Giáo án Ngữ văn 12 - Tiết 55: làm văn- Thực hành chữa lỗi lập luận trong văn nghị luận

Ngµy so¹n: 02/01/2011 Ngµy d¹y:……………Líp12C2.SÜ sè…………V¾ng………………………………… …………….Líp12C3.SÜ sè…………V¾ng………………………………… …………….Líp12C4.SÜ sè…………V¾ng………………………………… …………….Líp12C5.SÜ sè…………V¾ng………………………………… …………….Líp12C6.SÜ sè…………V¾ng………………………………… …………….Líp12C7.SÜ sè…………V¾ng………………………………… TiÕt 55: Lµm v¨n Thùc hµnh Ch÷a lçi lËp luËn trong v¨n nghÞ luËn I. Môc tiªu bµi häc: 1.KiÕn thøc: Gióp häc sinh - BiÕt ph¸t hiÖn, ph©n tÝch vµ söa ch÷a ®­îc c¸c lçi vÒ lËp luËn trong v¨n nghÞ luËn. 2.KÜ n¨ng: - RÌn luyÖn kÜ n¨ng t¹o lËp c¸c v¨n b¶n nghÞ luËn cã lËp luËn chÆt chÏ, s¾c s¶o. 3.Th¸i ®é: - Th«ng qua ph©n tÝch c¸c vÝ dô cô thÓ ®Ó nhËn ra c¸c lçi vµ c¸ch ch÷a mét sè lçi th­êng gÆp vÒ lËp luËn. II. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh: a. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn: SGK, SGV, Tµi liÖu chuÈn kiÕn thøc kÜ n¨ng, TLTK, phiÕu häc tËp. b. ChuÈn bÞ cña häc sinh: SGK, Vë bµi tËp, b¶ng phô III.TiÕn tr×nh bµi d¹y: 1. KiÓm tra bµi cò: ( Kh«ng) 2. Bµi míi: Ho¹t ®éng d¹y häc cña thÇy vµ trß KiÕn thøc c¬ b¶n * H§1: ( 15 phót) H­íng dÉn häc sinh ph¸t hiÖn vµ ph©n tÝch c¸c lçi lËp luËn trong nh÷ng ®o¹n v¨n - GV gäi häc sinh ®äc yªu cÇu bµi tËp 1 - GV : H·y cho biÕt trong ®o¹n v¨n (a) m¾c lçi g× trong lËp luËn? - GV: Nguyªn nh©n do ®©u? - GV : H·y cho biÕt trong ®o¹n v¨n (b) cã lçi g× trong lËp luËn? - GV: Nguyªn nh©n do ®©u? * H§2: Häc sinh th¶o luËn nhãm ( 15 phót) + Nhãm 1-2: Ph¸t hiÖn vµ ph©n tÝch c¸c lçi lËp luËn trong nh÷ng ®o¹n v¨n (c,d,e) + Nhãm 3-4: Ph¸t hiÖn vµ ph©n tÝch c¸c lçi lËp luËn trong nh÷ng ®o¹n v¨n (g,h) - C¸c nhãm trao ®æi th¶o luËn trong 15 phót vµ cö ®¹i diÖn th«ng qua kÕt qu¶ th¶o luËn, bæ sung , thèng nhÊt kiÕn thøc. - GV chuÈn x¸c kiÕn thøc cho häc sinh. * H§3: Ch÷a lçi( 17 phót) - GV h­íng dÉn häc sinh ch÷a lçi - HS ho¹t ®éng ®éc lËp theo bµn ( Mçi bµn ch÷a 1 ®o¹n v¨n) - HS ch­a lçi trong 10 phót - Gv mçi bµn mét häc sinh lªn th«ng qua kÕt qu¶ lµm viÖc cña m×nh. - GV nhËn xÐt chuÈn ho¸ kiÕn thøc. 1. Bµi tËp 1 Ph¸t hiÖn vµ ph©n tÝch c¸c lçi lËp luËn trong nh÷ng ®o¹n v¨n . a. Lçi trong ®o¹n v¨n: - LuËn cø kh«ng nªu ®Çy ®ñ ( chØ tËp trung vµo tôc ng÷, ca dao, trong khi luËn ®iÓm cña ®o¹n v¨n lµ: “Gi¸ trÞ quan träng nhÊt cña v¨n häc d©n gian lµ gi¸ trÞ nhËn thøc”-> CÇn ®Ò cËp ®Õn gi¸ trÞ nhËn thøc trong c¸c thÓ lo¹i kh¸c cña VHDG. - LuËn cø chØ ®Ò cËp ®Õn mét khÝa c¹nh hÑp( hiÓu hiÕt, nhËn thøc vÒ tù nhiªn- thêi tiÕt) . - Nguyªn nh©n: + Ch­a n¾m ®­îc c¸c khÝa c¹nh cña vÊn ®Ò cÇn nghÞ luËn + Kh«ng hiÓu quan hÖ l« gÝc cña c¸c luËn cø +ThiÕu dÉn chøng cô thÓ ®Ó lµm s¸ng tá luËn ®iÓm. b. LuËn ®iÓm nªu kh«ng râ rµng : + Néi dung c©u 1 vµ c©u 2 trong ®o¹n nh¾m môc ®Ých nªu luËn ®iÓm, nh­ng luËn ®iÓm ®­îc nªu trong c©u 2 kh«ng x¸c ®¸ng( Kh«ng nªu ®­îc b¶n chÊt cña vÊn ®Ò), kh«ng ph¶i lµ néi dung t­¬ng ®­¬ng víi luËn ®iÓm ®­îc nªu nh­ mét tiÒn ®Ò trong c©u 1. + LuËn cø kh«ng chÆt chÏ, thiÕu lo gÝc: “ ChÝnh µ c¸i sù thÒm ng­êi Êy….Dã lµ biÓu hiÖn râ nÐt nhÊt cña tinh thÇn l¹c quan’ - Nguyªn nh©n: Kh«ng n¾m v÷ng vÊn ®Ò cÇn tr×nh bµy, kh«ng hiÓu mèi quan hÖ gi÷a c¸c chi tiÕt trong t¸c phÈm nªn viÖc kh¸i qu¸t luËn ®iÓm kh«ng phï hîp víi ®èi t­îng vµ kh«ng triÓn khai ®­îc c¸c luËn cø x¸c ®¸ng, thuyÕt phôc. c. – LuËn ®iÓm ch­a râ, kh«ng phï hîp víi b¶n chÊt cu¶ ®èi t­îng cÇn nghÞ luËn( C¸c dïng tõ “hoµn c¶nh khã kh¨n cña cuéc sèng” qu¸ chung chung, kh«ng lµm næi bËt ®­îc vÊn ®Ò: ranh giíi gi÷a sù sèng vµ c¸i chÕt vµo nh÷ng th¸ng ngµy khñng khiÕp cña n¹n ®ãi 1945 vµ kh¸t väng väng sèng, kh¸t väng ®­îc lµm ng­êi, ®­îc sù yªu th­¬ng cña con ng­êi trong “Vî nhÆt”). - LuËn cø qu¸ s¬ l­îc, kh«ng ®Çy ®ñ, ch­a tr×nh bµy ®­îc nh÷ng khÝ© c¹nh chñ yÕu liªn quan ®Õn chi tiÕt “Trµng nhÆt ®­îc vî” ®· ®i ®Õn kÕt luËn chung vÒ gi¸ trÞ nh©n ®¹o cña t¸c phÈm. d. – Kh«ng nªu ®­îc luËn ®iÓm cÇn tr×nh bµy, luËn cø nªu ra lµm tiÒn ®Ò dÉn nhËp cho lËp luËn qu¸ lan man, xa rêi vÊn ®Ò. - Nguyªn nh©n: Kh«ng n¾m ®­îc ph¹m vi luËn ®iÓm cÇn tr×nh bµy, kh«ng t×m ®­îc nh÷ng luËn cø cÇn thiÕt, liªn quan trùc tiÕp ®Õn luËn ®iÓm chÝnh ®ang triÓn khai. e.- LuËn cø thiÕu l«gÝc, quan hÖ gi÷a c¸c luËn cø kh«ng chÆt chÏ, kh«ng phï hîp, kh«ng cã dÉn chøng ®Çy ®ñ ®Ó lµm s¸ng tá luËn ®iÓm. - LuËn ®iÓm ch­a x¸c ®¸ng: dïng tõ “Lßng th­¬ng ng­êi” qu¸ chung chung , ch­a phÈn ¸nh d­îc b¶n chÊt cña vÊn ®Ò. g. – Lçi liªn quan ®Õn c¸ch tæ chøc lËp luËn: LuËn cø ®­îc nªu lµm tiÒn ®Ò dÉn nhËp cho luËn ®iÓm chÝnh qu¸ r­êm rµ, lan man, kh«ng cÇn thiÕt, kh«ng cã vai trß lµm næi bËt vÊn ®Ò. h. – LuËn ®iÓm kh«ng râ rµng,kh«ng phï hîp víi kÕt luËn. - LuËn cø thiÕu tÝnh hÖ thèng, kh«ng ®Çy ®ñ, kh«ng toµn diÖn. 2. Bµi tËp 2 :Ch÷a lçi a. Bæ sung luËn cø vÒ gi¸ trÞ cña VHDG trong c¸c thÓ laäi vµ s¾p xÕp chóng theo hÖ thèng nhÊt ®Þnh: x· héi, con ng­êi, lao ®éng, s¶n xuÊt, tù nhiªn. b. Nªu râ luËn ®iÓm : “ Ng­êi thanh niªn trong “ LÆng lÏ Sa Pa” cña NguyÔn Thµnh Long kh«ng chØ say mª c«ng viÖc mµ cßn tha thiÕt yªu ®êi, yªu ng­êi” vµ söa l¹i mét sè luËn ®iÓm… c. – Nªu l¹i luËn ®iÓm, bæ sung luËn cø tiªu biÓu, ng¾n gän, liªn quan ®Õn t×nh huèng nhÆt ®­îc vî cña Trµng, th¸i ®é, t©m tr¹ng cña bµ cô Tø, sau ®ã míi kÕt luËn. d. Thay c¸c luËn cø “ NÕu ai…vÒ ®©u” b»ng luËn cø phï hîp. e. Nªu vµ söa l¹i luËn ®iÓm, bæ sung c¸c luËn cø cô thÓ, s¾p xÕp theo tr×nh tù logÝc nhÊt ®Þnh: Tr©n träng nh÷ng gi¸ trÞ con ng­êi, c¶m th«ng víi nçi ®au cña phËn hång nhan. g. Bá luËn cø “ C©y xµ nu….m·nh liÖt”vµ nªu râ luËn ®iÓm:” Nhµ v¨n NguyÔn Trung Thµnh ®a chän c©y xµ nu- loaq× c©y quªn thuéc cña nói rõng T©y Nguyªn lµm biÓu t­îng nghÖ thuËt ®Ó kh¾c ho¹ phÈm chÊt ng­êi d©n lµng X« Man. h.- Nªu l¹i luËn ®iÓm, bæ sung c¸c luËn cø : thÕ giíi c¸i thiÖn, m¬ ­íc vÒ h¹nh phóc trong truyÖn cæ , bµi häc ®¹o ®øc nh©n nghÜa trong ca dao tôc ng÷. - Bá bít c¸c luËn ®iÓm chång chÐo, trïng lÆp. 3. Cñng cè: ( 2 phót) - GV: Khi viÕt v¨n nghÞ luËn th­êng m¾c nh÷ng lçi g× trong lËp luËn? 4. H­íng dÉn tù häc ë nhµ. ( 1 phót) - Hoµn thiÖn c¸c bµi tËp trong sgk - ¤n tËp thi häc kú I