Giáo án ngữ văn 12 - Làm văn - Tiết: 65, 66 Bình giảng văn học

Lµm v¨n Ngµy so¹n:. TiÕt: 65,66 B×nh gi¶ng v¨n häc A. Môc ®Ých yªu cÇu: - HS n¾m ®­îc mét sè biÖn ph¸p b×nh gi¶ng v¨n häc, ph©n biÖt ®­îc b×nh gi¶ng v¨n häc vµ ph©n tÝch v¨n häc. - HS n¾m ®­îc c¸c thao t¸c lµm mét bµi b×nh gi¶ng v¨n häc. - RÌn luyÖn víi mét ®Ò bµi cô thÓ. B. ph­¬ng ph¸p: - §äc - hiÓu - n¾m b¾t ®­îc ý c¬ b¶n. - Tõ kh¸i niÖm biÕt vËn dông. - Thùc hµnh cã hiÖu qu¶. C. KÕ ho¹ch bµi d¹y: * Bµi cò: ThÕ nµo lµ ph©n tÝch v¨n häc? * Bµi míi: I. Mét sè biÖn ph¸p b×nh gi¶ng v¨n häc: 1. ¤n l¹i kh¸i niÖm: - ThÕ nµo lµ b×nh gi¶ng v¨n häc? - B×nh gi¶ng v¨n häc: gi¶ng râ, m¹ch l¹c vÒ nghÜa lý, ý tø cña bµi v¨n, lêi v¨n, gióp cho ng­êi ®äc c¶m thô vµ ®¸nh gi¸ TP v¨n häc mét c¸ch toµn vÑn.-> nghiªng vÒ ph©n tÝch c¸c biÓu hiÖn ng«n ng÷, h/¶, kÕt cÊu... -> tÝnh chØnh thÓ, mèi liªn hÖ néi t¹i cña TP. 2. T×m ý b×nh gi¶ng: - CÇn t×m ý b×nh gi¶ng nh­ thÕ nµo? - Chó ý tíi nh÷ng chç trèng, chç tr¾ng, chç l¹ ho¸, kh¸c th­êng trong TP, c¸ch cÊu t¹o h×nh t­îng, c¸c chi tiÕt giµu ý nghÜa, c¸c tõ ng÷ dïng ®¾t hoÆc kÕt hîp ®Æc biÖt -> m¹ch TP. VD: Vò QuÇn Ph­¬ng chó ý 3 chi tiÕt: . n¾ng míi . ¸o ®á . nÐt c­êi ®en nh¸nh... -> cÊu tø bµi th¬. 3. Mét sè biÖn ph¸p b×nh gi¶ng: - Em h·y nªu mét sè biÖn ph¸p b×nh gi¶ng? - Ph©n tÝch bµi b×nh cña Xu©n DiÖu? - Tõ ®ã h·y rót ra nhËn xÐt? - §äc vÝ dô. Hoµi Thanh ®· ®­a ra ý th¬ nµo ®Ó so s¸nh? - NhËn xÐt c¸c vÝ dô? a. Miªu t¶ TP, ®o¹n trÝch ®em gi¶ng: M« t¶ l¹i xuÊt xø, nh÷ng chç l¹i, chç khã, chç ®éc ®¸o trong TP. b. Miªu t¶ c¸i tø bµi th¬: VD: B×nh bµi "Gµ g¸y trªn c¸nh ®ång BaV× ®­îc mïa" -> bµi b×nh cña Xu©n DiÖu: + Nói T¶n Viªn ®­îc so s¸nh nh­ con gµ trèng khæng lå -> mµu ®á: chän thêi gian lµ b×nh minh lªn. + So s¸nh hîp lý khi d­íi ch©n nói gµ g¸y rén -> khæ 1, khæ 2 cÇn cho khæ 3. + Gµ g¸y nhiÒu, g¸y to th× ph¶i ®­îc mïa -> dÉn ®Õn nhan ®Ò. * NhËn xÐt: Ng­êi gi¶ng m« t¶ l«gÝc néi t¹i cÇn c¸i tø nèi kÕt 3 khæ th¬ t¹o thµnh chØnh thÓ. c. ThuËt l¹i néi dung, ý tø ®o¹n trÝch cã nhÊn m¹nh, t« ®Ëm chi tiÕt giµu ý nghÜa. d. NhËp th©n vµo t¸c gi¶ ®Ó nãi râ ý nghÜ mµ t¸c gi¶ muèn nãi. e. NhËp th©n vµo h×nh t­îng, vµo nh©n vËt ®Ó nãi lªn ý nghÜa cña h×nh t­îng. VD: B×nh chi tiÕt: ChÝ PhÌo gÆp ThÞ Në -> diÔn gi¶i t©m lý ChÝ PhÌo. f. Liªn hÖ, ®èi chiÕu víi nh÷ng bµi th¬, ý th¬, c©u th¬ gÇn gòi, t­¬ng ®ång ®Ó b×nh gi¶ng, khai th¸c ý th¬. VD: B×nh c©u: M©y biÕc vÒ ®©u bay gÊp gÊp Con cß trªn ruéng c¸nh ph©n v©n. -> so s¸nh víi con cß cña V­¬ng Bét: L¹c hµ d÷ c« lù tÒ phi Thu thuû céng tr­êng thiªn nhÊt s¾c (R¸ng chiÒu bay cïng víi con cß lÎ loi. S«ng n­íc mïa thu cïng mét mµu víi trêi réng). g. Gi¶ng gi¶i ý nghÜa nh÷ng tõ "®¾t", tõ then chèt vµ vÞ trÝ, quan hÖ cña nã trong v¨n b¶n. VD: CËy em, em cã chÞu lêi Ngåi lªn cho chÞ l¹y råi sÏ th­a. -> Gi¶ng ý nghÜa c¸ch dïng tõ "cËy", "chÞu", "l¹y"... h. T­ëng t­îng, më réng h×nh t­îng nh­ mét thñ ph¸p b×nh gi¶ng. VD: (SGK) II. C¸ch lµm bµi b×nh gi¶ng th¬: 1. Giíi thiÖu kh¸i qu¸t xuÊt xø, hoµn c¶nh s¸ng t¸c vµ vÞ trÝ TP: 2. Gi¶ng gi¶i ý tø bµi th¬: a-Ph¸t biÓu vÒ c©u tø, ®¹i ý, bè côc bµi th¬ VD: ViÖt B¾c - C©u tø ®èi ®¸p kÎ ë -ng­êi ®i. -Sù x­ng h« m×nh - ta - Giäng ®iÖu, nh¹c ®iÖu, h×nh ¶nh. - Khi gi¶ng nghÜa lý, m¹ch l¹c, tõ ng÷ th¬, cÇn chó ý gi¶ng nh÷ng yÕu tè nµo? - GV h­íng dÉn HS t×m thªm VD b. Gi¶ng nghÜa lý, m¹ch l¹c, tõ ng÷, h/¶ th¬: - Gi¶ng gi¶i nh÷ng c©u ch÷ khã hiÓu. - Gi¶ng gi¶i ý tø -> tõ then chèt, ®Çu ®Ò bµi th¬. VD: + Thu vÞnh: lµm th¬ mïa thu. + T©y TiÕn: . T©y TiÕn lµ g×? . §oµn qu©n kh«ng mäc tãc lµ g×? - Gi¶ng nh÷ng tõ ®¾t, mang c¸i thÇn, c¸i hån cña t¸c gi¶. VD: Trµng giang: . N¾ng xuèng trêi lªn s©u chãt vãt . Lßng quª dên dîn vêi con n­íc . -> cÇn chän läc. 3. §¸nh gi¸ c¸c gi¸ trÞ v¨n häc cña bµi th¬: - CÇn ®¸nh gi¸ nh÷ng gi¸ trÞ nµo cña TP? - Gi¸ trÞ nghÖ thuËt: chØ ra gi¸ trÞ biÓu hiÖn cña c¸c ph­¬ng tiÖn nghÖ thuËt (cÊu tø, phong c¸ch, bót ph¸p...). - Gi¸ trÞ x· héi: chØ ra chiÒu s©u vÒ mÆt nh©n c¸ch, ®¹o ®øc, trÝ tuÖ, vèn sèng cña c¸c ý t×nh trong TP. B×nh vµ gi¶ng cã thÓ xen kÏ nhau. III. LuyÖn tËp: Bµi tËp 2: Bµi 3: * §äc bµi tham kh¶o. NhËn xÐt ng­êi b×nh ®· b×nh nh­ thÕ nµo? * B×nh gi¶ng khæ cuèi bµi th¬ "Tèng biÖt hµnh" cña Th©m T©m. * Cñng cè: - N¾m v÷ng ph­¬ng ph¸p b×nh gi¶ng. - N¾m v÷ng c¸ch lµm bµi b×nh gi¶ng th¬. * DÆn dß: - Lµm bµi tËp trong SGK. - ChuÈn bÞ GV: M¶nh tr¨ng cuèi rõng (NguyÔn Minh Ch©u).