Giáo án Ngữ văn 12 - Làm văn - Tiết 26: Mở bài, kết bài và chuyển đoạn trong văn nghị luận

Lµm v¨n Ngµy so¹n: TiÕt:26 Më bµi, kÕt bµi vµ chuyÓn ®o¹n trong v¨n nghÞ luËn a. Môc ®Ých yªu cÇu: Gióp HS: - N¾m v÷ng nguyªn t¾c më bµi, kÕt bµi, chuyÓn ®o¹n vµ vai trß cña chóng trong v¨n nghÞ luËn. - HiÓu c¸c c¸ch më bµi, kÕt bµi, chuyÓn ®o¹n. - RÌn luyÖn kü n¨ng më bµi, kÕt bµi, chuyÓn ®o¹n. B. ph­¬ng ph¸p: - §äc - hiÓu - n¾m b¾t ®­îc ý c¬ b¶n. - Tõ kh¸i niÖm biÕt vËn dông. - Thùc hµnh cã hiÖu qu¶. c. KÕ ho¹ch bµi d¹y: * Bµi cò: Em h·y nªu ng¾n gän c¸c c¸ch luËn chøng? * Bµi míi: I. Më bµi: - Môc ®Ých cña më bµi lµ g×? - Nªu nguyªn t¾c më bµi? - Theo dâi c¸c vÝ dô. Ph©n tÝch c¸c vÝ dô: C¸ch më bµi trong tõng vÝ dô? Ph­¬ng ph¸p rót ra? - Gäi 1 - 2 em HS tr×nh bµy më bµi. * Môc ®Ých më bµi: - Giíi thiÖu vÊn ®Ò sÏ ®­îc bµn luËn. - Khªu gîi, l«i cuèn sù chó ý cña ng­êi ®äc. 1. Nguyªn t¾c më bµi: - Nªu ®óng vÊn ®Ò ®Æt ra trong ®Ò bµi. - Nªu ý kh¸i qu¸t. 2. C¸ch më bµi: * §Ò: Ph©n tÝch vÎ ®Ñp cña h×nh t­îng HuÊn Cao trong t¸c phÈm "Ch÷ ng­êi tö tï" cña NguyÔn Tu©n. * C¸c c¸ch më bµi: - VD 1: Më bµi trùc tiÕp: Giíi thiÖu ngay vÊn ®Ò cÇn b×nh luËn. - VD 2,3,4,5: Më bµi gi¸n tiÕp: Nªu nh÷ng vÊn ®Ò cã liªn quan, tõ ®ã dÉn d¾t ®Õn vÊn ®Ò chÝnh. + VD 2: KiÓu diÔn dÞch: Nªu ý kh¸i qu¸t lín, bao trïm ® dÉn vµo ®Ò. + VD 3: KiÓu quy n¹p: Nªu ý nhá h¬n tr­íc ® tæng hîp thµnh vÊn ®Ò cÇn nghÞ luËn. + VD 4: Më bµi kiÓu t­¬ng liªn: Nªu ý gièng ý trong ®Ò bµi ®Ó dÉn d¾t hoÆc so s¸nh lµm næi bËt ý cÇn giíi thiÖu. + VD 5: KiÓu ®èi lËp: Nªu ý tr¸i ng­îc - lÊy ®ã lµm c¨n cø ®Ó chuyÓn sang vÊn ®Ò cÇn nghÞ luËn. 3. Thùc hµnh: Ph©n tÝch h/¶ ng­êi lÝnh trong bµi th¬ "T©y TiÕn" cña Quang Dòng. Ii. KÕt bµi: - Môc ®Ých cña kÕt bµi lµ g×? - Nguyªn t¾c kÕt bµi? - Ph©n tÝch c¸c c¸ch kÕt bµi qua c¸c vÝ dô. * Môc ®Ých: KÕt thóc vÊn ®Ò ®· ®Æt ra ë më bµi vµ gi¶i quyÕt ë phÇn th©n bµi. 1. Nguyªn t¾c kÕt bµi: - VD 1: KÕt bµi d¹ng tãm l­îc: Tãm t¾t quan ®iÓm cña ng­êi viÕt ë phÇn th©n bµi. - VD 2: KÕt bµi d¹ng ph¸t triÓn: Më réng thªm vÊn ®Ò. - VD 3: KÕt bµi d¹ng vËn dông: Nªu ph­¬ng ph¸p ¸p dông c¸i tèt, c¸i hay; kh¾c phôc c¸i dë, c¸i xÊu cña hiÖn t­îng hay ý kiÕn vµo cuéc sèng. - VD 4: KÕt bµi d¹ng t­¬ng liªn: M­în ý t­¬ng tù ®Ó kÕt bµi. 2. Thùc hµnh: ViÕt kÕt bµi cho ®Ò bµi sau: Ph©n tÝch h/¶ ng­êi lÝnh trong bµi th¬ "T©y TiÕn" cña Quang Dòng. Iii. ChuyÓn ®o¹n: - HS ®äc thªm phÇn nµy trong SGK. Cã hai c¸ch chuyÓn ®o¹n: - Dïng tõ liªn kÕt. - Dïng c©u ®Ó chuyÓn ®o¹n. iv. LuyÖn tËp: Bµi tËp 1: Bµi tËp 3: a. Quy n¹p. b. Gi¸n tiÕp, t­¬ng liªn. GV h­íng dÉn HS vÒ nhµ lµm luyÖn tËp. * Cñng cè: - N¾m nguyªn t¾c më bµi, kÕt bµi, chuyÓn ®o¹n. - HiÓu c¸c c¸ch më bµi, kÕt bµi, chuyÓn ®o¹n. - RÌn luyÖn kü n¨ng më bµi, kÕt bµi, chuyÓn ®o¹n. * DÆn dß: - Lµm bµi tËp trong SGK. - ChuÈn bÞ LV: Tr¶ bµi sè II.