Giáo án Ngữ văn 12 - Tiết 29 Giảng văn: Đôi mắt. (Nam Cao)

Ngµy so¹n: Ngµy gi¶ng: TiÕt 29 : Gi¶ng v¨n: §«i m¾t. - Nam Cao- A/ PhÇn chuÈn bÞ bµi: I/ Yªu cÇu bµi d¹y: 1. Gióp h/s n¾m v÷ng: -ý nghÜa t­ t­ëng cña t.phÈm: HiÓu ®­îc v.®Ò''§«i m¾t'' cã tÇm quan träng NTN ®èi víi giíi trÝ thøc v¨n nghÖ sÜ k/c khi ®ã. -Q.®iÓm tiÕn bé cña NC vÒ n«ng d©n, vÒ CM vµ k/c vÒ NT trong'' NhËn ®­êng'' lóc bÊy giê. - Nh÷ng g.trÞ ®Æc s¾c cña TP. -RLKN p.tÝch truyÖn ng¾n. 2. GDh/s cã c¸i nh×n ®óng vÒ ng n«ng d©n- lùc l­îng k/c. ; Cã c¸ch nghÜ, sèng ®óng trong thêi ®¹i míi. II/ ChuÈn bÞ: -ThÇy: n/cøu tµi liÖu: PTBGTP12, GVCLVHVN, SGK, SGV, so¹n gi¸o ¸n. -Trß: SGK, vë so¹n, chuÈn bÞ bµi theo HD... B/ PhÇn trªn líp: * æn ®Þnh tæ chøc líp: 1' I. KiÓm tra bµi cò:5’ ?Chän ph­¬ng ¸n tr¶ lêi ®óng. Hoµng xuÊt hiÖn g©y Ên t­îng cho ng ®äc bëi. a, C¸i cæng g¹ch. b, Con chã. c, TiÕng n¹t né con. §¸p. ®óng ( b). II. Bµi míi : * Lêi vµo bµi: 1' C¸i nh×n cña H vµ § kh¸c nhau nh­ thÕ nµo vÒ nh©n d©n vµ cuéc k/c cña DT... ' II. Ph©n tÝch ( tiÕp ) ? §Ó cã c¸i nh×n nµy NC ®· ®Æt H trong h.c¶nh nµo ? ? H cã con m¾t nh×n ng n«ng d©n NTN? ? H·y C/M? ? Th¸i ®é cña H khi nãi vÒ ng n«ng d©n ? ? Anh ta ®Æc biÖt kh«ng chÞu ®îc ®iÒu g×? Chi tiÕt phô khÐo lÐo. ? E thÊy H cã c¸ch kÓ, c¸ch b×nh ntn? ? Nh÷ng ®iÒu anh ta nãi cã c¬ së kh«ng ? §iÒu nµy §é thõa nhËn. ?VËy ®iÒu mµ §é thÊt väng lµ g× ? ? ChÝnh bëi c¸ch nh×n Êy mµ th¸i ®é, quan ®iÓm, lËp trêng cña H vÒ ng n«ng d©n NTN? -b, C¸ch nh×n, th¸i ®é cña H víi hiÖn thùc cuéc sèng: * C¸ch nh×n th¸i ®é víi ng n«ng d©n: H t¶n c vÒ n«ng th«n : Lµ dÞp ®Ó anh ta ®îc tiÕp xóc víi nh÷ng con ng xa l¹ anh -> cã c¬ héi ®Ó béc lé c¸ch nh×n th¸i ®ä cña m×nh víi ng n«ng d©n. - Trong con m¾t H, ng n«ng d©n ë ®©y lµ nh÷ng ng: + BÇn tiÖn + Nhiªu khª +Ngu ®én +Lç m·ng (d/c ) - Nãi vÒ hä H tá ra khinh bØ ra mÆt, thËm chÝ cßn lµ + Nçi khinh bØ vña anh ph×... +theo c¸i bÜu m«i.. +Mòi anh ta... + Say sa cïng víi vî... - Vµ kÕt luËn: B©y giê gÇn hä, t«i qu¶ thÊy kh«ng chÞu ®îc, kh«ng chÞu ®îc... - Kh«ng chÞu ®îc chuyÖn nh÷ng con ng Êy tham gia k/c: + Tù vÖ, vÖ quèc qu©n nghÞch sóng.. kh«ng biÕt b¾n + Kh«ng biÕt ch÷ lµm uû ban nµy... +ChÞ H cêi ró lªn... Anh cÇn ph¶i thÒ thªm lÇn n÷a: T«i cã bÞa... -> Kh¾c ho¹ râ thªm th¸i ®é cña H vµ g.®×nh víi ng n«ng d©n trong cuéc k/c. - Trong cuéc ®èi tho¹i xung quanh c©u chuyÖn vÒ ng n«ng d©n, mµ chñ yÕu lµ lêi cña vî chång H -> H thËt cã kh¶ n¨ng quan s¸t tinh nh¹y, biÕt ph¸t hiÖn.. mµ anh ta quan s¸t v× anh ta cã tµi kÓ, b×nh gi¸ rÊt hÊp dÉn -> Cã thÓ lè bÞch ho¸ nh÷ng g× mµ m×nh kh«ng thÝch. -> Nh÷ng nhËn xÐt, nh÷ng ®iÒu H kÓ kh«ng ph¶i kh«ng cã c¬ së. Cã thÓ tin H ch©n thËt trong viÖc kÓ l¹i nh÷ng g× anh ta quan s¸t ®îc. + Anh ta cam ®oan tíi 2 lÇn''T«i cã bÞa...'' -> C¸i nh×n cña anh ta vÒ ng n«ng d©n: 1 c¸i nh×n phiÕn diÖn, 1 phÝa, c¸ch nh×n sai biÖt, thËm chÝ khinh miÖt, tho¸ m¹. - Hoµng kh«ng nhËn ra nh÷ng ®iÒu tèt ®Ñp ®¸ng quý Èn sau nh÷ng biÓu hiÖn bÒ ngoµi cña ng n«ng d©n. + H chØ nh×n thÊy hä bÇn tiÖn... kh«ng nh×n thÊy hä tiÕt kiÖm cho k/c. + ThÊy hä nhiªu khª khi hái giÊy tê , mµ kh«ng thÊy hä c¶nh gi¸c ®Ò phßng kÎ gian. + ThÊy hä ngè, lç m·ng khi tuyªn truyÒn, kh«ng thÊy hä vui vÎ v¸c bã tre... phßng tuyÕn chèng qu©n thï. Gv:Víi ®«i m¾t nh×n ®êi, nh×n ng Êy, H coi ng n«ng d©n lµ ngu d«t¸, ng©y ng«, ch¼ng nh÷ng thÕ anh ta cßn cêng ®iÖu , hµi híc nh÷ng nhîc ®iÓm cña hä, ®Ó chÕ nh¹o, giÔu cît 1 c¸ch cay ®éc h¶ hª > §é suy nghÜ : VÉn gi÷ ®«i m¾t Êy ®Ó nh×n ®êi, th× cµng ®i nhiÒu, cµng quan s¸t l¾m, ng ta cµng chØ thÊy thªm chua ch¸t vµ ch¸n n¶n. Vµ nh vËy tÊt yÕu, Hcòng kh«ng tin vµo søc m¹nh cña hä. H kh«ng tin ND lµ lùc lîng chñ yÕu sÏ ®a cuéc k/c thµnh c«ng. ? Hnh×n vÒ cuéc k/c nh­ thÕ nµo trong t×nh thÕ,côc diÖn? Tr 70. ?VËy anh ta tin vµo ®iÒu g×? ? E cã suy nghÜ g× vÒ quan ®iÓm nµy cña H ? *C¸ch nh×n, th¸i ®é, lËp tr­êng víi cuéc k/c:14’ -Khi bµn tíi cuéc k/c, H tá ra kh«ng tin t­ëng vµo sù thµnh c«ng cña k/c, kh«ng tin t­ëng vµo nh÷ng ng d©n quª dèt n¸t ng©y ng« lµm k/c. + T«i bi l¾m -> cµng quan s¸t kÜ cµng n¶n... -> sù biÓu lé râ lËp tr­êng cña anh víi cuéc k/c + Tin vµo xoay së cña cô Hå. ->§iÒu ®ã thËt nhÊt qu¸n trong c¸ch nh×n cña H. Mét khi ®· nh×n quÇn chóng nh­ 1 ®¸m ®«ng ngu dèt th× lÏ dÜ nhiªn sÏ ®Ò cao vai trß cña vÜ nh©n _ H kh©m phôc, ca ngîi ,tin t­ëng HCM C¸i nh×n cña H Lµ sïng b¸i c¸ nh©n, coi l·nh tô lµ tÊt quyÕt ®Þnh l/sö. (T©m lÝ sïng b¸i l·nh tô lµ 1 nÐt chung cña thêi ®¹i lóc bÊy giê.) ThÕ nghÜa lµ ca ngîi l·nh tô còng lµ 1 c¸ch thøc ®éc ®¸o kh¸c ®Î biÓu hiÖn sù coi th­êng quÇn chóng cña H. Mµ thùc chÊt còng chØ m¬ hå phiÕn diÖn. ? Nh×n nh­ vËy H ®Õn víi cuéc k/c NTN? Ng b×nh th­êng nh×n vËylµ cã h¹i cho CM; Nhµ v¨n cßn nguy hiÓm h¬n. ? Qua c¸c chi tiÕt võa p/tÝch, em suy nghÜ g× vÒ ''®«i m¾t'' cña H? ?PhÐp ®ång hiÖn qua sù håi t­ëng cña §é, Hqu¸ khø hiÖn lªn NTN? -H döng d­ng víi cuéc k/c, t¸ch biÖt víi kh«ng khÝ k/c ®ang s«i næi kh¾p n¬i, ngay bªn c¹ch m×nh. + Sèng trong èc ®¶o b×nh yªn, h­ëng thô 1 c¸h Ýh kØ, tÇm th­êng. + Hµng ngµy ®ãng chÆt cöa... + H tõ chèi th¼ng thõng... + ThËm chÝ H nãi'' céng t¸c víi c¸c ng... thµ ®Ó gäi lµ ph¶n ®éng '' -> §Þnh kiÕn cña anh ta tíi møc cùc ®oan. -> VÒ phÝa H, ®«i m¾t Êy lµ c¸ch nh×n, lµ th¸i ®é lËp tr­êng cña anh ta vÒ quÇn chóng ND, vÒ k/c réng h¬n lµ thêi ®¹i. Bøc tranh gÇn nh­ bao qu¸t c¶ 1 thêi ®¹i qua con m¾t cña H chØ toµn sù nhè nh¨ng, lè bÞch, hµi hø¬c. Th¸i ®é, c¸ch nh×n cña H lµ cña 1 trÝ thøc tr­ëng gi¶ mµ quyÒn lîi g¾n bã qu¸ chÆt chÏ víi chÕ ®é cò. * H trong qu¸ khø: -Tay bu«n chî ®en- > nh©n c¸ch tÇm th­êng. -Cã tËt ''®¸ b¹n... -CMT8 ->H.. - H h»n häc, mØa mai c¸c b¹n v¨n nghÖ sÜ tÝch cùc h­ëng øng cuéc k/c, CM. Nh­ thÕ cuéc CM T8 kh«ng t¸c ®éng tíi H, sèng gi÷a ND quay l­ng l¹i víi cuéc k/c, víi quÇn chóng ND. -H cã c¸i nh×n s¾c s¶o, song anh ta l¹i sö dông vµo c¸i tµi víi môc ®Ých tÇm th­êng. -> Lu«n sèng víi thÕ giíi kh«ng cã thùc.( ®o¹n v¨n cuèi Tãm l¹i:Nhµ v¨n ®· dµnh phÇn lín trang truyÖn cña m×nh vµ tËp rung bót lùc ®Î kh¾c ho¹ râ nÐt, s©u s¾c nh©n vËt H -> ThÓ hiÖn t­ t­ëng chñ ®Ò cña t/p. §èi lËp víi ®«i m¾t cña H, lµ nhf v¨n §é, b¹n H. 2. Nh©n vËt §é: 12' ? §é ®­îc giíi thiÖu NTN? ? §é cã caid nh×n, thÝ ®é NTN? C¸i nh×n cña NC, h¬n h¼n c¸c t/p tr­íc CM. ? víi K/C, ®é ntn? ? NX cña em §.m¾t, vÒ lËp tr­êng, quan ®iÓm cña §é..? Ng­îc víi H : §é ®em hÕt mµ nhiÖn t×nh tham gia kh¸ng chiÕn - C¸i nh×n, th¸i ®é víi n«ng d©n . +§é thÊy mÆt h¹n chÕ . + .... ...B¶n chÊt tèt ®Ñp cña hä: lßng yªu n­íc vµ kh¶ n¨ng lµm CM. -Víi k/c: §é tù nguyÖn lµm anh tuyªn truyÒn viªn nh·i nhÐp. -> §é cã 1 ®«i m¾t nh×n vÒ quÇn chóng ND ®óng ®¾n, ®Çy thiÖn c¶m, ®Çy tr©n träng. §Æc biÖt §é thÊy ®­îc chÝnh hä lµ lùc l­îng nßng cèt cña cuéck/c. §é cßn tham gia k/c víi tÊt c¶ lßng nhiÖt t×nh cña m×nh. Bªn c¹nh H lµ §é. NC x©y dùng lªn nh­ 1 h×nh t­îng t­¬ng ph¶n mµ ng ®äc dÔ nh×n thÊy dÔ nghÜ r»ng ®ã lµ bãng d¸ng cña NC. Tuy chr ®Ò t/p kh«ng n»m ë nh©n vËt §é, ta cã thÓ kh¼ng ®Þnh r»ng: §é chÝnh lµ b­íc nhËn thøc so s¸nh cña NC vÒ nhiÖm vô, sø mÖnh thiªng liªng cña giíi v¨n nghÖ sÜ tr­íc cuéc k/c chng cña DT. 3. Quan ®iÓm nghÖ thuËt cña NC: 6' ? Qua 2 nh©n vËt.... theo em nhµ v¨n NC cã dông ý g×? Cc¸h ssãng cña H, c¸ch nghÜ cña §é. -TP lµ 1 tuyªn ng«n nghÖ thuËt cña NC vµ giíi v¨n nghÖ sÜ TTS sau CM trong k/c. T.ng«n nµy kh«ng ®­îc ph¸t biÓu trùc tiÕp d­íi d¹ng lÝ luËn mµ th«ng qua viÖc XD 2 nhµ v¨n. +H nh©n vËt trung t©m > linh hån cña ®«i m¾t. Lµ nh©n vËt thÓ hiÖn ND cèt lâi trong tuyªn m«n nghÖ thuËt ®ã :nhµ v¨n xa vêi l¹c lâng víi nh©n d©n , K / C th× kh«ng thÓ viÕt ®óng . - Nam cao muèn nh×n vµo bøc ch©n dung , ch©n thùc mµ ®Çy biÕm ho¹ ®ã, nh÷ng ng mµ t­ t­ëng cßn ph©n v©n vÒ h­ímg ®i cña m×nh còng tù nhËn thÊy vµ tõ bá con ®­êng cò, lèi sèng cò vµ nhÊt lµ c¸ch nh×n cò cña m×nh ®Ó quyÕt t©m'' CM ho¸ t­ t­ëng, quÇn chóng ho¸ sinh ho¹t''- > trë thµnh ng míi cña ND. + §é:nh÷ng suy nghÜ, nh÷ng c¸ch nh×n nhËn h.thùc, viÖc lµm cña anh còng kh¼ng ®Þnh thªm nh÷ng viÖc mµ ng nghÖ sÜ ph¶i lµm, nh÷ng c¸i mµ ng nghÖ sÜ ph¶i h­íng tíi. Tãm l¹i: Tuyªn ng«n NT cña TP §«i m¾t: -§ã lµ t.ng«n vÒ niÒm tin v« h¹n vµo søc m¹nh cña quÇn chóng. -Tuyªn ng«n vÒ chç ®øng cña ng trÝ thøc, cña nhµ v¨n trong cuéc k/c cña DT. -Tuyªn ng«n vÒ c¶m høng s¸ng t¸c míi. III. Tæng kÕt: 3' ? §Æc s¾c vÒ NT ? ? Kh¸i qu¸t gi¸ trÞ néi dung t¸c phÈm? 1. NghÖ thuËt: - Bót ph¸p trÇn thuËt. -XD nh©n vËt Hoµng. -Dùng ®èi tho¹i. 2. Néi dung: - VÊn ®Ò quan ®iÓm, c¸ch nh×n thêi ®¹i lµ 1v.®Ò thêi sù cña tõng thêi ®¹i. Ph¶i cã c¸ch nh×n nhËn ®óng, viÕt ®óng. - TruyÖn gîi ra lÏ sinh tö cña v¨n ch­¬ng NT > sù tr­ëng thµnh cña c¸c v¨n nghÖ sÜ trong cuéc CMDT, trong ®ã cã NC. * Cñng cè: 2' ? TN nghÖ thuËt mµ NC thÓ hiÖn trong t¸c phÈm'' §M'' theo em ®Õn nay cßn cã g.trÞ ? §¸p: Cuéc sèng lu«n vËn ®éng v× thÕ c¸ch nh×n ng, nh×n ®êi còng ph¶i thay ®æi. Kh«ng thÓ lÊy ®«i m¾t cò ®Ó ®o ,®Ó ®¸nh gi¸ 1 hiÖn thùc míi. V× thÕ, TN NT ®Æt ra trong §M cña NC ®Õn nay vÉn lu«n míi mÎ cã ý nghÜa. III/ H­íng dÉn h/s häc vµ lµm bµi ë nhµ: 2' 1. Bµi cò: - N¾m cèt truyÖn, phÇn ph©n tÝch. -So s¸nh sù gièng vµ kh¸c nhau cña 2 nhµ v¨n vÒ c¸ch nh×n ng n«ng d©n. 2. Bµi míi: - «n kiÕn thøc v¨n häc - ChuÈn bÞ viÕt bµi sè 3.