Giáo án Ngữ văn 12 - Tiết 42 Luyện tập vận dụng kết hợp các thao tác lập luận

Tiết 42 LUYỆN TẬP VẬN DỤNG KẾT HỢP CÁC THAO TÁC LẬP LUẬN Ngày soạn: Ngày giảng: Mục tiêu cần đạt Giỳp HS: - Củng cố vững chắc hơn kiến thức và kĩ năng về cỏc thao tỏc lập luận chứng minh, phõn tớch, giải thớch, so sỏnh, bỏc bỏ, bỡnh luận. - Nắm vững hơn về nguyờn tắc và cỏch thức kết hợp cỏc thao tỏc lập luận đú trong một văn bản nghị luận. - Vận dụng những điều đó nắm được để viết một bài (đoạn hoặc một phần bài) văn nghị luận, trong đú cú sử dụng kết hợp ớt nhất là 2 trong 6 thao tỏc lập luận núi trờn. B.Phương phỏp giảng dạy: - Phương phỏp: tớch hợp, thảo luận nhúm, thực hành. C. Phương tiện thực hiện: -Sỏch giỏo khoa, sỏch giỏo viờn, sỏch bài tập ngữ văn, bảng phụ. D. Tiến trỡnh dạy học: 1- Ổn định lớp. 2- Kiểm tra bài cũ. 3- Bài mới. Hoạt động của GV Hoạt động của HS Nội dung cần đạt *Hoạt động 1: GV giỳp HS ụn tập kiến thức đó học. -Hóy kể tờn cỏc thao tỏc lập luận đó học? -Hóy phõn biệt cỏc thao tỏc lập luận trờn? - HS trả lời: 6 thao tỏc. (giải thớch, chứng minh, bỡnh luận, phõn tớch, so sỏnh, bỏc bỏ). - HS trả lời: căn cứ vào mục đớch để phõn biệt cỏc thao tỏc trờn. I. ễn tập kiến thức: 6 thao tỏc lập luận Chứng minh là để người ta tin. Giải thớch là để người ta hiểu. Phõn tớch giỳp ta biết cặn kẽ, thấu đỏo. So sỏnh nhằm nhận rừ giỏ trị của sự việc, hiện tượng này so với sự việc, hiện tượng khỏc. Bỏc bỏ nhằm phủ nhận một điều gỡ đú. Bỡnh luận là thuyết phục người khỏc nghe theo sự đỏnh giỏ, bàn bạc của mỡnh về một hiện tượng, vấn đề. *Hoạt động 2 GV giỳp HS luyện tập nhận biết sự kết hợp cỏc thao tỏc lập luận. - Trong đoạn trớch ở SGK trang 174, tỏc giả đó vận dụng kết hợp cỏc thao tỏc lập luận nào? Đõu là thao tỏc chớnh? Căn cứ vào đõu mà xỏc định như thế? - GV dựng bảng phụ ghi lại đoạn văn (b) trang 89 sỏch Bài tập ngữ văn 12 Tập 1 để yờu cầu HS nhận biết cỏc thao tỏc lập luận đó được kết hợp trong văn bản. (GV cú thể sử dụng văn bản khỏc) - HS trả lời: +Thao tỏc chớnh: phõn tớch (để thấy việc bọn thực dõn Phỏp lợi dụng lỏ cờ tự do, bỡnh đẳng, bỏc ỏi ỏp bức đồng bào ta). + Thao tỏc kết hợp: chứng minh (về chớnh trị, về kinh tế). - Yờu cầu HS trả lời: + Thao tỏc chớnh: bỡnh luận (về việc nõng cao dõn trớ, nhằm cổ vũ cho cụng cuộc đổi mới, hướng nước nhà đi đến văn minh). + Thao tỏc kết hợp: so sỏnh và bỏc bỏ. *So sỏnh: để phõn biệt rừ hai thứ chữ, hai lối học. *Bỏc bỏ: để phủ nhận ý kiến của một số người trong thời ấy. II. Luyện tập nhận biết: Hóy xỏc định cỏc thao tỏc lập luận được vận dụng kết hợp trong cỏc văn bản sau: 1/ Đoạn trớch trang 174: Thao tỏc chớnh: phõn tớch. Thao tỏc kết hợp: chứng minh. 2/ Văn bản giỏo viờn cung cấp: Thao tỏc chớnh: bỡnh luận. Thao tỏc kết hợp: so sỏnh và bỏc bỏ. *Hoạt động 3: GV giỳp HS vận dụng lớ thuyết vào thực hành viết văn bản. - Thao tỏc 1: * GV ra đề (đề tựy thuộc ở GV song phải gần gũi với thực tế đời sống và học tập để HS cú điều kiện phỏt biểu những suy nghĩ, ý kiến thật của mỡnh). + Đề: Hóy bàn về bệnh quay cúp của HS trong thi, kiểm tra. * GV chia HS thành 4 nhúm theo tổ. - Thao tỏc 2: GV yờu cầu HS viết thành đoạn văn cú vận dụng kết hợp ớt nhất hai thao tỏc lập luận. - Thao tỏc 3: Sau 15 phỳt, GV gọi một vài HS đại diện nhúm trỡnh bày văn bản đó viết và chỉ ra cỏc thao tỏc lập luận mà nhúm mỡnh đó sử dụng. - Thao tỏc 4: * GV nhận xột phần trỡnh bày của HS, củng cố bài học, cú thể thưởng điểm nếu làm tốt. - HS đọc và phõn tớch đề theo nhúm. - HS thảo luận nhúm để: + Tỡm ý + Chọn thao tỏc lập luận phự hợp (từ 2 thao tỏc trở lờn) + Viết thành văn bản. - HS chỳ ý theo dừi để nhận xột hay bổ sung. - HS nghe nhận xột của GV, tự rỳt kinh nghiệm và nắm vững bài học. III. Luyện viết đoạn văn vận dụng kết hợp cỏc thao tỏc lập luận: 1/ Đề bài: + Đề: Hóy bàn về bệnh quay cúp của HS trong thi kiểm tra. 2/ Luyện viết văn bản theo chủ đề: * Gợi ý về nội dung: + Cú thể triển khai đoạn theo bố cục sau: Thực trạng của bệnh quay cúp trong HS ngày nay. Tỏc hại của bệnh quay cúp. Lời khuyờn . + Cú thể chọn 1 trong cỏc ý trờn để dựng đoạn. * Về kĩ năng: Vận dụng kết hợp ớt nhất 2 thao tỏc lập luận 3/ Trỡnh bày văn bản và chỉ ra cỏc thao tỏc lập luận đó sử dụng: *Hoạt động 4: GV giao nhiệm vụ và hướng dẫn HS tiếp tục luyện tập ở nhà - HS thực hành ở nhà. IV. Bài tập về nhà: 1/ Hóy xỏc định cỏc thao tỏc lập luận trong đoạn văn sau của Hồ Chớ Minh: “Liờm là trong sạch, khụng tham lam. Ngày xưa, dưới chế độ phong kiến, người làm quan khụng đục khoột dõn, thỡ gọi là liờm, chữ liờm ấy cú nghĩa hẹp. Cũng như ngày xưa trung là trung với vua, hiếu là hiếu với cha mẹ mỡnh thụi. Ngày nay, chữ liờm cú nghĩa rộng hơn; là mọi người đều phải liờm. Cũng như trung là trung với Tổ quốc, hiếu là hiếu với nhõn dõn. Chữ liờm phải đi đụi với chữ kiệm. Cú kiệm mới liờm được, vỡ xa xỉ sẽ sinh tham lam. Tham tiền của, tham địa vị, tham danh tiếng, tham ăn ngon, sống yờn đều là bất liờm. Người cỏn bộ, cậy quyền thế mà khoột dõn, ăn của đỳt, hoặc trộm của cụng thành của tư; người buụn bỏn, mua một bỏn mười hoặc mua gian bỏn lậu chợ đen chợ đỏ, tớch trữ đầu cơ; người cú tiền, cho vay cắt cổ, búp hầu búp họng đồng bào; người cờ bạc, chỉ mong xoay của người làm của mỡnh,.. đều là tham lam, đều là bất liờm. ” 2/ Thực hành bài tập 1, 2 trang 176 SGK. 3/ Thực hành bài tập ở sỏch Bài tập. 4. Củng cố, dặn dũ: - Về nhà HS cần rốn luyện kĩ năng viết văn bản kết hợp nhiều thao tỏc lập luận, làm bài tập GV yờu cầu. - Chuẩn bị bài mới: “Quỏ trỡnh văn học và phong cỏch văn học”. 5. Rỳt kinh nghiệm - Bổ sung: