Giáo án Ngữ văn 12 tuần 18

Tuần : 19 Tiết CT : 55,56.57 Ngày dạy: 27/12/2008 GV: Nguyễn Vũ Thỏi Hoà Bài : VỢ CHỒNG A PHÚ ………….Tễ HOÀI I/ MỤC TIấU BÀI HỌC: Giỳp HS: - Hiểu được cuộc sống cực nhục, tối tăm và quá trình đồng bào các dân tộc vùng cao Tây Bắc vùng lên tự giải phóng khỏi áp bức kìm kẹp của bọn thực dân và chúa đất thống trị. - Nắm được những đóng góp của nhà văn trong việc khắc hoạ tính cách nhân vật, sự tinh tế trong diễn tả cuộc sống nội tâm, sở trường quan sát những phong tục tập quán và lối sống của người HMông. - Cách trần thuật linh hoạt, lời văn tinh tế mang màu sắc dân tộc và giàu chất thơ. II/ PHƯƠNG PHÁP: - Hỡnh thức nờu vấn đề, phỏt vấn, đàm thoại, thảo luận nhúm. III/ PHƯƠNG TIỆN: Sỏch giỏo khoa, SGV, thiết kế bài dạy. IV/ TIẾN TRèNH TỔ CHỨC DẠY HỌC: 1/ Ổn định lớp: 2/ Kiểm tra bài cũ:5’ Giới thiệu sơ lược về chương trỡnh học kỡ II. 3/ Bài mới: TG HĐ của GV HĐ của HS Yờu cầu cần đạt 20’ 10’ 15’ 35’ 20’ 10’ 5’ Hoạt động 1: Gọi HS đọc phần tiểu dẫn và nờu những nột chớnh về tỏc giả và tỏc phẩm. GV nhận xột, chốt lại ý chớnh. - Hóy cho biết tỏc phẩm được viết khi nào? Trớch trong tỏc phẩm nào? Gọi HS đọc tỏc phẩm ở cỏc đoạn chữ to. - Hóy túm tắt nội dung tỏc phẩm. GV nhận xột và chốt lại ý chớnh: đõy là đoạn hay nhất của tỏc phẩm, nú núi lờn cuộc đời cực nhục và sức sống tiềm tàng dẫn đến sự phản khỏng mónh liệt, tỏo bạo của cỏc nhõn vật. Phần hai: Mị và A Phủ trốn sanh Piềng Sa thành vợ chồng và tham gia cỏch mạng. Hoạt động 2: Mở đầu tỏc phẩm tỏc giả đó để nhõn vật Mị xuất hiện như thế nào? Và nú núi lờn điều gỡ? Gv nhận xột, chốt lại ý chớnh. Em hóy cho biết số phận ộo le của Mị được thể hiện thế nào trong tỏc phẩm? Gv nhận xột, diễn giảng: Con nợ thụng thường dự khụn khổ vẫn hi vọng một ngày nào đú thoỏt thõn, là dõu linh hồn Mị bị đem trỡnh ma nhà thống lớ nờn Mị sẽ phải kộo lờ số phận khốn khổ đến cuối đời. Sức sống tiềm tàng của Mị trỗi dậy ở những thời điểm nào? Tiếng sỏo gọi bạn tỡnh cú ý nghĩa thế nào đối với sự thức tỉnh quyền sống ở Mị? GV nhận xột, diễn giảng: Tụ hoài đó tỡm thấy trong con người khốn khổ, vụ cảm ấy một sức sống mónh liệt. Sức sống tiềm tàng như một ngọn lửa õm ỉ khụng thể dập tắt biến thành hành động phản khỏng chống lại cường quyền ỏp bức để cứu lấy cuộc đời mỡnh. Nhõn vọ̃t A Phủ được khắc họa thờ́ nào? Gợi ý: - Sụ́ phọ̃n đặc biợ̀t của A Phủ? - Cá tính có gì đặc biợ̀t? GV nhọ̃n xét chụ́t lại ý chính: Mị và A Phủ đờ̀u là nạn nhõn của bọn chúa đṍt miờ̀n núi nhưng cả hai đờ̀u có phõ̉m chṍt cao đẹp, có sức sụ́ng tiờ̀m tàng khụng gì dọ̃p tắt được. Em nhọ̃n xét gì vờ̀ những thành cụng vờ̀ mặt nghợ̀ thuọ̃t của tác phõ̉m? Gợi ý: - Cách xõy dựng nhõn vọ̃t. - Cách tạo tình huụ́ng. - Cách miờu tả thiờn nhiờn. - Giọng điợ̀u và cách trõ̀n thuọ̃t. Hãy phõn tích giá trị nhõn đạo của tác phõ̉m. GV gợi ý các phương diợ̀n của giá trị nhõn đạo. Đọc tiểu dẫn rỳt ra ý chớnh. Lắng nghe. Đọc và trả lời. Đọc và túm tắt tỏc phẩm Lắng nghe. Đọc đoạn đầu, suy nghĩ và trả lời. Lắng nghe. Đọc, suy nghĩ và trả lời. - Mị bị nụ lệ về thể xỏc và nụ lệ về tinh thần. Tỡm dẫn chứng và chứng minh. Lắng nghe. Quỏ trỡnh thức tỉnh khỏt vọng sống trong Mị diễn ra õm thầm nhưng mạnh mẽ, sự tàn bạo của A Sử khụng thể dập tắt được ngọn lửa của niềm khỏt khao hạnh phỳc chỏy bỏng. Trờn cơ sở đọc tác phõ̉m, suy nghĩ và trả lời theo gợi ý của GV. Lắng nghe. Qua nụ̣i dung phõn tích, suy nghĩ và trả lời theo gợi ý của GV. Lớp nhọ̃n xét hoàn chỉnh cõu trả lời. I/ TèM HIỂU CHUNG: 1/ Tỏc giả: ( SGK) 2/ Xuất xứ: - Viết năn 1953, là một trong 3 truyện ngắn xuất sắc của ụng trong tập “Truyện Tõy Bắc”. Tp được trao giải nhất giải thưởng Hội văn nghệ VN 1954-1955 3/ Đọc và túm tắt tỏc phẩm: - Mị cụ gỏi nhà nghốo nhưng tài hoa, trẻ đẹp và từng cú tỡnh yờu. Mị bị bắt cúc về làm dõu gạt nợ tại nhà thống lớ Pỏ Tra. Cụ phải sống những ngày bị đọa đày như một sỳc nụ và bị ỏp chế về tinh thần rất tủi nhục. Mị định tự tử nhưng vỡ thương cha nờn phải sống trong õm thầm, nhẫn nhục. - Tuy nhiờn, ở Mị vẫn tiềm tàng một sức sống mónh liệt, vẫn khao khỏt tỡnh yờu, hạnh phỳc và cuộc sống tự do. Vào đờm tỡnh mựa xuõn, khi nghe tiếng sỏo, Mị bỗng nhớ lại quỏ khứ và chuẩn bị đi chơi. Bị A Sử trúi đứng vào cột nhà, dập tắt khỏt vọng hạnh phỳc vừa trỗi dậy nhưng trong Mị vẫn rập rờn tiếng sỏo. - A Phủ là một thanh niờn nghốo khổ, mồ cụi nhưng khỏe mạnh và lao động giỏi. Mắc tội đỏnh con quan phải làm nụ lệ để trừ nợ. Vỡ để mất bũ nờn bị Pỏ Tra trúi đứng chờ chết. Lỳc đầu, nhỡn A Phủ bị trúi, Mị vẫn thản nhiờn thổi lửa hơ tay, nhưng khi thấy dũng nước mắt của A Phủ, Mị cắt dõy cởi trúi cho A Phủ và cả hai cựng trốn khỏi Hồng Ngài. II/ TèM HIỂU VĂN BẢN: 1/ Hỡnh tượng nhõn vật Mị: a/ Tỡnh huống truyện: Mở đầu truyện Mị xuất hiện với hỡnh ảnh đối nghịch gõy ấn tượng ở người đọc: - Một cụ gỏi lẻ loi, õm thầm như lẫn vào cỏc vật vụ tri: cỏi quay sơi, tàu ngựa trong cảnh đụng đỳc nhà thống lớ. - Cụ gỏi ấy là con dõu nhà giàu nhưng lỳc nào cũng cỳi mặt, buồn rười rượi. b/ Số phận ộo le: - Xinh đẹp, cú tài thổi sỏo, tràn đầy khỏt vọng tỡnh yõu và hạnh phỳc. - Vỡ mún nợ gia đỡnh, phải làm dõu gạt nợ nhà thống lớ Pỏ Tra: bị trũng vào hai thứ dõy trúi con nợ bắt buộc và con dõu ộp buộc đến suốt kiếp. - Ban đầu Mị phản khỏng: định hỏi lỏ ngún tự tử, vỡ thương bố lại thụi, chấp nhận sống kiếp ngựa trõu: * Bị đọa đày về thể xỏc: Khổ hơn xỳc vật, thường bị A Sử đỏnh đập, trở thành một th71 cụng cụ lao động làm việc suốt ngày, suốt năm. * Bị đọa đày về tinh thần: Mị tồn tại như cỏi búng “lựi lũi như con rựa trong xú cửa” “sống lõu trong cỏi khổ Mị đó quen khổ”. Căn buồng Mị nằm như một thứ ngục thất giam cầm tự nhõn “kớn mớt,…hay là nắng”. => Bị đọa đày thể xỏc, tờ liệt tinh thần, cụ mất hết ý niệm về lẽ sống. í nghĩa tố cỏo sõu sắc. c/ Sức sống tiềm tàng, mạnh mẽ: * Mị trong đờm hội tỡnh xuõn ở Hồng Ngài: - Mị uống ừng ực từng bỏt rượu như nuốt đi bao tủi nhục đó qua và uống cỏi khỏt khao của hạnh phỳc sắp tới. - Tiếng sỏo ngoại cảnh biểu tượng của tỡnh yờu đó đi sõu vào tõm tư Mị: thấy phơi phới trở lại, nếu cú nắm là ngún, Mị sẽ chết ngay => khat vọng sống hồi sinh một cỏch mónh liệt. - Mị thắp đốn như thắp lờn ỏnh sỏng chiếu rọi vào cuộc đời tăm tối. - Bị A Sử trúi đứng vào cột nhà, Mị vẫn hành động như người tự do với kớ ức đẹp thời thanh xuõn quờn cả đang bị trúi “vựng bước đi…rập rờn tiếng sỏo” * Mị trong đờm cởi trúi cho A Phủ: - Mị vẫn ra ngồi thổi lửa hơ tay, bất chấp bị A Sử đỏnh. - Thấy A Phủ bị trúi: Mị vẫn thản nhiờn. - Thấy dũng nước mắt trờn mỏ A Phủ: Mị nhớ lại cảnh ngộ mỡnh, đồng cảm, thương xút cho A Phủ, căm thự bọn thống trị. - Cắt dõy cởi trúi A Phủ, chạy theo A Phủ đến với tự do. => Sức sống tiềm tàng như một ngọn lửa õm ỉ khụng thể dập tắt biến thành hành động phản khỏng chống lại cường quyền ỏp bức để cứu lấy cuộc đời mỡnh. 2/ Nhõn vọ̃t A Phủ: - Sụ́ phọ̃n đặc biợ̀t: + Mụ̀ cụi cha mẹ, sụ́ng mụ̣t mình khụng người thõn thích từ bé. + Vượt qua cơ cực thử thách trở thành chàng trai khỏe mạnh, tràn đõ̀y khát vọng tình yờu. + Khụng thờ̉ cưới được vợ vì phép làng và tục cưới xin ngặt nghèo. - Cá tính đặc biợ̀t: + Gan góc từ bé: do cuụ̣c sụ́ng hoang dã ở núi rừng, cảnh ở đợ, làm thuờ cực nhọc đã hun đúc cho. + Mạnh mẽ và táo bạo khụng sợ cường quyờ̀n trừng trị kẻ xṍu (đánh A Sử). + Khi trở thành người làm cụng gạt nợ, A Phủ võ̃n là con người tự do khụng sợ cường quyờ̀n. => Khắc họa nhõn vọ̃t từ bờn ngoài giúp ta thṍy rõ vẻ đẹp của A Phủ qua sự gan góc, táo bạo, mạnh mẽ. 3/ Đặc sắc nghợ̀ thuọ̃t: - Nghợ̀ thuọ̃t miờu tả tõm lí nhõn vọ̃t đặc sắc: thờ̉ hiợ̀n mụ̣t cách sụ́ng đụ̣ng tính cách người dõn lao đụ̣ng miờ̀n núi. Cái nhìn từ bờn trong đờ̉ làm nụ̉i bọ̃t sức sụ́ng tiờ̀m tàng của Mị và cái nhìn bờn ngoài đờ̉ thṍy tính cách mạnh mẽ pha chút ngang tàng của A Phủ. - Đặc sắc trong miờu tả thiờn nhiờn Tõy Bắc hùng vĩ, thơ mụ̣ng, con người Tõy Bắc hụ̀n nhiờn, ngay thẳng với những phong tục tọ̃p quán đụ̣c đáo. - Giọng điợ̀u trữ tình hṍp dõ̃n, ngụn ngữ đõ̀y chṍt thơ. 4/ Giá trị nhõn đạo: - Cảm thụng cho cuụ̣c sụ́ng tủi nhục của người dõn nghèo miờ̀n núi trước ách thụ́ng trị của bọn chúa đṍt chà đạp lờn quyờ̀n sụ́ng của con người. - Phát hiợ̀n đờ̀ cao bản chṍt tụ́t đẹp và khẳng định sức sụ́ng bṍt diợ̀t của con người. III/ Tễ̉NG Kấ́T: Ghi nhớ. 5’ 4/ Củng cố: Qua bài học cần thấy được: Vẻ đẹp tõm hụ̀n và sức sụ́ng mãnh liợ̀t khụng gì dọ̃p tắt được của các nhõn vọ̃t. Từ đó phát hiợ̀n giá trị nhõn đạo của tác phõ̉m. Làm nụ̉i bọ̃t nhựng đóng góp riờng của nhà văn trong nghợ̀ thuọ̃t khắc họa tính cách các nhõn vọ̃t. 5’ 5/ Dặn dũ: Học bài, tóm tắt được tác phõ̉m. Soạn bài : Nghị luọ̃n vờ̀ mụ̣t tác phõ̉m, mụ̣t đoạn trích văn xuụi. Đọc các đờ̀ bài, thực hiợ̀n các cõu hỏi gợi ý, từ đó rút ra cách làm bài nghị luọ̃n vờ̀ mụ̣t tác phõ̉m, mụ̣t đoạn trích văn xuụi