) và đoán sự kiện gì ở trong từng bức ảnh. * Từ đó GV giới thiệu vào bài mới. Hoạt động của GV và HS Nội dung cần đạt Ghi chú Hoạt động 1: Xác định mục đích, yêu cầu của bản tin, cá loại bản tin: Thao tác 1: Mục đích, yêu cầu của bản tin: *Phát vấn: Đọc sách giáo khoa và cho biết bản tin là gì? Em hãy nêu mục đích, yêu cầu của bản tin? *HS trả lời, GV chốt lại ý cơ bản. Thao tác 2: Các loại bản tin: *Phát vấn: Em hãy cho biết bản tin có những loại nào? Nêu đặc điểm của mỗi loại? *HS trả lời, GV chốt lại ý cơ bản. * GV cung cấp thêm một số bản tin làm ví dụ cho các loại bản tin trên(tin vắn, tin thường ở các báo điện tử, tin tường thuật, tin tổng hợp ở truyền hình) Thao tác 3: Tìm hiểu ngữ liệu sgk trang 160-161: * GV gọi HS đọc bản tin “ĐỘI TUYỂN Ô-LIM-PICH TOÁN VIỆT NAM XẾP THỨ TƯ TOÀN ĐOÀN” và trả lời câu hỏi gợi ý của sgk. * GV có thể cho HS hội ý theo đơn vị nhóm nhỏ trong thời gian 2 phút, sau đó gọi một số HS trả lời, GV bổ sung, chốt ý. Hoạt động 2: Tìm hiểu cách viết bản tin: Thao tác 1: Khai thác và lựa chọn tin: * Phát vấn: Sự kiện được lựa chọn đưa tin phải là sự kiện như thế nào? * HS trả lời, GV chốt lại ý cơ bản. * Bài tập: Đọc bản tin sau, chỉ ra những thông tin cần thiết của một bản tin: “Xuất hiện dịch cúm gia cầm ở Nghệ An” Cập nhật  10:15 ngày 10-11-2008 ND - Theo Cơ quan Thú y vùng III, dịch cúm gia cầm đã xảy ra tại một hộ gia đình ở xóm Hồng Thịnh thuộc xã Diễn Hồng của huyện Diễn Châu (Nghệ An). Theo kết quả điều tra sơ bộ, hộ gia đình trên nuôi 600 con vịt đẻ và 373 con gà thịt đã được tiêm vắc-xin H5N1 ngày 18-9. Tuy nhiên, chủ hộ đã mua thêm 450 con vịt năm ngày tuổi chưa tiêm phòng vắc-xin H5N1. Từ ngày 31-10, bắt đầu có hiện tượng gia cầm ốm chết; đến nay chỉ còn 105 con vịt đẻ, 119 con vịt thịt và 43 con gà. Tỉnh đang triển khai các biện pháp chống dịch theo quy định. Thao tác 2: Viết bản tin: Cách đặt tiêu đề bản tin: *Phát vấn: Khi đặt tiêu đề cho bản tin cần đảm bảo những yêu cầu gì về nội dung và hình thức kết cấu ? * HS trả lời, GV chốt lại ý cơ bản. * GV kết nối cho HS thấy cách đặt tiêu đề cho một số bản tin trên báo điện tử  VnExpress. Cách mở đầu bản tin: *Phát vấn: Tìm phần mở đầu trong hai bản tin ở sgk trang 161, 162. Cho biết phần mở đầu cần nêu những nội dung gi? Nó có vai trò như thế nào? * HS trả lời, GV chốt lại ý cơ bản. * GV kết nối cho HS thấy cách mở đầu của một bản tin trên báo Dantri.com Triển khai chi tiết bản tin: *Phát vấn: Khi triển khai chi tiết bản tin cần triển khai những nội dung gì? Chúng có quan hệ với phần mở đầu như thế nào? * HS trả lời, GV chốt lại ý cơ bản. *Phát vấn: Hãy chỉ ra những điểm khác biệt về cách triển khai trong hai bản tin ở sgk trang 161,162? * HS trả lời, GV chốt lại ý cơ bản. Hoạt động 3: *** Luyện tập Thao tác 1: Bài tập 1 trang 163/sgk Lựa chọn những sự kiện có thể viết bản tin: *GV có thể hướng dẫn làm nhanh trước lớp. Thao tác 2: Bài tập 2: trang 163/sgk Quảng cáo và phóng sự điều tra có gì gống và khác với bản tin? * GV có thể cho HS hội ý nhanh theo nhóm nhỏ, sau 2 phút , đại diện các nhóm trả lời, GV chốt lại ý cơ bản. Thao tác 3: Bài tập 3 : trang 163/sgk Chuyển một bản tin thường (trong bài học) thành loại tin vắn. * Gv chia lớp thành 3 nhóm lớn, tiến hành thảo luận chuyển các bản tin thừờng ở sách giáo khoa thành tin vắn. Sau thời gian 3 phút, các nhóm hoàn thành phần chuyển bản tin vắn ở bảng phụ. Giáo viên gọi các HS khác nhận xét, GV chốt lại. ** Củng cố và dặn dò: - Giáo viên củng cố toàn bài dựa trên bố cục bài học. - Dặn dò: (3 phút) +Làm thêm các bài tập của sách bài tập ở nhà. + Soạn: Đọc thêm “ Cha con nghĩa nặng”(Hồ Biểu Chánh): Đọc và tóm tắt trước văn bản. Nắm những nét chính về tác giả Hồ Biểu Chánh. Chú ý câu hỏi 2 và 5 trong phần Hướng dẫn đọc thêm của sgk trang 167. I.Mục đích, yêu cầu của bản tin: 1. Mục đích, yêu cầu của bản tin: *Bản tin là một thể loại báo chí nhằm đưa tin kịp thời, chính xác những sự kiện thời sự có ý nghĩa trong đời sống xã hội. 2. Các loại bản tin: - Tin vắn: tin không có nhan đề, dung lượng ngắn, thông báo vắn tắt về các sự kiện. - Tin thường: thông báo ngắn gọn nhưng tương đối đầy đủ về một sự kiện, chiếm tỉ lệ cao. - Tin tường thuật: phản ánh từ đầu đến cuối sự kiện một cách chi tiết, cụ thể. - Tin tổng hợp: thông tin tổng hợp nhiều sự kiện xung quanh một hiện tượng đáng quan tâm *Tìm hiểu ngữ liệu sgk trang 160-161: bản tin “ĐỘI TUYỂN Ô-LIM-PICH TOÁN VIỆT NAM XẾP THỨ TƯ TOÀN ĐOÀN”: 1. Bản tin thông báo kết quả thi Ô-lim pich toán quốc tế của đoàn HS Việt Nam. Kết quả dự thi(xếp thứ tư) khẳng định trình độ của HS Việt Nam, thành tựu của việc bồi dưỡng nhân tài toán học của nền giáo dục nước ta. 2. Bản tin có tính thời sự vì sự việc mới xảy ra vào ngày 16/7 và ngay sau ba ngày (19/7) đã được đưa tin. 3. Các thông tin bổ sung là không cần thiết vì chúng vi phạm nguyên tắc ngắn gọn, súc tích của bản tin. 4. Các sự kiện trong bản tin như thời gian, địa điểm, kết quả cuộc thi đều được nêu một cách cụ thể, chính xác, có độ tin cậy cao khiến người đọc tin vào sự thông báo. 5. Bản tin phải có tính thời sự mới mẻ, hấp dẫn; nội dung phải chân thực, chính xác; các thông tin phải có ý nghĩa xã hội nhất định. II. Cách viết bản tin: 1. Khai thác và lựa chọn tin: - Chọn sự kiện có ý nghĩa xã hội nhất định để viết bản tin. - Các thông tin cần có của một bản tin: sự kiện gì? Thời gian; địa điểm; chủ thể của hành động, sự kiện; diễn biến; kết quả… * Bài tập thêm: Tìm những thông tin cần thiết của bản tin “Xuất hiện dịch cúm gia cầm ở Nghệ An”: - Thời gian: Từ ngày 31/10/2008 - Địa điểm: xóm Hồng Thịnh xã Diễn Hồng, Huyện Diễn Châu, Nghệ An. - Sự kiện: Xuất hiện dịch cúm gia cầm - Diễn biến: Đã tiêm vắc-xin H5N1, nhưng chủ hộ đã mua thêm 450 con gia cầm chưa qua tiêm phòng, nên tổng đàn bị dịch và chết với số lượng lớn. - Kết quả : Tỉnh đang triển khai các biện pháp chống dịch theo quy định. 2. Viết bản tin: a. Cách đặt tiêu đề bản tin: - Về nội dung: có sức gợi, có liên quan trực tiếp đến nội dung bản tin - Về hình thức và kết cấu: Phải ngắn gọn, thu hút được sự quan tâm b.Cách mở đầu bản tin: Mở đầu thường nêu trực tiếp, chứa đựng những thông tin khái quát quan trọng nhất. c.Triển khai chi tiết bản tin: - Phần triển khai: được viết cụ thể cho phần tin khái quát ở đầu. - Có thể chi tiết hóa, giải thích nguyên nhân, kết quả sự kiện. *Cách triển khai trong hai bản tin ở sgk trang 161,162: - Bản tin đầu : nêu cụ thể, chi tiết sự việc - Bản tin sau: cắt nghĩa nguyên nhân đưa đến kết quả của sự kiện *** Luyện tập 1. Bài tập 1 trang 163/sgk: Các sự kiện có thể viết bản tin: A, B, D, E. Sự kiện C không cần phải đưa tin 2. Bài tập 2: trang 163/sgk: - Giống: Cung cấp tin tức. - Khác: + Bản tin: chỉ đơn thuần thông báo tin tức + Quảng cáo: mục đích chào mời khách hàng mua, sử dụng hàng hóa, dịch vụ… + Phóng sự điều tra: độ dài lớn, miêu tả cụ thể chi tiết các sự việc, phân tích và bình luận sự kiện. 3. Bài tập 3 : trang 163/sgk - Bản tin 1: Đội tuyển Việt Nam xếp thứ tư toàn đoàn trong cuộc thi Ô-lim-pich toán quốc tế lần thứ 45 tại thủ đô A-ten, Hi Lạp từ ngày 14 đến 16 tháng 7. - Bản tin 2: Đến ngày 17 tháng 7, Tổng công ti Hàng không Việt Nam tiếp tục bám sát thị trường hàng không để điều chỉnh kế hoạch khai thác bay đạt hiệu quả. Tổng doanh thu đạt 7690 tỉ đồng, toàn ngành đã thực hiện được hơn 22 nghìn chuyến bay an toàn. - Bản tin 3: Đội tuyển Bra-xin đã thắng đội U-ru-goay trong trận bán kết cup bóng đá quốc gia Nam Mĩ bằng những loạt sút luân lưu 11m. Bra-xin sẽ gặp Ac-hen- ti-na trong trận chung kết. (12 phút) (14 phút) (12 phút)