Giáo án ngữ văn 12 - Bài đọc thêm: Mấy ý nghĩ về thơ (Nguyễn Đình Thi) đô-xtôi-ép-xki (x. xvai-gơ)

Ngày soạn: 9/9/2008 Tiết 11 Ngày dạy: 12/9/2008 Đọc văn Đọc thêm Mấy ý nghĩ về thơ (Nguyễn Đình Thi) Đô-xtôi-ép-xki (X. Xvai-gơ) A. Mục tiêu bài học: Giúp HS thấy được: - Quan niệm về thơ của Nguyễn Đình Thi. - Nét tài hoa của Nguyễn Đình Thi trong nghệ thuật lập luận đưa dẫn chứng sử dụng từ ngữ, hình ảnh. - Cách viết một bài văn nghị luận về chân dung văn học, thân thế, sự nghiệp văn học, vị trí đóng góp của nhà văn. - Tư tưởng tiến bộ, phong cách nghịluận bậc thầy của Xvai-gơ, và những nét chính trong cuộc đời tác giả. - Đôi nét về tiểu sử của Đô-xtôi-ép-xki B. Phương tiện thực hiện - Sách GK, sách GV - Giáo án lên lớp cá nhân C. Cách thức tiến hành Giáo viên tổ chức giờ dạy theo cách kết hợp các phương pháp: hướng dẫn học sinh trao đổi thảo luận, trả lời các câu hỏi. D. Bài mới: I. ổn định lớp: II. Kiểm tra bài cũ: Câu hỏi: Làm thế nào để giữ gìn được sự trong sáng của tiếng Việt? III. Bài mới Hoạt động của GV và HS Nội dung cần đạt GV noựi theõm veà :vấn đề quan điểm của văn nghệ sĩ thời khỏng chiến (Đụi mắt, Nhận đường, Đề cương văn húa) 3 ủoỏi tửụùng HS traỷ lụứi caõu 1 sgk? GV:hửụựng daón!(àbài thơ Đất nước) 3 ủoỏi tửụùng HS traỷ lụứi caõu 2 sgk? GV: hửụựng daón! 3 ủoỏi tửụùng HS traỷ lụứi caõu 3 sgk? GV: hửụựng daón! 3 ủoỏi tửụùng HS traỷ lụứi caõu 4sgk? GV: hửụựng daón!(liờn hệ lập luận trong bài văn học sinh) 3 ủoỏi tửụùng HS traỷ lụứi caõu 5sgk? GV: hửụựng daón! ẹoùc tieồu daón? GV: Chõn dung văn học,truyện danh nhõn 3 ủoỏi tửụùng HS traỷ lụứi caõu 1 sgk? GV:hửụựng daón! HS: Tỡm hiểu và đọc cỏc luận cứ!! 3 ủoỏi tửụùng HS traỷ lụứi caõu 2 sgk? GV: hửụựng daón! 3 ủoỏi tửụùng HS traỷ lụứi caõu 3 sgk? GV: hửụựng daón! 3 ủoỏi tửụùng HS traỷ lụứi caõu 4sgk? GV: hửụựng daón!(liờn hệ lập luận trong bài văn học sinh) A. Mấy ý nghĩ về thơ I.Tỡm hieồu chung: -SGK II.ẹoùc-Hieồu vaờn baỷn 1. ẹoùc vaờn baỷn: 2.Tỡm hieồu vaờn baỷn: Caõu 1 - Luận đề: đặc trưng cơ bản nhất của thơ là biểu hiện tõm hồn con người à giới thiệu luận đề bằng thao tỏc lập luận vấn đỏp (nờu cõu hỏi):Đầu mối của thơ cú lẽ ta đi tỡm bờn trong tõm hồn con người chăng?Rung động thơ…mọi sợi dõy của tõm hồn rung lờn.. Caõu 2 - Luận điểm: những yếu tố đặc trưng của thơ: hỡnh ảnh,tư tưởng,cảm xỳc,cỏi thực + thơ muốn lay động những chiều sõu tõm hồn,đem cảm xỳc mà đi thẳng vào sự suy nghĩ(…)cảm xỳc là phần thịt xương hơn cả của đời sống tõm hồn(…) Hỡnh ảnh thực nảy lờn trong tõm hồn khi ta sống trong một cảnh huống hoặc trạng thỏi nào đú Caõu 3 Luận điểm:ngụn ngữ thơ - So sỏnh với ngụn ngữ truyện,kớ,kịch:cỏi kỡ diệu của tiếng núi trong thơ,cú lẽ chăng ta tỡm nú trong nhịp điệu…một thứ nhịp điệu bờn trong,một thứ nhịp điệu của hỡnh ảnh,tỡnh ý núi chung là của tõm hồn(…)Khụng cú vấn đề thơ tự do,thơ cú vần và thơ khụng cú vần(…)thơ thực và thơ giả,thơ hay và thơ khụng hay,thơ và khụng thơ(…)dựng bất cứ hỡnh thức nào,miễn là thơ diễn tả được đỳng tõm hồn con người Cõu 4. Nột tài hoa của NĐT trong nghệ thuật lập luận -phần mở đầu: nờu phản đề(những ý kiến trỏi ngược) -lớ lẽ: hỡnh ảnh-dẫn chứng cụ thể:thơ là tiếng núi đầu tiờn,tiếng núi thứ nhất của tõm hồn khi đụng chạm với cuộc sống.Túe lờn những nơi giao nhau với ngoại vật,trước hết là những cảm xỳc(..)mỗi chữ như một ngọn nến đang chỏy,những ngọn nến ấy xếp bờn nhau thành một vựng sỏng chung Cõu 5: -í nghĩa ngày nay: thời sự,khoa họcàvề vấn đề thi ca, sỏng tạo thơ ca B. Đụ-xtoi-ộp-xki I.Tỡm hieồu chung: -SGK II.ẹoùc-Hieồu vaờn baỷn 1.ẹoùc vaờn baỷn: 2.Tỡm hieồu vaờn baỷn: Caõu 1 a.Hai thời điểm đối lập trong cuộc sống của Đụ-xtoi-ộp-xki +Thời điểm thỳ nhất: kiếp sống của một kẻ lưu vong (tờ sộc cuối cựng ,hiệu cầm đồ, phũng làm việc, cơn động kinh, tiền nợà thời điểm của sự tuyệt vọng lớn nhất + Thời điểm thỳ hai: trở về tổ quốc một giõy hạnh phỳc tuyệt đỉnh,cỏi chết sứ mệnh đó hoàn thành b. Những mõu thuẫn trong thiờn tài Đụ-xtoi-ộp-xki + Những tỡnh cảm mónh liệt trong cơ thể yếu đuối của con bệnh thần kinh + Số phận vựi dập thiờn tài nhưng thiờn tài tự cứu vón bằng lao động và đốt chỏy trong lao động-vinh quang tột đỉnh cũa Đốt cũng vẫn gắn với đau khổ + Người bị lưu đày biệt xứ-đau khổ một mỡnh-sứ giả của xứ sở mỡnh Caõu 2 - Cấu trỳc tương phản + trong cõu :nước Nga tiếng gọi vĩnh cửu của nie2m tuyệt vọng...lao động là sự giải thoỏt và là nỗi thống khổ của ụng + trong từng đoạn : sự dằn vặt của cuộc sống hàng ngày với những tỏc phẩm đồ sộ.. ànhững chi tiết hốn mọn đời thường-những hỡnh ảnh cao cả khỏc thường của khỏt khao sỏng tạo của thiờn tài Caõu 3 Biện phỏp so sỏnh ẩn dụ + tỏc phẩm…là rượu ngọt,đếm cỏc ngày như trước đõy đếm cỏi cọc của trại giam-quả đó được cứu thoỏt vỏ khụ rụng xuống Cõu 4 Biện phỏp tụ đậm chõn dung văn học: gắn hỡnh tượng con người trờn khung cảnh rộng lớn IV. Dặn dò: Học bài cũ Đọc và soạn trước “nghị luận về một hiện tượng đời sống” rút kinh nghiệm