Giáo án Ngữ văn 12 - Trường THPT Cao Bá Quát

I/ Tiểu dẫn:

1. Tỏc giả :

- Quang Dũng : sinh 1921 tại Hà Tây, mất 1988 tại Hà Nội

- QD là một nghệ sĩ đa tài một hồn thơ lãng mạn

2. Hoàn cảnh sáng tác:

- là 1 đơn vị quân đội thành lập đầu năm 1947

- Nhiệm vụ .

- Điều kiện chiến đấu

- Địa bàn hoạt động

- Thành phần đoàn quân

- Bài thơ ban đầu có tên “Nhớ Tây Tiến”

3. Cảm hứng chủ đạo:

- Cảm hứng lãng mạn.Thể hiện cái tôi đầy t/c, cảm xúc của tác giả(t/c hướng nội), phát huy cao độ trí tưởng tượng, thủ pháp cường điệu, đối lập để tô đậm cái hùng vĩ, cái tuyệt mĩ.

- Tinh thần bi tráng Quang Dũng không né tránh những khó khăn, gian khổ , đau thương, mất mát nhưng tác giả đã mang đến cho nó màu sắc lãng mạn trong sự ngợi ca và nâng lên thành vẻ đẹp trong đau thương (hào hùng tráng lệ)

II/ Phân tích

1. Khổ 1:

- 2 câu đầu: + Hai câu thơ mở đầu bằng một tiếng gọi khơi nguồn cho nỗi nhớ về Tây Tiến.

+ Nỗi nhớ chơi vơi là nỗi nhớ lạ chập chờn giữa hai bờ hư thực như trong cõi mộng.

+ Điệp từ “nhớ”, cách hiệp vần “ơi, chơi vơi”làm cho câu thơ trở nên nhẹ nhàng và phù hợp với nỗi nhớ.

 

doc75 trang | Chia sẻ: luyenbuitvga | Lượt xem: 1683 | Lượt tải: 1download
Bạn đang xem trước 20 trang mẫu tài liệu Giáo án Ngữ văn 12 - Trường THPT Cao Bá Quát, để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
_TÂY TIẾN Quang Dòng KÕt qu¶ cÇn ®¹t HS ®äc phÇn tiÓu dÉn vµ nªu nh÷ng ý chÝnh vÒ t¸c gi¶ vµ hoµn c¶nh s¸ng t¸c? §äc bµi th¬ nhËn xÐt chung vÒ c¶m høng chñ ®¹o? -TiÕng gäi, ®Þa danh s«ng M· cã ý nghÜa g×? - §iÖp tõ nhí gãp phÇn nªu bËt t©m tr¹ng g×? - NhËn xÐt nh÷ng ®Æc s¾c vÒ h×nh ¶nh, nghÖ thuËt trong hai c©u th¬? NhËn xÐt c¸ch ng¾t c©u th¬ , c¸ch sö dông c©u th¬ hoµn toµn thanh b»ng? tr×nh bµy c¸ch hiÓu cña m×nh vÒ hai c©u th¬ nµy? T×m hiÓu nh÷ng tõ ng÷ h×nh ¶nh mang gi¸ trÞ nội dung nghÖ thuËt? §ªm liªn hoan cña ng­êi lÝnh ®­îc QD miªu t¶ ntn? (©m thanh, mµu s¾c, tõ ng÷..) H×nh ¶nh chiÒu s­¬ng Ch©u Méc hiÖn ra víi nh÷ng h×nh ¶nh nµo? - ChØ nh÷ng h×nh ¶nh , tõ ng÷, bót ph¸p… Nh÷ng tõ ng÷, h×nh ¶nh cã g× ®¸ng chó ý? Tõ ng÷, h×nh ¶nh, bót ph¸p nghÖ thuËt cã g× ®¸ng chó ý? C¸c tõ ng÷ H¸n ViÖt ®­îc sö dông nhiÒu trong c©u th¬ cã t¸c dông g×? - NhËn xÐt vÒ tõ ng÷ , h×nh ¶nh bót ph¸p trong 2 c©u th¬? - NhËn xÐt vÒ khæ th¬ cuèi bµi? I/ TiÓu dÉn: 1. Tác giả : Quang Dòng : sinh 1921 t¹i Hµ T©y, mÊt 1988 t¹i Hà Nội QD lµ mét nghÖ sÜ ®a tµi…mét hån th¬ l·ng m¹n 2. Hoµn c¶nh s¸ng t¸c: - lµ 1 ®¬n vÞ qu©n ®éi thµnh lËp ®Çu n¨m 1947 NhiÖm vô…. §iÒu kiÖn chiÕn ®Êu… §Þa bµn ho¹t ®éng… Thµnh phÇn ®oµn qu©n … Bµi th¬ ban ®Çu cã tªn “Nhí T©y TiÕn”… 3. C¶m høng chñ ®¹o: C¶m høng l·ng m¹n..ThÓ hiÖn c¸i t«i ®Çy t/c, c¶m xóc cña t¸c gi¶(t/c h­íng néi), ph¸t huy cao ®é trÝ t­ëng t­îng, thñ ph¸p c­êng ®iÖu, ®èi lËp ®Ó t« ®Ëm c¸i hïng vÜ, c¸i tuyÖt mÜ. Tinh thÇn bi tr¸ng…Quang Dòng kh«ng nÐ tr¸nh nh÷ng khã kh¨n, gian khæ , ®au th­¬ng, mÊt m¸t nh­ng t¸c gi¶ ®· mang ®Õn cho nã mµu s¾c l·ng m¹n trong sù ngîi ca vµ n©ng lªn thµnh vÎ ®Ñp trong ®au th­¬ng (hµo hïng tr¸ng lÖ) II/ Ph©n tÝch 1. Khæ 1: 2 c©u ®Çu: + Hai c©u th¬ më ®Çu b»ng mét tiÕng gäi kh¬i nguån cho nçi nhí vÒ T©y TiÕn. + Nçi nhí ch¬i v¬i lµ nçi nhí l¹… chËp chên gi÷a hai bê h­ thùc nh­ trong câi méng. + §iÖp tõ “nhí”, c¸ch hiÖp vÇn “¬i, ch¬i v¬i”lµm cho c©u th¬ trë nªn nhÑ nhµng vµ phï hîp víi nçi nhí. * 2 c©u tiÕp: + §Þa danh Sµi Khao, M­êng L¸t gîi vÎ xa l¹,xa x«i… + Thñ ph¸p ®èi lËp trong c©u th¬ “Sµi Khao…qu©n >< ®ªm h¬i”… NX: hai c©u th¬ víi 2 nÐt vÏ ®· lµm næi bËt bøc tranh thiªn nhiªn vµ hiÖn thùc cuéc sèng cña nh÷ng ng­êi lÝnh T©y TiÕn. * 4 c©u tiÕp : - 2 c©u ®Çu: + ®iÖp tõ “dèc”, tõ l¸y “khóc khuûu”, “th¨m th¼m”, “heo hót”, “cån”, “ngöi”… NX: Hai c©u th¬ ®Ëm chÊt héi häa lµm næi bËt hiÖn thùc chiÕn ®Êu gian khæ cña ng­êi lÝnh nh­ng vÉn Èn chøa c¸i c­êi tinh nghÞch hãm hØnh cña ng­êi lÝnh nh÷ng con ng­êi ®øng cao h¬n hoµn c¶nh , lµm chñ hoµn c¶nh… - Hai c©u tiÕp: + Thñ ph¸p ng¾t c©u ®ét ngét, c¸ch sö dông tõ chØ l­îng “ngµn”, c¸ch sö dông thñ ph¸p ®èi lËp ©m thanh gi÷a hai c©u th¬ NX: Hai c©u th¬ cã sù hßa quÖn chÊt hiÖn thùc vµ l·ng m¹n lµm næi bËt vÎ ®Ñp hïng vÜ d÷ déi cña thiªn nhiªn vµ t©m hån l·ng m¹n cña ng­êi lÝnh T©y TiÕn. Bèn c©u th¬ võa ®Ëm chÊt th¬ võa ®Ëm chÊt nh¹c, hßa quyÖn chÊt l·ng m¹n vµ hiÖn thùc thÓ hiÖn ngßi bót tµi hoa cña Quang Dòng…. * Hai c©u tiÕp theo: “Anh b¹n d·i dÇu….®êi” Chó ý c¸ch nãi “d·i dÇu”,c¸ch nãi kh¼ng ®Þnh “Kh«ng b­íc n÷a, Bá quªn ®êi” + Sù gian khổ cña ng­êi lÝnh, mét cách miêu tả ®Ñp, ®Ñp trong c¸i thËt + Ng­êi lÝnh chît ch×m vµo giÊc ngñ sau mét chÆng hµnh qu©n qu¸ mÖt… NX: §©y chÝnh lµ c¸ch nãi vÒ vÎ ®Ñp trong th­¬ng, hay lµ c¶m høng bi tr¸ng. * Bèn c©u kÕt: ChiÒu chiÒu oai linh th¸c gÇm thÐt …………………………………. Mai Ch©u mïa em th¬m nÕp x«i - Tõ ng÷: ChiÒu chiÒu, §ªm ®ªm, oai linh, gÇm thÐt, mïa em, th¬m nÕp x«i.. - Th¸n tõ : Nhí «i… NX: Bèn c©u th¬ cuèi kh«ng chØ cho thÊy sù d÷ déi, huyÒn bÝ hoang s¬ cña thiªn nhiªn T©y B¾c ®e däa cuéc sèng cña ng­êi lÝnh mµ bªn c¹nh ®ã ta cßn thÊy vÎ ®Ñp t©m hån ng­êi lÝnh lu«n l¹c quan, l·ng m¹n vµ hµo hoa víi nh÷ng kØ niÖm g¾n bã víi ng­êi em g¸i Mai Ch©u… 2. Khæ 2: a) Bèn c©u ®Çu: §ªm héi liªn hoan - Tõ ng÷: Bõng, ®uèc hoa, man ®iÖu, nµng e Êp, hån th¬, xiªm ¸o.. - ¢m thanh: tiÕng khÌn man ®iÖu - Mµu s¾c : löa ®uèc NX: + §ªm liªn hoan bõng lªn trong ¸nh s¸ng cña löa ®uèc gièng nh­ mét ®ªm héi hoa ®¨ng, trong ¸nh m¾t ngì ngµng thÝch thó cña ng­êi lÝnh, trong ®iÖu khÌn l«i cuèn , trong vò ®iÖu say ®¾m. TÊt c¶ ®Òu ngÊt ng©y trong mét niÒm vui Êm ¸p t×nh qu©n d©n. + Trong gi©y phót ngÊt ng©y t©mm hån ng­êi lÝnh bçng trë nªn m¬ méng vÒ mét ngµy mai n¬i thñ ®« n­íc b¹n. + §o¹n th¬ cho thÊy nÐt ®Ñp trong t©m hån ng­êi lÝnh, mét t©m hån l·ng m¹n, t×nh tø pha chót tinh nghÞch cña nh÷ng chµng trai Hµ thµnh thanh lÞch. b) Bèn c©u cuèi: H×nh ¶nh chiÒu s­¬ng n¬i Ch©u Méc. Tõ ng÷: chiÒu s­¬ng ¸y,hån lau, d¸ng ng­êi, ®ong ®­a… Bót ph¸p: l·ng m¹n t×nh tø. NX: + C¶nh th¬ méng huyÒn ¶ovíi kh«ng gian, thêi gian nh­ trong câi méng. Buæi chiÒu víi ®«i bê s­¬ng gi¨ng nh­ gi¨ng m¾c bao nçi niÒm t©m sù. §«i bê lau ph¬ phÊt nh­ mang hån ng­êi, nh­ nçi niÒm cæ tÝch + H×nh ¶nh con ng­êi uyÓn chuyÓn, nhÑ nhµng trªn con thuyÒn ®éc méc v­ît qua dßng n­íc lò. Thiªn nhiªn ë ®©y d· trë thµnh nÒn t«n vinh vÎ dÑp cña con ng­êi, thiªn nhiªn còng nh­ còng biÕt lµm duyªn lµm d¸ng ®Ó t­¬ng xøng víi vÎ ®Ñp cña con ng­êi. + Bèn c©u th¬ ®Ëm chÊt th¬, chÊt th¬ . Víi nh÷ng nÐt vÏ tho¸ng nhÑ ®· ®em ®Õn cho ng­êi ®äc vÎ ®Ñp th¬ méng cña b­íc tranh thiªn nhiªn gèng nh­ mét bøc tranh lôa m­ît mµ. 3) Khæ 3: Ch©n dung ng­êi lÝnh a. Hai c©u ®Çu: H×nh ¶nh :kh«ng mäc tãc, xanh mµu l¸.. KhÝ thÕ : d÷ oai hïm Thñ ph¸p: ®èi lËp C¸ch nãi : chñ ®éng mang chót iªng hïng.. NX: Nh÷ng h×nh ¶nh hiÖn thùc ®­îc nh×n qua c¶m høng l·ng m¹n cho thÊy h×nh ¶nh mét ®oµn qu©n èm mµ kh«ng yÕu vÉn mang vÎ ®Ñp cñav søc m¹nh hïm thiªng s«ng nói Hai c©u tiÕp: H×nh ¶nh: m¾t trõng, méng, m¬, d¸ng kiÒu… Thñ ph¸p: ®èi lËp NX: + Hai c©u th¬ cho thÊy nÐt ®Ñp trong t©m hån ng­êi lÝnh mét t©m hån ®Çy méng vµ m¬, hßa quyÖn gi÷a lÝ t­ëng vµ ®êi th­êng + Thñ ph¸p ®èi lËp ®­îc sö dung ®Ó t« ®Ëm nh÷ng c¸i kh¸c th­êng. C¸ch nãi cã phÇn ­íc lÖ s¸ch vë. T©m hån méng m¬ cña ng­êi lÝnh mang bãng d¸ng cña nh÷ng ¸ng v¨n ch­¬ng cæ mµ nh÷ng ng­êi lÝnh ®· mét thêi tiÕp thu trong s¸ch vë… Hai c©u tiÕp: Tõ ng÷: r¶i r¸c, biªn c­¬ng, må, viÔn xø, ¸o bµo… C¸ch nãi chñ ®éng: Ch¼ng tiÕc.. NX: + Hai c©u th¬ cho thÊy hiÖn thùc bi th­¬ng ®èi víi ng­êi lÝnh, sù hi sinh hÕt søc thÇm lÆng. C¸ch nãi chñ ®éng “ch¼ng tiÕc” khiÕn c¸i bi bÞ ¸t h¼n ®i bëi c¸i lÝ t­ëng… + C¸ch sö dông hµng lo¹t tõ H¸n ViÖt mang tíi s¾c th¸i cæ kÝnh trang nghiªm biÕn nh÷ng nÊm må hoang l¹nh n¬i rõng s©u thµnh nh÷ng mé chÝ t«n nghiªm vÜnh h»ng… d) Hai c©u cuèi: “Áo bµo…..khóc ®éc hµnh” Tõ ng÷, h×nh ¶nh: ¸o bµo, vÒ ®Êt, s«ng M· gÇm, khóc ®éc hµnh… NX: + Hai c©u th¬ ®­îc soi chiÕu b»ng c¶m høng l·ng m¹n…nh÷ng tÊm ¸o b¹c mµu v× s­¬ng giã v× chiÕn ®Êu trë thµnh nh÷ng tÊm bµo sang träng + C¸ch nãi gi¶m “anh vÒ ®Êt” ®· vÜnh viÕn hãa sù hi sinh cña ng­êi lÝnh. Hä ®· trë vÒ víi ®Êt mÑ, hä hãa th©n vµo s«ng nói ®Ó vÜnh viÔn sèng m·i víi non n­íc nµy + H×nh ¶nh dßng s«ng M· vµ tiÕng gÇm uÊt nghÑn cña dßng s«ng nh­ cho thÊy c¶ thiªn nhiªn ®Êt trêi cïng nghiªng m×nh ®­a tiÔn c¸c anh. TiÕng gÇm cña dßng s«ng M· ®· n©ng tÝnh bi hïng vÒ h×nh t­îng ng­êi lÝnh T©y TiÕn. Khæ cuèi: Khæ th¬ trë thµnh lêi thÒ thiªng liªng cña ng­êi lÝnh, nã trë thµnh nh÷ng lêi nghi vµo bia mé….n©ng chÊt sö thi cña bµi th¬… III/ KÕt luËn: T©y TiÕn tiªu biÓu cho phong c¸ch th¬ Quang Dòng , sù hßa quyÖn gi÷a chÊt hiÖn thùc víi l·ng m¹n; ngßi bót tµi hoa lu«n biÕn ®æi; kh¾c häa thµnh c«ng vÎ ®Ñp hïng vÜ d÷ déi va th¬ méng tr÷ t×nh cña thiªn nhiªn T©y B¾c; lµm næi bËt h×nh t­îng ng­êi lÝnh víi chÊt lÝ t­ëng mang h¬i thë cña thêi ®¹i… T©y TiÕn (II) 1. TiÓu sö vµ sù nghiÖp s¸ng t¸c: Tªn khai sinh Bïi §×nh DËu (tøc DiÖm) sinh n¨m 1921. Quª gèc Ph­¬ng Tr× - §an Ph­îng – Hµ T©y. Tr­íc CM T8 häc tr­êng Th¨ng Long. Tèt nghiÖp ®i d¹y häc t­ ë S¬n T©y. Sau CM vµo qu©n ®éi, c«ng t¸c ë phßng qu©n vô B¾c bé, phãng viªn b¸o ChiÕn ®Êu khu II. N¨m 1974, häc tr­êng bæ tóc Trung cÊp qu©n sù S¬n T©y . Sau ®ã vÒ Trung ®oµn t©y TiÕn gi÷ chøc §¹i ®éi tr­ëng, Phã ®oµn vò trang tuyªn truyÒn Lµo – ViÖt. Th¸ng 8 xuÊt ngò. Tõ hoµ b×nh lËp l¹i lµm céng t¸c viªn b¸o v¨n nghÖ vµ Nhµ xuÊt b¶n V¨n häc. MÊt ngµy 14 – 10 n¨m 1988 t¹i Hµ Néi. T¸c phÈm ®· xuÊt b¶n : Bµi th¬ s«ng Hång (TruyÖn th¬ 1956), M©y ®Çu « (th¬ 1986); Mïa hoa g¹o (TruyÖn ng¾n 1950); §­êng lªn ThuËn Ch©u (bót ký) 1964) Mét chÆng ®­êng Cao B¾c (Bót ký 1983); Th¬ v¨n Quang Dòng (TuyÓn th¬ 1988). 2. VÞ trÝ s¸ng t¸c: Trong nÒn th¬ hiÖn ®¹i, QD thuéc líp thi sÜ ®Çu tiªn sau CM th¸ng 8 cïng thêi víi ChÝnh H÷u, Hång Nguyªn. HTTh«ng. ¤ng lµ mét ng­êi tµi hoa nh­ng l¹i rÊt lËn ®Ën, ngay tõ s¸ng t¸c ®Çu tay (lµ bµi th¬ T©y TiÕn) ®· bÞ phª ph¸n. Håi Êy ng­êi ta phª b×nh bµi th¬ nµy rÊt nÆng nÒ thËm chÝ ng­êi ta cßn kÕt téi QD ®· xuyªn t¹c b¶n chÊt ng­êi lÝnh c¸ch m¹ng. Tuy thÕ cïng víi thêi gian, bµi th¬ T©y tiÕn ch¼ng nh÷ng kh«ng bÞ l·ng quªn mµ ngµy cµng trë nªn táa s¸ng. MÆt kh¸c, QD vÉn lÆng lÏ s¸ng t¸c vµ th¬ cña «ng vÉn cø ®­îc ng­êi ®äc tiÕp nhËn. C¶ sù nghiÖp s¸ng t¸c th¬ ca cña «ng chØ dån vµo cã 1 tËp th¬, tËp M©y ®Çu «. Sau nµy tËp hîp hÕt trong tËp Th¬ v¨n Quang Dòng. 3. Phong c¸ch nghÖ thuËt: - ChÝnh QD cho r»ng “Håi ®i häc t«i mª §­êng thi tam b¸ch thñ” nhÊt lµ nh÷ng bµi dich cña T¶n §µ. T«i còng say th¬ Míi, nh­ng thÝch nhÊt lµ ThÕ L÷, ®Æc biÖt lµ Nhí rõng bëi chÊt t©m tr¹ng s¬n d· cña nã… T«i còng yªu v¨n häc Nga. Yªu nh÷ng con ng­êi C« d¾c dòng c¶m, yªu tù do, sèng phãng kho¸ng, g¾n bã víi thanh g­¬m, yªn ngùa vµ nh÷ng chiÕn c«ng trªn nh÷ng th¶o nguyªn mªnh m«ng…Sau nµy ®i T©y tiÕn t«i mang theo t×nh c¶m ®ã bªn m×nh. Cã thÓ nãi nhiÒu ng­êi ®· nhËn thÊy Hµ thµnh hoa lÖ ®· cã ¶nh h­ëng kh«ng nhá tíi phong c¸ch NT cña ng­êi nghÖ sÜ tµi hoa nµy. ¤ng cã mét hån th¬ thËt bay bæng, nång nµn mét t×nh yªu ®Êt n­íc vµ con ng­êi ®Õn si mª. Bªn c¹nh ®ã QD cßn chÞu ¶nh h­ëng bëi c©u nãi s©u s¾c cña B¸c vÒ ng­êi lÝnh du kÝch “lai v« ¶nh, khø v« h×nh”… II/ VÒ bµi th¬ T©y TiÕn 1. Thêi ®iÓm Quang Dòng viÕt T©y TiÕn. Sau khi c¸ch m¹ng Th¸ng 8 thµnh c«ng, b­íc vµo cuéc kh¸ng chiÕn chèng Ph¸p líp thi sÜ ®µn anh næi tiÕng tõ tr­íc c¸ch m¹ng b©y giê im bÆt. Ng­êi th× khñng ho¶ng bÕ t¾c, ng­êi th× ®ang nhËn ®­êng. Lóc Êy cã mét sø mÖnh ®Æt lªn vai nh÷ng ng­êi lÝnh lµm th¬ chø kh«ng ph¶i lµ nh÷ng nhµ th¬. §Êy lµ nh÷ng ChÝnh H÷u, QD, Hång Nguyªn, Hoµng TTh«ng. Hä viÕt b»ng chÝnh cuéc ®êi m×nh, b»ng nh÷ng tr¶i niÖm cña ng­êi trong cuéc. Líp thi sÜ nµy phÇn lín xuÊt th©n tõ tÇng líp tiÓu t­ s¶n cho nªn tiÕng nãi cña hä võa cã c¸i m¸u thÞt cña ®êi sèng, nh­ng còng cã c¸i bÊp bªnh cña nhËn thøc. Kh«ng Ýt c¸c bµi th¬ cña hä ®· bÞ phª ph¸n trong ®ã cã Ngµy vÒ cña ChÝnh H÷u: Nhí ®ªm ra ®i ®Êt trêi bèc löa Cöa ®« thµnh nghi ngót ch¸y sau l­ng Nh÷ng chµng trai ch­a tr¾ng nî anh hïng Hån m­êi ph­¬ng phÊt ph¬ cê ®á th¾m R¸ch t¶ t¬i råi ®«i giµy v¹n dÆm Bôi tr­êng chinh phai b¹c ¸o hµo hoa vµ T©y tiÕn cña QD. Ph¶i nh¾c l¹i ®iÒu nµy chóng ta míi cã thÓ hiÓu næi v× sao bµi th¬ T©y TiÕn cña QD l¹i cã 1 sè phËn long ®ong nh­ thÕ. 2. Hoµn c¶nh s¸ng t¸c - §Çu n¨m 1947 Bé t­ lÖnh qu©n khu cã thµnh lËp 1 ®¬n vÞ ®Æc biÖt lÊy tªn lµ T©y TiÕn. NhiÖm vô cña ®éi qu©n nµy lµ tiÕn hµnh tiÔu phØ vµ ®¸nh tiªu hao lùc l­îng ®Þch suèt däc biªn giíi phÝa T©y nh»m t¹o ra mét hµnh lang an toµn ë phÝa T©y lµm chç dùa cho c¨n cø ®Þa ViÖt B¾c. §Þa bµn ho¹t ®éng cña ®éi rÊt réng l¹i toµn lµ vïng rõng nói hiÓm trë. V× thÕ cuéc sèng cña ng­êi lÝnh T©y TiÕn rÊt gian khæ. èm ®au bÖnh tËt kh«ng cã thuèc, ¨n uèng thiÕu thèn v× thÕ sè ng­êi chÕt v× bÖnh tËt cßn nhiÒu h¬n nhiÒu ng­êi hi sinh trong trËn ®¸nh. QD cã mÆt trong ®éi nµy ngay tõ ngµy ®Çu míi thµnh lËp vµ lµ ng­êi chØ huy ®éi. Nh­ng ®Õn ®Çu n¨m 1948 «ng l¹i bÞ ®iÒu ®i c«ng t¸c kh¸c. Cuèi n¨m Êy ngåi ë Phï L­u Chanh qd båi håi nhí l¹i ®¬n vÞ cò vµ c¶m høng Êy ®· gióp «ng viÕt ®­îc bµi T©y TiÕn. Lóc ®Çu bµi th¬ cã tªn Nhí T©y TiÕn nh­ng vÒ sau QD thÊy ch÷ "nhí" lµ thõa nªn míi bá ®i. "Nhí T©y TiÕn" th× nghÜa hÑp h¬n, ®¬n thuÇn lµ nhí ®¬n vÞ cò, nhí n¨m th¸ng ho¹t ®éng ë vïng biªn giíi miÒn T©y Tæ quèc. (Ng­êi x­a luËn vÒ phÐp lµm th¬: ý kÞ n«ng, m¹ch kÞ lé) QD bá ®i ch÷ nhí lµm m¹ch th¬ kh«ng bÞ lé. Cho nªn "T©y TiÕn” hµm ý gîi ra kh«ng bÞ h¹n chÕ, nã më réng c¶ hai ph­¬ng diÖn: - C¶m xóc t©m hån cña chñ thÓ vµ - hiÖn thùc ®êi sèng ë bªn ngoµi. 2) Bè côc bµi th¬ T©y TiÕn - Khæ 1: lµ nh÷ng dßng kÝ øc cña nhµ th¬ vÒ nói rõng TB n¬i mµ ®éi T©y TiÕn ®ang sèng vµ chiÕn ®Êu. ThÊp tho¸ng ®»ng sau h×nh ¶nh thiªn nhiªn TB lµ h×nh d¸ng nh÷ng ng­êi lÝnh T©y TiÕn míi chØ ®­îc kh¾c häa b»ng nh÷ng nÐt rÊt s¬ sµi. - Khæ 2: khæ th¬ dµnh cho viÖc t¸i hiÖn l¹i nh÷ng kØ niÖm trªn nh÷ng chÆng ®­êng hµnh qu©n. - Khæ 3: lµ khæ th¬ quan träng nhÊt v× ®©y lµ khæ th¬ ®Æc t¶ ng­êi lÝnh T©y TiÕn. §©y còng lµ khæ th¬ g©y nhiÒu tranh luËn nhÊt. - Khæ 4: lµ sù kh¼ng ®Þnh nçi nhí ban ®Çu. 3) Ph©n tÝchbµi th¬ Bao trïm ý cña toµn bµi lµ: bøc ch©n dung kiªu hïng cña ng­êi lÝnh T©y TiÕn ®­îc dÖt nªn bëi c¶m høng l·ng m¹n vµ bót ph¸p bi tr¸ng. - Kh¸i niÖm: c¶m høng, bót ph¸p, l·ng m¹n vµ bi tr¸ng: + C¶m høng: Tr¹ng th¸i t×nh c¶m m·nh liÖt, say ®¾m xuyªn suèt t¸c phÈm, g¾n liÒn víi mét t­ t­ëng x¸c ®Þnh, mét sù ®¸nh gi¸ nhÊt ®Þnh, g©y t¸c ®éng ®Õn c¶m xóc cña ng­êi tiÕp nhËn t¸c phÈm (c¶m høng anh hïng, c¶m høng l·ng m¹n, c¶m høng trµo léng, ch©m biÕm..) + Bót ph¸p: Vèn lµ thuËt ng÷ cña th­ ph¸p (nghÖ thuËt viÕt ch÷ Nho), chØ c¸ch cÇm bót, c¸ch ®­a ®Èy nÐt bót ®Ó t¹o d¸ng ch÷ ®Ñp. Trong V¨n häc bót ph¸p lµ c¸ch thøc hµnh v¨n, dïng ch÷, bè côc, c¸ch sö dông c¸c ph­¬ng tiÖn biÓu hiÖn ®Ó t¹o thµnh mét h×nh thøc nghÖ thuËt nµo ®ã. ë ®©y bót ph¸p còng tøc lµ c¸ch viÕt, lèi viÕt. Víi nghÜa nµy, bót ph¸p gÇn t­¬ng ®ång víi phong c¸ch. + L·ng m¹n: Tõ thÕ kû XVIII tõ ‘l·ng m¹n” vèn ®­îc dïng ®Ó chØ tÊt c¶ nh÷ng c¸i g× hoang ®­êng, k× l¹, kh¸c th­êng chØ thÊy cã ë trong s¸ch chø kh«ng thÊy cã ë hiÖn thùc. S¸ng t¸c theo khuynh h­íng l·ng m¹n ®ßi hái t¸c gi¶ ph¶i giµu c¶m xóc, giµu trÝ t­ëng t­îng ®Ó t« ®Ëm c¸i kh¸c th­êng, c¸i phi th­êng, c¸i lý t­ëng chø kh«ng ph¶i c¸i b×nh dÞ. Trªn c¬ së hiÖn thùc mµ l·ng m¹n hãa hiÖn thùc. + Bi tr¸ng: lµ mét ph¹m trï thÈm mÜ th­êng g¾n víi mÊt m¸t ®au th­¬ng. Tuy nhiªn mÊt m¸t ®au th­¬ng cña c¸i bi kh«ng ph¶i chØ lµ mÊt m¸t ®au th­¬ng cña mét c¸ nh©n mµ lµ mÊt m¸t cña c¸i cao c¶, c¸i ®Ñp. ChÝnh v× vËy c¸i bi rÊt gÇn víi c¸i cao c¶. Bót ph¸p bi tr¸ng lµ lèi viÕt kh«ng nÐ tr¸nh ®au th­¬ng, d¸m nh×n th¼ng vµo sù hi sinh mÊt m¸t. Tuy nhiªn ë ®©y cÇn l­u ý bi tr¸ng chø kh«ng bi th­¬ng, bi lôy. C¸i bi th­êng mang vÎ ®Ñp hµo hïng tr¸ng lÖ. * KiÕn thøc c¬ b¶n: Ph©n tÝch ®­îc vÎ ®Ñp l·ng m¹n cña bµi th¬ qua hai h×nh t­îng trung t©m: - H×nh t­îng thiªn nhiªn: thiªn nhiªn T©y B¾c mang vÎ ®Ñp l·ng m¹n + Hïng vÜ d÷ déi kh¸c th­êng (chñ yÕu ë ®o¹n 1) + MÜ lÖ, th¬ méng (chñ yÕu ë ®o¹n 2) - H×nh t­îng ng­êi lÝnh: Bøc ch©n dung kiªu hïng ®­îc x©y dùng b»ng c¶m høng l·ng m¹n vµ bót ph¸p bi tr¸ng + L·ng m¹n vµ bi tr¸ng qua d¸ng vÎ bªn ngoµi + L·ng m¹n vµ bi tr¸ng qua ®êi sèng t©m hån + L·ng m¹n vµ bi tr¸ng qua tq thÕ lªn ®­êng v× lý t­ëng + L·ng m¹n vµ bi tr¸ng qua sù hi sinh cao ®Ñp a) Më bµi C1: Kh¸i qu¸t bµi th¬ sau ®ã ®i vµo vÊn ®Ò mµ ®Ò hái T©y TiÕn lµ bµi th¬ næi tiÕng cña QD, lµ thµnh tùu cña th¬ ca kh¸ng chiÕn chèng Ph¸p vµ lµ bµi th¬ tiªu biÓu viÕt vÒ chñ ®Ò ng­êi lÝnh. QD viÕt T©y TiÕn khi t¸c gi¶ ®· xa ®¬n vÞ cò mét thêi gian nh­ng kû niÖm vÒ ®oµn qu©n T©y TiÕn vÉn in ®Ëm trong t©m kh¶m nhµ th¬. §èi t­îng c¶m xóc thÈm mÜ cña bµi th¬ lµ thiªn nhiªn T©y B¾c võa hoang s¬ d÷ déi võa th¬ méng mÜ lÖ, lµ nh÷ng chiÕn binh T©y TiÕn võa kiªu hïng võa l·ng m¹n. ChÝnh 2 ®èi t­îng c¶m xóc thÈm mÜ nµy ®· ®em ®Õn nh÷ng ®Æc s¾c vÒ néi dung vµ nghÖ thuËt cña T©y TiÕn. a/Ph©n tÝch khæ 1: - Bá ®i mét ch÷ “nhí” ë nhan ®Ò, nh­ng c¶ bµi th¬ ¨m ¾p d©ng lªn nçi nhí. Bµi th¬ ®­îc b¾t ®Çu b»ng nçi nhí ch¬i v¬i ®ét nhiªn ®­îc kh¬i dËy b»ng mét t×nh c¶m d©ng trµo trµn ngËp: S«ng M· xa råi T©y TiÕn ¬i! Nhí vÒ rõng nói nhí ch¬i v¬i... L©u nay ai ®äc c©u th¬ ®Çu còng hiÓn nhiªn nghÜ "S«ng M·" lµ con s«ng M· (SGK chó thÝch: ®ã lµ con s«ng ch¶y tõ S¬n La qua Hßa B×nh vÒ Thanh Hãa). Thùc ra ë ®©y cã vÊn ®Ò cÇn x¸c ®Þnh l¹i. Trong bµi "HuyÖn s«ng M· hay dßng s«ng M·", t¸c gi¶ V¨n HiÕn ®Æt vÊn ®Ò nghi vÊn S«ng M· ë ®©y lµ con s«ng M· hay huyÖn S«ng M· thuéc tØnh S¬n La. Trªn b¸o GDT§ t¸c gi¶ viÕt: "Soi ®i xÐt l¹i trªn b¶n ®å, kh«ng thÊy cã chç nµo S«ng M· ch¶y qua Hßa B×nh. C¸c tµi liÖu phæ biÕn ®Òu ghi: s«ng M· b¾t nguån tõ huyÖn §iÖn Biªn (tØnh Lai Ch©u), ch¶y qua huyÖn s«ng M· (S¬n La) tØnh SÇm N­a (Th­îng Lµo), tØnh Thanh Hãa råi ®æ ra biÓn. V× thÕ chó thÝch: ®ã lµ con s«ng ch¶y tõ S¬n La qua Hßa B×nh vÒ Thanh Hãa lµ chó thÝch kh«ng ®óng. C©u th¬ thø 2 thÓ hiÖn nçi nhí: Th¬ ca viÕt vÒ nçi nhí tõ x­a ®Õn nay nhiÒu l¾m ®ñ nh÷ng cung bËc t×nh c¶m s¾c th¸i. Cã nçi nhí ®»m th¾m trong ca dao: - "Kh¨n th­¬ng nhí ai kh¨n r¬i xuèng ®Êt Kh¨n th­¬ng nhí ai kh¨n v¾t lªn vai §Ìn th­¬ng nhí ai mµ ®Ìn kh«ng t¾t M¾t th­¬ng nhí ai mµ m¾t kh«ng ngu«i" "- Nhí ai nh­ nhí thuèc lµo §· ch«n ®iÕu xuèng l¹i ®µo ®iÕu lªn" Ca dao nãi vÒ nçi nhí còng ®· dïng tõ "ch¬i v¬i" ®Ó diÔn ®¹t, ch¼ng h¹n c©u: "Ra vÒ nhí b¹n ch¬i v¬i". Cã nçi nhí s©u s¾c kÝn ®¸o trong Chinh phô ng©m, trong TruyÖn KiÒu… Cã c¶ nçi nhí vå vËp t¸o b¹o trong th¬ Míi… Cã nçi nhí hãm hØnh kháe kho¾n trong th¬ CM nh­ Ph¹m TiÕn DuËt trong c©u: "N»m ngöa nhí tr¨ng...". ë ®©y QD miªu t¶ mét nçi nhí kh¸ ®Æc biÖt - nhí ch¬i v¬i. H×nh nh­ chØ cã QD míi viÕt nh­ thÕ. Mét nçi nhí ®ét nhiªn ®­îc kh¬i dËy rÊt da diÕt nh­ng cø l¬ löng chËp chên rÊt khã n¾m b¾t. Nçi nhí ch¬i v¬i nµy ®­îc gîi vÒ tõ kØ niÖm víi ®¬n vÞ cò. Mét nçi nhí nh­ tr«i bång bÒnh cïng víi vïng rõng nói ®Çy s­¬ng khãi. Nã nh­ chÕnh cho¸ng gi÷a 2 bê h­ thùc. §Æc biÖt ®Ó gãp phÇn kh¾c häa nçi nhí ch¬i v¬i nµy tÊt c¶ c¸c ©m chñ cña 2 c©u th¬ ®Çu ®Òu r¬i vµo vÇn "¬i". ¢m ¬i da diÕt, ng©n dµi nh­ väng ra tõ v¸ch ®¸. Nã t¹o cho 2 c©u th¬ ®Çu ©m ®iÖu ng©n nga tõ kÝ øc th¼m s©u. Nh÷ng c©u tiÕp theo, t¸c gi¶ tËp trung miªu t¶ thiªn nhiªn TB. Tuy nhiªn do nçi nhí cßn ®ang ch¬i v¬i, ch­a ®Þnh h×nh râ nÐt, nªn ë khæ 1 nh÷ng h×nh ¶nh cña qu¸ khø hiÖn vÒ cø l¬ löng, l¬ löng, c¶nh vµ ng­êi ®an cµi vµo nhau chø kh«ng t¸ch ra thµnh 2 m¶nh. MÆt kh¸c h×nh nh­ trong kÝ øc cña QD lóc nµy cho¸n tÊt c¶ nçi nhí cña «ng vÉn lµ h×nh ¶nh thiªn nhiªn TB, cho nªn khi ph©n tÝch chóng ta nªn chó ý ph©n tÝch nh÷ng kÝ øc cña QD vÒ h×nh ¶nh thiªn nhiªn TB tr­íc. Ngay tõ c©u th¬ thø nhÊt chóng ta ®· thÊy, thiªn nhiªn T©y B¾c ®­îc nhµ th¬ gîi nh¾c g¾n ngay víi Mét kh«ng gian ®Þa lý rÊt cô thÓ: S«ng M· Lóc nµy, sau khi diÔn t¶ t©m tr¹ng nhí nhung kh«n t¶ cña m×nh, QD l¹i nhí vÒ TB¾c còng víi nh÷ng kh«ng gian rÊt quen thuéc, víi hµng lo¹t nhòng ®Þa danh nh­: Sµi Khao, M­êng L¸t, Pha Lu«ng… XÐt vÒ néi dung, nh÷ng c¸i tªn nµy lµ nh÷ng ®Þa danh mµ QD vµ ®oµn qu©n T©y TiÕn ®· ®i qua. Nh÷ng n¬i tõng g¾n bã víi cuéc ®êi ng­êi lÝnh, tõng in dÊu vÕt ch©n cña nh÷ng ng­êi lÝnh T©y TiÕn. Trong nh÷ng chÆng ®­êng hµnh qu©n chiÕn ®Êu, nh÷ng miÒn ®Êt nµy ®· "hãa t©m hån" nh÷ng ng­êi lÝnh trÎ. Nh­ng réng ra mét chót ph¶i thÊy r»ng ngoµi ®iÒu ®ã, chØ cÇn gîi nh¾c l¹i nh÷ng c¸i tªn Êy lµ bao nhiªu kØ niÖm cña mét thêi trËn m¹c sÏ hiÖn vÒ. Cho nªn ®ã lµ nh÷ng miÒn kû niÖm cña nhµ th¬. VÒ néi dung, nh÷ng ®Þa danh lý gi¶i nh­ vËy lµ ®ñ, v× SGK còng chØ chó thÝch: Sµi Khao, M­êng L¸t, Pha Lu«ng, M­êng HÞch, Mai Ch©u, Méc Ch©u lµ tªn c¸c ®Þa ph­¬ng trong ®Þa bµn hµnh qu©n cña T©y TiÕn. Tuy nhiªn ®Ó më réng hiÓu biÕt vµ gióp ng­êi ®äc cã nh÷ng m­êng t­îng cô thÓ vÒ nh÷ng ®Þa danh ®· ®Ó l¹i Ên t­îng s©u s¾c trong lßng nhµ th¬, kh«ng thÓ kh«ng gi¶i thÝch râ nh÷ng ®Þa danh Êy ë huyÖn nµo, tØnh nµo. Còng t¸c gi¶ V¨n HiÕn trªn b¸o GDT§ viÕt: "Pha Lu«ng lµ tªn mét qu¶ nói thuéc Ch©u Méc bªn s«ng §µ, cao 1880m. M­êng L¸t mét huyÖn ë phÝa T©y Thanh Hãa cã chung biªn giíi víi Lµo..." Cã mét ®iÓm ®¸ng chó ý lµ QD ®· viÕt nh÷ng c©u th¬ nµy b»ng mét nghÖ thuËt rÊt riªng. Ch¼ng h¹n c©u: M­êng L¸t hoa vÒ trong ®ªm h¬i NÕu lµ hoa në trong ®ªm s­¬ng th× thiªn nhiªn tuy cã ®Ñp nh­ng lµ c¸i ®Ñp cña thiªn nhiªn thuÇn tóy, hiÖn thùc. Cßn khi t¸c gi¶ viÕt "hoa vÒ trong ®ªm h¬i" th× ®· chuyÓn thiªn nhiªn Êy sang mét thÕ giíi hoµn toµn míi mÎ - thÕ giíi cña méng m¬ huyÒn ¶o, nghÜa lµ c¸i thùc c¸i ¶o ®· xen cµi vµo nhau. Vµ ®©y kh«ng ph¶i lµ c©u th¬ duy nhÊt trong bµi mµ c¶ hai tr¹ng th¸i hiÖn thùc vµ l·ng m¹n cïng hßa hîp. ë c©u th¬ tr­íc: "Sµi Khao s­¬ng lÊp ®oµn qu©n mái" t¸c gi¶ ®· t¹o ®­îc c¶m gi¸c ng­îc l¹i. Míi ®äc "Sµi Khao s­¬ng lÊp" nghe rÊt l·ng m¹n, méng m¬, vËy mµ khi ch÷ "mái" xuÊt hiÖn c©u th¬ lËp tøc bÞ kÐo trë vÒ hiÖn t¹i gian lao, nghiÖt ng·. Nh­ vËy cã thÓ thÊy th¬ QD do ®­îc viÕt b»ng thÓ hµnh nªn cã ©m ®iÖu rÊt r¾n rái, thÝch hîp ®Ó diÔn t¶ nh÷ng c¶m xóc bi tr¸ng. Song cã ®iÒu cßn ®Æc biÖt h¬n lµ c¶m høng th¬ QD th­êng d¹t vÒ 2 phÝa. §· hiÖn thùc th× hiÖn thùc ®Õn d÷ déi cßn l·ng m¹n th× l·ng m¹n ®Õn méng m¬. Khi nhËn xÐt vÒ ®Æc ®iÓm th¬ QD, nhµ th¬ Vò QuÇn Ph­¬ng ®· cã 1 c¸ch nhËn xÐt rÊt h×nh ¶nh: " Ngßi bót QD th­êng thÝch tung hoµnh ë 1 biªn ®é réng". §Æc ®iÓm nµy cña bót ph¸p QD in dÊu Ên rÊt râ lªn h×nh ¶nh TN TB. D­íi ngßi bót cña «ng TN TB hiÖn lªn võa hoang s¬ d÷ déi l¹i võa ®Ñp ®Õn méng m¬. Kh«ng chØ lµ 1 nhµ th¬ QD cßn lµ 1 häa sÜ. Cho nªn khung c¶nh TH TB hiÖn lªn trong th¬ «ng rÊt ®Ëm ®µ chÊt héi häa. - 4 c©u th¬ tiÕp theo lµ 4 c©u th¬ tuyÖt bót víi nh÷ng ®Æc s¾c trong c¶m xóc vµ trong bót ph¸p nghÖ thuËt: "Dèc lªn khóc khuûa dèc th¨m th¼m Heo hót cån m©y sóng ngöi trêi Ngµn th­íc lªn cao ngµn th­íc xuèng Nhµ ai Pha Lu«ng m­a xa kh¬i." Nh­ ®· nãi ngay tõ ®Çu, c¶ khæ 1 lµ h×nh ¶nh thiªn nhiªn T©y B¾c. Tuy nhiªn bªn c¹nh ®ã, thÊp tho¸ng Èn hiÖn trong c¸i thiªn nhiªn võa d÷ déi hoang s¬, l¹i võa ®Ñp ®Õn méng m¬ Êy lµ h×nh bãng cña nh÷ng ng­êi lÝnh T©y TiÕn. MÆc dï ë ®©y hä chØ ®­îc QD ph¸c häa b»ng nh÷ng nÐt kh¸ s¬ sµi, song c¸ tÝnh cña nh÷ng ng­êi lÝnh T©y TiÕn th× l¹i kh¸ râ nÐt, vµ t©m t­ cña hä còng béc lé kh¸ cô thÓ. Tr­íc hÕt lµ cuéc sèng gian khæ - gian khæ ®Õn ®Õn khèc liÖt. Nh÷ng cuéc hµnh qu©n liªn miªn ®· v¾t kiÖt søc lùc cña hä. NhiÒu khi hä gôc ng· t­ëng kh«ng thÓ ®øng dËy ®­îc n÷a. Nhµ th¬ QD kh«ng chØ lµ 1 thi sÜ, mét häa sÜ, mµ cßn lµ 1 nh¹c sÜ. ¤ng ®· tËn dông ®Õn møc tèi ®a yÕu tè ©m thanh ®Ó kh¾c häa nh÷ng cuéc hµnh qu©n cña ng­êi lÝnh T©y TiÕn. Khi t¶ nh÷ng ®­êng nói cø lªn cao m·i c©u th¬ cña QD ®­îc viÕt hÇu hÕt b»ng thanh tr¾c (5/3): "Dèc lªn khóc khuûu dèc th¨m th¼m". ChØ cÇn ®äc c©u th¬ nµy lªn th«i, ng­êi ®äc ®· cã thÓ c¶m nhËn ®­îc c¸i mÖt ®Õn ®øt h¬i cña ng­êi ®ang leo dèc. Nh÷ng ch÷ "khóc khuûu"th¨m th¼m" giµu tÝnh chÊt t¹o h×nh kÕ tiÕp nhau ®· diÔn t¶ thµnh c«ng sù hiÓm trë cña nói rõng T©y B¾c vµ sù cè g¾ng cña ®oµn qu©n T©y TiÕn. ( NguyÔn Du x­a tõng dù b¸o sè phËn bi th¶m cña nµng KiÒu b»ng ©m ®iÖu tróc tr¾c cña con ®­êng ®­a KiÒu ®Õn chèn thanh l©u: “Vã c©u khÊp khÓnh, b¸nh xe gËp ghÒnh”. Tuy nhiªn ©m ®iÖu th¬ QD kh«ng bi lôy mµ kháe kho¾n, bëi biÕt n­¬ng tùa vµo h×nh ¶nh “sóng ngöi trêi”, ®Èy h×nh ¶nh ng­êi lÝnh ®ang trÌo ®Ìo hiÓm trë bçng nh­ bay lªn cïng m©y. MÆt kh¸c c©u:"Heo hót cån m©y sóng ngöi trêi" cßn cho thÊy hä cßn rÊt l¹c quan - vµ l¹c quan ®Õn bÊt ngê. C©u th¬ tuy nãi ®Õn c¸i thÕ ®øng rÊt chªnh vªnh cña ng­êi lÝnh, nh­ng Èn trong ®ã l¹i lµ nô c­êi rÊt trÎ trung. 3 ch÷ "sóng ngöi trêi" võa gîi h×nh võa gîi c¶m. Nã ®­îc dïng thËt t¸o b¹o mµ còng thËt tù nhiªn, cho ta c¶m nhËn ®­îc c¶ vÎ ®Ñp t©m hån vµ t­ thÕ cña ng­êi chiÕn sÜ. Hä lµ nh÷ng ng­êi cã khÝ ph¸ch cã t­ thÕ hiªn ngang, ®ång thêi còng lµ ng­êi hån nhiªn tinh nghÞch vµ l¹c quan. (kh¸c víi h×nh ¶nh th¬ méng "®Çu sóng tr¨ng treo" cña ChÝnh H÷u mµ gièng víi nh÷ng anh vÖ quèc trong th¬ Tè H÷u: “RÊt ®Ñp h×nh anh lóc n¾ng chiÒu – Bãng dµi trªn ®Ønh dèc treo leo – Nói kh«ng ®Ì næi vai v­¬n tíi – L¸ ngôy trang reo víi giã ®Ìo) NhÞp ®iÖu c©u th¬ còng gãp phÇn gîi c¶nh vµ diÔn t¶ t©m tr¹ng. C©u th¬ thø 3 nhÞp ®iÖu bçng bÎ ®«i mét c¸ch ®ét ngét t¹o nªn sù t­¬ng ph¶n gi÷a: "Ngµn th­íc lªn cao/ngµn th­íc xuèng" khiÕn ng­êi ®äc cã c¶m gi¸c c¶nh dèc nói ®ang vót lªn cao bçng ®æ xuèng th¼ng ®øng mµ ng­êi leo dèc gièng nh­ ng­êi ch¬i trß bËp bªnh ®Õn chãng mÆt. Råi c©u th¬ ®ang trÇm bæng bÊt ngê bçng ch÷ng l¹i dµn tr¶i b»ng toµn nh÷ng thanh b»ng khi t¶ nh÷ng b¶n lµng ch×m khuÊt trong mµn s­¬ng khãi mê ¶o: “Nhµ ai Pha Lu«ng m­a xa kh¬i”. Râ rµng ©m ®iÖu cña c©u th¬ nµy nh­ mét nÐt nh¹c b©ng khu©ng man m¸c hån ng­êi, gîi ®­îc c¶m gi¸c l¹ lïng vÒ mét kh«ng gian theo bÒ réng. Ng­êi ®äc h×nh dung sau nh÷ng chÆng v­ît dèc, nh÷ng ng­êi lÝnh dõng ch©n x¶ h¬i phãng tÇm m¾t ra xa ®Ó c¶m nhËn nhµ ai ®ã Èn hiÖn trong m­a rõng s­¬ng nói. (kh¸c víi "nhµ ai" cña Hµn mÆc Tö) Tõ gãc ®é héi häa cã thÓ thÊy xen gi÷a nh÷ng nÐt vÏ ch¾c khoÎ g©n guèc lµ nh÷ng nÐt vÏ mÒm m¹i lµm bøc tranh trë nªn nhÑ nhµng thanh tho¸t. - 6 c©u cuèi cña khæ 1: Anh b¹n d·i dÇu kh«ng b­íc n÷a Gôc lªn sóng

File đính kèm:

  • docTong hop Tay Tien va Quang Dung.doc
Giáo án liên quan