I. Mục tiêu bài học:
1.Kiến thức: Giúp học sinh
- Nắm được những nội dung cơ bản về luật thơ của những thể thơ tiêu biểu.
- Có kĩ năng phân tích những biểu hiện của luật thơ ở một bài thơ cụ thể.
- Hiểu thêm một số những đổi mới trong thơ các thể thơ hiện đại : năm tiếng, bảy tiếng
2.Kĩ năng:
- Kĩ năng phân tích những biểu hiện của luật thơ ở một bài thơ cụ thể.
3.Thái độ:
- Nhận biết và phân tích được luật thơ ở một bài thơ cụ thể thuộc thể lục bát, song thất lục bát, ngũ ngôn, thất ngôn Đường luật.
II. Chuẩn bị của giáo viên và học sinh:
a. Chuẩn bị của giáo viên: SGK, SGV, TLTK, Máy chiếu phi vật thể,giáo án power point
b. Chuẩn bị của học sinh: SGK, vở soạn văn.
III.Tiến trình bài dạy:
1. ổn định tổ chức.
2. Kiểm tra bài cũ: Kết hợp với bài mới
3. Bài mới
3 trang |
Chia sẻ: luyenbuitvga | Lượt xem: 1153 | Lượt tải: 0
Bạn đang xem nội dung tài liệu Giáo án Ngữ văn 12 - Tiết 23 Tiếng Việt: Luật thơ, để tải tài liệu về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
TiÕt 23: TiÕng ViÖt
LuËt th¬
Ngµy so¹n: 6/10/2010
Ngµy d¹y:…………….Líp12C2.SÜ sè…………V¾ng…………………………………
…………….Líp12C3.SÜ sè…………V¾ng…………………………………
…………….Líp12C4.SÜ sè…………V¾ng…………………………………
…………….Líp12C5.SÜ sè…………V¾ng…………………………………
…………….Líp12C6.SÜ sè…………V¾ng…………………………………
…………….Líp12C7.SÜ sè…………V¾ng…………………………………
I. Môc tiªu bµi häc:
1.KiÕn thøc: Gióp häc sinh
- N¾m ®îc nh÷ng néi dung c¬ b¶n vÒ luËt th¬ cña nh÷ng thÓ th¬ tiªu biÓu.
- Cã kÜ n¨ng ph©n tÝch nh÷ng biÓu hiÖn cña luËt th¬ ë mét bµi th¬ cô thÓ.
- HiÓu thªm mét sè nh÷ng ®æi míi trong th¬ c¸c thÓ th¬ hiÖn ®¹i : n¨m tiÕng, b¶y tiÕng…
2.KÜ n¨ng:
- KÜ n¨ng ph©n tÝch nh÷ng biÓu hiÖn cña luËt th¬ ë mét bµi th¬ cô thÓ.
3.Th¸i ®é:
- NhËn biÕt vµ ph©n tÝch ®îc luËt th¬ ë mét bµi th¬ cô thÓ thuéc thÓ lôc b¸t, song thÊt lôc b¸t, ngò ng«n, thÊt ng«n §êng luËt.
II. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh:
a. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn: SGK, SGV, TLTK, M¸y chiÕu phi vËt thÓ,gi¸o ¸n power point
b. ChuÈn bÞ cña häc sinh: SGK, vë so¹n v¨n.
III.TiÕn tr×nh bµi d¹y:
1. æn ®Þnh tæ chøc.
2. KiÓm tra bµi cò: KÕt hîp víi bµi míi
3. Bµi míi
Ho¹t ®éng d¹y häc cña thÇy vµ trß
KiÕn thøc c¬ b¶n
* H§1:
- GV ®a ra vÝ dô vÒ bµi th¬ “ Tù t×nh” .
- GV: bµi th¬ gåm mÊy c©u? mçi c©u cã bao nhiªu tiÕng?
- GV: Em hiÓu thÕ nµo lµ luËt? LuËt th¬?
- GV: LuËt th¬ dùa trªn c¬ së nh thÕ nµo?
- GV: T¹i sao nãi tiÕng lµ ®¬n vÞ cã vai trß quan träng trong viÖc x¸c ®Þnh luËt th¬?
- GV: §Æc ®iÓm cÊu t¹o cña tiÕng? ( gåm mÊy phÇn)
- GV: VÇn th¬ lµ g× ?
- GV: Trong TiÕng ViÖt gåm cã bao nhiªu thanh ®iÖu , ®îc chia lµm mÊy nhãm?
- GV: Thanh ®iÖu cã vai trß nh thÕ nµo trong viÖc ng¾t nhÞp trong th¬?
- GV kh¸i qu¸t, kÕt luËn vÊn ®Ò
* H§2: T×m hiÓu mét sè thÓ th¬ truyÒn thèng
- GV tr×nh chiÕu.
- NhËn xÐt sè tiÕng, c¸ch hiÖp vÇn, ng¾t nhÞp, hµi thanh ë thÓ lôc b¸t?
- GV ®a ra vÝ dô.
- GV: NhËn xÐt sè tiÕng, c¸ch hiÖp vÇn, ng¾t nhÞp, hµi thanh ë thÓ song thÊt lôc b¸t?
- GV ®a ra vÝ dô
- GV: NhËn xÐt sè tiÕng, c¸ch hiÖp vÇn, ng¾t nhÞp, hµi thanh ë c¸c thÓ ngò ng«n §êng luËt?
- GV ®a ra vÝ dô.
- GV: NhËn xÐt sè tiÕng, c¸ch hiÖp vÇn , ng¾t nhÞp, hµi thanh ë c¸c thÓ thÊt ng«n §êng luËt?
- GV: H·y kÓ tªn mét sè thÓ th¬ hiÖn ®¹i mµ em biÕt?
- GV: NhËn xÐt g× vÒ dung lîng , ®Æc ®iÓm c¸c thÓ th¬ hiÖn ®¹i?
* H§3Híng dÉn häc sinh luyÖn tËp.
- GV: Ph©n tÝch c¸ch hiÖp vÇn , ng¾t nhÞp, hµi thanh trong c¸c vÝ dô - sgk?
- GV: NhËn xÐt c¸ch gio vÇn, ng¾t nhÞp, hµi thanh cña 2 c©u 7 tiÕng gi÷a hai thÓ th¬?
I. Kh¸i qu¸t vÒ luËt th¬.
1. Kh¸i niÖm:
- VÝ dô: Bµi th¬ “ Tù t×nh”- Hå Xu©n H¬ng
- LuËt th¬ lµ toµn bé nh÷ng quy t¾c vÒ sè c©u, sè tiÕng, c¸ch hiÖp vÇn, hµi thanh, ng¾t nhÞp …
2. C¬ së h×nh thµnh luËt th¬.
Dùa trªn c¸c ®Æc trng ng÷ ©m cña TiÕng ViÖt, trong ®ã tiÕng lµ ®¬n vÞ cã vai trß quan träng:
- TiÕng lµ ®¬n vÞ cÊu t¹o nªn ý nghÜa vµ nh¹c ®iÖu dßng th¬, bµi th¬ ( tªn gäi c¸c thÓ th¬ còng c¨n cø vµo sè tiÕng cña c¸c dßng th¬).
- TiÕng gåm 3 phÇn: phô ©m ®Çu, phÇn vÇn vµ thanh ®iÖu.
+ VÇn th¬ lµ phÇn ®îc lÆp l¹i ®Ó liªn kÕt dßng tríc víi dßng sau, vÞ trÝ hiÖp vÇn lµ yÕu tè quan träng ®Ó x¸c ®Þnh luËt th¬.
+ Thanh ®iÖu: 6 thanh ( ngang , huyÒn, s¾c , nÆng, hái, ng· vµ ®îc chia th¸nh 2 nhãm (B-T). Sù lu©n phiªn, ®èi xøng hµi hoµ gi÷a c¸c thanh t¹o nªn nh¹c ®iÖu th¬.
- C¸c tiÕng cã thanh B hoÆc T ë nh÷ng vÞ trÝ kh«ng ®æi t¹o chç ngõng, sù ng¾t nhÞp.
=> Sè tiÕng, c¸c ®Æc ®iÓm cña tiÕng vÒ c¸ch hiÖp vÇn, phÐp hµi thanh, ng¾t nhÞp… lµ c¸c nh©n tè cÊu thµnh luËt th¬.
II. Mét sè thÓ th¬ truyÒn thèng.
1. ThÓ lôc b¸t ( thÓ s¸u –t¸m)
- VÝ dô: §o¹n th¬ “ ChÞ em Thuý KiÒu”- TruyÖn KiÒu
- Sè tiÕng: dßng lôc - 6 tiÕng; dßng b¸t -8 tiÕng
- VÇn : TiÕng 6 cña c©u lôc hiÖp víi tiÕng 6 c©u b¸t, tiÕng 8 c©u b¸t hiÖp víi tiÕng 6 c©u lôc…
- NhÞp : nhÞp ch½n 2/2/2.
- Hµi thanh: cã sù ®èi xøng, lu©n phiªn B-T- B ë c¸c tiÕng 2,4,6 trong dßng th¬, ®èi lËp ©m vùc trÇm bæng ë tiÕng thø 6 vµ tiÕng thø 8 dßng b¸t.
2. ThÓ song thÊt lôc b¸t.
- VÝ dô: §o¹n th¬ trong “ T×nh c¶nh lÎ loi cña ngêi chinh phô”
- Sè tiÕng: 7-7-6-8 luaqan phiªn ®Õn hÕt.
- VÇn: HiÖp vÇn ë mçi cÆp, gi÷a hai cÆp cã vÇn liÒn.
- NhÞp: 3/4 ( c©u thÊt) vµ 2/2/2 ( c©u b¸t)
- Hµi thanh:CÆp song thÊt lÊy tiÕng thø 3 lµm chuÈn, cÆp lôc b¸t cã sù ®èi xøng, lu©n phiªn B-T- B ë c¸c tiÕng 2,4,6 trong dßng th¬.
3. C¸c thÓ ngò ng«n §êng luËt.(ngò ng«n tø tuyÖt, ngò ng«n b¸t có)
- VÝ dô:
- Sè tiÕng : 5 tiÕng.
- VÇn : gieo vÇn c¸ch , 1 vÇn ( ®éc vËn)
- NhÞp: 2/3
- Hµi thanh : cã sù lu©n phiªn B-T hoÆc niªm B-B, T-T ë tiÕng thø 2 vµ thø 4.
4. C¸c thÓ thÊt ng«n §êng luËt.
a. ThÓ thÊt ng«n tø tuyÖt.
- Sè tiÕng: 7 tiÕng, 4 dßng.
- VÇn : vÇn ch©n, ®éc vËn, gieo vÇn c¸ch.
- NhÞp :4/3.
- Hµi thanh: TiÕng thø 2,6 cïng thanh vµ ®èi thanh víi tiÕng thø 4.
Niªm gi÷a c¸c cÆp c©u .
b. ThÓ thÊt ng«n b¸t có.
- Sè tiÕng : 7 tiÕng, 8 c©u.
- VÇn : VÇn ch©n , ®éc vËn.
- NhÞp: 4/3.
- Hµi thanh: §èi xøng gi÷a c¸c tiÕng 2,4,6 ; cã niªm gi÷a c¸c dßng 2-3; 4-5; 6-7; 1-8; kÕt cÊu bµi râ rµng ,ch¾t chÏ ( chia thµnh 4 cÆp).
5. C¸c thÓ th¬ hiÖn ®¹i.
- RÊt ®a d¹ng vµ phong phó: 5 tiÕng, 7 tiÕng, 8 tiÕng, hçn hîp, tù do, th¬- v¨n xu«i…=> võa tiÕp nèi th¬ truyÒn thèng, võa cã sù c¸ch t©n.
III. LuyÖn tËp.
1. Bµi tËp 1
C¸ch gieo vÇn, ng¾t nhÞp vµ hµi thanh cña hai c©u th¬ 7 tiÕng trong thÓ song thÊt lôc b¸t kh«ng gièng víi trong thÓ th¬ thÊt ng«n §êng luËt.
4. Cñng cè :
Ph©n tÝch c¸ch hiÖp vÇn, ng¾t nhÞp vµ hµi thanh trong bµi th¬ “ Th¬ng vî” cña
Tó X¬ng?
5. Híng dÉn tù häc:
- §äc vµ so¹n: ViÖt B¾c ( PhÇn 2- t¸c phÈm).
File đính kèm:
- Tiet 23- Luat tho.doc