Giáo án Ngữ văn 12 - Khái quát văn học Việt Nam từ cách mạng tháng tám 1945 đến hết thế kỉ XX

KHAÙI QUAÙT VAÊN HOÏC VIEÄT NAM TÖØ CAÙCH MAÏNG THAÙNG TAÙM 1945 ÑEÁN HEÁT THEÁ KÆ XX A . MỤC TIÊU BÀI HỌC : Giúp HS : 1 . Nắm được một số nét tổng quát về cac chặng đường phát triển, những thành tựu chủ yếu và những đặc điểm cơ bản của của văn học Việt Nam giai đoạn từ cách mạng tháng Tám năm 1945 đến năm 1975. 2 . Thấy được những đổi mới bước đầu của văn học Việt Nam giai đoạn từ năm 1975, đặc biệt là từ 1986 đến hết thế kỉ XX. B . PHƯƠNG TIỆN THỰC HIỆN : - SGK + SGV Ngữ văn 11 - Tập 2 . - Tham khảo : C . CÁCH THỨC TỔ CHỨC : GV tổ chức giờ dạy học theo cách kết hợp các hình thức : đọc sáng tạo , gợi mở , trao đổi , thảo luận . D . TIẾN TRÌNH DẠY HỌC : HS ñoïc SGK HS ñoïc SGK, giaùo vieân giaûng kó theâm(banC) Xem SGK I. KHAÙI QUAÙT VAÊN HOÏC VIEÄT NAM TÖØ CAÙCH MAÏNG THAÙNG TAÙM 1945 ÑEÁN NAÊM 1975 : 1) Vaøi neùt veà hoaøn caûnh lòch söû, xaõ hoäi, vaên hoaù - CMT 8/1945 môû ra kæ nguyeân ÑL cho ñaát nöôùc " neàn vaên hoïc môùi - VH môùi phaùt trieån döôùi söï laõnh ñaïo cuûa Ñaûng CS neân nhaø vaên laø chieán só - Töø 1945 " 1975 ñaât nöôùc ta traûi qua nhieàu bieán coá, söï kieän lòch söû + Coâng cuoäc XD cuoäc soáng môùi, con ngöôøi môùi ôû mieàn Baéc + Cuoäc khaùng chieán aùi quoác vó ñaïi cuûa DT choáng Phaùp vaø Mó + Neàn kinh teá ngheøo naøn, laïc haäu vaø chaäm phaùt trieån + Söï giao löu vaên hoaù vôùi nöôùc ngoaøi khoâng thuaän lôïi vaø roäng raõi 2 ) Quaù trình phaùt trieån vaø nhöõng thaønh töïu chuû yeáu a/ Chaëng ñöôøng töø 1945 ñeán 1954 Noäi dung chính : Ca ngôïi Toå quoác vaø quaàn chuùng caùch maïng Keâu goïi tinh thaàn ñoaøn keát toaøn daân Bieåu döông nhöõng taám göông vì nöôùc queân mình Thaønh töïu chính : Truyeän ngaén, kí vaø truyeän kí : Moät laàn tôùi Thuû ñoâ – Traàn Ñaêng, Ñoâi maét – Nam Cao, Laøng – Kim Laân… Thô : ñaït nhöõng thaønh töïu xuaát saéc ôû thôøi kì khaùng chieán choáng Phaùp : Caûnh khuya – Hoà Chí Minh, Taây Tieán – Quang Duõng, Beân kia soâng Ñuoáng – Hoaøng Caàm … Kòch : Baéc Sôn – Nguyeãn Huy Töôûng, Chò Hoaø – Hoïc Phi Lí luaän, nghieân cöùu, pheâ bình vaên hoïc. b/ Chaëng ñöôøng töø 1955 ñeán 1964 Noäi dung chính : Theå hieän hình aûnh ngöôøi lao ñoäng Ngôïi ca nhöõng thay ñoåi cuûa ñaát nöôùc vaø con ngöôøi trong XDCNXH Tình caûm saâu naëng vôùi mieàn Nam trong noãi ñau chia caét Thaønh töïu chính : Vaên xuoâi : Ñi böôùc nôõa – Nguyeãn Theá Phöông Muøa laïc – Nguyeãn Khaûi ; Soâng Ñaø – Nguyeãn Tuaân Thô : phaùt trieån maïnh meõ vôùi caùc taùc giaû tieâu bieåu Toá Höõu, Cheá Lan Vieân, Nguyeãn Ñình Thi, Nguyeãn Bính, Teá Hanh… c/ Chaëng ñöôøng töø 1965 ñeán 1975 Noäi dung chính : - Ca ngôïi tinh thaàn yeâu nöôùc vaø chuû nghóa AH CM cuûa caû DT Thaønh töïu chính : - Truyeän kí : Ngöôøi meï caàm suùng – Nguyeãn Thi ; Röøng xaø nu – Nguyeãn trung Thaønh ; Chieác löôïc ngaø – Nguyeãn Quang Saùng ; Vuøng trôøi – Höõu Mai ; Daáu chaân ngöôøi lính – Nguyeãn Minh Chaâu - Thô : Toá Höõu, Cheá Lan Vieân, Löu Quang Vuõ ; Xuaân Quyønh ; Phaïm Tieán Duaät ; Nguyeãn Khoa Ñieàm; Leâ Anh Xuaân…. - Kòch : Ñaøo Hoàng Caåm, Vuõ Duõng Minh ( Ñoâi maét) - Vaên hoïc tieán boä cuûa ñoâ thò mieàn Nam trong thôøi kì Mó taïm chieán vôùi Vuõ Baèng, Lí Chaùnh Trung, Vieãn Phöôùng , Sôn Nam… 3) Ñaëc ñieåm cô baûn cuûa VHVN töø 1945 ñeán1975 - VH vaän ñoäng theo höôùng CM hoaù, mang tính nhaân daân saâu saéc - VH gaén boù vôùi vaän meänh chung cuûa ñaát nöôùc, taäp trung vaøo hai ñeà taøi chính : Toå quoác vaø XHCN - VH phaûn aùnh hieän thöïc ñôøi soáng trong quaù trình vaän ñoäng vaø phaùt trieån cuûa CM, keát hôïp giöõa khuynh höôùng söû thi vaø caûm höùng LM. II VAØI NEÙT KHAÙI QUAÙT VHVN TÖØ 1975 ÑEÁN CUOÁI THEÁ KÆ XX : Vaøi neùt veà hoaøn caûnh lòch söû, xaõ hoäi, vaên hoaù Quaù trình phaùt trieån vaø nhöõng thaønh töïu chuû yeáu Thô : nhieàu nhaø thô coù yù thöùc ñoåi môùicaû veà noäi dung vaø hình thöùc ñeå vöôn tôùi hoaø nhaäp vôùi neàn thô lôùn treân theá giôùi Tröôøng ca, caùc taäp thô xuaát hieän khaù nhieàu vôùi caùc taùc giaû : Cheá Lan Vieân, Xuaân Quyønh, Thanh Thaûo, Nguyeãn Ñöùc Maäu… Vaên xuoâi : moät soá taùc giaû boäc loä yù thöùc muoán ñoåi môùi caùch vieát veà chieán tranh, caùch tieáp caän ñôøi soáng hieän thöïc. Taùc phaåm tieâu bieåu : Cuø lao traøm – Nguyeãn Maïnh Tuaán, Gaëp gôõ cuoái naêm – Nguyeãn Khaûi, Thôøi xa vaéng – Leâ Löïu … Kòch : phaùt trieån maïnh vôùi caùc vôû tieâu bieåu : Nhaân danh coâng lí - Doaõn Hoaøng Giang, Hoàn Tröông Ba da haøng thòt,Toâi vaø chuùng ta-Löu Quang Vuõ Nhaän xeùt : Töø 1986 (sau Ñaïi hoäi VI cuûa Ñaûng) vaên hoïc töøng böùôc chuyeån sang giai ñoaïn ñoåi môùi saâu saéc, maïnh meõ vaø khaù toaøn dieän VHVN töø 1975 ñeán cuoái theá kæ XX ñaõ vaän ñoäng theo khuynh höông daân chuû hoaù, mang tính nhaân baûn saâu saéc. III. KEÁT LUAÄN : SGK