Giáo án Ngữ văn 12 - Tiết 98: lí luận văn học - Giá trị văn học và tiếp nhận văn học

Tªn líp Ngµy d¹y SÜ sè Tªn häc sinh v¾ng 12C2 12C4 12C5 12C6 12C7 TiÕt 98: LÝ luËn VH Gi¸ trÞ v¨n häc vµ tiÕp nhËn v¨n häc I- Môc tiªu cÇn ®¹t: Gióp HS 1. KiÕn thøc - HiÓu ®­îc nh÷ng gi¸ trÞ c¬ b¶n cña v¨n häc. - N¾m v÷ng nh÷ng nÐt b¶n chÊt cña ho¹t ®éng tiÕp nhËn v¨n häc. 2. KÜ n¨ng - VËn dông nh÷ng hiÓu biÕt vÇ gi¸ trÞ v¨n häc ®Ó ph©n tÝch cã chiÒu s©u c¸c t¸c phÈm v¨n häc. - VËn dông nh÷ng hiÓu biÕt vÒ tiÕp nhËn v¨n häc ®Ó cã thÓ c¶m thô t¸c phÈm v¨n häc ë cÊp ®é cao nhÊt. 3. Th¸i ®é - Cã ý thøc n©ng cao n¨ng lùc vÒ hiÓu vµ c¶m thô v¨n ch­¬ng ®Ó vËn dông vµo trong bµi v¨n nghÞ luËn II- ChuÈn bÞ cña GV vµ HS 1. GV: Tµi liÖu chuÈn kiÕn thøc kÜ n¨ng, bµi so¹n. 2. HS: Vë bµi tËp, vë ghi. III- TiÕn tr×nh bµi d¹y Ho¹t ®éng cña thÇy vµ trß KiÕn thøc c¬ b¶n * H§1: Gi¸ trÞ nhËn thøc( 10 phót) - GV giíi thiÖu bµi häc - GV: Gi¸ trÞ v¨n häc lµ g×? - HS tr¶ lêi - GV nhËn xÐt , bæ sung vµ chuÈn kiÕn thøc - GV : VH cã c¸c gi¸ trÞ cô thÓ nµo ? - HS tr¶ lêi - GV : ThÕ nµo lµ gi¸ trÞ nhËn thøc trong TPVH? LÊy VD? - HS tr¶ lêi - GV nhËn xÐt , lÊy VD ph©n tÝch bæ sung vµ chuÈn kiÕn thøc. * H§2: Gi¸ trÞ gi¸o dôc( 15 phót) - GV : Gi¸ trÞ gi¸o dôc lµ g× ? - HS tr¶ lêi - GV nhËn xÐt , bæ sung - GV ®­a c¸c VD ph©n tÝch , chøng minh (VHT§ :TruyÖn KiÒu , Hoµng Lª nhÊt thèng chÝ -> VHH§ : Vî chång A phñ , Nh÷ng ®øa con trong gia ®×nh , Vî nhÆt…) - GV chuÈn kiÕn thøc - Th¶o luËn nhãm : + Nhãm 1,2: VÒ t­ t­ëng , v¨n häc cã t¸c dông g× ? LÊy VD ? + Nhãm 3,4 :VÒ t×nh c¶m, v¨n häc cã t¸c dông g× ? LÊy VD ? + Nhãm 5,6: VÒ®¹o ®øc, v¨n häc cã t¸c dông g× ? LÊy VD ? - C¸c nhãm cö ®¹i diÖn tr×nh bµy , bæ sung vµ thèng nhÊt ý kiÕn. - GV nhËn xÐt vµ chuÈn kiÕn thøc * H§3: Gi¸ trÞ thÈm mÜ( 12 phót) - GV dÉn d¾t vÊn ®Ò vµ gîi dÉn HS tr¶ lêi. - GV : Do ®©u con ng­êi cã nhu cÇu thÈm mÜ ? - HS tr¶ lêi - GV nhËn xÐt , lÊy VD ph©n tÝch ®Ó cho HS thÊy ®­îc mqh gi÷a nhËn thøc , GD vµ thÈm mÜ. *H§5: Cñng cè( 2 phót) - GV: Nªu c¸c gi¸ trÞ nhËn thøc, gi¸o dôc vµ thÈm mÜ trong t¸c phÈm Rõng xµ nu cña NguyÔn Trung Thµnh? *H§6: H­íng dÉn häc bµi ë nhµ( 1 phót) - T×m mét t¸c phÈm v¨n häc, ph©n tÝch ®Ó t×m ra c¸c gi¸ trÞ c¬ b¶n cña t¸c phÈm ®ã. - So¹n tiÕp phÇn “ tiÕp nhËn v¨n häc”. I. Gi¸ trÞ v¨n häc - Gi¸ trÞ v¨n häc lµ s¶n phÈm kÕt tinh tõ qu¸ tr×nh v¨n häc, ®¸p øng nh÷ng nhu cÇu kh¸c nhau cña c/s con ng­êi, t/® s©u s¾c tíi c/s vµ con ng­êi. 1. Gi¸ trÞ nhËn thøc - XÐt vÒ b/c, TPVH lµ mét h×nh thøc t¸i hiÖn c/s s©u s¾c, phong phó, sinh ®éng -> gióp con ng­êi cã nh÷ng hiÓu biÕt toµn diÖn vÒ c/s. - Mçi ng­êi ®Òu sèng trong nh÷ng giíi h¹n vÒ kh«ng gian, thêi gian -> nh÷ng hiÓu biÕt vÒ c/s lµ rÊt h¹n chÕ-> Nhê cã TPVH mµ con ng­êi cã thÓ v­ît qua nh÷ng giíi h¹n trªn ®Ó cã nh÷ng hiÓu biÕt s©u réng h¬n vÒ c/s. => Gi¸ trÞ nhËn thøc lµ kh¶ n¨ng cña VH cã thÓ ®¸p øng ®­îc y/c cña con ng­êi muèn hiÓu biÕt râ h¬n , s©u h¬n c/s xung quanh vµ chÝnh b¶n th©n m×nh , tõ ®ã t/® vµo c/s cã hiÖu qu¶ h¬n. 2. Gi¸ trÞ gi¸o dôc - Gi¸ trÞ nhËn thøc lµ tiÒn ®Ò cña gi¸ trÞ gi¸o dôc -> kh«ng cã nhËn thøc ®óng ®¾n ->kh«ng thÓ cã gi¸ trÞ GD. - Gi¸ trÞ gi¸o dôc cña VH tr­íc hÕt biÓu hiÖn ë kh¶ n¨ng ®em ®Õn cho con ng­êi nh÷ng bµi häc quý gi¸ vÒ lÏ sèng-> ®Ó hä tù rÌn luyÖn b¶n th©n m×nh ngµy mét tèt ®Ñp h¬n : + VÒ t­ t­ëng : VH h×nh thµnh trong ng­êi ®äc mét lÝ t­ëng tiÕn bé , gióp cho hä cã th¸i ®é vµ quan ®iÓm ®óng ®¾n vÒ cuéc sèng. + VÒ t×nh c¶m : VH gióp con ng­êi biÕt yªu ghÐt ®óng ®¾n , lµm cho t©m hån con ng­êi trë lªn lµnh m¹nh , trong s¸ng , cao th­îng. + VÒ ®¹o ®øc : VH n©ng ®ì cho nhËn c¸ch cña con ng­êi ph¸t triÓn , gióp cho hä biÕt ph©n biÖt ph¶i - tr¸i , tèt – xÊu…, cã quan hÖ tèt ®Ñp vµ biÕt g¾n bã c/s cña c¸ nh©n m×nh víi c/s cña mäi ng­êi. => Gi¸ trÞ gi¸o dôc lµ kh¶ n¨ng cña VH cã thÓ thay ®æi hoÆc n©ng cao t­ t­ëng , t/c cña con ng­êi theo chiÒu h­íng tÝch cùc , tèt ®Ñp, tiÕn bé -> lµm cho con ng­êi ngµy cµng hoµn thiÖn vÒ ®¹o ®øc. 3. Gi¸ trÞ thÈm mÜ - Con ng­êi ai còng cã nh÷ng rung c¶m tr­íc TN vµ c/s -> nhÊt lµ TN vµ c/s ®­îc t¸i t¹o , nhµo nÆn vµ t¸i hiÖn trong TPVH -> tõ ®ã con ng­êi cã nh÷ng rung ®éng t©m hån nhÊt ®Þnh- nã lµ hÖ qu¶ cña hiÓu biÕt ( nhËn thøc ) vµ thuyÕt phôc ( GD) do TPVH mang l¹i cho ng­êi ®äc. - Gi¸ trÞ thÈm mÜ lµ søc m¹nh cña VH - Gi¸ trÞ thÈm mÜ cña VH ®­îc thùc hiÖn trong mét ph¹m vi réng lín , phong phó. -> Gi¸ trÞ thÈm mÜ lµ kh¶ n¨ng cña VH cã thÓ ph¸t hiÖn vµ miªu t¶ nh÷ng vÎ ®Ñp cña c/s mét c¸ch sinh ®éng , gióp con ng­êi c¶m nhËn ®­îc vµ biÕt rung ®éng mét c¸ch tinh tÕ , s©u s¾c tr­íc vÎ ®Ñp ®ã => 3 gi¸ trÞ trªn ®©y cña VH cã mlh rÊt mËt thiÕt.